N°. 4.
122e Jaargang.
1879.
Maandag
6 Januari.
1878.
HET SKELET IN HUIS.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentien: 20 Gent per regel,
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz,: van 1—7 regels 1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voojf het Buitenland: de Compagnie générale de publicité étrangère G L. Daube en Cie. te Parijs en Frankfort, directeuren Elsbach en Jones.
Middelburg 4 Januari
PETJILLETOlsr.
MDDËLBUR
IV.
Getrouw aan ons uitgedrukt voornemen om
den terugblik, dien wij op het afgeloopen jaar
werpen, in de laatste plaats te doen rusten op
een tot blijdschap en tevredenheid stemmend
schouwspel, zullen wij heden besluiten met een
woord over Frankrijk. Zoo er ooit aan ge
twijfeld is, dat zelfs de edelste hoedanigheden
eener natie kunnen krachteloos worden ge
maakt althans tijdelijk door wanbestuur,
zullen de twijfelaars wel overreed zijn door
eene vergelijking tusschen het Frankrijk, dat
lijdzaam de dupe werd van de avontuurlijke
politiek van Napoleon III, en het Frankrijk,
zooals het thans levend geslacht dat zich heeft
zien herstellen in de verloopen acht jaren. De
niet geringe, grootendeels door eigen schuld
ondergane tegenspoed heeft bij het Fransche
volk de goede eigenschappen tot groote hoogte
ontwikkeld, de min goede uit nood tot zwijgen
gebracht, wellicht slechts, totdat de zorgen
weder verdwenen zijn. Het schouwspel, dat
Frankrijk op dit oogenblik aanbiedt, is echter
te vol lichtpunten om nu reeds bij voorkeur
op de zwarte stippen te wijzen.
Het was op den len Januari 1878 nog slechts
enkele dagen geleden, dat maarschalk Mac
Mahon tot inkeer was gekomen en, juist in
tijds den weg verlatende, waarop hij geleid
was door de avonturiers van 16 Mei, zich
gebogen had voor den wil des volks en aan
Dufaure het mandaat had opgedragen om naar
eigen goedvinden, dat wil in deze zeggen in
overeenstemming met de meerderheid der kamer,
een kabinet te vormen. De nieuwe dageraad
was pas aangebroken, en er was nog niets van
te zeggen, of het ook een schoone dag zou
worden. De keuze van ministers deed evenwel
reeds dadelijk het beste hopen: de namen
Dufaure, de Marcère en Waddington waren
allerminst geschikt om schrik in te boezemen
en te doen vreezen voor eene ontijdige heer
schappij der radicale republiek. De hoop werd
niet teleurgesteld. Het ministerie toonde in
21
door
FRIEDBICH SPIELHAGEN.
ZEVENDE HOOFDSTUK.
Maar daa- ,.ond mevrouw reeds op den drem
pel, met een gezicht zoo vroolijk als de lieve
lente, en riep op goedigen, doch tevens bevelenden
toon
„Nu moet ik u op het laatste oogenblik nog
heel wat drukte bezorgen, goede mensehen
Zooeven laat de dokter mij weten, dat de jonge
lieden, die bij heet zij niet Ihlefeldt juist,
moeder Ihlefeldt gij weet wel NebelowNu,
loop daar eens dadelijk heen en zeg, compliment
van den dokter, dat hij hen verschooning laat
vragen dat hij hen zoo lang moest laten wachten,
en of zij nu over een half uurtje willen komen
en dan brengt gij hen heel stil in de eetzaal,
daarna zal ik u wel verder zeggen. En breng
meteen die lepels weer terug, dat is immers
jeen groote omweg want gij moet heel spoe-
iig terug komen, zooEn gij, juffrouw
Jelzen, dekt onderwijl voor vijftien personen
dit jaar te kunnen regeeren en heeft den naam
republiek ook in eere gebracht bij velen, wien
de geschiedenis wellicht niet ten onrechte een
heilzamen schrik had ingeboezemd voor de
toepassing van dat systeem in Frankrijk.
Men heeft het betreurd, dat de Fransche
kamer zooveel tijd heeft zoek gemaakt met
het onderzoek naar de geldigheid der verkie
zingen van de officieele candidaten der mannen
van 16 Mei. Dit schijnt echter slechts ten
deele waar. De lange tijd, daaraan besteed,
is de oorzaak dat de wetgevende arbeid in den
eersten tijd na het doorworstelen der gevaar
lijke crisis nog nagenoeg geheel gerust heeft,
en dat op enkele uitzonderingen na loopende
zaken den tijd hebben in beslag genomen, die
overschoot van de invalidatie-zittingen. Hoe
zeer uitstel dikwerf gevaarlijk zijn kan in de
materie van wetgevenden arbeidschijnt het
bij den zeer hijzonderen toestand van Frankrijk
niet kwaaddat men een jaar tijd gehad
heeft, om elkander goed te leeren kennen en
om te gewennen aan de thans niet meer be
twiste oppermacht van allen, die geen heil
ziende in de opdracht der regeering aan eene
der voor de hand liggende dynastieën, zich
vereenigd hebben tot het eenige redmiddel, de
gematigde republiek. Buitendien heeft de
geringe werkzaamheid ook menig conflict ver
hinderd met den nog steeds in meerderheid
antirepublikeinschen senaat. Ook dat is een
voordeel, dat met het oog op den korten levens
tijd van den senaat in zijne tegenwoordige
samenstelling, niet gering was te achten.
- Rechtstreeks hadden de invalidatiën om
den technischen term te bezigen zeker het
nadeel van iedere over personen loopende
discussie in eene parlementaire vergadering.
In niet geringe mate waren zij er op berekend
om kwaad bloed te zetten. Vervalt dit nadeel
echter niet eenigszins, waar men overtuigd is
te staan tegenover eene partij van onverzoen-
lijken, die toch in geen geval te overtuigen
zijn En staat het in omvang niet verre
achter bij de handhaving der politieke eerlijk
heid die het hoofdmotief was van het streng
onderzoek naar de verkiezingen De knoeie
rijen hadden zulk eene uitbreiding verkregen,
zooals o. a. bleek uit de stukken in de zaak
van de Fourtou, dat recht doen noodzakelijk
was, al was het ook maar alleen om de groote
kiezerskudde van het algemeen stemrecht door
in plaats voor vjjf, zooals gij reeds gedaan hebt
zoover gij het brengen kuntlater kan Nebe
low u helpen, en ook mijn Lisette, die kan
het voortreffelijk, wat gij van zilver noodig
hebt, moet gij maar uit het buffet nemenik heb
ook een kleine verrassing voor mijnheer, ga
nu maaren gij, mijn kind, Doortje, niet
waar hoe ver zijt gij met het avond-etèn
en wat hebt gij een, twee stukken vleesch
nu, dat zal wel genoeg zijn."
Mevrouw had den oven opengedaan en er in
gekeken; maar Doortje, die, terwijl de anderen
de keuken verlieten, geen blik van haar had af
gewend, zag dat, niettegenstaande zij zoo vroolijk
hare bevelen uitdeelde, hare groote oogen vol
tranen stonden. Dat was te veel voor haar ge
voelig hart. Zij liep naar den haard, viel voor
mevrouw op de knieën, en riep al snikkende uit
„Ach! mevrouw, houd u maar zoo niet! het
is nu immers toch alles uit 1"
„Gij ook al, Doortje?"
„Ach, mevrouw wat moet een mensch doen,
als Kabelmann komt en zegt: de advocaat zal
zelf komen
„Dan zal hij ook wel weer heen gaan, Doortje."
„Maar met wien met onzen goeden mijnheer
ach, mevrouw weet niet half hoe goed hij is
„Hoe kent gij hem dan zoo, Doortje maar
sta eerst eens op - en gij behoeft ook niet zoo
hard te schreeuwen."
„Ik ben een Woldomsche van geboorte, me
vrouw," snikte Doortje, opstaande, „een stuur-
eene indrukmakende discussie te overtuigen,
dat haar nog wat anders vrijstaat, dan in den
leiband loopen van pastoors of hoofdambtena
ren. Doch wat daar ook van zij, de kamer
heeft het zuiveringsproces tot het einde toe
doorgezet en is daar ternauwernood mede
klaar gekomenzoodat ook nu nog eenige
zetels van afgewezen leden moeten vervuld
worden.
De groote krachtsinspanning van het Fran
sche volk was echter in 1878 niet gericht op
parlementairen arbeidzij had grootscher en
vooral schitterender doel. De tentoonstelling
was voorbereid, en moest gelukken. Parijs
moest voor de honderduizenden vreemdelingen,
die het zouden bezoeken, weder de oude stad
zijn, waar kunstgenot en veelsoortig vermaak
zich den verbaasden vreemdeling bij iederen
voetstap als het ware opdringen. De tentoon
stelling moest alles wat vroeger van dien aard
gezien was overtreffen. En men bereikte dat
doel in alle opzichten. Tentoonstellingsge
bouwen, inzendingen, de serie van speciale
tentoonstellingen vormden een geheel, dat alle
verwachtingen overtrof, en terwijl Waddingtons
advies te Berlijn in menig opzicht gold, kon
Frankrijk, den 3Ó»n Juni een ontzaglijk volks
feest vierende, er akte van nemen tegenover
bet bewonderende Europa, dat bet zijn rang
in de rij der staten had hernomen.
Wij staan thans aan den vooravond van een
dag, die voor het behoud van dien Frankrijk
toekomenden rang beslissend kan geacht wor
den, Morgen zullen de kiescolleges in een
derde deel der departementen 75 nieuwe se
naatsleden te verkiezen hebben, waardoor naar
alle waarschijnlijkheid de meerderheid in den
senaat van rechts naar links zal verplaatst
worden. Een Parijsch blad vergeleek onlangs
de beide deelen der vertegenwoordiging bij
twee ossen voor een ploeg, waarvan de eene
wilde trekken, de andere nietna de verkie
zingen zullen beide gelijk willen werken en
met inspanning het veld van Frankrijk be
ploegen. Pessimisten zijn. wel eenigszins be
vreesd, dat zij, door die ongekende samen
werking van hun stuk gebracht, gevaar zullen
loopen op hol te gaan. De ploeg beeft echter
voor het oogenblik bedachtzame bestuurders,
en ook van Gambetta, den man, die wellicht
in de naaste toekomst zal gedrongen worden
als actief regeerder op te treden, is hoe lan-
manskind, mevrouw, van een van zijne schepen
mijn vader is over boord geslagen en mijn
moeder had nog zes kinderen, allemaal jongens,
en wij zouden allen van honger omgekomen
zijn, als de oude heer niet zoo voor ons gezorgd
had; hij liet de jongens leeren of voor schippers
opleiden, zij zijn nu allemaal wel af en vier
er van zijn al getrouwd, en ik was het neste
kuiken en veel jonger, net zoo oud als
hijen wij hebben zoo dikwijls samen gespeeld
toen wij klein warenhier op de plaats en op
de Markt en op de ballastkisten aan de haven,
en dan vocht hij met de jongens dat het zoo 'n
aard had, dan was er geen verschil van stand
alleen was hij altijd de sterkste, maar dat kon
hij niet helpen doch ons meisjes nam hij altijd
onder zijne bescherming en eens zei hij tot mij
Doortje, trouwen kan ik niet met jémaar als
ge trouwt zal ik je een uitzet geven. Ik dacht
dat hij bet lang vergeten had; maar toen ik nu
met Paschen met Christiaan Schuiten verloofd
was die is ook stuurman en op dit oogenblik
in Amerika en als hij in 't voorjaar terug komt,
trouwen wij toen zei hij tot mij Doortje,
ik zal voor je uitzet zorgen, en toen hij voor
zes weken op reis zou gaan, zei hijDoortje,
ik wilde zoo graag, als mijn vrouw komt, dat
zij een goede dienstmaagd vond, op wie zij zich
verlaten,kan en ik heb al met moeder Ihlefeldt
daar diende ik sedert driejaren gesproken.
Ach, mevrouw, het is niet dat ik er mij op be
roemen wil, want er is in heel Woldom zeker
ger hoe minder waar te achten, wat de Mazade
nog geen jaar geleden in de Revue des deux
Mondes van hem zeidequ'il flotte trop sou
vent entre sa passion et sa raison.
Door de kamer van koophandel en fabrieken
alhier zal eene openbare vergadering worden
gehouden op Maandag den 6-" dezer, te 3 uren,
ter behandeling van ingekomen stukken.
De St.-Ct. bevat de wet houdende vaststelling
der begrooting van Nederlandsch Indië voor het
dienstjaar 1879 (Hoofdstuk II. Uitgaven in Ne
derlandsch Indië).
In de St.-Ct. zijn opgenomen de statuten der
Fereeniging voor Evangelisatie te Hansweert, ge
meente Kruiningender vereeniging Groen van
Prinsterer-school te Doetinchem en van de Fer
eeniging tot instandhouding der algemeene lewaar-
school te Rheden.
De St.-Ct. bevat de statuten van de Arnhemsche
tentoonstellingvereeniging r
De heer Fransen van de Putte, die met 31
December jl. heeft nedergelegd de betrekkingen
welke onvereenigbaar waren met het lidmaatschap
van gedeputeerde staten, heeft heden in dat
college zitting genomen en is ingedeeld in de 2e
afdeeling, waterstaat, wegen enz.
In de vorige week werd te 's Heer Arendskerke
eene vergadering gehouden door de afgevaardigden
der verschillende polders, die betrokken zijn bij
de uitwatering door de sluis in de Piet, waarop
o. m. de verzoeken werden behandeld van de
Breede Watering en de Perponeher, om in het
waterschap van dien naam te worden opgenomen,
de Breede Watering voor wat betreft een gedeelte
van den Poel en den Goescben polder.
Onder zekere bepalingen werd het verzoek van
den polder de Perponeher toegestaan, terwijl op
dat van de Breede Watering nog geene beslissing
is gevallen. Ct.)
Een Nederlander heeft zich gisteren morgen
met geweld toegang tot Z. M. den koning te
Arolsen willen verschaffen, om eerherstelling en
geld te verkrijgen, dat hij uit Oostlndie meende
te kunnen vorderen. Deze dwaas is uit Waldeck
gezet.
Veere, 3 Januari. Dat te eeniger tijd ver
schillende beschouwingen over den havenmond
alhier zich zouden doen gelden, kon niemand ver
geen mensch dien hij niet geholpen heeft en meer
dan eens ookwant zoo 'n tweede man is er op
de wereld niet, gij moogt het gelooven of
niet, en nu, en nu
„Ween niet, kindlief!" zei Anna.
„Gij weent immers ook," snikte Doortje weer.
„Ik ween van blijdschap," zei Anna.
Doortje streek met hare roode handen over
hare oogen.
„Ja zeker, alleen van blijdschapen ik zal
nooit uwe tranen vergeten, zoolang ik leef, nooit
maar maak nu dat het eten klaar komt, goed,
trouw meisje
Doortje stond midden in de keuken en wist
niet of zij waakte of droomde, en of mevrouw
haar inderdaad een kus gegeven had of niet, en
daarna de keuken uitgevlogen of gegaan was.
(Wordt vervolgd.)
