BUITENLAND.
Telegraphische berichten.
Handelsberichten
Verkoopingen en aanbestedingen.
Thermometerstand.
Algemeen Overzicht,
Belgische brieven.
Graanmarkten enz.
Pryzeo van Effecten.
hoofden der IX Moekims en vele honderden terug-
keerende uitgewekenen, ook van missigit Raja
van de VI moekims. Toekoe Kerkoen van de
III Moekims eveneens hier aangekomen. De
voornaamste hoofden vau XXVI Moekims boden
schriftelijk onderwerping aan. Over de regeling
daarvan wordt verder onderhandeld. Gezond
heidstoestand der ageerende kolonnes gunstig,
weersgesteldheid ongunstig."
Uit goede bron verneemt de Javabode, dat
het 7e bataljon, te Samarang in garnizoen, bevel
heeft ontvangen min zich gereed te houden ten
einde op de eerste order onmiddelijk naar Atjeh
te vertrekken. Dit zou in verband staan met het
plan van generaal Van der Heijden om, door
krachtig doortasten, de hier en daar reeds begonnen
onderwerping ook van de overige deelen des lands
af te dwingen.
De kommandant der zeemacht in N. I. heeft
aan de Indische regeering voorstellen ingediend
tot eene volledige reorganisatie van den dienst
der hydrographie, waardoor eene afdoende ver
betering der Indische zeekaarten verkregen zou
worden.
Gisteren avond werd door de rederijkersver
eeniging Ons Genoegen in de groote zaal van het
Schuttershof alhier hare 23e buitengewone ver
gadering gehouden, waarin werd opgevoerd De
Vergelding, tooneelspel van P. F. Brunings.
Het boeiende stuk werd over het geheel zeer
goed afgespeeld, zoodat de medewerkers herhaal
delijk luide toejuichingen van het talrijk publiek
verwierven. Het bal, dat later plaats had, was
zeer geanimeerd.
Het archief van het hoofdcomité voor het
Thorbecke-monument is aan de stad Amsterdam
aangeboden en door den raad voor het gemeente
archief aanvaard.
- In de marine-club te Nieuwediep is een
vergadering gehouden om, in navolging van het
leger, bij de marine een onderling begrafenisfonds
op te richten. Dit vond zoodanige sympathie,
dat men dadelijk overging tot het kiezen van
een commissie, die zich met de verdere pogingen
tot het in stand brengen van deze onderneming
zal belasten.
De Leeuwarder Courant zal, te beginnen
met 1 Jan. e. k., dagelijks verschijnen.
De directie der Maatschappij tot exploitatie van
staatsspoorwegen heeft aan dr. Andregg te Ros
malen een brief van dankbetuiging en een geschenk
aangeboden, als blijk van waardcering voor de
goede zorgen en de menschlievendheid, door hem
bij het jongste spoorweg-ongeluk te Eindhoven
aan den dag gelegd.
Gisteren avond omstreeks 6 uren had zekere
D. v. T., voorman bij de maatschappij tot ex
ploitatie van staatsspoorwegen, het ongeluk te
Bergen op Zoom tusschen de buffers van twee
waterwagens te raken. Tengevolge van de daar
bij bekomen verwondingen is hy bijna onmiddelijk
overleden.
buitenland.
Brussel. Door de Belgische regeering is een
gezantschap benoemd om Z. M. den koning der
Nederlanden bij gelegenheid van zijn huwelijk
geluk te wenschen, bestaande uit de heeren baron
de Tornaco, onder-voorzitter van den senaat,
De Stuers, raad, de Berlaimont, secretaris van
legatie, en de Tornaco jr., attaché.
Weenen. Er hebben geruchten geloopen van
een moordaanslag op den keizer te Gödöllü.
Het Tagblatt spreekt ze tegen, doch zegt, dat
wel voorzorgsmaatregelen zijn genomen wegens
gerezen verdenking tegen een Saksischen schilder.
JLakore. Yakoeb Khan is te Jellalabad
aangekomen, hetgeen beschouwd wordt als een
teeken van onderwerping.
Heden werd aan het gebouw van het geweste-
lijk bestuur alhier aanbesteed:
het onderhouden van den steiger en den toe
gangsweg aan den Margarethapolder bij Stavenisse,
gedurende twee jaren, ingaande 1 Januari 1879.
Yoor dit werk werd het minst ingeschreven
door den heer J. de Rijke Jz., te Stavenisse
voor f 658.
26 Dec. 's av. 11 u. 39 gr.
27 's morg. 8 u. 39 gr. 's midd. 1 u. 41 gr,
's av. 6 u. 41 gr.
In de redevoering, die Gambetta, zooals wij
gisteren reeds aanstipten, gehouden heeft op het
hem door handelsreizigers aangeboden diner, heeft
de groote volkstribuun natuurlijk over politiek
gesproken. Hij gaf ditmaal echter geen pro
gramma, doch verdedigde de republiek van een
algemeen standpunt en vond daarbij gelegenheid
om met de eigenaardige warmte, die kenmerkt
al wat hij zegt, zijnen vrienden menige raad, zijn
vijanden straffe berisping te doen geworden.
Natuurlijk kon hij bij deze gelegenheid ook niet
zwijgen van de aanstaande verkiezingen voor den
senaat. „Ik heb twintig stemmen meerderheid
voorspeld, sprak hij, welnu, mijne heeren,
thans, en wijl er lieden zijn, die mij gaarne
een valschen profeet noemen, komt het mij niet
ongelegen hun spij t en hun bitterheid nog wat te
vermeerderen, thans zeg ik niet twintig, ik
blijf niet eens staan bij vijfentwintig, neen, wij
zullen daarboven nog verrassingen zien"
Uit dat resultaat leidt hij af, dat Frankrijk uit
zijne wreede beproevingen kracht heeft geput tot
verstandige zelfregeering, tot het toepassen van
die beginselen van vrijheid, welke het Fransche
volk lang vereerd, doch niet altijd even gelukkig
in praktijk heeft gebracht. Er valt echter nog
veel te doen; beginselen van vrijheid en zeltbe-
heersching moeten nog in vele oorden gepredikt
worden, en deze taak wil Gambetta voor een
deel aan de handelsreizigers opdragen. „Foor
wie zou ik liever de voorwaarden en de bezwaren
eener volksregeering uiteenzetten, dan voor hen,
die zelf uit het volk gesproten, er toe blijven
behooren door het dagelijks op te zoeken en er
mede om te gaanvoor hen, die uit een politiek
oogpunt kunnen zijn wat de onderwijzer is uit
een oogpunt van opvoedingvoor hen, die agen
ten kunnen zijn op die punten van het grondge
bied van den staat, waar geen dagblad doordringt,
waar de stem der openbare meening zich niet
laat hooren. Gij begrijpt mij, mijne heeren. Gij
behoeft deze verwachtingen niet meer te recht
vaardigen, want gij hebt reeds getoond wat gij
doen kunt. Bekroonen echter kunt gij ze, en
dan zullen wij eindelijk in dit land eene regeering
gevestigd hebben ten bate van het land zelve en
niet van anderen." Met deze woorden droeg
Gambetta de heeren handelsreizigers eene nieuwe
taak op, den commissiehandel in republikeinsch-
vaderlandslievende gevoelens, waarvoor zij bij
succes politieke voldoening als provisie kunnen
boeken. Wij weten niet of het verstandig gezien
is zulk een geloofsbrief als politiek profeet uit te
reiken aan eene geheele klasse van lieden, wier
drukke bezigheden in hun eigen zaken hen op
het politiek terrein nimmer zullen toelaten veel
dieper door te dringen dan de oppervlakte, en
wier eigenaardige vrijmoedigheid nu in spoorweg-
coupé's en aan logementtafels hunnen medereizi
gers en medegasten het leven zuur zal maken
met politieke propaganda. Het zal steeds op
ieder gebied waar blijven, dat men niet wel doet
wapenen in de hand te geven aan lieden, die ze
niet weten te hanteeren. Dat baart gevaar voor
hen en voor anderen. En voorzeker is thans in
Frankrijk eene opdracht van Gambetta een
wapen.
De Duitsche bondsraad heeft den brief van
prins Bismarck, welken wij gisteren bespraken,
aan de commissie voor do herziening der tarieven
verzonden. Deze commissie zal samengesteld zijn
uit elf leden, drie door den rijkskanselier aange
wezen, door Pruisen en Beieren ieder twee, door
Saksen, Hessen, Baden en Wurtemberg ieder een.
De kanselier benoemde den bekenden protectionist
vrijheer von Varnbüler en twee ambtenaren van
zijn ministerie. Met de Pruisische leden hebben
deze heerendie natuurlijk Bismarcks inzich
ten volgen vijf van de elf stemmen, zoodat
slechts éen zieltje behoeft gewonnen te
worden om den doorslag te geven. Men twijfelt
dan ook niet of het rapport der commissie zal
uitvallen in den geest van sluiting der grenzen
voor alle vreemde producten. Dit praejudicieert
echter nog geenszins op de beslissing van den rijks
dag, die menige specialiteit op zijne banken telt,
die uitnemend berekend is om het aanstaand
economisch debat gewicht en luister bij te zetten.
De besprekingen zullen niet alleen in Duitschland,
maar op de gansche aarde met de grootste
belangstelling worden gevolgd, daar de te behan
delen vraag op zich zelve zeer moeilijk en in
hare gevolgen van ontegenzeggelijk algemeen
belang is. Thans reeds wekt de brief van prins
Bismarck een stortvloed van artikelen in de
dagbladpers, waarbij echter weinig dank valt in
te oogsten, daar 's kanseliers betoog vluchtig is
en niet op ,het peil staat van de belangrijkheid
der vraag.
In Brunswijk doet zich eene niet onbelangrijke
moeilijkheid voor. De regeerende hertog is be
jaard en heeft geene kinderen. Het naast tot den
troon staat de hertog van Cumberland, .zoon van
den onlangs overleden koning van Hanover, die
echter nog steeds rechten beweert te hebben op
den troon zijns vaders en dus moeilijk een vor
stenzetel kan innemen in den Duitschen bond.
Buitendien houdt de meerderheid in Brunswijk
niet van de beginselen dezer Welfische familie.
Ook in annexatie door Pruisen heeft men geen
lust. Men zoekt thans naar een weg om beide
klippen te vermijden.
Het doodvonnis van Moncasi, die met een zak
pistool op den koning van Spanje vuurde, is door
het hof van cassatie bevestigd, zoodat 'smans
leven in des lionings eigen hand is.
Brussel, 26 December 1879.
Onze kamer is op reces uiteengegaan. Zij heeft
eenige rustdagen verdiend na de afdoening, soms
na vermoeiende discussie, van de begrootingen
van financiën, justitie, van dotaties en van de wet
tot vaststelling van het contingent voor het leger
voor 1879.
Deze laatste wet heeft bijna alles in de war
gebracht. Generaal Renard, de minister van
oorlog, wil wel het cijfer van het jaarlijksch
contingent niet verhoogen, maar wil het vastgestelde
cijfer dan ook ter zijner beschikking hebben, en
vroeg daarom 300 man meer dan de gewone
12.000 om daarmede de gapingen aan te vullen,
voortvloeiende uit vrijstelling, verleend aan semi
naristen en aan onderwijzers op de lagere scholen.
Onze anti-militaristen van de uiterste linkerzijde
hebben gevaar gezien in die vermeerdering. Zij
hebben hun voornemen te kennen gegeven om
tegen dat ontwerp te stemmen, en daar de rech
terzijde dat natuurlijk ook doen zou, is er eene
vergadering van de linkerzijde bijeengeroepen, die
ten slotte een verzoening tot stand heeft gebracht.
Na eene vrij geanimeerde discussie men sprak
zelfs van ontbinding hebben alle stemmen zich
op het ontwerp van generaal Renard vereenigd
op twee of drie na, zoodat de wet geen gevaar
meer liep. Zij is dan ook aangenomen niettegen
staande de krachtsinspanning der rechterzijde, die,
uitgezonderd de heer Thonissen, als éen man
tegen de wet heeft gestemd. Ook de heerMalou
werkte mede aan die manoeuvre, „tot zijn spijt,"
zooals hij half huilende zeide, terwijl de schalks
heid hem de oogen uitkeek.
Het ministerie zegevierde. Het had blijk gege
ven van zijne eensgezindheid en van die van de
linkerzijde, de liberale meerderheid. Alleen de
heeren Paul Janson en Lambert hadden zich van
stemmen onthouden, wat reeds een groote con
cessie was van deze overtuigde tegenstanders dei-
staande legers, terwijl de heer Defuisseaux,
radicaal afgevaardigde van Mons, met de clericalen
tegenstemde.
In dezelfde bijeenkomst van de liberale afge
vaardigden is men het naar het schijnt eens
geworden over de vraag der herziening van de
wet op het lager onderwijs van 1842. De regee
ring heeft de gematigde oplossing der quaestie
doen zegevieren, volgens welke godsdienst on
derwijs buiten de schooluren in de school kan
gegeven worden aan kinderen, welker ouders dat
onderwijs verlangen, door den priester en bij
weigering van den priester door den onderwijzer.
Dat is een middenweg, die den schijn redt. In
werkelijkheid komt deze oplossing op hetzelfde
neer, als die welke de lagere school geheel aan
de geestelijkheid onttrekt en zegt: de onderwijzer
meester op de school, de priester in de kerk.
Daar de geestelijkheid weigeren zal aan de uit-
noodiging gevolg te geven en er niet in treden
zal om onderwijs te geven buiten de schooluren,
als men haar niet tevens een recht van toezicht
op het enderwijs en op de keuze der boeken toekent,
zal de toestand, als eens de wet is tot stand
gebracht juist dezelfde wezen, alsof men het
radicale wachtwoord had aangenomende priester
buiten de school!
Vraagt gij mij nu, wat de gevolgen zullen zijn
van deze hervorming, dan moet ik u zonder
omwegen antwoorden, dat ik twijfel aan hare
uitwerking. Aan de eene zijde zal deze wet heel
wat menschen aan de liberale partij onttrekken,
die nog eenigszins dobberend zijn en wel met de
liberalen willen- stemmen, doch tevens den gods
dienst hunner vaderen willen blijven uitoefenen.
Aan den anderen kant zullen de clericalen al het
mogelijke doen om overal op het platteland eene
vrije school, door geestelijken bestuurd, naast de
openbare school te stichten. Nu moet men onze
bevolking niet kennen, om niet te voorspellen,
dat de boeren bij voorkeur hunne kinderen zullen
zenden naar de scholen van den pastoor of van
de petits fréres.
De liberalen weten dat zoo goed, dat de heer
Laurent, professor te Gent, in een zeer gerucht
makend artikel in de Revue de Belgique heeft
-voorgesteld om langs een omweg de door de
grondwet gewaarborgde vrijheid van onderwijs op
te heffen, door aan vreemdelingen het recht te
ontzeggen in België onderwijs te geven. De
knappe professor in het burgerlijk recht, een der
vaders van het liberale doctrinarisme, ontziet zich
niet om met beide voeten de vrijheid te vertrappen,
alleen maar om de jezuïeten en de petits frères
afbreuk te doen. Zoo bevestigt zich wat ik u
sedert lang schreef over de vreemde capitulatiën
met hun geweten, waartoe onze regeeringsliberalen
komen, en over het weinige gewicht, dat zij aan
beginselen hechten, zoodra zij de macht in handen
hebben. Volgens hen is de vrijheid eene uitste
kende zaak om bij te zweren, als men in de
minderheid is; doch heeft men eens zelf het
kussen beklommen, dan past men wel op zich die
welsprekende pleidooien te herinneren, op de
tribune gehouden, en bemoeit men zich alleen nog
met de vraag hoe men het best in evenwicht blijft,
zoo weinig mogelijk praesteerende.
Daarom aarzelf nu ook de heer Frère Orban,
die in de oppositie tot tweemalen voorgesteld
heeft om het crediet voor den gezant bij het
Vaticaan te schrappen, en weet hij niet hoe hij
het aanleggen moet om die weinig politieke ver
bintenis te doen vergeten. Zij is echter te rucht
baar geworden om haar te smoren. Tot nu toe
heeft hij tijd gewonnen, doch na nieuwjaar bij
de behandeling zijner begrooting zal hij toch een
besluit moeten nemen. 11 faut quune porte soit
out er te ou fermée. Laat hij den post op de be
grooting staan, dan moet hij den heer d'Anethan
of een ander naar het Vaticaan zenden, 't Is een
lastig geval voor hem zijn trots zegt hem, dat
hij consequent moet blijven, en zijn belang als
minister raadt hem op te passen voor voetangels
en klemmen.
Tot die valsche posities komen de hoofden van
het Belgische liberalisme in alle hooge en gewich
tige politieke quaesties. Onbewust of bewust be
hooren zij allen tot de vereerders der nuttigheids-
leer. Zij kunnen of willen zich niet laven aan de
zuivere bron der beginselen, aan het levende water
der vrijheid. En toch is die bron nimmer uitgeput.
Steeds wil zij den weg wijzen aan wie haar
raadpleegt, om de klippen te vermijden en als
man uit éen stuk uit die valsche posities te gera
ken. Zij kan sterk maken tegen twisten van
twijfelachtige beteekenis en tegen oplossingen die
slechts levenskracht bezitten voor een oogenblilc-
Het hoofd eener politieke partij moet de vrijheid
raadplegen en in hare wetten zijne kracht zoeken.
Bij het licht dier hemelsche vlam zal hij zijne
beschouwing over menschen en zaken eene onver
gankelijke helderheid kunnen doen verkrijgen.
Middelburg, 27 December. De aanvoer van en
de handel in granen en peulvruchten waren heden
zeer gering. In de noteering der prijzen is geen
verandering.
gemiddelde marktprijzen.
Versche boter f 1.16 a f 1.20; eieren per 100
stuks 7.50.
Gent, 27 December. Roode en witte tarwe
ad 100 kilo op staal fr. 26.rogge ad 100 kilo
fr. 19.50; gerst fr. haver fr. 22.boekweit
fr. 15.paardenboonen, fr. 18.koolzaad
fr. 42.lijnzaad fr. 33.lijnkoeken fr. 24.50;
koolzaadkoeken fr. 20.50boter fr 2.90 per kilo
gram; eieren fr. 4.per 26 stuks.
Vlissingen, 27 December. Boter per kilogram
f 1.40 a f 1.30. Eieren 8 per 104 stuks.
Amsterdam, 27 December. Raapolie op zes weken
f 37$. Lijnolie f 28*.
Amsterdam, 24 Dec. 27 Dec.
STAATSLEENINGEN,
Mederl. Cert. N. W. Sch. 2* pet. 62* 62^
dito dito dito. 3 74$ 74,k
dito dito dito. 4 97$ 97$
België. Certificaten2*
Frankrijk. Origin. Inschr. 3 74
Hongarije. Obl. Goudleen. 5 55$
Italië. Cert. Adm. Amsterd. 5
Oostenrijk. Obl. Mei-Nov. 5 52* 52*
dito Febr.-Aug. 5 51$ 51$
dito Jan.-Juli.5 52$ 53
dito April-Oct.53$
dito dito Goud 4 61* 62
Polen. Obl. Schatkist 1844. 4 77
Portug. Obl. Btl. 1853/1869. 3 49$ 49$
dito dito 1876. 6 96$
Rusland. Obl. Hope C.
1798/18155 94$ 94*
Cert. Inscbr. 5e Serie 1854. 5 55$ 55$
dito dito 6° 1855. 5 74* 74$
Obligatiën 18625 79$ 79$
dito 1864 1000 5 87$ 87$
dito 1864 1005 85* 85*
dito 1877 dito5 84 84$
dito Oostersche le serie5 54 53$
dito 1872 gecons. dito. 5 81$ 81$
dito 1873 gecons. dito. 5 82$ 82*
dito 1850 le Leening dito. 4* 80$
dito 1860 2" Leming dito. 4* 78& 78$
dito 1875 gecons. dito 4* 74 74$
Cert. Hope C° 1840 4 55*
dito 2e, 3- 4" Leen. 1842/44. 4
Obligatie-Leening 1867/69. 4 72 72$
dito dito 1859 3 - 59$
Cert. van Bank-Assign. 6 35*
Spanje. Obl. Buit. 1867/75. 1 14$ 14$
dito dito 1876 2 33 33
dito Binnenl. Es. 5000-10000 1 13$$ 11
dito dito 1876 2 30$ 30£
Turkije. Obl. Alg. Sch. 1865 5 9^ 9*
dito dito 1869 6 12$ 12$
Egypte. Obl. Leening 1876 6 48$ 50$
Spoorw. dito 1876 5 69$
Vereen. Staten. Obl. 1876 4* 103
dito dito 1871 5 104$ 104*
dito dito 1861 6 105$
Brazilië. Obl. Londen 1865 5 93* 93*
dito Leening 1875 5
INDUSTRIEELE EN FINANCIEELE
ONDERNEMINGEN.
KTederl. Afr. Hand.-V. Obl. 5 pet.
Ned. Hand.-Maatsch. aand.
rescontre5 103
Ned. Ind. Handelsb. Aand.
Stoomvaartm. Java Obl. 5
dito Zeeland Obl5
dito gegarand. dito4*
Dultscliland. Cert. Rijks
bank Adm. Amsterdam.
Oostenrijk. Aand, Nat. B. 113* 113*
SPOORWEG-1EENINGEN.
Hf ederland. Maats. t.Expl.
St.-Spw. Aand. Pct>
