N°. 230.
1878,
Maandag
30 September.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3f/'m. franco 3,öH
Afzonderlijke nommsb zijn verkrijgbar a 5 Cent.
Advertentien! 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz,: van 1—7 regels 1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de publicité étrangère G, L. Daube en Cie. te Parijs en Frankfort, directeuren Elsbach en Jones.
Middelburg, 28 September.
Bij de herstemming, welke aanstaanden Dins
dag voor de benoeming van twee leden der
provinciale staten moet plaats hebben, kunnen
wij ons, na hetgeen door ons voor veertien
dagen over dit onderwerp geschreven is, tot
eene korte herinnering bepalen. De veelheid
der candidaten, welke toen de afzonderlijke
bespreking van ieder hunner belette, is thans
tot een dubbel tweetal ingekrompen. Over
deze vier veel te zeggen, mag onnoodig geacht
wordendaar ieder kiezerbij het enkel lezen
der namen, zich gemakkelijk een oordeel vor
men kan. De candidaten die wij blijven
aanbevelen, zijn de heeren mT. D. A. Berdenis
van Berlekom en Th. van Uije Pietei'se. Beide
zijn sedert tal van jaren in ons midden werk
zaam. Als lid en vice-president der rechtbank,
als president-commissaris in het polderbestuur
van Walcheren, in tal van andere betrekkingen,
heeft de eerste zich doen kennen en die
kennis van de toestanden en de belangen der
provincie verworvenwelke voor een lid
onzer provinciale vertegenwoordiging de hoogste
aanbeveling geacht mag worden. Wat den heer
van Uije Pieterse betreft, die als notaris en
als wethouder te Vlissingen mede voor niemand
een onbekende zijn kan, is het genoeg te wijzen
op de wenscheüjkheid om ook Viissingen's
belangen in de staten rechtstreeks vertegen
woordigd te zien om zijne verkiezing als eene
zaak van algemeen belang te doen wensehen.
Tegenover deze candidaten is het niet noodig
de beide tegen-candidaten de heeren van Lijn
den en van Teijlingen, in een minder gunstig
daglicht te stellen. Wanneer niet persoonlijke,
voorkeur, maar bekwaamheid, ervaring en eene
door rijpen leeftijd gevestigde degelijkheid van
karakter den doorslag behooren te geven, dan
mogen wij - in gemoede aan ieder de vraag
voorleggen, of deze tegen candidaten met de
heeren van Berlekom en van Uije Pieterse
op gelijke lijn gesteld kunnen worden.
Het antwoord op deze vraag heeft ieder
kiezer Dinsdag voor zich te geven, Slechts
hierop dringen wij aan, dat mefi zich niet
door weg te blijven aan zijne verplichting
onttrekke. Eene stemming, zooals die van
vóór veertien dagenwaarbij nog niet de helft
der kiezers van haar gevoelen doet blijken,
is eene heleediging zoowel voor de gekozenen
als voor de wetdieons bekwaam achtende
voor de vervulling van den kiezersplicht,
daarbij niet heeft kunnen voorzien dat wij uit
vergeetachtigheid of onverschilligheid ons zei
ven een getuigschrift van onbekwaamheid
zouden uitreiken.
Wij herinneren nog dat, aangezien de her
stemming juist op den 1™ October valt, de
stembureelen ingevolge art. 41 der kieswet,
niet tot des namiddags vijf, maar tot vier
uren geopend blijven, en hevelen voorts, met
goed vertrouwen op den uitslag, nogmaals onze
heide candidaten voor het lidmaatschap der
staten aan.
Aan alle kiezers in het hoofdkiesdistrict Mid-
d elburg is heden de volgende circulaire verzonden:
„De kiezersvereeniging de Grondwet neemt de
vrijheid u in overweging te geven om de heeren
mr. D. A. Berdenis van Berlekom, vice-president
van de arrondissements-rechtbank te Middelburg,
en Th. van Uije Pieterse, notaris te Vlissingen,
bij de herstemming op Dinsdag den eersten Octo
ber a. te verkiezen tot leden der provinciale staten.
„Persoonlijke genegenheid en welwillendheid
treden bij eene verkiezing immers op den achter
grond. Alleen het algemeen belang moet daarbij
het doel der kiezers zijn.
„De heer van Berlekom nu is bij u allen bekend
als iemand die, uit het oogpunt van het algemeen
belang; ajs te buis behoort in de provinciale
vertegenwoordiging.
„Waar hij toch zijn geheele leven als inwoner
van de provincie Zeeland, in de menigvuldige
betrekkingen die hij heeft vervuld, bewezen heeft
dat hij uwe belangen ook in de provinciale ataten
behartigen zal, kan van hem niet anders gezegd
worden dan dat hij is iemand, die door erkende
bekwaamheid, eerlijkheid van karakter en werk
zaamheid aller achting geniet en verdient.
„Hij zal alzoo ook voor de bevolking buiten
de grootere gemeenten Vlissingen en Middelburg,
een wenscheiijk vertegenwoordiger wezen.
„Den heer van Uije Pieterse, wethouder der
gemeente Vlissingen, meent de kiezersvereeniging
u niet minder te moeten aanbevelen, en daaren
boven ook omdat die gemeente vroeger twee
vertegenwoordigers afzond en nu, werd de heer
van Uije Pieterse niet verkozen, alle vertegen
woordiging in de provinciale staten zou missen.
„Kiezers, op deze gronden neemt de kiezers
vereeniging de vrijheid u in overweging te geven
om uwe stem uit te brengen op de heeren mr. D. A.
Berdenis van Berlekom en Th. van Uije
Pieterse.
„Het bestuur der kiezersvereeniging
de Grondwet te Middelburg,
„D. A. Dronkers, waarn. voorzitter.
„F. M. C. van Deinse,^
„P. Forbes Wels.
„P. Roetert Tak Ez,, secretaris."
In de heden gehouden algemeene vergadering
van het polderbestuur van Walcheren werd het
gewoon dijkgeschot voor 1879 vastgesteld, op
f 13.50 de hectare schotbaar- en f 5.30 de hectare
vrijland. De gemeente Westkapelle werd aange
wezen als gemeente, buiten Middelburg, waar de
verkiezingen in het tijdvak van October 187831
December 1879 zullen plaats hebben.
Voorts werd besloten dit jaar nog eenige be
langrijke werken aan te besteden.
In een velgend nommer geven wij een meer
uitvoerig verslag.
De kamer van koophandel en fabrieken houdt
tegenwoordig hare zittingen in het stadhuis
alhier, in een lokaal dat voor de toehoorders
beter gelegenheid aanbiedt om hare beraadslagingen
bij te wonen, dan dat in het nu afgebroken
Provoosthuis.
De eerstvolgende zitting zal aanstaanden Maandag
te 3 uren plaats hebben. Daarin zal o. a. ter
tafel gebracht worden eene aanschrijving van den
minister van waterstaat betreffende de strand
vonderij.
De 10e jaarlijksche algemeene vergadering van
de vennootschap Nijverheidsvereeniging alhier werd
gisteren avond gehouden onder leiding van den
voorzitter van het bestuur, den heer J. J. van
der Harst Az.
Tegenwoordig waren 31 vennooten. Uit het
verslag van den secretaris den heer P. A. Ver
hulst bleek, dat de verschillende ondernemingen
met meer of minder gunstigen uitslag zijn gedre
ven alleen de hoogaars heeft een vrij aanzienlijk
verlies opgeleverd.
De steenbakkerij gaat goed vooruit. Het
fabrikaat verbetert gaandeweg' en het aantal
afnemers neemt belangrijk toe.
Het resultaat van het jaar 1877/78 is, dat na
belangrijke afschrijvingen op verschillende onder
werpen een dividend van 4 pet. kan worden uit
gekeerd.
De administrateur deelde de balans mede en
gaf eene uitgebreide toelichting op de verschillende
posten. De rekening en balans werden door de
vergadering goedgekeurd en vastgesteld.
In plaats van den aftredenden heer P. A. Ver-
hulst werd tot bestuurslid gekozen de heer L. L.
Woutersen.
Voor de heeren J. A. Tak en J. de Kanter,
aftredende commissarissen, zijn benoemd de heeren
J. P. Fokker en P„ A. Verhulst.
Voor den heer L. L. Woutersen, die door de
benoeming tot bestuurslid als commissaris aftreedt,
werd gekozen de heer D. Verbuist.
gezet, Wordt er nu andermaal uitgelicht om nage
zien te worden. Het schijnt dat er een kleinig
heid aan hapert; want de deur sluit niet geheel
in de kast.
Door gedeputeerde staten van Zeeland ia aan
de leden der provinciale staten verzonden een
voorstel betreffende het verzoek der besturen van
den Sophia-polder, den Thoorn-polder en het wa
terschap voor de Nol van Ouwelek, om dat
waterschap op te heffen. Het voorstel strekt om
de verzoeken af te wijzen en is vergezeld van de
aanvragen der genoemde besturen, die hun voor
stel gronden op de „volslagen onmacht der polders
om tot de instandhouding der Nol zoo noo
dig bij te dragen," en van het advies van
den hoofdingenieur, dat strekt „tot afwijzing dei-
aangevraagde opheffing van het waterschap, doch
[tot intrekking van uw bevel van 28/30 September
4876, gericht tot het waterschap." (Dit bevel
strekte tot uitvoering van onderzeescbe werken
voor de Nol.)
In de heden gehouden zitting van den gemeen
teraad van Vlissingen zijn de volgende besluiten
genomen. Het verzoek van M. Willemse, om
yoor eigen rekening in bet "gasthuis te worden
opgenomen, is toegestaan. De verpachting van
de wert in de Noordstraat, aan J. Filis, voor
j 50 'sjaars, werd niet goedgekeurd. Op verzoek
van het bestuur der leenbank, is het reglement
dier instelling in dien zin gewijzigd, dat voortaan
de secretaris buiten het bestuur kan benoemd
worden.
■Ons'Streven, „de courant voor Nederlandsche
vrouwen," houdt op te bestaan en wordt samen
gesmolten met het weekblad de Huisvrouw.
Woordspelingen staan, bij lieden van geoefenden
smaak, gemeenlijk in een slechten reuk. Toch
ligt, in dit geval, de wensch dat „het streven"
der Nederlandsche vrouwen zich oplosse in de
taak der „huisvrouw" zöo voor de hand, dat wij
het durven wagen er op te zinspelen.
De oostelijke vloeddeur van de sluis in de
Westerhaven te Vlissingen, die onlangs daarin is
Het overlijden van dr. M. Polano, sedert 3 Juni
1869 hoogleeraar in de faculteit der geneeskunde
aan de hoogeschool te Leiden, werd gisteren door
ons medegedeeld. De N. Rott. Ct. schrijft over
haar vroegeren stadgenoot het volgende:
„Opgeleid aan de militaire geneeskundige school
te Utrecht en tot officier van gezondheid be
noemd, dwongen hem redenen van gezondheid
eervol ontslag uit den dienst te vragen. Hij
vestigde zich toen als heel- en vroedmeester hier
ter stede en wist al spoedig door zijne bekwaam
heden bet algemeen vertrouwen te verwerven.
Achtervolgens werd hij benoemd tot^leeraar aan
de cliiiische school en tot heelkundige aan het
stedelijk ziekenhuis. De Utrechtsche hoogeschool
erkende zijne verdiensten door hem den doctors
titel honoris causa te schenken en Z. M. door de
benoeming tot ridder der orde van den Neder -
landschen Leeuw. Eindelijk werd zijn weten
schappelijke loopbaan waardiglijk bekroond dooi
de verheffing tot hoogleeraar aan de Leidsche
universiteit, waar zijne lessen, vooral wat de
cliniek en de operatieve chirurgie betreft, op
hoogen prijs werden gesteld.
„Deskundigen zullen zijne wetenschappelijke
verdiensten naar waarde schetsen. Dit alleen
kunnen wij zeggen, dat hij was een man van
veel talent, veel kennis, algemeene ontwikkeling
en meer dan gewone geestkracht, die vele en
warme vrienden, vooral hier ter stede, bezat,
waar hij bet grootste deel van zijn werkzaam
leven heeft doorgebracht, vrienden, die zijn goed
en edel hart hebben leeren waardeeren, en zijn
verscheiden betreuren in een leeftijd, ongeveer
65 jaren, waarin lvj nog voor velen en ook
voor de wetenschap nuttig had kunnen zijn."
Naar wij vernemen, zal over weinige dagen het
eerste nommer verschijnen van een nieuw Maand
blad, dat, onder redactie van ds. H. Pierson en
met medewerking van den heer W. van den Bergh,
zich ten doel stelt de bespreking der prostitutie
en der sexueele moraal. Die. quaesties, die in den
jaatsten tijd meer en meer op den voorgrond,
treden, zal het Maandblad zoo ruiterlijk mogelijk
behandelenhet is daarom niet bestemd voor
preutsche ooren, maar in de eerste plaats voor
hen, die omtrent deze vraagstukken alles mogen
es moeten weten. Met belangstelling zal deze
nieuwe arbeid van den wakkeren directeur der
Heldringsgestichten worden te gemoet gezien,
zeker niet het minst door hen, die door bijwoning
der vergadering, in Mei jl. te Utrecht gehouden,
het bewijs leverden, in deze zoo hoogst gewich
tige quaestie belang te stellen. Standaard
De vergadering der vrijzinnige kiezersvereeniging
te Dordrecht had Woensdag plaats en werd bij
gewoond door vier en dertig kiezers. Het doel
der bijeenkomst was het kiezen van een candi-
daat voor het lidmaatschap der tweede kamer.
Als eerste eandidaat werd gekozen mr. A. Kerdijk,
wiens kans van slagen evenwel in dit district
door sommigen ernstig werd betwijfeld zoodat
hij slechts na loting tot eersten eandidaat werd
geproclameerd. Voorts werden na herhaalde
stemmingen op het drietal geplaatst m1". van der
Noorda en d1. van Oven, de laatste na herstem
ming met mr. G. W. van der Linden, oud-afge
vaardigde en rijks-advocaat.
Blijkens een bericht in de N. Rott. Ct.is echter
in eene gisteren gehouden vergadering van afge
vaardigden uit de verschillende liberale kiezers-
vereenigingen uit het district tot definitief eandi
daat gekozen mr. J. Loudon, oud-gouverneur-
generaal van N. I.
Men schrijft ons uit den Haag
Woensdag prijkten twee gebouwen alhier met
de geliefde driekleur. Het eene was de nieuw
gebouwde St. Jacobskerk in de Parkstraat, des
morgeus door deu aartsbisschop van Haarlem
ingewijd, het andere het in aanbouw zijnde minis
terie van justitie, waar men begonnen was met
de dakbedekking. Het gebouw, de kerk, zoowel
van buiten als van binnen een waar kunststuk,
leverde tegen het middaguur een schoon schouw
spel op. Een/talrijke menigte was daar verga
derd, geloovigen en ongeloovigen, nieuwsgierigen
en belangstellenden. De zon scheen vroolijk dooi
de ruiten en verlichtte met helderen glans de met
kwistige hand aangebrachte gouden en gekleurde
versieringen; het gezang was hartverheffend en
de geestelijke, die de preek hield, wees ter loops,
en van zijn standpunt kon dat niet anders, op
den strijd tusschen het gezag der kerk en den
modernen tijdgeest. Maar wanneer we hem, spre
kende over de schoonheden van den Gothischen
bouwstijl, hooren zeggen dat daarin alle lijnen en
vormen, alle bogen en zuilen, alle kleuren en
tinten, tot zelfs de hooge slanke toren met het
kruis, spreken van Gods liefde en heiligheid, en
hij er bijvoegt dat al de steenen door voeging en
rangschikking éen symfonie vormen, wat dan te
zeggen van het andere gebouw, waar ook de vlag
op prijkte, dat groote logge gevaarte op den hoek
der Pooten, waar men tegen de muren geplakt
heeft en nog bezig is te plakken allerlei mogelijke
en onmogelijke versierselen, die men zoude aanzien
voor de staalkaart van een fabriekant in gipsen
ornamenten
Onder de genoodigden en die daar ambts- of
roepingshalve in bet kerkgebouw waren, bevond
zich ook de oud-minister Heemskerk. Bij 's mans
groote liefde voor de muziek, nog duidelijk ge
bleken bij bet dezen zomer hier ter stede opge
voerde Cecilia-kluchtspel, is het licht te begrijpen
dat het sckoone koorgezang hem oogenblikken
van waar genot heeft bezorgd.
Wat is natuurlijker dan dat, in een tijd dat
alles, zelfs de congressen, met een maaltijd wordt
besloten, ook deze kerkelijke plechtigheid zich
oploste in een samenkomst aau een welvoor-
zieneu disch, iu de achter de kerk nieuw gebouwde
pastorie? De heeren van het Dagblad hadden de
geestelijke heeren al naar den ouden Paulez ge
stuurd. Dat blad brengt zijn lezers wel meer in
de war: met de fontein op de Plaats ook, die
staat nog in volle glorie. Enfin, dat zijn maar
kleinighedenals ze in zake van canrlidaturen en
petitionnementen de goê gemeente, ook maar niet
van den goeden weg brengen.
Aan den avond van dienzelfden dag vond nog
een uitvoering van de kapel der grenadiers plaats
in de tent en werd als intermezzo, of liever hulde
aan Dunkier, gespeeldEen traan op het graf.
Moge die traan niet door tranen van berouw
gevolgd worden van dezulken, die daar henen
