Nü. 218
1878.
Maandag
16 September.
121ê Jaargang.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering vaü Zon- en Feestdagen,
Prijs per 3/m, franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent,
Advertentiens 20 Gent per reg8l.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz,: van 17 regels f 1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
BERICHT.
Zij die zich voor 1 October a. op
deze courant ajxmneeren, ontvangen de
nog in dit kwartaal verschijnende" nom
mers gratis.
Middelburg, 14 September,
Benoemingen en besluiten.
Kerknie uws.
MIDDËLBtlRGSCHË
Hoofdagenten voor liet Buitenland:
de Compagnie générale de publicité étrangére 6 L. Daube en Cie. Ie Parijs en Frankfort, directeuren Elsbach en Jones.
Bij de voorbereiding tot de aanstaande dub
bele verkiezing van leden der provinciale Staten,
vertoont zich het in ons hoofd-kiesdistrict niet
vaak voorkomend verschijnsel, dat een aantal
candidaten elkander den weg versperren. Al
thans, indien men candidaat noemen kan, al
wie in ongeteekende of geteekende adverten-
tiën, door „vele", of „eenige" kiezers aanbe
volen wordt. Welke cijfers zich achter die
verzamelwoorden verschuilen, is even onbekend
als bet aantal gelijkgezindendat door de
enkele handteekeningen onder andere adverten-
tiën wordt vertegenwoordigd. Door kiezersver-
eenigingen worden weder andere namen op den
voorgrond gesteld, doch ook bier geeft, bij de
ongewisheid waarin men verkeert omtrent het
aantal kiezers, die tot de candidaats-keuze
hebben medegewerkt, de aanbeveling geringen
maatstaf. De veelheid der candidaten maakt
alzoo den uitslag eener verkiezing tot de
meest onzekere aller kansrekeningen.
Er zijn er, die aan dezen toestand de voor
keur geven. Als de wil der kiezers, zoo
redeneeren dezen, zich onbelemmerd uiten
kan, zonder voorlichting of bemoeiing van
kiezersvereenigingen, zonder drijven of werven
in de eene of andere richting, dan is men het
meest verzekerd dat de stembus ten slotte
de ware volkskeuze aan 't licht zal brengen.
Wij zijn niet van die meening. Afgescheiden
van de zekerheid dat bet drijven en werven
volstrekt niet van de bemoeiing van kiezers
vereenigingen afhankelijk is, komt het ons
voor dat de keuze onzer vertegenwoordigers
ter gemeentelijke, gewestelijke, of lands-verga-
dering, van te veel gewicht is, om die aan
eene toevallig samentreffende vereeniging van
ieder op zich zelf onbeduidende en krachtelooze
minderheden over te laten. Eene voorafgaande
openbare bespreking van candidaten, mits niet
verricht in kleine gezelschapjes, maar in bij
eenkomsten aan welke de meerderheid dei-
kiezers deel nam, zou ons even nuttig en
wenschelijk voorkomen, als zij met den feite
lijken toestand niet den minsten zweem van
gelijkenis vertoont.
Met dien feitelijken toestand rekening hou
dende, hebben wij echter nu, te midden van
den candidaten-drom, ons af te vragen welke
overwegingen bij de vervulling der bestaande
dubbele vacature de overhand verdienen te
hebben.
Door de vrijwillige aftreding van den heer
Winkelman heeft Vlissingen zijn eenigen ver
tegenwoordiger in de Staten verloren. Wezen
wij er bij eene vorige gelegenheid reeds op,
dat het wenschelijk was tot een vroeger be
staan hebbenden toestand terug te lceeren en
voor meer dan éen plaats in de Staten-verga-
dering naar een Ylissingschen candidaat om
te zien, nu de vacature van den heer Winkel
man vervuld moet worden, behoeft de wensche-
lijkheid om daartoe op een Vlissingsch inge
zeten het oog te laten vallen, geen betoog.
Tusschen de liberale kiezersvereeniging te
Vlissingen en die te Middelburg is de zoo
wenschelijke overeenstemming in dit opzicht
th ans verkregen. Beiden hebben den heer
Th. van Uije Pieterse, die reeds bij de perio
dieke verkiezing in het vorige jaar een aan
zienlijk aantal stemmen op zich vereenigde,
tot hun candidaat verkozen. Hem bevelen wij
met allen aandrang aan, overtuigd dat de
belangeu der provincie bij hem ijverige be
hartiging, de liberale beginselen in hem een
bekwaam en standvastig vertegenwoordiger
vinden zullen.
Voor de vacature van wijlen den heer Fok
ker wordt mede door beide kiezersvereenigingen
de heer mr, D, A. Bèrdenis van Berlekom
aanbevolen. Van hem hier veel te zeggen
ware overbodig. Sinds meer dan twintig jaren
is zijn naam verbonden aan die der liberale
zaak in Zeeland; waar onze beginselen
te verdedigen, onze belangen voor te staan
waren, vond men hem steeds in de voorste
rijen. In verschillende betrekkingen heeft hij
die kennis der plaatselijke toestanden kunnen
verwerven, welke voor een lid onzer Staten
vergadering onmisbaar is. En zelfs nu er,
te oordeelen naar de aanbevelingen, welke
als uit den grond oprijzen, eene zeer bijzon
dere waarde gehecht schijnt te worden aan de
bekwaamheden, welke bij de vervulling der
betrekking van burgemeester te verkrijgen zijn,
mogen wij er op wijzen dat de heer van Ber
lekom gedurende eenige jaren, als burgemees
ter van Grijpskerke, in de gelegenheid geweest
is die, naar 't schijnt, zoo nuttig geachte voor
bereiding tot het lidmaatschap der Staten te
doorioopen.
Wat dit laatste argument betreft, willen
wij echter niet nalaten den kiezers de vraag
in overweging te geven, of het inderdaad
wenschelijk zijn kan het aantal burgemeesters-
leden der provinciale vertegenwoordiging, dat
na de aftreding van den heer Winkelman
reeds een 9 tal, bijna een vierde deel der
geheele vergadering, bedraagt, weder te ver
meerderen
Zoomin tegenover den commissaris des konings
als tegenover liet college van gedeputeerde
staten kunnen deze ambtenaren gezegd worden
in alle opzichten en onder alle omstandigheden
volkomen onafhankelijk te zijn. Zonder te
beweren dat de thans zitting hebbende leden
burgemeesters bij eenige gelegenheid op de
onafhankelijkheid hunner meening eenige in
breuk hebben toegelaten, lijkt het ons toch
onbetwistbaar dat mén, de keus hebbende
tusschen candidaten, bij welke de mogelijkheid
dier mindere onafhankelijkheid uit den aard hun
ner betrekking bestaat en anderen, hij wie dit
niet het geval is, aan deze laatsten de voorkeur
behoort te geven.
Wij voor ons aarzelen daarom niet. Wij
houden ons overtuigd dat de belangen dei-
provincie zullen toevertrouwd worden aan
mannen van bekwaamheid en ijver, dat de
liberale beginselen een nieuwen enwerkzamen
steun in de Staten-vergadering zullen vinden,
wanneer bij de verkiezing op Dinsdag a. de
meeste stemmen worden uitgebracht op de
heeren Mr. D. A. Berdenis van Berlekom
alhier en Th. van Uije Pietebse te Vlissin
gen.
In eene heden middag gehouden zitting van den
gemeenteraad te Vlissingen, zijn de heeren M. Pot
en A C. Ruighart benoemd tot leden van het
stembureau voor de verkiezing van leden der
provinciale staten en tot hunne plaatsvervangers
de heeren F. Wibaut en J. C. Oclters.
Nog is besloten aan eenige aangeslagenen in
den hoofdelijken omslag over 1877 gedeeltelijk
restitutie van het betaalde toe te staan, op grond
dat de te hooge aanslag een gevolg is geweest
van abusieve berekening.
Een inzender wijst in het Nieuws van den Dag
naar aanleiding van het ontzettende ongeluk dat
op de Theems met de pleizior-stoomboot Princess
Alice heeft plaats gehad, op de noodzakelijkheid
van het voorhanden zijn der benoodigde redding
boeien, en wel in groote menigte, niet, zooals
thans geschiedt, ten getale van een of twee,
op alle rivicr-stoombooten.
De noodzakelijkheid van beter politie-toezicht
op deze o zeer nuttige doch zeer gevaarlijke mid-
t - v&n vervoer, is o.ok door ons reeds een en
andermaal met een wenk aangeduid. Niet alleen
op de reddingtoestellen, maar ook op het aantal
over te voeren personen behoorde de overheid
het oog te hebben. Bij feestdagen of buitengewone
gelegenheden worden kleine stoombootjes vaak
overstroomd door eene menigte menschen, buiten
verhouding tot de draagkracht en den bouw der
vaartuigen, welke, bij onvoorziene ongelukken,
tot de grootste rampen aanleiding zou kunnen
geven.
Op de kleine booten, de z. g. n. mouches, die
de Seine te Parijs bevaren, is het aantal passagiers,
dat zij mogen overvoeren, op een bord aange
wezen en do politie houdt daarop zeer nauwlettend
toezicht.
Door de benoemde commissie uit de maat
schappij tot Nut van 't algemeen zijn, uit onge
veer 150 aanvragers, de volgende werklieden
gekozen tot het bezoeken der wereldtentoonstel
ling te Parijs.
J. L. Dulfer, boekbinder, Zierikzee; J. Klomper,
timmerman, 's Hertogenbosch; J. R Vrolijk, let
terzetter, Amsterdam; IJ. G. Scbilstra, mast-,
pomp- en blokmaker, Gorredijk; C. A. de Jong,
huisschilder, Wassenaar; H. P. Lever, letterzetter,
's GravenhageG. van Beminel, stukadoor, Am
sterdam; W. Hammantimmerman, Amsterdam;
S. Tienstra, timmerman, BolswardJ. A. Post,
huisschilder, Amsterdam; S, de Boer, timmerman,
Sloten; J. Merkens, modelmaker, Amsterdam;
H. Roosjes, timmerman, HarlingenN. A. Zekfeld,
timmerman, NieuwveenH. F. Addink, meubel
maker, Zutfen, en It Dammers, physisch instru
mentmaker en photograaf, Drachten.
De reis, die zeven dagen duurt, waarvan vijf
op de tentoonstelling door te brengen, gaat uit
van Amsterdam op Dinsdag 17 dezer, met den
eersten trein van het Holl. spoor (2e kl.) Voor
behoorlijke ontvangst, controle en huisvesting te
Parijs heeft de commissie zorg gedragen.
De commissie heeft besloten, omzoodra hare
taak als Itos-commissie zal zijn geëindigd, zich
onmiddellijk zelfstandig te con3titueeren en een
beroep te doen op het Nederlandsche volk, ten
einde haar door vrijwillige bijdragen in staat te
stellen tot nieuwe uitzendingen. (IV. B. Ct
Ook de, kiezersvereeniging Orde te Rotterdam
heeft gisteren den heer mT. J. van Gennep, thans
wethouder, vroeger in Indië advocaat en redacteur
van het Indisch weekblad van het recht en van
een der grootste Indische bladen, candidaat gesteld
voor bet lidmaatschap der tweede kamer. Van
den heer Verniers van der Loeff was een brief
ingekomenwaarin hij kennis gaf van zijne aan
vaarding der benoeming tot lid van den raad van
state en voor het in hem gestelde vertrouwen
zijn dank betuigde. De voorzitter beantwoordde
dit schrijven met eene korte toespraak.
Gisteren ochtend is te Dordrecht in den ouder
dom van omstreeks 67 jaren overleden de heer
J. P. Bredius, sedert 1871 lid van de tweede
kamer der staten-generaal voor het district Dor
drecht.
Door W. J. van Heusden c. s. is concessie aan
gevraagd voor den aanleg en de exploitatie van
een tramwegennet door de provincie Noord-Bra
bant. De eerste lijn, die zij na goedkeuring dei-
concessie zullen leggen, is de lijn Waalwijk
Tilburg, voor welke zij reeds in 1869 concessie
aangevraagd en ook verkregen hebben. Toen
betrof het echter den aanleg van een buurt
spoorweg, doch deze is destijds niet tot stand
gekomen. De lijn zal kosten, met inbegrip van
het rollend materieel enz., 250,000; door het
comité van concessionarissen is reeds voor f 50,000
ingeschreven; zoodra een kapitaal van f 200,000
zal bjj elkaar gebracht zijn, wordt er een Maat
schappij opgericht.
De concessionarissen zullen eerst dan in de
winst deelen, wanneer de weg 5 aan de aan
deelhouders zal hebben opgebracht.
Volgens de vroeger door de concessionarissen
uitgegeven brochure: Ontwerp tot den aanleg van
een buurtspoorweg enz„ was de opbrengst begroot
op f 60,000. Het vervoer is sedert dien tijd aan
merkelijk toegenomen en, wanneer eenmaal de
staatslijn Zwaïuweden Bosch is aangelegd, zal
bet vertier zeker nog vermeerderen. Men berekent
dus, dat deze weg 10 °/0 aan de aandeelhouders
garandeert.
Zijn deze berekeningen juist, dan kan er zeker
niet getwijfeld worden aan het verkrijgen van
het benoodigde kapitaal.
Den hoofdinhoud van het toespraakje, waar
mede de minister van binnenlandsche zaken de
zitting der staten-generaal gesloten heeft, konden
wij gisteren onder onze telegrafische berichten
mededeelen. Eene meer uitvoerige beschrijving
dezer formaliteit zullen onze lezers ons wel willen
kwijtschelden. In bijna ieder Nederlandsch dag
blad, groote zoowel als kleine, kunnen zij
de mededeeling vinden dat de minister, door eene
commissie plechtig binnengeleid zijnde, zich „voor
den troon geplaatst" en daar zijn speech afgesto
ken heeft, om vervolgens op dezelfde wijze „uit
geleide gedaan" te worden. Dat verhaal komt
ieder jaar terug, even alsof het nog iets nieuws
of iets bijzonders ware.
Men schrijft van Soestdijk .aan het Vaderland:
„Prins en prinses Hendrik zijn hier thans eerst
na al de feesten en plechtigheden rustig te huis.'
Heden morgen (Donderdag) ontmoette ik hen reeds
vroeg bij de naald van Waterloo op den grooten
weg van Baarn. Heden middag reden zij in een
victoria, met twee paarden en zonder gevolg,
over de Hooge en Lage Vuursche, om de schoone
omstreken te zien. De prinses wandelt veel in
den heerlijken tuin van het lustslot, waar Zater
dag avond, ter gelegenheid van haar jaardag' een
verlichting van de vijvers en vuurwerk zal wor
den ontstoken.
„Maandag zal de prins naar den Haag komen
om de opening der staten-generaal bij te wonen.
In bet begin van October begeven de prins en
prinses zich naar Walferdange, waar hun komst
met verlangen wordt verbeid.
„Reeds nu is de prinses bier bemind om haar
bijzondere minzaamheid.
„Al de bouquetten, die de prinses sedert haar
komst hier te lande heeft ontvangen, zijn op haar
verlangen bewaard; H. K. H. stelt er prijs op ze
zoolang mogelijk te behouden. Zoo zijn ook alle
feestprogramma's en verdere drukwerken, op haar
huwelijksfeest betrekking hebbendedoor de
prinses verzameld om te worden ingebonden tot
een boekdeel. De verschillende muziekstukken,
ter eere van den vorstelijken bruidegom en de
bruid gecomponeerd, de feestcantate, op Soestdijk
uitgevoerd en alle dergelijke documenten vinden
in dezen bundel bun plaats.
middelbaar onderwijs. Benoemd tot leeraar
aan de rijks koogere burgerschool te 's Hertogen
bosch G. Smits, te Maastricht.
ridderorden. Benoemd tot ridder in de orde
van den Nedorlandschen Leeuw, dr. L. R. Beynen.
belastingen. Op zijn verzoek eervol ontslag
verleend aan W. G. Hoffmann, uit zijne betrek
king van ontvanger der directe belastingen, in
voerrechten en accijnsen te Gouda, behoudens
aanspraak op pensioen.
Donderdag morgen is het gedenkteeken op het
graf van wijlen Ds F. C. A. Pantekoek op de
begraafplaats Zorgvliet aan de betrekkingen van
den overledene overgedragen. De voorzitter dei-
commissie, de beer J. H. Schut, hield bij de
overdracht tot de beide aanwezige oudste zonen
eene toespraak overeenkomstig den zin en de ge
dachte uitgedrukt in de bijbelwoordendie
gegrift staan op de bladzijden van liet openge
slagen boek, dat tegen den "gedenkzuil is gelegd.
Deze luiden:
„Hij was een goed man, vol des Heiligen
Geestes en des geloofs," en: „Door lijden is hij
tot heerlijkheid ingegaan."
De heer B. A. van Doorn sprak mede nog een
enkel woord, opdat hier, aan de groeve van hem
die zoo bij uitnemendheid een man des volks was,
na zijn dood een stem uit liet volk mocht worden
gehoord van weemoed en dankbaarheid bij zijne
nagedachtenis. (V- v-
