"WmmST
Advertentie.
Eenige bijzonderheden omtrent
Bosnië,
Zeet ij dingen.
Handelsberichten
Thermometerstand,
Algemeen Overzicht,
Graanmarkten enz,
Prezen van Effecten.
man, wed1', van A. M. van Wijk van Brievink,
40 j. W. P. Streefkerk, d. 3 j.- A. Nustelijn,
jd. 50 j.
Goes. GehuwdJ. Kok, jrn. 22 j., inet J. de
Jonge, jd. 24 j. W. Zuidweg, jm, 28 j., met A.
Koman, jd. 28 j.
Bevallen: D. Batus, geb. Verburg, d. W. Ver-
rijzer, geb. Hollemans, d. M. Boutens, geb. Schou-
wenaar, z. J. Ivieboom, geb. Dirkse, d. R. A.
van Blitterswijk geb. Rijnberg, z. M. Dirkse, geb.
Sanderse, z. K. Barbier, geb. Does, z. en d. (tweel.)
M. L, Klemkerk, geb Goossen, d. A. Maartense,
geb. Heinsdijk, d. E. W. de Jonge, geb. Vertregt,
z. G. de Wijs, geb. Verbeemen, z.
Overleden: J. Melse, d. 4 m. K. J. P. Somer,
man van K. de Jonge, 36 j. C. Kieboom, d. 3 d.
J. Barbier, z. 3 d. J. Loggers, jd. 18 j.
Zierikzee. Gehuwd: J. G. van Schaik, jm.
27 j., met M. M. Heuseveldt, jd. 22 j. Ph. J.
Weasels, jm. 38 j., met S. H. Slager, jd. 32 j.
Bevallen: J. M. van den Heuvel, geb. van der
Yelde, z. A. van der Welle, geb. van Sluis, z.
M. Verbeke, geb. Corzilius, z. H. Wisse, geb.
Rombouts, z. E. van den Berge, geb. Hogerheijde,
z. K. Eijeriks, geb. Korzilius, z.
Overleden: C. van der Weele, z. bijna 13 j.
M. van den Ende, d. 18 m. M. C. M. van IJssel-
steijn, jd, 63 j. J. W. Koopman, d. 9 m. M. de
Waal d. 17 j. L. R. Feijen, jm. 19 j.
31 Aug.'s av. 11 u. 61 gr.
1 Sept.'a morg. 8 u. 62 gr. 's midd. 1 u. 65 gr.
's av. 6 u. gr. 's av. 11 u. 61 gr.
2 's morg. 8 u. 62 gr. 's midd. 1 a. 65 gr.
's av. 6 u. 64 gr.
De hoogst belangrijke verandering, die gekomen
is in het bestuur van Egypte en waarop wij reeds
een paar malen gelegenheid hadden te wijzen, laat
zich in hare volle waarde eerst schatten door
een terugblik op de geschiedenis van dit rijke
land onder den tegenwoordigen khedive. Ismail
is in 1863 zijn oom Said opgevolgd als onder
koning van Egypte, niet uit kracht van eenig
erfelijk recht, maar door eene benoeming van den
sultan. Voortdurende onderhandelingen met de
Porte, welke wij hier niet in bijzonderheden
kunnen nagaan,«leidden eindelijk in 1873 tot het
uitvaardigen van een firman door den sultan,
die met opheffing van alle vroegere besluiten
van dien aard den toestand van Egypte regelde
en thans nog beheerseht. De waardigheid van
khedive werd erfelijk verklaard in het geslacht
van Ismail pacha. De khedive is volkomen on
afhankelijk van de Porte in regeering en wet
geving, heeft het recht niet-politieke verdragen
met andere regeeringen te sluiten, het muntrecht
en de bevoegdheid leeningen te sluiten. Hij. is in
geen enkel opzicht beperkt in de vermeerdering
of vermindering zijner strijdkrachten, die echter
het vaandel blijven voeren van het Turksche rijk.
Voor deze voorrechten, die bijna eene volkomen
onafhankelijkheid aan Egypte waarborgen, móest
eene schatting aan de Porte betaald worden, die
op de begrooting 1874/75 uitgetrokken was tot
een bedrag van 133,635 beurzen van 500 piasters
of ruim acht millioen Nedqrlandsche guldens.
Ismail is een man van groote begaafdheid en
vatbaar, als slechts weinige Oosterlingen zijn,
voor de Europeesche begrippen van staatsbestuur.
Ongelukkig echter koos hij zich in het begin
zijner regeering een verkeerd voorbeeld in Europa.
De verblindende pracht, die onder Napoleon III
in Frankrijk een wanbestuur verborg, waarvan
het land eerst later de treurige gevolgen ondervond,
lokte den 32jarigen onderkoning uit, zijne hof
houding op dezelfde leest te schoeien. Dat was
voor Egypte eene bron van groote ellende. Avon
turiers en speculanten van iedere soort overstroom
den het land, en terwijl te Caïro alles zicli baadde
in goud, was binnen korte jaren de schuldenlast
zoo gestegen, dat een staatsbankroet voor de deur
stond. Dien tijd van gemakkelijk leenen gebruikte
de khedive orü ook voor zich en zijne familie te
zorgen. Uit het ten behoeve van den staat ge
leende geld kocht hij een vijfde deel van den be
bouwden grond in het land, dien hij op eigen naam
en op dien van verschillende leden zijner familie
deed zetten. De fellaWs moesten op die landerijen
heerendiensten verrichten en daarvoor hun eigen
oogst verwaarloozen. Een dergelijk systeem, van
het centraal bestuur uitgaande, werd door de
mindere hoofden met beide handen aangegrepen,
en de afpersingen brachten spoedig algemeene
armoede teweeg.
Die handelwijze bracht hare straf mede. Het
gemakkelijk leenen nam een einde en de belastin
gen waren haast niet te innen. In dezen nood
vroeg de khedive advies aan Europa. Financieele
specialiteiten wijdden zich aan de oplossing van
het probleem, echter in het begin met weinig
vrucht, daar hun geene voldoende inlichtingen
werden gegeven. Zoo bleven de voorslagen van
den beer Cave en van Joubert en Goschen zonder
voldoend resultaat, totdat vóór twee jaren eene
internationale commissie den arbeid op zich nam,
die door de Europeesche regeeringen met kracht
werd gesteund en zoo in de gelegenheid was vol
komen op de hoogte van den stand van zaken te
komen. Als resultaat van haar onderzoek werd
in algemeene trekken aan den khedive medege
deeld, dat om eenige duurzame regeling in de
financiën tot stand te brengen, hij en zijne familie
moesten beginnen hunne met staatsgeld gekochte
landerijen af te staan, dat een doelmatig en ge
lijkmatig werkend belastingstelsel moest worden
ingevoerd en de rechtspraak den armen boer
beschermen moest tegen knevelarij en. willekeur
van de hooger geplaatsten. Den khedive beviel
dat niet bijzonder, en in zijne verlegenheid riep
'hij zijn ouden raadsman Nubar pacha terug, dien
hij vóór twee jaren had ontslagen, omdat hij te
veel op hervorming aandrong. Bij dezen vond hij
echter geen heul; integendeel was Nubars raad
om zich onvoorwaardelijk neer te leggen bij het
advies der commissie, daar ook hij van oordeel
was, dat daarin de eenige redding voor Egypte
gelegen was. Voor dezen raad bezweek de khe
dive en de instelling van een verantwoordelijk
ministerie, waarvan Nubar president is, geeft het
bewijs, dat bet met den omkeer van zaken wèl
gemeend is. Hetzij als ministers, hetzij onder
anderen titel zullen twee leden der internationale
commissie grooten invloed behouden op de regee
ring.' Het zijn de Engelschman Rivers Wilson en
de Fransehman Blignières. Blijft het niet bij de
goede voornemens, maar wordt werkelijk de hand
krachtig aan den ploeg geslagen tot verbetering
van den economischen toestand van Egypte, dan
zal het in de volgende jaren een verkwikkelijk
schouwspel zijn het rijk door de natuur begiftigde
land onder eene verstandige en zuinige regeering
stap voor stap te zien vooruitgaan. Laat ons
echter de huid nog niet verkoopen voor wij den
beer machtig zijn. Oostersche hervormingszucht
is wel meer gebleken tot de voorbijgaande goede
indrukken te behooren.
Het Russische gouvernement heeft eene nota
aan de regeering te Bucharest gericht, waarin
wordt aangedrongen op eene onverwijlde uitvoe
ring van het tractaat van Berlijn, wat de ont
ruiming van Bessarabië betreft. Nu vreest echter
de Bumeensche regeering, dat zij groote moeilijk
heid zal hebben om de Dobrudscha, die zij in
plaats van Bessarabië zou krijgen, bij Rumenië
in te lijven. Een deel der bevolking van de
Dobrudscha bestaat uit eene Tscberkessische kolo
nie, een krijgszuchtig en vrijheidlievend volk, dat
daar ongeveer 20,000 zielen telt en dat tegenover
Rumenië wel eens de rol kon spelen, die de
Bosniërs tegenover de Oostenrijkers met aanvan
kelijk succes volhouden. Om dus een vermoeien-
den oorlog te vermijden zegt men, dat de Rumeen-
sche regeering in de Dobrudscha een plebisciet
wil uitlokken, en dat zij mocht dit ongunstig
uitvallen aan de mogendheden kenni3 wil
geven, dat zij het besluit van het congr.es omtrent
de compensatie voor Bessarabië niet kan uitvoe
ren. Wat daarvan is moet nog nader blijken
wij vermelden het slechts als een gerucht,
dat niets onwaarschijnlijks bevat.-
(Medegedeeld door C. H. Verhulst.)
Vervolg.)
De Bosnische wijze van groeten is zeer zonder
ling. De meerdere groet don mindere het eerst,
doch de laatste moet daartoe vooraf een eerbie
dige houding aannemen, om den groet te ontvangen
en dadelijk te kunnen beantwoorden. Wanneer
men als vreemdeling met de hoogste ambtenaren
omgaat en daardoor de algemeene aandacht tot
zich trekt, staan de menschen op, of, als men
hen tegenkomt, maken zij halt en front, waarop
men dan snel achtereen de rechterhand aan het
voorhoofd, den mond -en het hart brengt en
daarbij een. beweging maakt, alsof men deze
belangrijkste organen aan bun voeten neerlegt,
De Bosniërs, doen daarop hetzelfde en maken
bovendien nog. een. lichte kniebuiging. Wordt
iemand uit de lagere standen tot den pacha
toegelaten, dan gaat hij onder herhaalde knie
buigingen. naardezen toe, kust hem de knie, en,
wanneer dit wordt toegestaan, ook de handen.
Het kussen der handen is in Bosnië over het
algemeen zeer in de mode, en het zijn vooral de
vrouwen en meisjes, die aan de mannen deze eer
bewijzen. Noch Christenen, nog Joden, noch
Turken nemen evenwel bij het groeten of bij het
binnenkomen in een vreemde kamer bun hoofd
deksel af, daar de beleefdheid verbiedt, het hootd
in tegenwoordigheid van vreemden te ontblooten.
Voor de Mohamedanen is het bovendien een
kerkelijk gebod.
Het 'financiewezen laat veel te wenschen over.
Ieder pacha heeft een dragoman of tolk, die over
't algemeen zeer onontwikkeld is en slechts een
weinigje Italiaansch, Turksch en Spaausch spreekt,
en die tévens de betrekking van betaalmeester
der provincie waarneemt. Dit is een even winst
gevend als invloedrijk ambt, dat echter de be-
kleeders zoowel bij de Christenen als bij de Turken
gehaat maakt. De betaalmeester of sarraw heeft
namelijk het recht, van iedere 1000 piaster, die
door zijn handen gaan, 1* piaster voor zich te
vorderen, doch verhoogt in den regel deze som
willekeurig tot 4 a 5 piasters. Komt een beambte
of leverancier met een gefiatteerd mandaat bij
hem, dan beweert hij geen geld in kas te hebben,
doch verklaart zich bereid bij wijze van voorschot
uit zijn eigen kas te betalen, hetgeen natuurlijk
met een hooge provisie gepaard gaat.
Aardrijkskunde en statistiek staan op 'een on
geloofelij k lagen trap van ontwikkeling. Zoo is
de algemeen heerschende meening, dat Duitsehl and
een soort van provincie van Oostenrijk is. Het
aantal inwoners der steden en dorpen is onbekend^
de grootte eener plaats wordt slechts naar het
getal huizen beoordeeld. Bij de volkstellingen
worden, zooals trouwens in geheel Turkije, de
vrouwen gemakshalve nooit meegerekend;
terwijl bovendien de registers van den burger
lijken stand een onbekende weelde voor hen zijn.
Ondanks hun verregaande onwetendheid, zijn zij
echter vlug van begrip. Hoe ruw en onwetend
zjj' voor bet overige ook mogen zijn, toch hebben
zij een open oog voor de schoonheden van bun
land.
De gerechten, zonder welke een Bosniër
niet leven kan, zijn aschkoek leulca of chlebba
versche kaas {sir), zure melk (sirutka) en look
{luka). Vooral de sir is voor een Europeesche
niaag moeielijk te verteeren.
Het bijgeloof is er zeer sterk ingeworteld. Zoo
ziet men gedurig aan de takken en doornen van
de groote struiken een menigte walgelijke, vuile
lappen en lompen, die er door de zieken worden
opgehangen. Zij meenen, dat zekere, vooral
pijnlijke kwalen genezen als men een lap, die
met het lijdende lichaamsdeel in aanraking is
geweest, aan een boom ophangt of hem- met een
ander voorwerp, dat het oprapen waard is, op
straat werpt! In het eerste geval wordt de
zieke gezond, zoodra de boom of de tak waaraan
de lap is opgehangen, sterft, en in bet tweede,
wanneer een ander mensch het voorwerp opraapt
en bij zich steekt. Deze krijgt dan de ziekte.
erg humaan
De vervoermiddelen bestaan uit een zekere
soort van wagens, arabd gekeeten in het Turksch
en iu het Bosnisch Kola. Er is geen stukje ijzer
aan te vinden; alles is van hout, terwijl de vier
wielen schijven zijn, die men uit een dikken
boomstam zaagt; verder rust op de assen een
bouten kist. Deze wagens worden door ossen
voortgetrokken. De beweging is een sleepende
en rollende, hetgeen natuurlijk op de snelheid van
grooten invloed is. Daar het gebruik van wagen
smeer hun onbekend schijnt te zijn, slijten de
as-gaten tot lange ovalen uit, terwijl de zooge
naamde wielen langzamerhand hun ronde gedaante
verliezen. Alleen in enkele gedeelten van Bosnië
ontmoet men Europeesche, met paarden bespannen
lastwagens.
Dat het godsdienstig gevoel zich in uiterlijke
vormen oplost, daartoe moge het volgende staal
tje dienen. „Terwijl ik aldus schrijft Franz
Maureiy aan. wien wij. een tal van bijzonderheden
ontleenen, „terwijl ik mij met de beide effendi's
aan een uitmuntend avondmaal, bestaande uit
gevulde komkommers, vergastte, hieven de geloo-
vigen uit de naburige moskee plotseling zulk een
erbarmelijk geschreeuw aan, dat ik onwillekeurig
opkeek, waarop de beide effendi's in een schater
lach losbarstten. Ook de voor het overige zeer
vrome kadi stemde spoedig hiermede in. Zoo
treurig is het met den godsdienst der zooge
naamde hoogere standen gesteld; men houdt
alleen streng de hand aan de uiterlijke vormen,
terwijl men in het onderdrukken van andere
gezindten nog steeds even dweepziek blijft. Aan
de Makomedaansche voorschriften wordt tot in
het dwaze toe vastgehouden; zoo zal een Turk
met een ongeloovige nimmer uit hetzelfde glas
drinken; terwijl uit de pijp van een Christen
zonder tegenzin wordt gerookt. Ook gehgurt
het vaak dat een Mahomedaan en een ongeloovige
met ëen lepel eten, waarbij dan de Turk nog de
beleefdheid heeft, telkens voor hij hem terug
geeft, in den lepel te spuwen en hem aan zijn
minder zindelijke broek af te drogen."
De Christelijke godsdienst is er aan tal van
beperkende voorschriften onderworpen. Zoo mogen
de Christenen hun godsdienstoefeningen slechts
aankondigen, door met een houten hamer op een
bord te slaan.
't Is te bejammeren, dat een krachtige bevolking,
gevestigd op een rijken en mildbesproeiden bodem,
niet onder een meer verlichte regeering staat.
.Mocht Bosnië eenmaal, hetgeen wel te wachten
is, onder Westerschen regeeringsvorm komen, dan
gaat het voorzeker een schoone toekomst te
gemoet.
Binnengekomen te Vlissingen en opgevaren
naar Middelburg, de Engelsche brik Renovation
gezagv. Hills, van New-Castle met' steenkolen.
Fan bier vertrokken bet barkschip Riga
gezagv. Jörgensen, bestemd naar Noorwegen.
Rotterdam, 2 September. Tarwe (jarige) met
ruimen aanvoer 25 cent lager, nieuwe dito prijs
houdend rogge met ruimen aanvoer flauw het
zelfde; kanariezaad met kleinen aanvoer 50 cent
hooger; nieuwe schokkers 7 a ƒ10; nieuwe
haver /3a/ 4,50; overigens onveranderd.
Amsterdam, 31 Aug. 2 Sept.
STAATSLEENINGEN.
v
n
n
n
63A
75*
98&
52}
52*
54
53*
77*
50
96}
95*
61}
75*
84*
82*
83}
82*
52 A
52*
53&
53}
50
94}
61
75}
90}
86}
84
82^
83}
83
81*
Ncderl. Cert. N. W. Sch. 2* pet. 62 ff
dito dito dito. 3 75
dito dito dito. 4 98
België. Certificaten2*
Frankrijk. Origin. Inschr. 3
Mongarije. Obl. Goudleen. 5 55* 55}
Italië. Cert. Adm. Amsterd. 5
©ostenrijk. Obl. Mei-Nov. 5
dito Febr.-Aug. 5
dito Jan.-Juli. 5
dito April-Qct,.5
dito dito Goud 4
Polem. Obl. Schatkist 1844. 4
Portug. Obl. Btl. 1853/1869. 3
dito dito 1876. 6
Ksedand. Obl. Hope C.
1798/1815 5
Cert. Inschr. 5C Serie 1854. 5
dito dito 6a 1855. 5
Obligatiën 18625
dito 1864 1000 5
dito 1864 100.5
dito 1877 dito. 5
dito 1872 gecons. dito. 5
dito 1873 gecons. dito. 5
dito 1850 l8 Leening dito. 4}
dito 1860 2- Leening dito. 4*
dito 1875 gecons. dito 4*
Cert. Hope C° 1840 4
dito 2e, 3 49 Leen. 1842/44. 4
Obligatie-Leening 1867/69. 4
dito dito 1859 3
Cert. van Bank-Assign. 6
©pan je. Obl. Buit. 1867/75. 1
dito dito 1876 2
dito Binnenl. Es. 5000-10000 1
dito dito 1876 2
TTurkije. Obl. Alg. Scb. 1865 5
dito dito 1869 6
Egypte. Obl. Leening 1876 6
Spoorw. dito 1876 5
Vereen. Staten. Obl. 1876 4}
dito dito 1871 5
dito dito 1861 6
Brazilië. Obl. Londen 1865 5
dito Leening 1875 5
1NDDSTEIEEI.E EN FINAK
ONDERNEMINGEN.
Nederl. Afr. Hand.-V. Obl. 5 pet.
Ned. Hand.-Maatsch. aand.
rescontre5
Ned. Ind. Handelsb. Aand.
Stoomvaartm. Java Obl. 5
dito Zeeland Obl5
dito gegarand. dito4}
IBuitschland. Cert. Rijks
bank Adm. Amsterdam.
©ostenrijk. Aand. Nat. B.
SPOQEWEG-LEENINGEN.
Nederland. Maats. t.Expl.
St.-Spw. Aandpet.
Ned. Ind. Spoorw. Aand.
Ned. Rijn-spw.volgef. Aand.
N.-Brab. Boxt. Obl. 1875. 5
dito dito 2" Hypoth.
Mongarije. Theiss.Sp. Obl. 5
Italië. Zuid-Ital. Spw. Obl. 3
Polen. Wars.-Bromb. Aand. 4
Warschau-Weenen dito.
Rusland. Gr. Sp.-Maats.
Aand5
dito Hypoth. Obligatiën. 4*
dito dito dito 4
Baltische Spoorweg. Aand. 3
Chark.-Azow Oblig. 100. 5
Jelez-Griasi dito5
Jelez-Orel dito f 1000. 5
Kiew-Brest Aand.5
Losowo-Sewastopol f 1000. 5
Morschansk-Sysran. Aand. 5
Mosk.LJaroslaw Obl. 100. 5
Mosk.-Kursk dito dito 6
Mosk.-Smol. dito dito 5
Orel-Vitebsk Obl. dito 5
Poti-Tiflis dito f 1000. 5
Riaschk-Wiasma Aand. 5
Amerika. Cent. Pac. Obl. 6
dito California Oregon dito. 6
Chic. N.-W. Cert. Aand.
dito Mad. Ext. Obl7
dito N.-W. Union, dito 7
dito Winona St. Peter dito. 7
Illinois Cert. v. Aand.
dito Redempt. Obl. 6
Union Pac. Hoofdl. dito. 6
FREMIE-IiEENIN
Nederland. Stad Amst. 3
Stad Rotterdam3
Gemeente-Crediet3
België. Stad Antwerp. 1874 3
Mongarije. Staatsl. 1870
Oostenrijk. Staatsl. 1860 5
dito 1864
Rusland. Staatsl. 1864 5
dito 1866 5
n
n
v
n
v
n
r>
n
7)
V
n
GE
pet.
n
n
n
75
74-&
61
73}
73f|
14
14
32
32
12}
12
29
28*
13}
13}
15}
15*
55*
54*
74
102*
101*
103*
105
93*
93*
88}
CIEEIiS
105}
105*
122}
100*
114*
EN.
108
101
138*
139
80}
71
m
44}
55
55
54*
54*
115
115*
86}
86*
47
46*
82*
82}
83}
83}
79*
64
91*
91}
97*
97*
87
82*
82*
84}
84}
-
62
66&
65£
95}
90}
89*
91*
90}
81}
81*
102*
IN.
103
103
103
88
88
94}
94*
94}
118*
148}
148*
147*
148*
Prijzen wan coupons.
Amsterdam, 2 September. Metall. /21.67}; dito
zilver 21.70Div. Engelsche per f 11.77*
Engelsche Portugal per 11.77* Spaanscbe
buitenlandsch 47.65; idem Binnenland /2.33;
Amerikaansche dollars in goud f 2.45*.
Amsterdam, 31 Augustus. Metall. 21.65; dito
zilver f 21.70; Div. Eng. per f 11.77*; Eng.
met affidavit per 12.02*Eng. Portugal per
f 11.77*; Frans, f 47.65; Belg f 47.65; Pruis
f 58.65 Hamb. Russ. f 1.20*; Russen in Z. R
f 1.24*Poolsche per fl. Poolsche per Z. R
f Spaanscbe buitenlandsche 47.65Spaan
sche binnenlandsehe f 2.33Amerikaansche dol
lars in goud 2.45*papier f 2.43.
Gehuwd
A. W. PITLO
en
L. A. HAZENBERG,
die tevens dank zeggen voor de vele blijken van
belangstelling, bij de voltrekking van hun huwe
lijk ondervonden,
Vlissingen, 27 Augustus 1878.
