N®. 180. 121e Jaargang. 1878. Vrijdag 2 Augustus. Mm litf&tl Stoomtramwegen. Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Advertentien20 Cent per regel.. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz,: van 17 regels f 1,50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de publicité étrangère 6, L. Daübe en Gie. te Parijs en Frankfort, directeuren Elsbach en Jones. Middelburg, 1 Augustus, de Schrijfster van „Jennie" enz. N- [Door een sp oorweg - ambt enaaf). I. Hoewel eerst sedert weinige jaren meer algemeen in gebruik, is de verdere ontwik keling van de tramwegen verzekerd, en is men het vrij wel eens, dat voor eenigszins lange trajecten de kracht van den stoom, boven die van paarden, voor de exploitatie te verkiezen is. Een groot gedeelte van ons land is niet in staat om, uit een financieel oogpunt beschouwd, een goeden uitslag voor den aanleg van ge wone spoorwegen te beloven. Moeten echter daarom zulke streken van de voordeelen die deze wegen opleveren geheel verstoken blijven? Het antwoord op die vraag zal zeker ont kennend zijn. Maar daar staat tegenover: wie zal de nieuwe wegen aanleggen De particuliere ondernemer zal zich daaraan niet wagen. Is dan de aanleg van zulke wegen door den staat te billijken? Daarom moeten de min kostbare stoomtramwegen de plaats vervangen der, in verhouding tot hunne ver moedelijke opbrengst, te veel eischende spoor wegen. Men moet op deze wegen den aanleg, het rollend materieel en den dienst zoodanig inrichten, dat niet alleen personen, maar ook bagage, kleine pakjes, geld en geldswaarden, bestel- en vrachtgoederen, paarden en vee kunnen vervoerd worden. Het nut, door de lijn aan de streek gebracht, die zij doorsnijdt, moet door hare huishoudelijke inrichting, door medewerking der bewoners, en door hun vertrouwen en hun belang in de lijn worden bevorderd. De snelheid waarmede gereden wordt, zal hoogstens 20 kilometer per uur bedragen en in de bebouwde gedeelten tot 15 kilometer worden teruggebracht. Deze snelheid is veel geringer dan bij de gewone spoorwegen; toch zal men in vele gevallen, vooral op korte trajecten, de reis per tramweg spoediger dan per spoor verrichten. Niet zelden toch ligt het station of de halte voor die plaats, welke bediend moet worden, betrekkelijk ver verwij- FEUILLETON. 33 door HOOFDSTUK XIX. SEN BETOOVEEDE SLANG. „Mijn goede majoor;" riep lady Carolina dit maal wezenlijk verschrikt uit. „O, wees niet bang, mylady" zei hij lachend. „Ik meende alleen gelijk de toovenaar de slang er tegen drukt. Dat is de eerste kunstgreep. Hij raapt het dier op, laat het langs zijn arm kruipen, opent zijn vest en legt het vergiftige beest er binnen in." „O, hoe afschuwelijk!" riep mevrouw; „alleen de gedachte aan die gruwelen maakt mij wee." „Hoe gaarne zou ik u tegenwoordig zien bij zulk een betoovering, lady Carolinariep hij opnieuw lachende uit. Wat zou de majoor verwonderd en teleurgesteld geweest zijn als de gelegenheid daartoe zich eens had voorgedaan, daar lady Carolina het gevaarlijke spel met meer belangstelling in hare koude oogen zou aanschouwd hebben dan hij er ooit in gezien had; want hij schepte er juist behagen in een yrouw te zien beven van angst en ontsteltenis. derd, zoodat reizigers en goederen van de stations naar de pldats zelve altijd een langen weg hebben af te leggen, hetgeen veelal tot des te groöter ongerief leidt, omdat de weg te kort is om dat vervoer door andere commu nicatiemiddelen te doen plaats hebben, zoodat de reiziger dat gedeelte van zijn tocht te voet of met extra-rijtuig moet afleggen. Dit nu, zal bij de tramwegen, die langs de gewone straatwegen aangelegd worden, niet het geval zijn; zij zullen als het ware langs de huizen en de industrieele ondernemingen loopen die zij bedienen moeten. Nemen wij nu aan, dat men van de plaats A, die op 20 kilometer afstand van B ligt, wil reizen. De stations liggen echter 15 minuten van de plaats zelve verwijderd. In den regel is men minstens 10 minuten voor het vertrek van den trein aan het station. Stel dat de trein rijdt met eene snelheid van 60 kilometer per uur, dan zal men om met het spoor van A tot B te komen noodig hebben 2 X 15 =30 minuten -f- 20 -j- 10 minuten 60 min. De tramweg loopt echter langs uyf huis; meestal kunt ge voor uwe deur instappen want voor in- en uitstap pen moet overal gelegenheid zijn terwijl ge eveneens te B den trein in de kom der gemeente kunt verlaten. De afstand van 20 kilometers wordt in éen uur afgelegd. Met den spoorweg zou men ditzelfde traject in denzelfden tijd afgelegd hebben, maar men zou dan genoodzaakt zijn geweest een half uur te loopen. De voornaamste bron der tramwegen moet echter niet bestaan in het personenverkeer men moet die zoeken in het vervoer van voortbrengselen van landbouw, veeteelt, handel en nijverheid. Het personenvervoer moét slechts bijzaak zijn. De treinen van den tramweg houden zoo noodig bij ieder stuk land, bij iedere fabriek opde fabrieken die niet aan den weg liggen, moeten daarmede door zijsporen verbonden worden. De spoorbreedte moet dezelfde als van de spoorwegen zijn, opdat de beladen wa gens op dezen kunnen overgaan en daarvan kunnen worden overgenomen. Voor de spoorwegen is het van het grootste belang, dat er tramwegen worden aangelegd; want zij zullen voor eerstgenoemde een voor name bron van ontwikkeling worden. De waarde der landerijen zal in de streken, die zij door- „Tot Woensdag dus?" zet mevrouw en gaf hem zijn afscheid, daar hij niet weg scheen te kunnen komen. „Natuurlijk, ja. En als miss Moreton bij nadere kennismaking nog wint en gij die zaak voor mij in orde kunt brengen, zonder te veel vervelende schikkingen en al die soort van dingen „Mijn beste Gabriël, gij zijt wel wat erg haastig. Vergeet niet, dat mevrouw Moreton een voorname, welopgevoede vrouw is." „Maar lieve God, ze heeft een school. Daar zullen toch niet veel bezwaren te overwinnen zijn. Mijn bedoelingen zijn eerlijk en al die soort van dingen meer." „Dat veronderstel ik ook," zei zij vermoeid. „Voor het overige zullen wij zien. En nu moet ik u waarlijk verzoeken mij te verlaten want ik moet uit. Als gij wilt, kunnen we dit gesprek Woensdag voortzetten." Het zij tot haar eer gezegd, dat lady Carolina, zelfs ter wille van vader Alckenzie, de tegen woordigheid van zijn zoon niet langer kon dulden. Zij stond op, hij deed de deur voor haar open en zij ging hem langzaam voorbij en de trap op. Terwijl zijne fonkelende oogen haar volgden, was zijn gelijkenis op een giftige slang werkelijk ont zettend groot. „Geeft gij u airs?" mompelde hij „en gij zijt toch geen haar beter dan de rest van uw geslacht, mevrouw. En als gij mjj beleedigt weet ik wel hoe ik u straffen zalIk zal u omkoopen." Hij verliet langzaam het huis en zette zijne over- snijdèn, zeer toenemen, omdat de voortbrengselen gemakkelijk en tevens goedkoop zullen kunnen vervoerd worden. Voor de aan de lijn gelegen fabrieken verschaft de tramweg een gemakke lijk middel tot afvoer harer producten en tot toevoer van de grondstoffen. De aanleg der stoomtramwegen zal betrek kelijk weinig kosten. Bij den tegenwoordigen lagen prijs van het ijzer, zal men niet verre van de waarheid zijn, als men dien op ƒ10 per meter begroot. Wanneer men de stations voldoende doch eenvoudig, de rijtuigen niet te weelderig inricht, dan zou een tramweg geheel gereed voor den dienst f 15000 per kilometer kosten. Rijtuigen (stoomrijtuigen) die hun eigen trekkracht met zich voeren en zit plaatsen voor de personen en plaats voor de bagage aanbieden, schijnen het meest aanbeve lenswaardig voor de exploitatie te zijn. Wordt vervolgd Door eenige Amsterdamsche winkeliers wordt morgen over een maatregel beraadslaagd, dien wij als zeer gewichtig beschouwen. Op het voorbeeld hunner Londensche vakge- nooten, willen de heeren Bastet, Jan. D. Brouver en Greeven voorstellen om des avonds te 8 uren de winkels in de Kalverstraat te sluiten. Als reden tot dit voorstel wordt door het Handelsblad voornamelijk opgegeven de duurte van het gas licht, welke uitgaaf tegen de winst, welke des avonds gemaakt wordt, niet opweegt. Wij zien er een veel grooter beteekenis in, namelijk het verkrijgen van meer vrijen tijd, zoowel voor de patroons als voor hunne bedienden. Zoo lang eenige invloedrijke patroons het besluit niet durven te nemen en tot het publiek zeggen„Tot zóo laat zijn wij te uwer beschikking, en niet langer;" zoo lang blijft er ook tusschen de verschillende winkels eene concurrentie bestaan in het open-blijven. De arbeidsdag wordt daar door verlengd, dikwijls zonder beduidend voordeel voor dè arbeidgevers, en een gedeelte van den dag, dat aan rust, aan uitspanning, of aan lief hebberij-studie gewijd kon worden, wordt doelloos aan den onverbiddelijken arbeids-Moloch opge offerd. Onverbiddelijk noemen wij hem, doch hij is dat slechts voor zoo ver men zelf wil. Er is in het •geweldige werken, woelen en drijven van onzen tijd een zeker element van humbug en overdrij ving, dat, als men wil en durft, zeer goed over wonnen kan worden. Elke overwinning in dezen zin begroeten wij als een stap, die, zonder aan peinzingen voort, die weer op miss Moreton uit liepen. „Een wassenbeeld, een keurig, sneeuwwit was senbeeld," prevelde hij; „ik hoop maar dat zij mij een weinig moeite zal veroorzaken. Zij is het waard; zij is verbijsterend, bij God! Ik houd eehter niet van diegenen die zoo terstond bereid zijn den eersten den besten te nemen en ik hoop dat deze van zich af zal bijten. Zij moet weer stand bieden, al moet het mij ook geld kosten. En dat zal bet wel; want die moeder met haar zwarte oogen is slimmer dan twee lady Carolina's samen. Ja; de móeder heeft zwarte oogen. Waarom zou de dochter de haren verbergen? Lieve hemel, zij zal toch niet scheelzien! Neen, dat nietdan zou ze schielijk genoeg opkijken. Neen het is maar een van hare kunsten, ik ken al die kuren en dit is een goede kunst ook; want daardoor denk ik veel meer «m haar en om hare oogen dan wanneer zij mij open in 't gelaat had gezien. Maar dat zal ze ook doen en spoedig ook, of ben een Hollander." Gabriël Alckenzie was voorwaar geen Hollander; want hij was geboren op Cuba en zijn moeder was een donkere mulattin, die haar spel goed gespeeld had en na veel intriges de eer genoot van ten huwelijk gevraagd te worden door David Alckenzie, een sluwen, achterdochtigen, rijken, gierigen Schot. den nuttigen arbeid te kort te doen, aan do hoogere behoeften van den menschelijken geest ten goede komt. Plichtmatig achten wij het, te erkennen dat in dezen geest reeds vóór geruimen tijd door de anti-revolutionaire pers ten onzent betoogen zijn gehouden en op verandering is aangedrongen. Inzonderheid het Zuiden heeft daarover, in een tijd toen men nog voor iets anders lust en tijd over had dan voor het vechten tegen de openbare schoolzeer lezenswaardige artikelen geleverd. Aan die artikelen, ofschoon op andere motieven gegrond dan die waarop wij gewoon zijn onze gevoelens te bouwen, danken wij het voor een deel dat dit onderwerp ons thans niet onvoorbe reid vindt. Wij zouden dan ook willen hopen dat in de bijeenkomst der Amsterdamsche winkeliers deze beweegredenen, van hooger aard dan het gas- argumentniet door hare afwezigheid mogen schitteren. Groot is onze hoop niet, want door de twee invloedrijkste bladen der hoofdstad, het Nieuws van den Dag en het Handelsblad, wordt het plan bestreden, op grond dat de Kal verstraat er zoo doodsch en naar zal uitzien, als het gas zoo vroeg in de winkels wordt uitge draaid. Misschien zullen de winkeliers hiertegen echter aanvoeren dat niet op hen de verplichting rust om, door het branden van veel gas, de wandelaars pleizier te doen en dat, wat het voordeel van het 's avonds open-blijven betreft, hun eigen boeken een beter maatstaf opleveren dan de liefhebberij van het publiek voor „de mooie lichtjes." Ofschoon slechts uit enkele plaatsen melding gemaakt wordt van de protesten, die in den boe zem der kerkeraden van de Ned. Hervormde ge meente zelve opgaan tegen de volksberoering in zake het lager onderwijs, is het niettemin eene waarheid dat bijna overal bij deze gelegenheid stemmen worden vernomen, welke door de tegen partij doodgezwegen en onbeantwoord gelaten worden, doch niettemin getuigenis afleggen van de gevoelens, die door een deel der kerkeraden nog beleden worden, zoolang het althans aan de onverdraagzame meerderheid niet gelukt zal zijn hen uit te stooten. Ten bewijze hiervan laten wij hier eene aan den kerkeraad der N. H. gemeente te Middelburg ingediende memorie volgen van een der predi kanten, die verhinderd was tegenwoordig te zijn in de kerkeraadszitting, waarin over het zenden van een adres tegen het schoolwetsontwerp be raadslaagd werd, doch die op deze wijze zijne stem daartegen wenschte te doen hooren. „Hij wenscht daarbij op den voorgrond te HOOFDSTUK XX. SIBYLLE. De dames in de donkergroene victoria reden stilzwijgend huiswaarts. „Zeg den koetsier dat hij ons nog eens langs het strand rijdt, mama," sprak Sibylle, voor het eerst den mond opendoende, toen zij Glenville House naderde. „Ik moet u iets zeggen, voordat wij in huis gaan." Toen het rijtuig gekeerd was, hervatte zij op haar kwijnenden toon:" Gij moet er achter zien te komen of die zwarte even rijk als leelijk is, mama. Het zal niet veel moeite kosten hem in te pakken, vooral als ik hem ontmoet in tegenwoordigheid van iemand dien ik aardig vind, en daar die ander getrouwd is, kan hij mij van veel nut zijn en hij is amusant genoeg om mee te spelen. De majoor zal dan het gevaar, maar tevens de sterkte van zijn positie inzien, daar hij ongetrouwd is." „Hoe weet ge dat?" „Dat weet ik; al is mijn rol altijd die van de onverschillige. Maar ik heb eens een les gekregen die mij geleerd heeft in 't geheim uit mijne oogen te zien. Dit is geen verwijt tegen u, mama, en de voornaamste handelingen in onze huiselijke drama's zullen u altijd ten deel vallen. Het kan nuttig voor u zijn te weten wat ik aangaande majoor Alckenzie vernomen heb. Hij is nog jong voor een majoor, eerst dertig jaar geloof ik, ofschoon hij er ouder uitzietmaar hij staat bij een West-Indisch regiment ,en daar gaat de V

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1878 | | pagina 1