EUTTlULAfDr
TStrkljfM.
Telegraphische berichten.
Marine en leger,
Kunstnieuws,
Land bouw.
Algemeene vergadering der Maatschappij
tot bevordering van landbouw en
veeteelt in Zeeland, op Dinsdag 23 Juli 1878,
Thermometerstand,
Algemeen Overzicht.
teur van den geneeskundigen dienst der landmacht,
L. J. L. Dey, tot een bedrag van f 1304's jaars,
en aan den eervol ontslagen commies bij het
departement van oorlog, W. M. van Heun, tot
een bedrag van /1336 's jaars.
Blijkens een bij het departement van marine
ontvangen telegram, is Zr. Ms. schroefstoomschip
Atjeh, onder bevel van den kapitein ter zee K, C.
Bunnik, den 22en dezer te Leith aangekomen.
Aan boord was alles wel.
Even als iedere nationale gebeurtenis van eenig
belang, is ook de verloving van Z. K. H. prins
Hendrik een vruchtbare bodem, waarop poeetische
en muzikale vruchten van verschillenden aard
welig tieren. Een gevoel van plaatselijke ver
wantschap noopt ons, onder al deze bloemen
van Oranje-lievende lyriek, een woord van aan
kondiging te wijden aan den Alliance-tnarsch, bij
den uitgever F. B. den Boer alhier uitgegeven,
welk werk reeds een blijk van vorstelijke sym
pathie heeft mogen ontvangen in den vorm eener
inteekening door H. K. H. prinses Marianne, voor
tien exemplaren. Componist er van is de heer
Edzard Grefe, als gewezen muziek directeur te
Goes hier en elders gunstig bekend.
De nette uitgave is versierd met een zeer goed
gelijkend portret van prins Hendrik en zijne bruid,
benevens met de wapens van het vorstelijk bruids-
paar. ydfln, i
Bij den op den 7en Juli te Parijs gehouden
wedstrijd heeft het zanggezelschap Union Neerlan-
daise, dat aldaar gevestigd is, den eersten prijs
(medaille met diploma) behaald.
{Vervólg.)
Het gisteren reeds medegedeelde uit de rede,
met welke de heer Pické de vergadering opende,
vullen wij thans nog als volgt aan
De sombere voorspellingen, bij het overlijden
van den heer Vis omtrent de toekomst der Maat
schappij gekoesterd, werden echter niet bewaar
heid. Toen de nood drong, verklaarde de heer
van der Lek de Clercq zich bereid de betrekking
van voorzitter op zich te nemen, en bleef hij van
18521859 aan het hoofd der Maatschappij.
Het leven der Maatschappij was gered; doch
niet zonder inspanning en slechts onder velerlei
tegenspoed gelukte het, haar in stand en werk
zaamheid te houden.
Heeft onze Maatschappij in al die jaren echter
geen zeer bloeienden toestand gekend, wij mogen
niet over het hoofd zien wat zij heeft gewrocht.
Onze tijd is beperkt en daarom wensch ik slechts
zeer kortelijk te wijzen op hetgeen, zoo door de
Commissie van Landbouw als later door onze
Maatschappij werd tot stand gebracht.
Geen zaak waar meer op aangedrongen en, ook
door de ijverige bemoeiingen van den heer Vis,
voor gewerkt werd dan een voldoende veestapel.
Terwijl onze Maatschappij en de Commissie van
Landbouw gezorgd hebben voor betere fokdieren,
werd er ook niet minder aangedrongen op het zich
toeleggen op het kweeken van voedergewassen,
en ik vrees geen tegenspraak wanneer ik zeg dat
de veestapel in Zeeland eene vrij goede hoogte
heeft bereikt door hetgeen door Maatschappij en
Commissie is gedaan, en dat de bouw van voeder
gewassen eene geheele revolutie heeft gebracht
in het cultuurstelsel in Zeeland.
Voortdurend werd aangedrongen op verbeterde
meekrap-cultuur. Commissiën werden benoemd
die veel wetenswaardigs hebben medegedeeld
vereenigingen tot meebereiding verrezen; in 1850
werd de garancine-fabriek te Middelburg opge
richt, en hoewel het waar is dat er heel wat
Zeeuwsch kapitaal verloren is gegaan in de
garancine-cultuur, is de financieele toestand van de
landbouwers in Zeeland niettemin vooruitgegaan,
door hetgeen de Zeeuwsche Maatschappij ten dezen
opzichte heeft gedaan.
Menigmaal ook werd de af koopbaarstelling dei-
tienden besproken,
Bovendien, zonder te willen beweren dat de
hypotheekbanken in Nederland haar ontstaan
te danken hebben aan de Maatschappij tot
bevordering van landbouw en veeteelt, is in
langdurige besprekingen dit onderwerp dikwijls
aangeroerd en kon men in 1850 haar reeds als
in 't verschiet noemen.
Ook in andere opzichten heeft de Maatschappij
van landbouw zich verdienstelijk gemaakt.
Groote bezorgdheid wekte bij de Maatschappij
het toenemend pauperisme onder den arbeidenden
stand en verschillende stappen werden door de
Maatschappij gedaan bij de gemeentebesturen
die pogingen stuitten echter af op den onwil
van vele gemeentebesturen ten platte lande.
De arbeidende stand is door andere omstandig
heden echter, in 'plaats van achteruit te gaan,
welvarend geworden.
In 1850 werd alhier het eerst het denkbeeld
1 geopperd om ook de bloemencultuur te verbeteren
en eene tentoonstelling van bloemen te houden.
Van datzelfde jaar dagteekentde vereeniging van
tuinbouw, welke in 1875 haar zilveren feest heeft
gevierd.
Toen ook door Z. M. Willem III pogingen
werden aangewend om den toestand van den
landbouw te verbeteren, is de Zeeuwsche Maat
schappij niet ten achteren gebleven. De Konink
lijke maatschappij van landbouw is het resultaat
dier pogingen geweest en wij rekenen het ons
tot eene eer daartoe te hebben medegewerkt.
Ook met het landbouwonderwijs heeft de Maat
schappij zich op vruchtdragende wijze bemoeid.
In 1845 werd reeds het besluit genomen zich
tot het provinciaal bestuur te wenden en aan te
dringen dat bij het onderwijs ten platten lande
een voorbereidend landbouwkundig onderwijs in
gevoerd en in elk district onderwijzers benoemd
zouden worden, die zich op de landbouwkunde
zouden toeleggen.
Daarna werd door het provinciaal bestuur f 300
tot dat doel beschikbaar gesteld. Den heeren
Dresselhuis, schoolopziener in Zuid-Beveland, van
den Bosch te Goes en van Kerkwijk te Goes
werd de behartiging dezer zaak opgedragen.
Waren deze pogingen niet, evemals tot heden
toe maar al te vaak het geval blijft, afgestuit
op het gebrek aan medewerking bij de landbou
wers zeiven, de resultaten zouden tot meer vol
doening aanleiding geven. Dit mag ons echter
niet weerhouden de werkzaamheden te waardee-
ren van hen, die den eersten stoot gegeven heb
ben en waarbij zich nog voegde de verspreiding
van allerlei nuttige geschriften, op den landbouw
betrekking hebbende.
Het groote nut dient hier ook vermeld der ge
houden tentoonstellingen van vee en landbouw
werktuigen. Werktuigen toch, vroeger geheel on
bekend en die thans nergens ontbreken, zijn dooi
de tentoonstellingen in ruimer kring bekendgemaakt
terwijl ook de prijzen de inzenders aanmoedigden.
Reeds in 1853 heeft men in Oostburg een door
de Maatschappij aangekocht maaiwerktuig be
proefd en waar men nu de zelfharkende, schoven-
makendé en zelfbindende graanmaaiwerktuigen
bezit, wordt er met een blik van medelijden op
dergelijke verouderde toestellen neêrgezien.
Misschien zal nu bij dezen en genen de vraag
rijzen of het bestaan der Maatschappij nog noo-
dig is Sedert 15 jaren in zeer nauw verband met
de Maatschappij staande, wil ik daarover mijne
meening mededeelen.
De behoefte is den mensch ingeschapen om zijn
toestand te verbeteren en waar hem, op zich zelf
staande, daartoe de middelen ontbreken, tracht
hij zich met anderen te vereenigen. Zoolang nu
eene maatschappij tot stand brengt wat door
éen individu niet kan tot stand gebracht worden,
heeft zij reden van bestaan. Men wachte zich
echter voor overdrijving. Bovendien is elke maat
schappij, als menschelijke instelling, ook behebt
met menschelijke gebreken, en wanneer alles niet
zoo snel vooruit gaat als men wel zou wenschen,
dan is er veel geduld noodig.
Wat doet nu onze Maatschappij? Door jaar-
lijksche bijeenkomsten den zoo noodigen band
nauwer toehalen; door een rijtoer, door een ten
toonstelling de leden in de gelegenheid stellen
te leeren en te zien, want ieder zal toegeven dat
de beste beschrijving niet zulke vruchten kan
dragen als zelf zieD.
De veetentoonstellingen en de tentoonstellingen
van werktuigen wakkeren den lust naar verbete
ring, tegelijk met de kennis en de leergierigheid
aan, terwijl ze ook het geduld en de zucht naar
vooruitgang der industrieelen op de proef stellen.
Eindelijk is de Maatschappij het orgaan der pu
blieke opinie van den landbouw in Zeeland; wan
neer eene stem noodig was, is zij nooit achter
gebleven en al heeft zij soms te vergeefs gesproken,
toch is het bewijs geleverd dat een gemeenschap
pelijke mond de grieven en wenschen van den
landbouw bij de regeering kon brengen en dit
overtreft reeds de macht van menig individu.
In deze richting kan de Maatschappij van land
bouw werkzaam zijn en blijvenik ben er dus
van overtuigd dat zij nog veel nut kan stichten-,
vooral wanneer hare leden krachtig medewerken,
wat zij te meer kunnen doendaar ook in
hunne handen het kiezen van een bestuur berust.
- - -
Na deze toespraak, van welke wij, volgens
onze aanteekeningen, een overzicht gegeven heb
ben dat noch op volledigheid, noch op geregelden
samenhang aanspraak maken kan, werden de
werkzaamheden aangevangen.
Na mededeeling van den voorzitter, dat het
driejarig verslag der Maatschappij, over 1874'77
binnen weinige dagen aan de leden zal worden
rondgedeeld, wordt de rekening over 1877, slui
tende met een batig saldo van f 1736.63 j, goed
gekeurd.
Door den voorzitter wordt medegedeeld dat de
wedstrijd, tengevolge van het niet rijp worden
van het graan, eerst in de volgende week kan
plaats hebben, waarbij hij voorstelt den heer
mr. W. Ph. Vis, die tot algemeen leedwezen door
ongesteldheid verhinderd is tegenwoordig te zijn,
hulde te brengen voor de bereidwilligheid om den
geheelen tarwe oogst op de hofstede Molenlaix
voor den wedstrijd beschikbaar te stellen.
Door luide toejuiching betuigt de vergadering
hiermede hare instemming.
Tot beoordeelaars voor den wedstrijd en de op
de tentoonstelling in te zenden voorwerpen zijn
benoemd:
Werktuigen: de heeren G. J. v. d. Bosch,
te WilhelminadorpC. G. Harrisson, te Bath-
RillandJ. Breebaart Kz., te WinkelenJ. Hul-
leman, te Twist, en N. Loder, te Winkelen.
Paarden: de heeren G. A. Blindenbach, Cort-
gene; P. Duijvekot, Middelburg en C. M. Verhulst,
N. en St. Joosland.
Rundvee: de heeren E. L. van Mervennee,
te GoesJ. Peper, Aagtekerke en P. Pouwer Az.,
Middelburg.
Schapen, varkens en pluimgedierte:
de heeren G. Borne, Arnemuiden en J. Krijger,
Grijpskerke.
Akkerbou w-voortbrengselen: de
heeren J. de Kroo, Vrouwepolder en J. Besuijen,
Koudekerke.
Boter: de heer Tevel, Middelburg; mej. de
Boer, Middelburgmej. Suurmond, 0. en W.
Souburg en mej. Davidse, St. Laurens.
Daar de heer Loder aan het bestuur schriftelijk
heeft medegedeeld dat hij door familie-omstandig
heden belet wordt de hem gedane opdracht aan
te nemen, zal door het bestuur het noodige ver
richt worden om diens plaats te doen vervullen.
Als afdeeling, waar de algemeene vergadering
in 1879 gehouden zal worden, wordt Hulst aan
gewezen, waarbij de voorzitter mededeelt dat het
voornemen bestaat om bij die gelegenheid tevens
eene tentoonstelling van vee te doen plaats hebben.
Na het afdoen dezer zaken werd eene uitvoe
rige gedachtenwisseling gehouden over de beide
volgende vraagpunten.
lo Is de oprichting van beetwortelsuikerfabrie
ken in Zeeland aan te raden?
2o Verkreeg men door kruising van het
Zeeuwsche ras met het Noord-Duitsche paardenras
ook betere bouwpaarden, of waren de voordeelen
daarvan alleen te zoeken in de meerdere han
delswaarde dezer kruiselingen voor het gebruik
buiten den landbouw?
Omtrent de eerste vraag voerden de bespre
kingen tot geen bepaalde slotsomde tweede
werd eehter in toestemmenden zin beantwoord.
Het uur voor het sluiten der vergadering reeds
geruimen tijd verstreken zijnde, werd het derde
punt van de agenda voor eene volgende bijeen
komst aangehouden en de vergadering, nadat nog
eene korte bespreking gevoerd was over de vraag
of het draineerwater al dan niet voedende stof
fen uit het land medevoert, door den voorzitter
gesloten.
Na afloop der algemeene vergadering begaven
zich de meeste der leden naar het Molenwater,
waar haar den ring werd gereden en een talrijk
publiek aanwezig was. Niet minder dan 38 leden
der Maatschappij hadden zich voor den rit aan
gemeld, en genoten in ruime mate van dit bij
landbouwers nog altijd gewilde volksvermaak.
Vele bezoekers hadden rondom de muziektent
plaats genomen, waar door het muziekgezelschap
Accelerando eene uitvoering werd gegeven.
Na den afloop van het ringrijden werden aan
onderstaande rijders de volgende prijzen uitge
reikt: L. Geschiere een zilv.eren tabaksdoos,
L. Reinierse een met zilver gemonteerde sigaren
koker, P. Walraven een gouden ring, M. de Kroo
een zilveren snuifdoos, M. Arense een met zilver
gemonteerde portemonnaie, L. Pieterse een hoofd
stel, P. Blok een zweep en G. Krijger een kistje
sigaren.
Ondertusschen had de bekendmaking plaats
welke der 60 ingezonden partijen boter bekroond
was. De eerste prijs, een zilveren beugeltasch,
benevens de derde prijs, van f 25 werd toegekend
aan A. Janse, geb. Blok, de tweede, een zilveren
knipje, alsmede de vierde prijs, een zilveren
medaille, aan J. Riemens, geb. Allaard.
's Avonds vereenigden de leden en verdere genoo-
digden zich in den tuin van het Schuttershof
die geheel verlicht en gedeeltelijk versierd was
en waar door het muziekkorps der schutterij een
concert werd gegeven.
Te Nieuwediep is aangekomen graaf von
Ar bin, officier in Zweedschen dienst en broeder
van een der onlangs bij het doen van een saluut
schot verminkte Zweedsche adelborsten, die voor
de ongelukkige gekwetsten, die intusschen in
beterschap toenemen, de tijding medebracht dat de
koning van Zweden voor hunne toekomst zorg
zal dragen.
Het ontwerp voor de begrooting der stad
Parijs voor 1879 is bij den gemeenteraad inge
diend. In ontvang en uitgaaf beloopt de begroo
ting eene som van fr. 222,714,172.97.
Bij een eergisteren bij Parijs gehouden
wedstrijd van graanmaaiwei'ktuigen is de eerste
prijs toegekend aan de machine van de Ameri-
kaansche firma Mac Cormick. De tweede en
derde prijzen vielen te beurt aan de firma's
Osborne en Walter Wood, beiden in Engeland
gevestigd.
Te Rheden is in den ouderdom van 90 jaren
overleden Engel Hagen, een der weinige overge
bleven krijgers van het Fransche leger, die met
Napoleon den veldtocht naar Rusland medemaak-
ten en behouden terugkeerden.
Berlijnsche bladen denken dat de vier weken,
die de Êngelsche gevolmachtigden met hun stoet
in Berlijn doorbrachten, wel met gouden letters
in de boeken van het hotel Kaiserhof zullen ge
schreven zijn. Het personeel van ongeveer 50
man bewoonde 63 kamers en maakte eene reke
ning van 40,000 mark, dus ongeveer 1120 mark
daags. Lord Beaconsfield zelf had eene geheele
reeks kamers en had 28,000 mark verteerd. Hij
gaf 1000 mark fooi aan de bedienden bij zijn
vertrek. Herhaaldelijk gaf hij. aan den directeur
van het Kaiserhof zijne tevredenheid te kennen
over tafel en bediening. En over de tafel is hij
bevoegd te oordeelen; want hoe eenvoudig hij
ook overigens in zijne levenswijze is, kan in dat
opzicht slechts het beste en fijnste hem voldoen.
Tot zijne lievelingsspijzen behoort Champagne
gelei, die iederen dag eenige malen versch moest
gemaakt worden.
Den correspondent van de Times heeft zijn
verblijf te Berlijn 17,200 francs gekost. Hij had
eene som van 18,000 francs tot zijne beschikking
en hield na het betalen van zijn spoorwegbillet
om terug te keeren juist fr. 800 over. Ruim
11,000 francs hiervan zijn telegraafkosten. Het
honorarium van den correspondent is hieronder
natuurlijk niet begrepen.
Adèle Spitzeder, de beruchte vrouw, die
zoo veel van zich heeft doen spreken, schijnt
velerlei talenten te bezitten. Thans reist zij o. a.
in Zwitserland met een orkest rond, dat zij zelf
dirigeert.
Het zoo prachtig iu het Rhönedal gelegen
dorp Leuk (Locche), goed bekend aan de meesten,
die het voorrecht hadden Zwitserland te bezoeken,
is door brand vernield. Dinsdag middag is er
een hevige brand uitgebarsten, die met zulk eene
snelheid voortwoedde, dat men bijna niets kon
redden. Twee hotels, de kerk, het gemeentehuis
en bijna alle particuliere woningen zijn verbrand.
Er staat niets meer overeind dan een badhuis, de
school, de pastorie en eenige kleine bijgebouw
tjes. De geheele bevolking is geruïneerd, daar
Dijna ai het roerend goed mede verbrand is. Ook
reizigers zijn er, die geen stuk van hunne bagage
hebben kunnen redden.
BINNENLAND.
Amsterdam. Bij de verkiezing van een lid
der tweede kamer in de plaats van wijlen dr. T.
J. Stieltjes, zijn uitgebracht 1031 stemmen, waar
van 19 van onwaarde. De heer W. A. Froger
(ingenieur) bekwam 857, de heer de Savornin
Lohman 144 stemmen, zoodat eerstgenoemde ge
kozen is.
Tot lid van den gemeenteraad werd met 1060
van de 1100 uitgebrachte geldige stemmen ver
kozen de heer J. Regtdoorzee.
's Crravenhajje. Alhier overleden de heer
jhr. J. P. Cornets de Groot van Kraaijenburg,
lid van den raad van state, oud-minister van
koloniën.
Benoemd tot ridders le klasse van den Gouden
Leeuw van Nassau, graaf von Beust, opperhof
maarschalk van den groothertog van Saksen-
Weimar en den heer Thon, minister van financiën
te Weimar.
's Gravenliage. De heer J. D. Houtman,
controleur van den wanrborg der gouden en zil
veren werken te Middelburg, is verplaatst naar
Groningen.
BUITENLAND.
Londen. Volgens eene correspondentie in de
Times heeft Gambetta verklaard het tractaat van
Berlijn in het algemeen te kunnen goedkeuren,
daar het tot ontbinding van den drie keizers-
bond leiden, en de identiteit van Engeland3 en
Frankrijks belangen duidelijker in het licht
stellen zal.
23 Juli. 's av. 11 u. 68 gr.
24 's morg. 8 u. 67 gr. 's midd. 1 u. 74 gr.
's av. 6 u. 69 gr.
Men begint in het oosten de hand te slaan aan
de uitvoering van de te Berlijn vastgestelde be
palingen. De Turken hebben Schumla ontruimd
en maken aanstalten om ook Varna te verlaten.
Onmiddellijk na hun vertrek zullen de Russen, aan
wie, zooals men zich herinnert, een termijn van
negen maanden is toegestaan om het oog te hou
den op de organisatie van Bulgarije, de door de
Porte verlaten plaatsen innemen. Het zijn nog
harde dagen voor de Turksche regeering en voor
het Turksche volk, nu men gaat volvoeren wat
de nood heeft afgedwongen. Menig vaderlands
lievend Turk zal een weemoedigen blik achter
zich slaan, als hij de plaatsen verlaat, die sinds
onheugelijke jaren deel uitmaakten van zijn land,
en thans voor goed daarvan zijn afgescheurd.
Al heeft men zich te Konstantinopel reeds sedert
maanden kunnen voorbereiden op hetgeen volgen
zou, laat het zich toch lichtelijk begrijpen, dat de
toestemming der Porte in de bepalingen van het
congres niet gegeven is, zonder dat bij sommigen
het denkbeeld van verzet is opgekomen. Een
correspondent van de Börsenzeitung wil weten,
dat de sultan, alvorens de eindbeslissing te nemen
en zijne gevolmachtigden tot toetreding te mach-
