N°. 103.
121e Jaargang.
1878.
Donderdag
2 Mei.
Dit blad verschijnt dagelijks,'
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nonrmers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentieni 20 Cent per regel.
Geboorte- Trouw-, Doodberichten enz,: van 17 regels 1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagent voor België en Frankrijk: de firma Havas, Laffite O. te Brussel en Parij
Middelburg, 1 Mei,
Een Merkwaardige Gedenkdag,.
Spoorweg-dieverijen.
Benoemingen en besluiten.
n d e r w ij s.
Marine en leger,
MIDDELBURGSCHE
Gisteren omstreeks drie uren in den namiddag
is Z. M. de koning aan het paleis te Amsterdam
afgestapt. Eene groote menigte verwelkomde den
vorst bij 't station en op den Dam, vooral toen
hij zich op het balkon vertoonde.
Des middags was er diner in de Mozeszaal van
19 couverts. Tot de genoodigden behoorden o. a.
de burgemeester, de commissaris des konings in
de provincie, generaal Camp en de schout-bij
nacht van Gogh.
Den 3en April jl. heeft te Lissabon de onder-
teekening plaats gehad eener nieuwe overeenkomst
tusschen Nederland en Portugal tot wederkeerige
uitlevering van misdadigers, welke overeenkomst
den 25en dier maand door de beide kamers der
Portugeesche Cortes is goedgekeurd. Staats-eour
In het tijdperk van vier weken, 24 Maart tot
20 April 1878, zijn, blijkens ingekomen ambtsbe
richten, door longziekte aangetast: in Noord-
Brabant 3 runderen; in Zuid-Holland 82,Zeeland
1, in Friesland 2, totaal 88 runderen.
In het vorige tijdperk van vier weken waren
64 runderen door die ziekte aangetast.
De tentoonstelling van voorwerpen van vrouwe-
lijke nijverheid en kunst, te Leeuwarden, zal in
de eerste dagen van Juni worden geopend. Drie
Leeuwarder musiciennesde dames Hageman-
Stoetz, Thijssens-Triebart en Poutsma, hebben op
verzoek van de algemeene regelingscommissie, op
zich genomen een dameskoor te organiseeren, dat
bij de opening eene feestcantate zal voordragen.
Reeds hebben vele jonge dames zich tot de mede
werking bereid verklaard. Talrijke inzendingen
komen dagelijks uit alle oorden des lands aan.
Op een vergadering der leden van het district
A msterdamNieuweramstel der vereeniging Eigen
hulp, zijn de voorstellen van het bestuur aange
nomen betreffende de uitvoering van art. 4b en c
van het reglement (bevordering van onderwijs in
kunsten en wetenschappen en verschaffing van
deugdelijke en goedkoope levensbehoeften.)
Wat het eerste betreft, bestaat het voornemen
bij genoegzame deelneming cursussen te openen
in vreemde talen en die ook uit te strekken tot
andere vakken, waaraan behoefte zal blijken te
bestaan. Daartoe wordt een afdeeling voor „kun
sten en wetenschappen" opgerichtdie tevens
belast wordt met het bijeenbrengen en beheeren
van een fonds, waaruit beurzen kunnen verleend
worden. De uitvoering is opgedragen aan een
commissie, bestaande uit de heeren schoolopzieners
Metelerkamp en de Bosch Kemper, den heer dr.
A. v. Hennekeler, leeraar aan de H. B. school
met öjarigen cursus, professor van de Waals en
J. H. Hinsehoofdonderwijzer aan de school
Zeemanshoop. Tevens besloot de vergadering, op
voorstel des bestuurders, het hoofdbestuur te
verzoeken bij de op te richten afdeeling levens
verzekering ook zoodanige bepalingen te maken,
waardoor kapitalen voor onderwijs kunnen worden
verzekerd.
Wat de levensbehoeften betreft werd het voor
stel aangenomen om evenzeer een afzonderlijke
afdeeling op te richten, welker bestuur, in af
wachting van het stichten eener eigen onderneming,
gemachtigd wordt voor den tijd van 3 jaren met
de Amsterdamsche verbruiksvereeniging een over
eenkomst te sluiten, volgens welke de leden van
Eigen hulp, die bij die vereeniging hunne waren
nemen, na het einde des jaars de helft terug
ontvangen van de daarop behaalde winsten.
Onder dit opschrift wijdt het Nieuws van den
Dag een opstel aan het 40jarig bestaan van de
Amsterdamsche diergaarde, het genootschap Natura
Artis Magistra.
„Het behoort in ons vaderland tot de algemeen
erkende waarheden, dat de meeste instellingen
aan wetenschap en kunst gewijd, uit kleine mid
delen haar oorsprong nemen.
„Zij waren geboren uit eenvoudige, doch welbe
raamde plannen, meestal door eenvoudige burgers
gevormd, wien het gemis aan tonnen schats, rang,
afkomst en macht van te bevelen, vergoed wordt
door een helder hoofd, een werkzamen geest, een
ijzeren wil en die gave van overleg, welke het
schijnbaar onmogelijke soms mogelijk en uitvoer
baar maakt.
„De zwarigheid, waarmee zulke mannen te
kampen hebben, de moeilijkheden, die zij over
winnen moeten, zijn zoovele wetsteenen voor hun
vernuft, zoovele spoorslagen voor hun ijver. In
weinig tijds wordt eene stoute gedachte aanschou
welijk gesteld in eene voortreffelijke inrichting,
van welke vreemdelingen zelfs met ingenomenheid
gewagen."
In deze bewoordingen schetstè de Gids van
Natura Artis Magistra hare stichters en de
stichting. En zeker terecht. Immers, de eerste
pogingen, door den heer Westerman in 1836 gedaan,
om de hoofdstad met een zoölogischen tuin te
verrijken, leden al dadelijk schipbreuk op de kort
zichtigheid van het gemeentebestuur.
Naar aanleiding van zijn adres aan koning
Willem I, waarin hij zijn denkbeeld aanbeval, werd
het advies van dat lichaam gevraagd, waarin men,
hulde, brengende aan de goede gezindheid des
heeren Westerman, te kennen gaf, dat men er
verre van af was het plan, „voor deze stad ten
minste," goed te keuren, daar er veel belangrijker,
noodzakelijker en min gevaarlijke bemoeiingen
waren dan die met eene diergaarde, waarvan de
oprichting „in deze stad ot hieromtrent geenszins
geraden" voorkwam.
Ingevolge dit ongunstig advies werd den „adres
sant" te kennen gegeven, „dat er geen termen
gevonden waren, om aan het door hem voorgestelde
ontwerp van regeeringswege gevolg te geven."
In het volgende jaar besloten echter de heeren
Westerman, Werleman en Wijsmuller, bezield met
den moed hunner overtuiging nopens de eindelijke
zegepraal hunner onderneming, het sierlijke bui
tenverblijf „Middenhof" in de plantage aan te
koopen, waar eene belangrijke verzameling, afkom
stig van den heer Draak, suppoost aan 't Burger
weeshuis, verrijkt met hetgeen reeds op andere
wijze was bijeengebracht, eene waardige huisves
ting zou vinden.
Alzoo was het den heeren G. F. Westerman,
J. W. H. Werleman en J. J. Wijsmuller gegeven
voor Amsterdam zijne diergaarde te stichten.
Overbodig na te gaan hoe Artis zich langzamer
hand tot haar tegenwoordige hoogte ontwikkeld
heeft. Men weet dit uit eigen aanschouwing.
De fraaie aanleg, waarbij haar grijze, maar nog
altijd met den lust en de geestkracht der jeugd be
zielde bestuurder steeds bedacht is op een gelukkige
vereeniging van natuur en kunst, wordt om strijd
door landgenoot en vreemdeling geprezen.
Voor een geheel geslacht was Artis reeds jaar
in jaar uit een plek, waar men zeker was zich
niet te vervelen en goede vrienden te ontmoeten.
De Maandagen en Woensdagen, als liefelijke mu
ziek onder het lommerrijk geboomte opstijgt,
scheppen zoovele aangenaam gestemde gemoederen
als er bezoekers aanwezig zijn. En de aantrek
kingskracht van den Zondag daar doorgebracht
wordt niet beter geschetst dan door de opmerking-
van een vreemdeling dat men, een Amsterdammer
niet thuis treffende, zeker kan zijn hem in Artis
ie vinden.
De politie te Zevenbergen is op het spoor ge
komen van verschillende spoorwegdieverijen. Drie
personen, in dienst bij de Grand Central beige,
zijn onder verdenking gevangen genomen en naar
Breda vervoerd. (U. D.)
eereteekenen. Vergunning verleend aan den
gepensioneerden kapitein ter zee W. F. L. de
Vriese, tot het aannemen en dragen der versierse
len van kommandeur der orde van de Kroon van
Italië, hem door Z. M. den koning van Italië ge
schonken.
belastingen. Op verzoek eervol ontslag ver
leend aan J. F. G. B. d'Harvant, uit zijne betrek
king van ontvanger dér directe belastingen en
accijnsen te Kamerik c. behoudens aanspraak
op pensioen.
Wij ontvangen eene vervolg-opgave van den
uitslag der akte-examens voor lager onderwijs
alhierdoch te laat om haar nog in dit nommer
geheel op te nemen; wij bepalen ons daarom
voor heden tot de vermelding der namen van de
in deze gemeente wonende geslaagde candidaten,
te weten:
Huisonderwijzeressen in het schrijven: mej. H. A.
van Batenburg en mej. C. M. de Wolf.
Onderwijzeressen in de Fransche taal: mejuffrouw
M. T. A. van Berckel, C. D. de Marrée, J. M.
Vermeulen, M. L. Verninas en C. J. de Vries.
HulponderwijzersK. van Dijke, C. van de
Giaaff, M. H. Huijsmans, A. J. Remijn, C. P.
Rivière, C. Timmermans en L. C. van de Woestijne.
Onderwijzeressen in de vrouwelijke handwerken
mej. H. A. van Batenburg en C. M. de Wolf, beiden
voor de nuttige; J. C. Adriaanse, M. J. Engel
terts, M. Gidionse, J. Valk en J. S. Pervoost)
jtllen voor de nuttige en fraaie.
De minister van binnenlandsche zaken brengt
in de Staats-courant van heden ter algemeene
kennis dat de eindexamens van de polytechnische
school, vermeld onder B en C in de artt. 6065
der wet, regelende het middelbaar onderwijs, in
de maand Juni a. te Delft zullen worden
afgenomen.
Wie een dier examens wenscht af te leggen,
moet zich daartoe voor 15 Mei e. k. schriftelijk
bij het departement van binnenlandsche zaken
aanmelden, met nauwkeurige opgave tot welke
examens hij verlangt te worden toegelaten.
Bij de aanmelding voor de examens B moet
worden overlegd het getuigschrift wegens voldoend
afgelegd eindexamen der hoogere burgerschool
met vijfjarigen cursus, vermeld in art. 57, en bij
aanmelding voor de examens C het getuigschrift
wegens voldoend afgelegd examen B, vermeld in
artt. 6165 van genoemde wet.
Aan het verzoek om het volgend adres aan
Z. M. den koning in onze kolommen op te nemen,
voldoen wij bij deze. Van commentaar, voor
welke stof in overvloed zou zijn, onthouden wij
ons, in de overtuiging dat onze lezers volkomen
in staat zijn die voor zichzelven te maken.
„SIRE!
„Met verschuldigden eerbied en betuiging hun
ner onveranderlijke trouw en aanhankelijkheid
aan uw doorluchtig stamhuis, wenden de onder-
geteekenden, bestuurderen van 't Nederlandsch
werkliedenverbond „Patrimonium" (vaderlijk erf
deel) goedgekeurd bij Ur. Ms. besluit van 19
Maart 1877 -, allen mannen die met hunne handen
het brood voor vrouw en kinderen verdienen,
zich tot den troon van uwe majesteit.
„Wij komen, Sire! voor onze kinderen pleiten.
„Evenals M. en Ur. Ms. kinderen zijn onze
kinderen gedoopt in den naam van den drieëenigen
God, en bij dien doop hebben wij plechtig beloofd
aan onze kinderen eene Christelijke opvoeding te
zullen geven. Dat nu kunnen wij niet, Sire!
indien wij geene Christelijke scholen voor ons
volk krijgen.
„Uwe majesteit bedenke toch dat wij den gan-
schen dag aan onzen arbeid zijn en de opvoeding
van onze kinderen dus grootendeels op de school
plaats heeft.
„Naardien er nu weder een wetsontwerp is in
gediend om dit verkrijgen van eene Christelijke
school voor onze kinderen nog moeielijker te
maken, komen wij eerbiedig, maar metootmoedi-
gen aandrang, uwe majesteit smeeken om uwer
majesteits regeering ons eene wet te doen geven
die onze kinderen niet langer van den Heere
Jezus scheidt en van de traditiën onzes volks
vervreemdt.
„Uwe majesteit gelieve toch te bedenken dat
wij ons deel niet uitsluitend in deze wereld hebben,
en dus de ellendigsten van alle menschen worden,
indien wij onze kinderen ook nog het deel van
den hemel zouden bemoeielijken.
„Hetwelk doende enz.
„Namens het Nederlandsch Werkliedenverbond
„Patrimonium (Vaderlijk Erfdeel),
„(Was get.) K. Kater, Voorzitter.
„(Was get.) J. Sijbrant, 2e Secretaris.
„Amsterdam, 29 April 1878."
De luitenant ter zee le klasse A. P. Tadema,
behoorende tot de rol van Zr. M. wachtschip te
Willemsoord en gedetacheerd bij dentorpedodienst,
wordt met den lOen Mei a. op nonactiviteit ge
steld en met den Hen daaraanvolgende vervangen
door den luitenant ter zee le klasse H. van dei-
Meer, terwijl met laatstgemelden datum aan boord
van genoemden bodem wordt geplaatst de luite
nant ter zee le klasse H. J. de Wal.
De luitenant ter zee 2e klasse J. H. Cal-
meijer en de officier van administratie le klasse
W. H. F. Vogel, laatst behoord hebbende tot
het eskader in Oost-Indië, van daar den 21en en
22en April jl. in Nederland teruggekeerd, zijn met
die datums op nonactiviteit gesteld.
Men deelt ons mede dat het vertrek dei-
miliciens van 1877 met groot verlof, niet den 3en
maar den Hen dezer zal plaats hebben.
Gistéren avond is een houten bak, geladen met
bladen oud koper, afkomstig van het aan de
Loskade alhier liggende driemastschip Nicolette,
in het kanaal omgeslagen. Het koper, naar
wij vernemen eene waarde van p. m. f 700 verte
genwoordigende, verdween natuurlijk in de
diepte. De koopman, die het gekocht had en
alzoo eigenaar is, heeft een duiker ontboden, die
heden namiddag met zijn werk begonnen is.
De heer D. Windhorst herdacht gisteren
den dag waarop hij vóór 25 jaar tot burgemeester
der gemeenten Bath en Rilland was benoemd.
Hij ontving de gelukwenschen van een groot
aantal ingezetenen, aan vele huizen wapperde de
nationale vlag, maar op uitdrukkelijk verlangen
van den jubilaris, die onlangs een treffend verlies
had geleden, vond geene openbare feestelijkheid
plaats.
Een gerucht was gisteren te Amsterdam
ter beurze verspreid betreffende de staking van
betaling van de groote firma Moorman, te Batavia,
wier agent te Amsterdam is de heer James
N. Barge en waarmede vele aanzienlijke handels
huizen in betrekking staan. Het deficit wordt
op 4J millioen geraamd.
De genomen proef met het gebruik van een
stoomtoestel voor het vervoer over den tramway
in den Haag, die naar de meening van B. en W.
aldaar in het algemeen niet is tegengevallen, heeft
evenwel tevens doen zien dat men die proef op
grooter schaal moet doen plaats hebben. B. en W.
hebben daarom den raad voorgesteld om aan de
directie der Haagsche tramwaymaatschappij op
haar verzoek toe te staan om, behoudens de na
leving der wettelijke voorschriften, gedurende éen
maand bij wijze van proef voor den gewonen
tramwegdienst van het stoomtoestel gebruik te
maken van den Vijverberg naar het Badhuis langs
den ouden Seheveningschen weg, onder voorbe
houd evenwel dat deze vergunning zoo noodig
door den burgemeester onmiddellijk kan worden
ingetrokken.
Nadat in het begin dezer maand de dam
tusschen den vasten wal en het eiland Ameland
door twee jonge dochters was gepasseerd, is dit
voorbeeld verleden week door vier anderen ge
volgd. Waarschijnlijk zullen dit wel de vier
eerste jonge dames zijn geweest, die, sedert de
afscheiding van het eiland van den vasten wal,
of omstreeks het jaar 1410, toen men, volgens
Occo van Scharl, nog met een rafter (polsstok)
van Harlingen op Terschelling en van Hohrerd
naar Ameland kon gaan, de reis van Holwerd
naar Ameland te voet hebben volbracht.
Op de conferentie betreffende het internatio
naal spoorwegrecht welke den 13en dezer te Bem
gehouden zal worden, zullen behalve Zwitserland
ookBelgië, het Duitsche rijk, Frankrijk, Italië,
Luxemburg, OostenrijkHongarije, Rusland en
Nederland vertegenwoordigd worden.
Toen te Aix in Provence een standbeeld
van Mirabeau werd onthuld, heeft mejuffrouw
Louise Collet een boekje uitgegeven, getiteld La
jeunesse de Mirabeau. Uit den aard der zaak
kwam bij het nasporen van de geschiedenis der