N°. 84.
1878.
Dinsdag
9 April.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs, per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke.nommers zijn verkrijgbaar a 5 Oènt.
Advertentienj 20 Cent per regel.
Geboorte- Trouw-, Doodberichten enz,: van 1—7 regels 1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte»
Hoofdagent voor België eu Frankrijk; de firma Havas, Laffite O», te Brussel en Parijs.
Middelburg, 8 April.
Benoerrvngen en besluiten»
Kerknieuws.
Kunst nieuws.
121* Jaargang.
SCHIPDEUïi DROOGDOK.
De burgemeester en weth uders van Middelburg,
aken bekend
dat de passage "ver bet drooge dok langs de
schipdeur van Dinsdag den 9 April a. tot nader
aankondiging is gestremd.
Middelburg, den 8e April 1878.
De burgemeester eu wethouders voornoemd,
SCHORER.
De secretaris,
G. N. DE STOPPELAAR.
Het verslag der kamer van koophandel en
fabrieken te Middelburg over het jaar 1877, waar
aan wij nader eenige opgaven hopen te ontleenen,
vangt aan met de volgende „Algemeene be
schouwingen."
Over 't algemeen bestaan er redenen van te
vredenheid over den toestand van handel, nijver
heid en scheepvaart te dezer stede gedurende het
afgeloopen jaar.
"Wel is nog steeds onvervuld de wensch van
velen dat snelle en krachtige ontwikkeling in alle
takken van handel, nijverheid en scheepvaart een
rustelooze bedrijvigheid alhier mocht scheppen,
doch in menig opzicht is in de laatste jaren voor
uitgang te constateeren
Zoo heeft men thans hier alle inrichtingen om
schepen (ijzeren en houten) boven en onder de
waterlijn te repareeren bijeen, zoo voorziet Mid
delburg tegenwoordig 't grootste deel der provin
cie van timmerhout, kalk en tras, dat vroeger
voornamelijk Dordrecht wwd
zoo verkeoren de stoomhoutzagerijen in bloeienden
toestand.
De fabrieken van stoom- en andere werktuigen
(de commercie-compagnie) breidden zich aanzienlijk
uit; de beide werven hadden ieder een schip in
a anbouw en vele schepen in reparatie.
Het Prins Hendrik-dok, ongeveer midden in
'tjaar voorgoed in exploitatie gebracht, voldeed
uitstekend, en was bijna voortdurend bezet.
Faillissementen van eenig belang hadden niet
plaats; geen der bestaande kantoren of vennoot
schappen behoefde tot liquidatie over te gaan, of
tot beëindiging der zaken te besluiten.
Werden al geen nieuwe zaken of kantoren ge
vestigd, van de bestaande breidden zich sommi
ge uit.
De jagerij op het kanaal is gebrekkig gebleven
tot groot nadeel vooral van de binnenvaart.
Immers doordien dikwerf een schip, nadat het
binnengeschut is, op paarden moet wachten, is
bet onmogelijk tenzij bij gunstigen wind
binnen de 6 uren te Middelburg te zijn, waardoor
bet volle kanaalgeld verschuldigd wordt.
Blijft het rijkskanaal door Walcheren in
tegenstelling met dat door Zuid Beveland met
een kanaaltarief bezwaard, zoo is het zeer wen-
schelijk dat de termijn van 6 uren verlengd worde,
o f dat althans de jagerij zoo worde ingericht, dat
de gunstige bepaling niet in de meeste gevallen
een doode letter blijve.
Bij de gehouden herstemming voor de verkiezing
van een commissaris in het polderbestuur van
Walcheren zijn 256 biljetten ingeleverd, waarvan
222 in de bus te Middelburg, 2i in de bus te
Westkapelle en 18 in de bus te Oostkapelle. Bij
de opening der biljetten op heden is gebleken dat
3 biljetten van onwaarde waren en dat de heer
mr. W. C. Borsius 131 stemmen op zich vereenigde,
terwijl 122 stemmen op den heer J. H. Snijders
waren uitgebracht.
Eerstgenoemde is alzoo gekozen.
Heden voormiddag heeft alhier de opening
plaats gehad der inschrijvingsbiljetten voor de
1* serie ad f 55,000 der door het polderbestuur
van Walcheren uitgeschreven geldleening groot
165,000, tegen eene rente van 4 pet. 's jaars.
Er was ingeschreven voor 146 aandeelen a
f 10 0, te weten door de heerenL. E. Hendrikse
alhier 10 (waarvan bij loting 7 zijn toegewezen
Fokker zoon alhier 5, (toegewezen 1); van
der Leijé c°. alhier 50, (toegewezen 20)van
Heel e0., te Goes, 10 (toegewezen 2)Henri
Tak alhier 15 (toegewezen 5); W. M. Engelberts
alhier 6 (toegewezen 3)J. A. Zip alhier 10
(toegewezen 5); de Vlissingsche handelsbank, te
Vüssingen, 5 (toegewezen ljI, Boasson zonen
alhier 15 (toegewezen 4); J B. Westerwoud
zoon, te Amsterdam, 20 (toegewezen 7).
Wanneer onvoorziene omstandigheden zulks niet
verhinderen, zal op Vrijdag den 19''D dezer het
driemastschip „Burgemeester Schorer", gebouwd
op de werf Middelburgs's Welvaren alhier, te water
gelaten worden. Het schip is groot 1205 tonnen
volgens de nieuwe, of ongeveer 1477 tonnen
volgens de oude meting en is bestemd voor de
groote vaart, onder reederij der firma van Leeuwen
en O. alhier. Spoedig na het van stapel loopen
zal, naar wij verder vernemen, de kiel gelegd
worden voor een ander schip van gelijksoortig
charter.
De gemeenteraad van Middelburg heeft heden
onder meer de volgende zaken behandeld
De bekende voorstellen van burgemeester en
wethouders tot het verbouwen van het Provoost
huis op den Dam en tot het sluiten eener geld
leening groot 59000 tegen eene rente van 4t
pet. zijn beiden aangenomen.
Het kohier van de plaatselijke directe belasting
op de inkomsten voor 1878 is voorloopig vastge
steld tot een bedrag van f 72,129.71, zijnde de per
centage alsdan 29l7,00 pet. evenals het vorige jaar.
Van de geconverteerde schuld zijn uitgeloot
vier obligaties, zijnde de n-» 429,212, 184 en 407;
van de leening van ƒ200,000 een obligatie van
f 1000 voor gewone aflossing en zeven dito voor
buitengewone aflossing, zijnde getrokken de n
O ECO. C\ i -* rv. zTirv, f -* - - - -
de leening van 1876 eene obligatie van 1000,
waarbij uit de bus is gebaald n". 7.
Tot lid der plaatselijke schoolcommissie is
benoemd de heer mr. J. A. van Hoek met 6
stemmen, zijnde 4 stemmen op den heer C. J. van
Kerkwijk en 4 biljetten oningevuld ingeleverd.
Tot commissaris voor de brandweer is benoemd
de heer W. van Uije J. J.z. met 11 stemmen. Ue
heer J. J. H. Doorenbos verkreeg 3 stemmen.
Als opzichter bij de gemeente fabricage is met
algemeene stemmen benoemd de heer P. Zeven
huizen, te Zevenhuizen.
De tweede kamer zal, naar wij vernemen, in
het einde dezer week uiteengaan. Eerst zal nog
het wetsontwerp op het hooger onderwijs worden
behandeld. Vad
Tot leden der internationale commissie voor
het bepalen van het grensoverschrijdingspunt
van de spoorlijn WoensdrechtAntwerpen, zijn
benoemd van de zijde van Nederland, de heeren
J. de Kruijff, ingenieur van den waterstaat in
l imburg, en F. C. Bake, hoofdingenieur van den
provincialen waterstaat in Noord Brabantvan
Belgische zijde, de heeren Stockman, ingenieur en
chef-directeur van 't bestuur der bruggen en wegen
in de provincie Antwerpen en de Matthijs, hoofd
ingenieur 1* klasse bij het beheer der bruggen
en wegen te Antwerpen.
Op de vergadering der hoofdcommissie voorde
herdenking der Unie van Utrecht,Zaterdag teUtrecht
gehouden onder voorzitterschap van den commis
saris des konings in de provincie, is voornamelijk
ter sprake gebracht de overgelegde teekening
voor het gedenkteeken, dat de hoofdcommissie
op een der openbare pleinen te Utrecht wenscht
op te richten.
Op de algemeene vergadering van het g noot
schap tot zedelijke verbetering der gevangenen,
welke den 9' Mei a. te Amsterdam gehouden zal
worden, behoort tot de punten van bespreking
een voorstel van de afdeeling Utrecht, die ver
meend heeft bespeurd te hebben, dat onder de
veroordeelden, die in de cel verblijf houden, niet
zelden 't verschijnsel zich voordoet van lichame
lijke verweeking en verslapping, zoodat die per
sonen een tijd lang ongeschikt zijn tot arbeid;
terwijl het hoofdbestuur de vraag wenscht te be
handelen of 't bedoelde verschijnsel zich alleen bij
gewezen celbewoners, en dus niet bij ontslagenen
uit gemeenschappelijke gevangenis vertoont.
Op de 21" algemeene vergadering van liet Aard
rijkskundig genootschap, te houden 13 dezer te
Amsterdam, zullen o. a. de volgende punten be
handeld worden: verkiezing van 7 leden van het
be^tur; voordracht van den heer F. Schüssler;
over: „een reis van Port Elizabeth door de Oos
telijke provinci n van het Kaapland naar de
Oranje rivier, met algemeene beschouwingen over
Zuid-Afrikaansc.he toestanden in verband met den
Nedevlandschen handel"voordracht van dr. A.
Sasse, over: „de waarde van schedelonderzoekin
gen en de beteekenis daarvan voor de ethnologie
van Nederland.
Ofschoon reeds door ons met een enkel woord
melding is gemaakt van het uitvoerig prae-advies,
door het hoofdbestuur der vereeniging „Volkson
derwijs" over het aanhangig schoolwetsontwerp
uitgebracht, en dat advies thans in handen van
alle leden dier vereeniging is, kan het echter zijn
nut he1 ben van dat stuk nog eens in hoofdtrekken
een overzicht te geven. Vooral bij de zoo wen-
schelijke bespreking in de afdeelingen. welke de
algemeene vergadering van „Volks onderwijs," op
den 23en dezer te Utrecht te houden, dient vooraf
te gaan, is eene meer dan oppervlakkige bekend
heid van het prae-advies noodzakelijk.
Hoewel de twee leidende beginselen van het
ontwerp onverdeelde sympathie vinden b\j het
hoofdl estbuur, is men in menig opzicht onvoldaan.
O. a. is zoo goed als niets gédaan voor het voor
bereidend onderwijs, hoewel zeer goed van rijks
wege de opleiding van het onderwijzend personeel
gesteund, de bevoegdheid tot het geven van dat
onderwijs geregeld had kunnen worden; ook
hadden de scholen of klassen aan een paedagogisch
vb nf11,:11
De regeling ten opzichte der kweekelingen wordt
toegejuicht, hoewel men wenschte, dat met betrek
king tot den definitieven toestand nog een stap
verder wierd gegaan.
Minder ingenomen is het hoofdbestuur met de
bepalingen ten opzichte der opleiding van onder
wijzers, daar geen minimum van verplichte kweek
scholen in de wet is opgenomen. Voor de
normaallessen wordt eene organisatie bij algemeenen
maatregel van inwendig bestuur gewenseht.
De zaak der onderwijsbevoegdheid is niet goed
geregeld. Goed is het, dat de akten voor vreemde
talen door de examen-commissie, volgens de wet
op het middelbaar onderwijs benoemd, zullen
worden verstrekt, en dat den hoofdonderwijzers
examens door rijkscommissiën zullen worden
afgenomen; maar verkeerd is het, dat zij, die
uitsluitend onderwijs geven in zingen, handwerken,
teekenen, landbouwkunde en gymnastiek, in het
geheel van hun bevoegdheid niet behoeven te
laten blijken, en bovenal dat meisjes reeds op
16jarigen leeftijd examen kunnen doen als onder
wijzeres; die bepaling is de meest bedroevende
in het geheele ontwerp.
Wat de aanstelling der onderwijzers betreft,
keurt het hoofdbestuur de voorgestelde bepalingen
goed; het is echter wenschelijk, dat ook de school
opziener medewerke tot het opmaken der voor
drachten voor de onderwijzers. Schorsing der
onderwijzers (een zeer ondoelmatige straf) of een
niet-eervol ontslag moeten niet verleend worden
zonder dat de schoolopziener er in gekend is.
Afgezien van het verderfelijke denkbeeld, om
den minimum leeftijd voor de onderwijzeressen te
verlagen, behoeft het ontwerp herziening ten op
zichte der verkrijging van een goed onderwijzend
personeel; maar daardoor kan het dau ook leiden
tot hetgeen de regeering met het hoofdbestuur
wenscht. De getalsterkte van het onderwijzend
personeel wordt goedgekeurd; de minimuuibezol-
digingen zijn echter te laag, en moeten op 800
voor de hoofdonderwijzers en 500 voor de on
derwijzers worden gesteld. Het denkbeeld van
den heer Moens, om de scholen in drie klassen
te verdeelen, verdient wel ondersteuningevenals
de verhooging der traktementen voor hen, die de
hoofdonderwijsakte bezitten of een zeker aantal
jaren aan een zelfde school werkzaam zijn. De
bijdrage van 30 pet. der kosten door het rijk is
stellig onvoldoende; het gevoelen, dat de pro
vinciën niet in de kosten mogen bijdragen, wordt
niet gedeeld.
Tegen facultatieve scboolgeidhefflng bestaat
geen bezwaar. Het is echter wenschelijk, dat het
bedrag der schoolgelden in mindering kome van
de rijksuitkeering, en dat ieder, die het begeert,
kosteloos onderwijs kan bekomen.
De regeling van het schooltoezicht laat te wen-
schen over; de vaststelling van het leerplan en
van de te gebruiken boeken mag niet geschieden
buiten den onderwijzer om, zooals het ontwerp
wil. De twee soorten van schoolopzieners worden
afgekeurd.
Zeer wordt het betreurd, dat zelfs het beginsel
van leerplicht niet in de wet is opgenomen. Hoewel
de bezwaren tegen oogenblikkelijke invoering
groot zijn, kunnen het beginsel en de geleidelijke
invoering zeer goed in de wet worden opgenomen
De voorgestelde middelen ter bestrijding van het
schoolverzuim vinden weinig sympathie.
hooge raad. Benoemd tot president v?n den
hoogen raad der Nederlanden mr. C. H. Gockinga,
thans vice-president van dien raad, en tot vice-
president mr. F. B. Coninck Liefsting, thans
raadsheer in dien raad. [Reeds onder Tel. ber.
gemeld.]
leger Op verzoek op pensioen gesteld, de
kapitein-luitenant ter zee K. O. van der Veen,
ter zake van in en door den dienst ontstane
lichaamsgebreken, onder toekenning van een jaar-
lijksch pensioen van f 1500 met eene verhooging
van f 67^ 's jaars voor werkelijk verblijf in mili
tairen dienst in 's rijks overzeesehe bezittingen
en koloniën en tusschen de keerkringen.
Bevorderd tot kapitein-luitenant ter zee, de
luitenant ter zee 1 kl. E. B. Bonn, en tot luite-
H. Bernelot Moens.
belastingen. Op verzoek eervol ontslag ver
leend aan F. A. von Schmid, uit zijne betrekking
van ontvanger der directe belastingen en accijnsen
te Brummen; het ontvangkantoor der directe
belastingen en accijnsen te Brummen. zooals
het thans bestaat, opgeheven; en de gemeente
Brummen toegevoegd aan het ontvangkantoor
der directe belastingen en accijnsen te Dieren,
onder voortdurend beheer van den tegenwoordigen
titularis H. Borchelt.
koloniën. Benoemd tot vice-president van den
raad van Nederlandsch-Indië H. M. Andrée Wil-
tens, thans lid in dien raad, en tot lid in het
voormelde college mr. S. C. H. Nederburgh,
laatstelijk resident van Cheribon, met bepaling
dat deze benoemingen zullen ingaan, nadat de
heer O. van Rees 's lands dienst zal hebben ver
laten.
De heer J. C. Montijn, vroeger predikant bij
de N. H. gemeente te Alblasserdam en te Zierik-
zee beroepen, werd gisteren als zoodanig bevestigd
door den heer Rademaker, predikant te 's Gra-
venhage met eene rede naar aanleiding van
2 Cor. 8: 23 laatste gedeelte. De bevestigde
aanvaardde des namiddags zijn dienstwerk en had
tot tekst zijner intreerede gekozen 1 Cor. 3
11, 12 en 13a.
Te Weenen is dezer dagen Gounod's Faust
opgevoerd met Nilsson als Marguërite, Faure als
Mephisto, Trebelli als Siebel, Padilla als Valentin
en Masini als Faust.
Rechtzaken.
Het gerechtshof te 's Gravenhage wees Zaterdag
de volgende vonnissen in zaken van welke in ons
nommer van 6 dezer melding werd gemaakt.
J. de S. werd veroordeeld tot 2 jaren, F. W.
J. H. tot 3 jaren, P. B. tot éen jaar gevange
nisstraf De zoon van dezen laatste, J. F. B.,
werd vrijgesproken op grond van gemis van oor
deel des onderscheids, met last dat hij aan zijn
naastbestaanden zou worden teruggegeven.
Verder werd behandeld de zaak van J V.,
door de rechtbank te Middelburg wegens land.
looperij en bedelarij bij vonnis van 8 Maart tot
een celstraf van 45 dagen veroordeeld, met Iaefc
