N». 50.
121e Jaargang.
1878.
11 Maart.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent*
Advertentiem: 20 Cent per regel.
Geboorte^, Trouw-, Doodberichten enz,van 1—7 regels 1,50
iedere regel ineer 0,20.
Qroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagent voor België en Frankrijk: de firma Havas, Laïtite C°. te Brussel en Parijs.
Middelburg, 9 Maart.
De Herstemmingen.
De Mimtpoort te Middelburg,
V- La.\
—-«SKSHSKSKSHS
De herstemmingen op aanstaanden Dinsdag
geven tot weinig andere standpunten van be
schouwing aanleiding dan de zes verkiezingen
vóór veertien dagen. Nog altijd ligt het zwaarte
punt van den strijd te Rotterdam, waar het
actief liberalisme, belichaamd in den heer
Kerdijk, te kampen heeft met het kleurloos
liberalisme van den heer van Stolk, die voort
gaat met zich te laten aanbevelen als „in alle
opzichten de liberale beginselen toegedaan",
en zich te laten steunen door al wai anti-lihe-
raal is. Een tafereel van politieke' onzede
lijkheid, zelden overtroffen! Wat de liberale
zaak te Amsterdam te winnen heeft hij de
verkiezing van den heer van Tienhoven boven
die van den heer van Nierop, of omgekeerd,
is onzeker. Even twijfelachtig is onze voor
keur te Winschoten, waar de candidatuur-
Mulder zich staande houdt: tegenover die van
den heer de Vos van Steenwijk, welke laatste
echter onder de kiezersvereenigingen veld
schijnt te winnen. Te Hilversum heeft de
katholieke candidaat, de heer Verwer, slechts
17 stemmen boven den anti-revolutionair, ba
ron Scbimmelpenninck, gehaaldin Zeven
bergen verkreeg de katholiek, de heer Die
pen, een honderdtal stemmen minder dan
de andere partijen te zamen, en 342 meer dan
zijn liberale tegenpartij, mr. van de Werk.
Aan eene voorspelling omtrent den uitslag in
deze districten durft niemand zich wagen.
Alleen te Goes heeft het standpunt van be
schouwing zich sedert den 26™ Februari aan
merkelijk gewijzigd. Wat weinigen voorzien
hadden is gebeurdniet de anti-revolutionair-
conservatieve, maar de katholieke candidaat
komt in herstemming met den liberaal. De
reden van dien uitslag is niet ver te zoeken.
Zoo uitstekend beeft de triple-alliantie sinds
jaren in het oude kiesdistrict Goes niet gewerkt,
of men heeft moeite gehad om den heer van
Lijnden, tegenover de hardnekkige verlooche
ning van de Standaard, aan de anti-revolutio
nairen, en tegenover de vijandige, terughouding
van de Tijd, aan de katholieken in het nieuwe
district als een vertegenwoordiger hunner
richting op te dringen. Vandaar dat het
aantal uitgebrachte stemmen geen zuiver licht
werpt op het karakter van den strijd. De
liberalen telden er 692, doch zijn vermoedelijk
niet alle opgekomen. De katholieken brach
ten er 622, de triple alliantie 588 hijeen,
doch onder deze cijfers schuilen overloopers.
Ook de stemmenlijst geeft weinig grond voor
eene gissing omtrent den vermoedelijken uitslag
der herstemming. Van de 2588 kiezers bleven
635 thuis, alzoo ongeveer 25 pet. Tusschen
de opkomst in de verschillende deelen van het
district is geen kenmerkend Verschil waar te
nemen. Goes had op 243 kiezers 52 thuis
blijvers, Bergen-op-Zoom op 439 kiezers 100,
Tholen op 84 kiezers 23; van de 314 kiezers
in de acht nieuw bijgevoegde gemeenten van
Zeeuwsch-Vlaanderen bleven er 66 te huis.
De verhouding loopt dus niet in 't oogvallend
uiteen.
Bij deze onzekerheid wordt het voor elk
liberaal dubbel plicht al zijn krachten aan te.
wenden om den candidaat onzer richting de
overwinning te doen behalen. Van 'éene stem
kan de uitslag afhangen. En men telle dien
uitslag niet gering. Nederland heeft thans het
geluk een vrijzinnig ministerie te bezitten,
dat met jeugdige kracht de leiding der zaken
heeft aangevat. Wie het in dien arbeid steunen
l?il? wie het land wil zien vorderen op den
weg van den vooruitgang, mag niet verzuimen
door zijne stem de regeering te helpen omvin
gen van mannen, die met haar denzelfden weg
willen betreden. Wel heeft zij thans de meer
derheid in de tweede kamer, maar elke stem
meer, geeft haar grooter gezag en grooter
kracht,
Wie deze belangen dierbaar zijn, en
hiermede hebben wij odk bet oog óp hen die
in partij-inzicht met ons verschillen mogen,
doch die, waar het de bevordering van het
heil des lands betreft, ongetwijfeld eenstemmig
met. ons denken, wie deze belangen dier
baar zijn, mogen zich wèl bedenken alvorens
hun stem uit te brengen. Wie is, dit vragen
wij aan katholieken en anti-revoiutiouairén, de.
heer Vermeulen Men kent hem als een
ijverig katholiekals een bekwaam leeraar in
de wiskundemaar wat weet men van hem
als raensch, als openbaar persoon Alleen dat-
het hem gelukt is, gedurende-een kort verblijf
te Goes tweedracht aan te richten tusschen
de burgers van verschillende geloofsbelijdenis.
Hij wordt in blaadjes en biljetten voorgesteld
als tegenstander van successiebelasting, van
verbooging der grondbelasting, van inkomsten
belasting van de liberale koloniale politiek,
in een woord van alles wat men onder de
kleur van „radicaal" meent te kunnen verslij
ten maar in waarheid weet men omtrent zijne
gevoelens over al deze dingen volstrekt niets.
Hij is en blijft alleen goed katholiek. Op zich
zelf is dat voor ons geen reden om hem te
bestrijden; wij vragen niet naar de geloofs
belijdenis van een candidaat, wiens politieke
gevoelens ons bekend zijnmaar wij willen
het iederen katholieken kiezer, die niet ge
woon is als een kind aan een leiband te loopen,
gevraagd hebben of alleen het feit dat iemand
zijn godsdienst belijdt, hem aanspraak geven
kan op een zetel in 's lands vertegenwoordi
ging
Wat den liberalen candidaat, den heer Bre-
dius, betreftaan de felheid waarmede bij
bestreden is zou men reeds zeggen dat de
tegenpartij zijne bekwaamheid vreest. Allerlei
kwaad is van hem verteld en verzonnen, maar
naarmate er meer tijd verliep, is duidelijker
gebleken dat alles wat verspreid werd laster
was en zijne verkiezing door de degelijkste
mannen zijner omgeving, die hem het best
kennen, ernstig gewenscht wordt. Wat is ex-
niet gefabeld over de redenen die hem bewogen
zouden hebben zijn ontslag te nemen als school
opziener in het lle district van Noord-Brabant!
En wat schrijft de heer mr. W. H. E. baron
van der Borch in het Nieuws- en advertentie,
blad van Bergen op Zoom
„Ik ben op dit oogenblik schoolopziener in
datzelfde district en ik kan verklaren, dat
de heer Bredius is geweest een ijverig, kundig
en eerlijk ambtenaar; dat het schooldistrict
zeer veel aan hem verschuldigd is en dat zijn
naam door schier alle openbare onderwijzers,
die hem als schoolopziener gekend hebben,
met hoogachting en vriendschap wordt geroemd,
„Indien iemand meenen mocht, dat ik niet
voldoende op de hoogte ben van wat er vóór
mijn tijd in het district is omgegaan, dan
noodig ik hem uit bij mij inzage te komen
nemen van de stukken, in het archief van het
lle schooldistrict aanwezig, waaruit blijkt de
werkzaamheid, de kunde en de eerlijkheid van
den heer Bredius en tevens hoezeer zijn besluit
tot het nemen van izijn ontslag algemeen tot
droefheid, bij heeren onderwijzers en andere
personen met de zorgen voor het onderwijs
belast, aanleiding gaf.
„Ten slotte moet ik als onwaar kenschetsen
de bewering van een anonym schrijver in
de Nieuwe Qoesche eourant, als zou de heer
Bredius voor zijn schoolopzienersambt bedankt
hebben, omdat hij onaangenaamheden met de-
geestelijkheid had.
„De heer Bredius heeft indertijd in een in
gezonden en geteekend stuk in hét Algemeen
Handelsblad breedvoerig de gronden aangege
ven, dife hém noopten zijn ontslag hls school
opziener te nemen.
„Niet uit politieke overwegingen, evenmin om
persoonlijke redenen, daar ik den heer Bredius
ter nauwernood keu, maar als eerlijk en waar
heidlievend man, acht ik mij verplicht te ver
klaren dat het bovëngemelde ingezonden ano-
nyme stuk bevat onwaarheid en verdachtma-
aüg:V i'.
Eén ond'erfeekend stuk van dézen aard,
j t f "X iïrü'i) 1
en er zijn er meer zoo, zal toch wel vol
doende zijn om alle anonyme verdachtmaking
als lastertaal te doen beschouwen
Wie daarom het district Goes wil doen ver
tegenwoordigen door een eerlijk en bekwaam
man, een voorstander van den vooruitgang en
geen bevorderaar van tweedracht en twist
onder de burgers van hetzelfde land, is, naar
onze overtuiging, zedelijk verplicht, om geene
consideration Dinsdag van de stembus weg te
blijven, maar door zijne stem de verkiezing te
helpen bevorderen van den heer
J. P. BBEDIÜS Jr.
Tot ontvanger-griffier van den Krabbendijke-
en Monnikenpolder, den Maagspolder en den
Mairepolder is benoemd de heer Ph. de Ronde
Bresser, terwijl de heer J. A. Be vier de Fouw als
zoodanig benoemd is voor den Oostpolder.
Van deze betrekkingen is de heer C. C. van
den Brink Donderdag in eene vergadering van
ingelanden ontslagen. Ct.)
De coöperatieve voorschot- en spaarbank-ver-
eeniging te Goes telde op 4 Februari 1877 156
en op 5 Februari 1878 168 leden. De omzet der
bank (ontvangsten en uitgaven) beliep f 431,049;
de zuivere winst f 1561het maatschappelijk
kapitaal 9907het reservefonds f 1861, zijnde
167 minder dan verleden jaar tengevolge der
kosten, verbonden aan de verandering der statu
ten, welke f 306 bedroegen. De bank verleende
f 155,329 aan voorschotten. De som der inge
brachte spaargelden was./'19,605, zijnde f 9346
minder de som der terugbetalingen f 25,520,
zijnde f637 minder dan in het vorige jaar.
Bij koninklijk besluit van 8 dezer is bepaald,
dat de stembriefjes bij de herstemming van een
lid van de tweede kamer der staten-generaal in
het höófdkiesdistrict Goes op 12 Maart e. k. in
te leveren, zullen geopend worden op 14 Maart
daaraanvolgende.
De Nieuwe Schiedamsche courant (een katholiek'
orgaan) biedt den anti-revolutionairen een accoordje
aan. Zij raadt haren geloofsgenooten in Hilversum
op den heer Hchiinmelpenninek te stemmen, „indien
de anti-revolutionaire partij zich verbindt, voor
de katholieke candidaten in Zevenbergen en Goes
te stemmen. Mocht dit niet kunnen geschieden,
dan blijve de candidaat der katholieken voor
Hilversum de heer Verwer."
De uitslag te Hilversum zal dus eenigszins als
maatstaf kunnen dienen van hetgeen in de beide
andere districten geschied is.
Aan een ingezonden stuk in de N. Rott. Ct.
over de toestanden in Noord-Brabant is het
volgende ontleend:
„De heer F. Borret, te Klundert, lid van de tweede
kamer voor het district Tilburg, is gehuwd met
eene zuster van jhr. mr. Verheyetf, te Loon op
Zand, lid van de tweede kamer vtxor bet district
Tilburg, wiens dochter is gehuwd, met mr. E. van
Zinnicq Bergmann, te 's Bosch, rijksadvocaat, zoon
van mr. van Zinnicq Bergmann, te 's Bosch, lid
van de tweede kamer voor het distriet 's Bosch.
„Mr. Lxxyben, te 's Bosch, lid van de tweede
kamer voor het district Breda, wiens zuster ge,
huwd is met mr. van der Does de Willebois,
oud-lid van de tweede kamer voor het district
's Bosch, wiens zoon jhr. van der Does de Wille
bois lid is van de gedeputeerde staten van Noord-
Brabant, is „geëngageerd" met eeue dochter van
jhr. mr. Bosch van Drakestein, commissaris des
konings in Nöord-Brabant.
„Dr. Vermeulen, onderwijzer aan de R. K.
kostschool te Rolduc, in Limburg, candidaat voor
dó tweede kamer in het district Goes, is gehuwd
met de dochter van B. Borret, broeder van boven-
genoemd tweede kamerlid F. Borret.
„Jèan Diepen, schoolopziener, lid van de pro
vinciale staten en wethouder te Tilburg, candidaat
tffi'Or de tweede-kamer in het district Zevenbergen,
is gehuwd met de zuster der echtgenoot van
laatstgenoemden heer B. Borret, en dus oom van
evengenoemden dr. Vermeulen.
„Zooals men ziet, woedt in Noord-Brabant niet
alleen de godsdienstige onverdraagzaamheid in
hevige maté, maar oligarchie en nepotisme doen
er evenzeer hun verdervenden invloed gelden; en
intussèhen tracht men de kiezers in de districten
Goes en Zevenbergen in het gareel te jagen, om
genoemde kwalen, welke aan het welzijn des volks
knageh, nog té vèrergeren.
„Kiezers van Goes en Zevenbergen, ziet dus
wel toe Wat ge doet."
De provinciale staten van Zuid-Holland zijn
gisteren buitengewoon vergaderd geweest, voor
namelijk tot het benoemen van een griffier, ter
vervanging van jhr. mr. J. Röell, wien op zijn
verzoek eervol ontslag verleend werd, nadat hem
door gedeputeerde staten, onder toejuiching der
vergadering, dank betuigd was voor zijne trouwe
diensten.
Op de voordracht waren geplaatst: 1° jhr. mr.
J. H. van Reenen, commies bij het departement
van waterstaat, 2° mr. A. A. Land, commies ter
griffie van Noord-Holland, 3° mr. F. H. J, Ta ven
raat, adjunct-commies ter griffie van Zuid-Holland,
Op den eerstgenoemden werden 24, op den
tweeden werd 1 en op den derden werden 40 stem
men uitgebracht, zoodat mr. Tavenraat tot griffier
benoemd is. (Gisteren in hoofdzaak reeds onder
telegr. berichten gemeld).
Er bestaat gelegenheid tot verzending der cor
respondentie naar Nederlandsch Oost-Indië, door
middel van het stoomschip Hampton, van de Rotter-
damsche Lloyd, waarvan het vertrek uit Rotterdam
op den 13™ Maart a. is bepaald.
Behalve naar Batavia wordt met deze gelegen
heid mede eene brievenmaal naar Padang gezonden.
De gedrukte stukken en monsters van koop
waren behooren uiterlijk den 12™ Maart, des
avond«, en de brieven den volgenden dag, 's mor
gens vóór 11 uren, te Rotterdam aangekomen
te zijn.
De restauratie van de Muntpoort, na in Juni
des vorigen jaars aangevangen, doch door ver
schillende omstandigheden vertraagd te zijn, is
thans voltooid. Heden vertoont de poort zich
weder, van de schutting bevrijd die haar zoo lang
verborgen heeft gehouden, in hare nieuwe gedaante
aan het oog.
De woorden „restauratie" en „nieuwe gedaante"
zijn hier in eenigszins bijzonderen zin op te vat
ten. Van eigenlijke restauratie is geen sprake,
daar onder de oude bestanddeelen der poort
slechts zeer weinige bruikbaar waren om een nieuw
geheel samen te stellen. Voor den herbouw zijn
alleen gebruikt de beide kolommen, éen kapiteel,
de twee met wapens versierde vullingsteenen
boven den boog der poort en een steen met op
schrift in het midden van het fries. Deze stukken,
zoomede de in de muren aan weerszijden aanwe
zige hardsteenen met zinspreuken, zijn van de
daarop aanwezige dikke verflaag ontdaan, zoodat
ze zich als nieuw voordoen. Al het overige is
nieuw en zoo nauwkeurig mogelijk overeenkom
stig bet vroeger uiterlijk der poort, voor zoo
ver men het heeft kunnen nagaan, te zamen ge
steld. Het werk is op rijkskosten geschied onder
toezicht en naar de aanwijzingen van den heer
J. Bourdrez, gepensioneerd opzichter van den
waterstaat en bouwkundige alhier.
Het is hier de plaats om met een enkel woord
aan het verleden der inrichtiixg, welker bestaan
de gerestaureerde poort in het geheugen terug
roept, te herinneren.
Bij besluit der staten van Zeeland van den 18en
December 1579 werd, na vrij wat gehaspel met
