N°. 273, 120® Jaargang. 1877, Maandag 19 November. Middelburg, 17 November. DE OLM EN DE KLIMOP, Dit blad verschijnt dagelijks,' met 'uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per 3/m, franco f 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Hoofdagent voor België en Frankrijk: Advertentiën 20 Cent per regel. Geboorte- Trouw- Doodberichten enz.! van 1—7 regels f 1,50 iedere regel meer t 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; te Brussel en Parijs. Bij deze courant beliooren (wee BIJVOEGSELS. MIDDEL In het Vaderland van heden herinnert mr. A. van Rees, dat hij ruim een jaar geleden in het zelfde orgaan den toenmaligen minister van koloniën een advies gaf betrekkelijk deAtjehzaak, in strijd met hetgeen door den heer Fransen van de Putte, als lid der tweede kamer, was aangeprezen. De minister heeft van die ongevraagde adviezen niet veel notitie genomen en de zaken haar gang laten gaan. De Indische regeering, de onmogelijkheid besef fende om den weg te blijven volgen, door generaal van Swieten in 1874 aangewezen, namelijk: af wachten totdat de onderwerping van Atjeh van zelve kwam, heeft toen een denkbeeldige lijn over de kaart van Atjeh getrokken en bepaald, dat de kuststreek benoorden die lijn tot Koerong Rya in bezit genomen en op laatstgenoemde plaats een post opgericht zou worden, waardoor zoo hoopte zij althans de gemeenschap van Groot- Atjeh met de zee werd afgesloten. Daarop liet generaal Diemont een tocht van Gighen naar Koerong Rya maken, constateerde dat een post op dat punt geen nut zou hebben, stationneerde een paar schepen vóór Koerong Rya en keerde naar het hoofdkwartier terug. Toen daarna de gelegenheid zich aanbood om de macht van Simpang Olim te fnuiken, werd ook dit vazalstaatje door de kracht onzer wapens ten onder gebracht. Analaboe op de Westkust volgde. Op die wijze deed men nu en dan, maar uiterst langzaam, éen stap vooruit, terwijl de tegenpartij er éen terugging. Elke stap kostte menschenlevens, nieuwe posten, meer bezettingstroepen en gedurig een grooter aantal millioenen uit de schatkist, doch de onderwerping van Groot-Atjeh volgde niet. Het optreden van een anderen minister van koloniën trof nagenoeg te zamen met een bericht uit Indië van schitterende wapenfeiten, die de onder werping van Samalangan en Merdoe tengevolge hadden. Evenals bij elke vorige gelegenheid (bij Pedir, Simpang Olim, enz.) heet bet ook thans weer, dat de onderwerping van Groot-Atjeh onver mijdelijk zal volgen. Immers Samalangan leverde de beste strijders, en geld en rijst in groote hoe veelheden aan de XXII moekim! Nu die levensader was afgesneden, zou Panglima Polim spoedig het hoofd in den schoot leggen! PEUILLETON. 22. ESN YEKHAAL TAN ANTON GIÜLI0 BARRILI. Uit hst Jtaliaansch. TWEEDE DEEL. I. (Vervolg.) Ik weet niet (en wie kan zoo iets ook weten?) vaar mijne beenderen nog eens terecht zullen :omen. Maar waar en hoe ik ook sterf, ik zou liet op het kerkhof van Staglieno begraven willen morden. Daar drukt de pracht, daar volgen de ■ewone veinzerij des levens, de gewone leugen u n den dood en er is geen grashalmpje tot ver goeding, waarvan een vriend, die u komt bezoeken, :an zeggendat ontkiemt op zijn graf. Ik voor aij hoop altijd op een bescheiden graf huis en een escheiden steen, boven op een heuvel, met het itzicht naar de zee, 'aan den voet van een pijn- oom, mijn lievelingsboom, dien ik als knaap heb ief gehad om de appels, die ik gretig aan den üiselijken haard ging zitten afpellenals jonge- ing, om den harsachtigen geur, die mi) het verblijf de boschjes zoo veraangenaamde; als jong lenscb omdat sty er van hield en later omdat Intussehen Iaat Panglima Polim zich wachten. Men is verplicht de schatkist te blijven aanspre ken en er nog dieper grepen in te doen, maar men erkent liever niet, dat het stelsel „van vesti ging aan de kusten a Vinstar der Maleische vorsten in de middeleeuwen," evenals dat „van de denk beeldige lijn" en van het oorspronkelijke „niets doen dan een afwachtende houding aannemen," geen voldoend resultaat geeft. Zal de nieuwe minister van koloniën bet lakser- aller van zijn voorganger overnemen? Zal men voortgaan met op een afstand van Groot-Atjeh heen te manoeuvreeren, telken jare een grooter aantal millioenen uit te geven zonder veel dichter tot het doel te komen, of zal men er eindelijk toe besluiten recht op het hoofddoel af te gaan? Ruim 4j jaar staat het Atjehsche volk vijandig tegenover het Nederlandsche. In den aanvang, toen het Indische leger een afdeeling van 6 a 8000 man tegelijk in het veld zond, kon de tegenpartij dien schok niet weerstaan en voorzag zij haar ondergang. Spoedig herleefde echter de hoop, toen er geen tweede schok volgde, en sedert is de Atjeh-oorlog een quaestie van tijd en van geld geworden, een chronische kwaal, waaraan ons koloniaal gezag en vooral onze schatkist lijdt, een kwaal, die ook - bij genezing diepe litteekens en langdurige zwakte zal nalaten. De nieuwbenoemde minister kon op geen gun stiger tijdstip de teugels van het koloniaal bestuur in handen krijgen, wat den Atjeh-oorlog betreft. Aan het hoofd der steeds grootere legerafdeeling op Sumatra's Noordkust, noodig om de uitgestrekte kusten te bezetten, bevindt zich tijdelijk de kolonel van der Heijden, een officier, die zich vroeger reeds dermate onderscheidde, dat hij als kapitèin de Willemsorde 3e klasse en de eeresahel droeg. Nauwelijks met het opperbevel belast zij het dan ook tijdelijk besluit hij den vazalstaat aan te tasten, van welke den meeste wederstand werd verwacht. Niettegenstaande de generaals De Neve en Diemont, verscheiden hoofdofficieren en de kommandant der maritieme middelen tegen den aanval op Samalan gan adviseerden, is de espeditie toch volkomen gelukt, omdat zij door een energieken bevelhebber werd uitgevoerd. Zij leert ons, dat als een offensieve handeling goed geleid wordt, de overwinning steeds aan onze zijde is; en dat de vijand, een gevoelige les ontvangen hebbende, met Mohammedaansche berusting voor de overmacht bukt en het zwaard opsteekt. Een zwakke poging van verzet moge .een enkele maal nog eens beproetd worden, na de tuchti ging ontbreekt de macht om die ernstig te doen zijn. Valt het niet te ontkennen, dat de onderwerping der vazalstaatjes iets bijbrengt tot de verzwakking van Groot-Atjeh, en men, zoo voortgaande, eindelijk hij mij in verre landen mijn dierbaar, mijn heilig Lignrie voor den geest bracht. Zoo zou ik den eeuwigen slaap willen slapen, ver van de deftige bezoeken der levenden en van het Slechte gezelschap der dooden. Maar als ik in mijn bed sterf, zal mijn wensch mij weinig helpen, zelfs al vertrouwde ik hem aan het ge zegelde papier van een testament toe. De lijk bezorgers zullen mij met de gemeentewet in de hand komen halen en mij zelfs de vrijheid der begrafenis ontnemen. Vrijheid! vrijheid! Dit motto schreven onze vaderen, met het wapen der republiek, op de deur der gevangenissen! Mevrouw Argellani en Guido Laurenti traden onder de galerijen van bet kerkhof. Louise was er in vele jaren niet geweest en alles kwam haar nieuw voor.. Sedert eenigen .tijd gewoon om in haar hart bet denkbeeld aan den dood te koes teren, deed dit gezicht haar volstrekt niet aan en aan den arm van Guido hangende, begon zij vlug te loopen als een nieuwsgierig jong meisje, dat voor het eerst in een mooien tuin komt, die bij het huis hoort, waar ze in zal gaan wonen. Dit ontging de gespannen aandacht van den jongen man niet en zijn hart werd met bitterheid vervuld. Zij is gelukkig, dacht hij, gelukkig omdat zij den dood nabij voelt en zij merkt het niet eens, niets zegt haar dat hier, naast haar, iemand is die haar lief heeft, en die sterven zal, als zij sterft! W&t praat men van magnetischen invloed, die met onzichtbare stralen in al onze poriën doordringt, en een geliefd wezen in een het groote doel zal bereiken* oneindig beter ware bet nochtans, er recht op af te gaan. In stede van den boom aan den stam om te kappen, hakt men eï. c(.n voor een de takken af. Op die wijze zal voorzeker de boom eenmaal dootlkwijnendoch hoeveel tijd en hoeveel millioenen zal dat uitte- ringsproees kosten Berekent men niet, dat het onderhoud der troepenmacht op Sumatra's Noordkust tegenwoordig Vj% millioen gulden per maand kost Door de verovering van Samalangan heeft kolonel van der Heijden het moreel der soldaten opgewekt en tevens den vijand opnieuw ontzag ingeboezemd. Nu er te Atjeh iemand aan het hoofd staat, die zichzelf vertrouwt en het vertrouwen zijner onder geschikten bezit, meent de heer van Rees nog eens te moeten herinneren aan de stem van „Een Patriot", die in October 1874 reeds den raad gaf om zonder talmen in de XXII Moekim te rukken en den zetel van het bestuur van Groot-Atjeh, de woonplaats van Panglima Polim, aan te tasten, om 't even of die Toenong of Glijoen heet. Wordt kolonel van der Heiden gemachtigd de bijl in den stam te slaan, hij zal in korten tijd den oorlog ten einde brengen. Mochten de onderhandelingen met de XXII Moe kim, die na de laatste gebeurtenis aangeknoopt zijn, al tot een bevredigende oplossing leiden hetgeen de schrijver voorhoogst onwaarschijnlijk houdt Groot-Atjeh zal nimmer tenondergebracht kunnen heeten, voordat de macht van Panglima Polim door de kracht onzer wapenen gebroken is. Elke onder handeling toch, waaraan geen gevoelige nederlaag is voorafgegaan moet, gewantrouwd worden en leidt vroeg of laat tot nieuwen opstand. De Mohamme daan is fatalisthij doet geen afstand van zijne vrij heid, zoolang hij niet overtuigd is van zijn zwakte, zoolang hij niet gevoeld heeft,dat zijn tegenpartij sterker is. Dezer dagen wordt aan de ingezetenen van Middelburg eene circulaire gezonden, welke hunne aandacht vestigt op de zaak der weezenverple- ging voor het platteland van Zuid- en Noord- Beveland. Reeds in 1870 kwam te Kloetinge eene commissie lot stand tot stichting van een weeshuis. Aan vankelijk vond, bij veel tegenstand, die commissie nog al bijval, zoodat er werd besloten het huis van den ambachtsheer te Kloetinge voor dat doel aan te koopen. De middelen ontbraken echter, maar daar de gelegenheid, en de ligging vooral, zoo gunstig voor het voorgestelde doel schenen te zijn, besloten twee leden zich voor den aankoop aansprakelijk te stellen, terwijl van den eigenaar verkregen werd de koopsom in termijnen af te doen, met betaling van rente van het onafgedane gedeelte der koopsomsedert is hierop f 2000 cirkel van onzichtbare stroomen slnit, die haar aan mijn wil onderwerpen? Als dat zoo ware dan zou mijn wil dien stroom uitgestort hebben en dan zou die vrouw nu niet van blijdschap het hart voelen opspringen bij den voorsmaak van den dood. Maar al voelde mevrouw Argellani niets van den magnetischen invloed van den arm, waarop zij leunde, toch werd zij weldra doordrongen van den somberen invloed der graven. Het is hier zeer fraai, zei zij, toen zij de eerste galerijen door waren, maar zeer somber. Er is te veel wit marmer. Ja, mevrouw! antwoordde Guido en schudde het hoofd. - Men wil ook wel eenige weelde na den dood hebben. Zou dan de leugen die ons kleedt en leidt zoolang we tot de levenden behooren, hij de poort van het kerkhof moeten terugkeeren Op datzelfde oogenblik verrees er voor hunne oogen een groot mausoleum (een mansolenm in den volsten zin des woords, daar het het graf was van een vorst, wel niet van een regeerenden, maar van een geldvorst en opgericht door een nieuwe Artemusia. Wie ligt daaronder, ik zie geen opschrift? vroeg mevrouw Argellani. Een familievader, mevrouw. Zijn troo3te- looze weduwe en kinderen hebben er vijftig duizend lire aan besteed. Het is waarlijk een prachtig monumentde heelden van Geloof, Hoop en Liefde zijn uit het zuiverste marmer, dat men in Carrara vindt, gehouwen. Dat portret is sprekend. Het afgedaanterwijl af te doen blijft f 5500. Later - werd, in overleg met de vereeniging tot weezen- verpleging in Amsterdam, besloten, nevens de ver pleging in een gesticht, ook naar gelegenheid tot geschikte verpleging in het huisgezin om te zieni De zaak is nu toevertrouwd aan het bestuur der vereeniging tot weezenverpleging van Zuid en Noord-Beveland. Dit bestuur is gekozen uit de notabelste bewoners van dat gewest, zoowel dames als h&erenhet heeft zich ten doel gesteld aan de verbetering van liet lot der weezen krachtig de hand te slaan. Nog altijd moet worden voldaan aan de verplichting om 5500 af te doen, en zoo lang zulks niet is geschied, kunnen de inkomsten der vereeniging niet geheel voor het bestemde doel worden aangewend, daar een intrestpost van ƒ275 eerst moet worden afgezonderd. Ieder die eenigszins van nabij bekend is met de wijze, waarop men zich niet zelden door uitbeste ding aan den minstbiedenden van de ouderloozen afmaakte, zal zeker gaarne iets willen bijdragen om de uitnemende bedoelingen der vereeniging voor het platteland van Zuid- en Noord-Beveland te doen 3lagen. Onder verdere verwijzing naar den inhoud der circulaire aan de ingezetenen van Walcheren ge richt, twijfelen wij niet of een zaak van zoo uit nemende strekking, die een ware weldaad kan worden voor arme weezen in onze eigen provincie, zal in hooge mate de belangstelling en liefdadigheid opwekken van alle Zeeuwen. Tot lid van den gemeenteraad van St. Kruis is, in de plaats van wijlen den heer I. van Male, gekozen de heer S. de Ridder, gepensioneerd hoofdonderwijzer, met 11 van de 18 uitgebrachte stemmen. De heer E. Bonte verkreeg 5, de heer I. van Houte 2 stemmen. Het getal kiesgerech tigden bedraagt 30. De liberale kiezersvereeniging te Borculo heeft met algemeene stemmen tot candidaat gesteld voor de tweede kamer den heer mr. C. J. Sickesz, te Laren. In de vrijzinnige kiezersvereeniging te Wor- mermeer is de heer W. de Meyier met algemeene stemmen candidaat gesteld voor de tweede kamer; in de Zaandamsche kiezersvereeniging met 31 van de 47 stemmen. De elf candidaten, geslaagd bij het eergisteren te Utrecht gehouden examen voor surnumerair bij de staatsspoorwegen, en die alzoo benoemd zijn, zijn de heeren E. Gerritsen, te Arnhem; I. G. A. von Schmidt auf Altenstadt, te Helvoirt; J. Hoo semans, te Terheijden; J. Vink, te Maastricht; was de bankier Carradenghi, een zacht, liberaal man, die veel voor zijn naasten deed. Hij liet twintig millioen kapitaal na. Die arme kinderen, .die op zoo jeugdigen leeftijd hun vader moeten missenZijn vrouw, kent gij haar, dat kleine blonde bevallige vrouwtje, dat nu vier en veertig jaar zal zijn en het vruchtgebruik van het kapitaal heeft, zoo lang zij leeft? Het basreliëf is van den beroemden Glusolsi, die haar altijd in de komedie en op de wandeling vergezelt. Het grafschrift moet opgedragen zijn aan dien geleerden professor Federici, maar nu weet men niet hoe men het zal plaatsen, ter wille van een zeker adjectief ontroostbaar, dat hier eigenlijk niet te pas komt. Louise boog het hoofd bij deze reeks van treurige waarheden en zei: Gij eijt hardvochtig. Maar billijk en waar. Ik ben ook geen grafschrift en ik word er niet voor betaald om hier zóo te spreken, en ginds heel anders te laten denken en handelen. Overigens heeft men niemand iets te verwijten; zooals de doode was, zoo zijn de overblij venden. Laurenti had zijn bijzondere redenen om de waarheid zoo naakt en ruw voor te stellen. Zijn doel was liefderijk, zooals later zal blijken. Hij bracht mevrouw Argellani voor een naam, beroemd in de wetenschap, haalde een roos voor den dag, die hij tot nu toe onder zijn jas verborgen had en legde haar nederig op de urn. Wat doet gij? vroeg Louise, terwijl zij

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1877 | | pagina 1