Telegraphische berichten.
BïïXTiaHLAim
Politieke abnormaliteiten in
Duitscliland.
De uitvoering der Jubilée-zangers,
Benoemingen en besluiten,
0 n d e r w ij s.
Kerknieuws,
Marine en leger,
Verkoopingen en aanbestedingen.
Thermometerstand.
Kamer van koophandel en fabrieken
te Middelburg.
Algemeen Overzicht.
verklaring van den Suzanna polderomtrent
aanvragen om rentelooze voorschotten tot verbete
ring van wegen; het verzoek van den heer J. F.
Carpreau tot vervanging van den waarborg voor
het onderhond van den weg van Aardenburg naar
de Belgische grens; het verzoek van K. Schip
pers te Cortgeneom afstand van het wachthuis
aan den steiger aldaar; verkoop van grond en
van een gedeelte sloot aan den weg van
Hulst naar Walsoorden; een ontwerp reglement op
beheer en onderhoud van de Nol tusschen den
Kouden- en den Lovenpolder; het aangaan eener
geldleening voor rentelooze voorschotten tot ver
betering van wegen, en wijziging der begrooting
van enkel provinciale en huishoudelijke inkomsten
en uitgaven voor 1878.
Gisteren avond te kwartier voor zevenen onge
veer was de Nieuwe kerk alhier zoo propvol men-
•chen, dat het scheen alsof met den klokslag van
halfzeven, toen de kerkdeuren waren openge
gaan, al de huizen in den onmiddellijken omtrek
hun inhoud te gelijk geledigd en dienvermengd
met de reeds vóór dien tijd op de Groenmarkt
saamgevloeide menschenmassa, in de kérk uitge
stort hadden. Wie later kwam, vond alle banken,
bijna zonder eene enkele leemte, gevuld en had
zijne zitplaats, zoo hij er nog eene machtig werd,
slechts aan het toeval te danken. Blijkbaar oefende
het vreemde van 't geval, eene muziek-uitvoering
in de kerk, door „zwarte" heeren en dames gege
ven, en stellig niet minder de godsdienstige tint
die aan deze; muzikale reis tot. bevordering van de
beschaving der Afrikanen gegeven is, eene mach
tige aantrekkingskracht uit.
In de kerk was de ruimte tusschen den predik
stoel en het doophek door het leggen eener planken
vloering, met. een kleed overdekt, opgehoogd en
daarop eenige stoelen, benevens eene pianino neer
gezet. Op deze estrade namen omstreeks half acht
de zangers en zangereseen plaats, vergezeld van
den predikant Nonhebei, die hen met een kort
woord bij de verzamelde menigte inleidde, waarbij
hij o. a. aandrong op het geven van milde bijdragen
bij het verlaten der kerk, tot bevordering van het
voorgenomen beschavingswerk, en verzocht, na de
voordrachten niet op hoorbare wijze teekenen
van goedkeuring te geven, als zijnde zulks niet
in overeenstemming met het karakter der plaats
waar men zich bevond.
De uitvoering der 17 zangstukken waaruit het
programma bestond, nam daarna een aanvang,
üe indruk, door deze neger-liederen teweeggebracht,
zal verschillend zijn naarmate van het standpunt
waarop men zich plaatst. Als muzikale werken
beschouwd, zijn ze in hooge mate oorspronkelijk
en zangerig; dikwijls zeer pikant en verrassend,
doch uiterst sober en primitief in harmonische
vormen, en daardoor van eentonigheid niet vrij te
pleiten. De voordracht was over 't algemeen zeer
zuiver en maatvast, door het zwellen en dempen
van den toon bijzonder op 't effect berekend. De
stemmen der zangers en zangeressen zijn goed,
enkele daarvan zelfs buitengewoon fraai en krachtig.
Beschouwt men echter deze zangen, zoo naïef
in tekst en muzikalen vorm, als de levens-uitingen
van een onderdrukt, maar levendig gevoelend
menschenras, dat door de natuur met een buiten
gewonen aanleg voor de kunsten van tonen en
kleuren begiftigd is, dan krijgen ze een geheel
ander karakter. Als een de profundis, uit de diepste
ellenden van het slavenleven naar boven gerezen,
millioenen tot troost en opbeuring, klinken ze ons
d an in de ooren als een getuigenis voor de onver
vreemdbare en heilige rechten van den menscb,
welke door niets zoo zwaar gekrenkt worden als
door slavernij hetzij dan geestelijke of licha
melijke.
entegen een van de dames in quaestie Geeft zij
licht, warmte en leven aan hare planeten Zeker
niet; zij neemt alles van hen aan en geeft nooit
iets terug. De aanbidders zijn zoovele vuurbollen,
die haar tot middelpunt gekozen hebben, die haar
beschijnen en verwarmen of althans trachten te
verwarmenTrachten, let wel, zij trachten. De
gladde oppervlakte wordt werkelijk een weinig
verwarmd. De buitenste laag, de opperhuid, voelt
iets van die warme tongen; maar het hart, de
kern der groote ster, is eeuwigdurend ijs, en elke
gloeiende ademtocht, die tot haar doordringt, wordt
in een ijskegel veranderd. Die planeten, die om
haar heen dansen, gelijk de mythologische Horen
van den Tijd, zeggen haar dat zij schoon is, dat
zij aanbiddelijk is, dat haar rijk gelukkig is; zij
bestralen haar met al de macht der jeugd en der
hartstocht: maar zij weerkaatst niets, zij is een
ondoorschijnend lichaam, en de zeldzame flikke
ringen, die somtijds van haar uitgaan, die licht en
warmte nabootsen, bereiken niet eens de arme
planeten, die komen de een of andere komeet ten
goededie met veel gedruisch achter uit het lucht
ruim komt aanstuiven om in haar nabijheid een
geweldigen cirkel te beschrijven en zich weder
te verwijderen.
Vóór het einde der uitvoering richtte de heer
B. H. Carp, predikant bij de Engelsche gemeente
alhier, in hunne moedertaal eenige woorden tot
de zangers, waarin hij zijn dank betuigde voor het
verschafte genot en hen op hunne verdere reis,
zoowel als na hun terugkeer in hun geboorte
land, bij het volbrengen van hun voorgenomen
werk, heil en voorspoed toewenschte. Een der
zangers, zoo wij ons niet vergissen, de bas
zanger Loudin, bedankte hiervoor met eene
krachtige, door het geheele gebouw weerklinkende
stem, in eenvoudige, doch goed gekozen woorden,
welke bewezen dat de zangers niet te vergeefs
in Amerika, het land der platforms en speeches
de eerste jaren na hunne in vrijheidstelling
hebben doorleefd.
consulaten. Ontslagen E. W. Lesser als consul
der Nederlanden voor de staten Alabama en
Florida met standplaats te Mobile.
reciiterliike maciit. Benoemd tot substituut
griffier bij de arrondissements-rechtbank te Utrecht
mr. J. L. A. Nepveu, advocaat aldaar.
politie. Benoemd tot commissaris van politie te
Leeuwarden A. Doijer, thans gelijke betrekking
te Vlaardingen bekleedende.
hooger onderwijs. Benoemd tot hoogleeraar in
de faculteit der wis- en natuurkunde aan de rijks
universiteit te Utrecht dr. H. Wefers Bettinken
tot lector aan diezelfde universiteit dr. J. E. van
der Meulen. (Gisteren reeds onder „Tel. ber."
gemeld.)
geneeskundig staatstoezicht. Benoemd tot adjunct
inspecteur voor het fgeneeskundig staatstoezicht
voor Noord-Brabant en Limburg dr. J. P. Dozy.
onderscheidingen. Vergunning verleend aan den
kapitein J. G. F. van Houten, van het le regi
ment vesting artillerietot het aannemen en dra
gen van het eereteeken van ridder le klasse van
de orde van verdiensten met het witte kruis, hem
door Z. M. den koning van Spanje geschonken.
leger. Benonmd bij het personeel der kwartier
meesters tot 2'" luitenant-kwartiermeesterbij het
lc regiment infanteriede sergeant C, A. Hes-
husiusvan het 3e reg.bij bet 4e reg. infanterie,
de sergeant P. Vink, van het 3e reg.; bij het 5"
reg. infanterie, de sergeanten B. G. Versélewel
de Witt Hamervan het instructie-bataljon en
C. E. S meetsvan het 3e reg.by het 8e reg.
infanteriede sergeant H. Rinckvan het 2e reg.
Overgeplaatst als 2e luitenant-kwartiermeester:
bij het 7e reg. infanterie, de 2e luitenant-admini
strateur van kleeding en wapening E. A. P. M. C.
de Booyvan het le reg. veldartillerie.
Pensioen verleendten bedrage van 660
'sjaars, aan den le luitenant der cavalerie A. H.
Metelerkamp.
De heer P. A. Exel, hoofdonderwijzer aan de
bijzondere school te Zierikzee, is benoemd tot
directeur van het Zendings-kinderhuis te Utreeht.
Het traktement van den hoofdonderwijzer
der gemeente Bessd, die reeds meer dan 40 jaren
dienst heeft, is verhoogd met de som van acht
gulden 's jaavs. U. D.)
Een maatregel, sedert 1 September'11. bij de
Nederd. Herv. gemeente te Leiden ingevoerd,
bij het huren van zitplaatsen inde kerkgebouwen,
blijkt doeltreffend te werken, daar nu ieder, in
plaats van afhankelijk te zijn van de willekeur
van een banksluiter of stoelenzetster, gelegenheid
heeft om dadelijk plaats te nemen, na zich voor
zien te hebben van een kaartje aan den iDgang
van het gebouw voor 5, 10 of 25 cent.
Tot vicaris-capitularis van het bisdom
's Hertcgenbosch, belast met het bestuur van
het diocese zoolang de bisschoppelijke zetel open
is, is door de kanunnikken, uit hun midden, ge
kozen de heer A. Godschalk, professor aan het
seminarie te Haaren.
Wordt vervolgd.)
De eerste luitenant J. Klasing is benoemd tot
adjudant bij het derde bataljon, derde regiment
infanterie te Vlissingen.
Naar wij vernemen zijn gisteren bij de uitvoe
ring der Amerikaansche jubilé-zangers in de
Nieuwe kerk alhier 1659 toegangkaarten uitgege
ven en heeft de opbrengst der collecte aan de
uitgangen ongeveer f 200 bedragen.
De zangers en zangeressen zijn heden per trein
van 12.53 naar Goes vertrokken, tot het perron
uitgeleide gedaan door de leden van het comité
alhier, wien zij hun hartolijken dank betuigden
voor de ondervonden welwillendheid. Morgen
zullen zij te Rotterdam eene uitvoering in de
Zuiderkerk geven ten voordeele van het Sophia-
kinderziekenhuis en de school voor havelooze
kinderen aldaar.
De rederijkerskamer „Ruijseh", te Zierikzee,
is voornemens den 13™ November a. eene uitvoe
ring te geven ten voordeele van het Diaconie-
armenges ticht aldaar, dat verbouwd wordt.
Men schrijft aan doLcidsche Ct. „DeZeeuwsche
boeren spelen dit jaar weder een goede kaart met
den aardappel, niettegenstaande er in Zeeland wel
een derde minder ia gerooid da» anders. Reed
vroegtijdig ontstond er vraag naar het. product,
vooral toen elders de ziekte groote verwoesting
onder den vroegen aardappel aanrichtte. Nu er
de handel algemeen is, want bijna uitsluitend is
de aandaehtop den Zeeuwschen aardappel gevestigd,
komt ook het buitenland er ontzaglijke koopen
doen. Zoo zijn er o. a. 80,000 heet. verscheept, be
stemd, naar men meldt, voor Britsch-Iudië. Bij
gevolg is de prijs zeer hoog; zelfs is hij sedert het
beruchte jaar 1845 niet zoo geweest als thans, en
het zal er niet bij blijven. Ook andere streken
beginnen zich nu naar de Zeeuwsche markt te
neigen."
binnenland.
's Grnvenhage. Naar wij vernemen is het
nieuwe ministerie aldus samengesteld:
Binnenlandsche zaken, Kappeijne van de Coppello.
Buitenlandsche zaken, Fransen van de Putte.
Justitie, mr. W. C. J. J. Cremers, raadsheer in
het gerechtshof te Arnhem.
Financiën, Smidt, lid der tweede kamer voor
het district Assen.
Marine, van Erp Taalman Kip.
Oorlog, de Roo van Alderwerelt.
Koloniën, van Deventer, oud-lid van den raad
van Indië.
Men verzekert dat de heer Tak van Poortvliet
later zal optreden als hoofd van het nieuw op te
richten departement van openbare werken.
buitenland.
Londen. De Standard meldt, dat, volgens
bericht uit Plevna van 14 dezer, de Turken nieuwe
liuieforten en redoutes maakten binnen de reeds
bestaande.
Aan levensmiddelen zou hot nooit ontbroken
hebben.
Zaterdag middag heeft te Vlissingen eene open
bare inschrijving plaats gehad voor de cokes van
de gemeente-gasfabriek, voortkomende uit de gas-
fabricage tot uit0 1878.
Ingeschreven door de heeren V. Gravenstein
17 cent, H. Pillault 17 cent, J. Dommisse Cz. 19
cent, idem met wijziging der voorwaarden 201
centA. Klaijsen 22 centalles per hectoliter.
Daar de hoogste inschrijvingsprijs der commis
sie van beheer der gasfabriek te laag voorkwam,
zijn de cokes niet gegund. De eokes zullen dus
voortdurend voor eigen rekening van de gasfa
briek afgeleverd worden. De prijzen zijn nu be
paald ongeklopte cokes "30en geklopte cokes,
40 cent per hectoliter.
22 Oct. 's av. 11 u. 56 gr.
23 's morg. 7 u. 50 gr. 's midd. 1 u. 59 gr.
's av. 6 u. 58 gr.
Zitting vau Dinsdag 23 October.
Voorzitter de heer G. J. Sprenger.
Afwezig de heeren de Bruijne, van Burg, J. P.
Fokker, de Kanter en F. G. Sprenger.
De heer Borsius komt later.
De notulen der vorige zitting worden na voor
lezing goedgekeurd.
Voor kennisgeving wordt aangenomen het voor
gelezen afschrilt van de missive aan gedeputeerde
staten van Zeeland, overeenkomstig het in de
vorige vergadering genomen besiuit, waarbij de
kamer te kennen geeft dat naar haar gevoelen het
handelsbelang voor het transito-vervoer zeer ge
baat zou worden door verwezenlijking van het
plan tot aanleg van een seheepsvaartkanaal Vlis
singenVenlo.
Onder de ingekomen stukken, die óf voor de
leden ter inzage gelegd óf voor kennisgeving aan
genomen warden, kwam voor de verzameling
verslagen van onze consulaire vertegenwoordigers
uit het buitenland betreffende de meekrap en de
kunst-alizarine. Daar de inhoud dier verslagen
reeds vroeger door de Middelburgsche courant is
medegedeeld, werd besloten do voorlezing er van
achterwege te laten.
Daar na de vermelding der ingekomen stukken
geen werkzaamheden voor de openbare zitting aan
de orde waren, werd deze gesloten. De leden bleven
echter in comité bijeen.
Het korte bericht omtrent den inhoud der troon
rede, waarmede de Pruisische kamer is geopend, geeft
inderdaad een voldoend resumé van dat onbedui
dende staatsstuk. De geheele plechtigheid trou
wens heeft niets om het lijf gehad en levert een
afdoend bewijs voor het weinig parlementaire leven
in Pruisen. De keizer die den vorigen avond in
Berlijn was gekomen en des vourmiddags de gods
dienst-oefening in den Dom had bijgewoond, liet
de opening van de vertegenwoordiging over aan den
heer von Camphausen. In het geheel waren slechts
100 personen opgekomenvoor het grootste ge
deelte leden van het heerenhuis, terwijl alleen de
kamer van afgevaardigden ongeveer 430 leden telt.
Slechts enkele diplomaten waren in de voor hen
bestemde loge tegenwoordig.
Uit den thans geheel bekenden tekst der troon
rede blijkt dat de leeningdiein weerwil der
gunstige resultaten van den financieelen dienst in
1876 en de hoogere bijdrage van de verschillende
staten zal worden voorgesteld, bestemd is voor
den aanleg van openbare werken. In vele opzich
ten laat het verkeer volgens de regeering
nog veel te wenschen over en in die leemte wil
zij door het bedrag eener leening voorzien.
In de gisteren gehouden zitting der kamer van
afgevaardigden werden de president von Bennigsen
en de vice-presidenten dr. Loewe en dr. Friedenthal
herkozen waarop door den heer Windthorst werd
gevraagd of de president ook kennisgeving had
ontvangen omtrent toegekend verlof aan ministers.
De voorzitter antwoordde hieromtrent van de re
geering niets te hebben vernomen.
Een dergelijke interpellatie werd te gemoet ge
zien want reeds Zondag heerschte in de kringen der
afgevaardigden eenige agitatie over de ministeriele
crisisalsmede over het faillissement van de rid-
derschapsbank to Stettin. Men verwachtte dat in
de kamer een mededeeling zou geschieden omtrent
het verlof aan ministers, evenals, indertijd in den
rijksdag is geschied. De Duitsche en Pruisische
regeeringen hebben echter nog weinig égards voor
de kamers, en als de afgevaardigden zich niet eens
deden gelden en de regeering aan hare verplich
tingen herinnerden zou deze misschien spoedig doen
alsof er geen vertegenwoordiging bestond. Waar
schijnlijk zullen thans wel mededeelingen geschie
den omtrent het verlof aan prins Bismarck en den
heer von Eulenburg toegestaan.
Zooals wij vermoedden is met geen woord mel
ding gemaakt van de Oostersehe quaestie, waardoor
de hoop op spoedige vredesonderhandelingen niet
wordt verhoogd. De berichten daaromtrent in de
laatste dagen in omloop gebracht schijnen dan ook
geheel ongegrond te zijn, daar de correspondenties
uit Konstantinopel en de toon der Russische bladen
volstrekt nog geen vredehoven den geest ademen.
In weerwil van de nederlaag van Moukhtar Pacha
willen de Turken nog van geen vredesvoorstellen
hooren, maar zijn zij integendeel vastbesloten om
zoo spoedig mogelijk alles te doen tot herstel van
het in Armenië geleden verlies. De toestand van
het leger van Moukhtar Pacha moet trouwens niet
zoo hopeloos wezen als sommige organen hebben
beweerd en hij haast zich zijn verstrooide krachten
te concentreeren en te reorganiseeren, terwijl van
verschillende zijden troepen tot versterking aan
rukken.
De Russen moeten hunnerzijds geen onderhan
delingen over den vrede willen aannemen zoolang
Plevna niet is veroverd. De czaar heeft onlangs
verklaard, dat hij desnoods het geheele volk te
wapen zou roepen, overtuigd dat het aan zijne
roepstem zou gehoor, gevenhij wil zijn zin hebben
en het lot der Christenen in Bulgarije naar zijne
bedoelingen verzekeren.
In overeenstemming met dit alles zijn de be
richten uit Weenen, dat de Oostenrijksch-Hongaar-
sche regeering geen voorstellen van Engeland
heeft ontvangen over het initiatief tot eene diplo
matieke tusschenkomst. De kabinetten van Weenen
en Berlijn zegt de Weensche correspondent
van de Temps zijn volkomen overtuigd dat
Rusland nog tot geen vredelievende onderhande
lingen zou willen overgaan, zoodat deze bepaald
zouden mislukken. Graaf Andrassy zal in geen
geval verzekert de correspondent een voor
stel van Engeland in bedoelden zin aannemen,
zonder alvorens het kabinet te Berlijn om mede
werking te hebben gevraagd. Daarenboven is
het Weensche kabinet overtuigd, dat Rusland,
zelfs indien het de overwinning behaalt, het lot
der Christelijke bevolkingen in den Balkan en de
Oostersehe quaestie in het algemeen niet zal wil
len oplossen zonder goedkeuring van de mogend
heden. Nog onlangs beeft graaf Andrassy stellige
verzekeringen in dien zin ontvangen.
Sedert de verkiezingen heerscht in Frankrijk
eeD politieke stilte en kalmte die eenigszins druk
kend zijn; als zij maar niet een heftigen storm voor
afgaan. De voornemens der regeering blijven in
nevelen gehuld en raadselachtig, zoodat men met
zekerheid niet weet of zij zal aanblijven of af
treden. Zooveel is zeker, dat de partijen hun
krachten berekenen en zich voorbereiden op den
grooten strijd, die terstond een aanvang zal nemen
als de kamers zijn bijeengekomen. Het preteuti-
euse verlangen van de organen der rechterzijde
dat de republikeinen voorstellen aan de regeering
zullen doen toont voldoende, dat de regeerings-
partij zich niet op haar gemak gevoelt; toch wil
zij niet het initiatief nemen tot toenadering.
Een wetsontwerp betreffende de af koopsom voor
den militairen dienstplicht is ten tweede male
door de Zwitsersche natie verworpen, die zich ook
niet vereenigde met een ander betreffende de po
litieke rechten. Daarentegen werd een wetsont
werp tot regeling van den arbeid in fabrieken
met eene meerderheid van 150,000 stemmen aan
genomen.
Terwijl de Duit3chers, vooral na den Fransch-
Duitschen oorlog, zich het recht aanmatigen om op
hoogen toon over andere volken den staf te bre
ken en over hen den baas willen «pelenheerschen
in hun land de meest bedenkelijke toestanden op
verschillend gebied. Iloe het met handel en nijver
heid, onderwijs en ontwikkeling staat, willen we
'thans in het midden laten; 't is voldoende bekend
dat de Pruisische schoolmeester al meer en meer
wordt verdrongen door den Duitschen korporaal.
