T&mtljttn.
Telegraphische berichten,
Kerknieuws.
Kunstnieuws,
Marine en leger,
Felicie Rameau, brameerster,
zeventien jaar.
het hoogleeraarsambt aan de Rijks universiteit te
Leiden, met het houden eener redevoering in het
groot auditorium, „over het recht en de waarde
van de beoefening van Maleisch en, in 't algemeen
der Polynesische talen als vak van hooger onderwijs.
Beroepen tot predikant bij de N. H. gemeente
te Óóst- en West Souburg de heer T. N.
Crousaz, te Noordwijk aan Zee.
Beroepen tot predikant bij de Nederduitsche
hervormde gemeente te Vlissingen de heer
J. Kuylman te Prinsenhage.
Door het kiescollege der N. EL gemeente te
Rotterdam is een drietal van predikanten opge
maakt, zijnde de heeren dr G. van Goor J.Lzn.
te Oud-Beierland, J. A. Lutge, te Nederhorst den
Berg en dr. H. Smeeding, te Haarlem.
Te Meppel circuleeren naar de Mepp.
Cour. schrijft bij de orthodoxe leden der her
vormde gemeente lijsten ter teekening, teneinde
het traktement van den nieuw beroepen predikant,
ds. van Loon, uit Voorthuizen, op f 1800 te
brengen, zijnde bet bedrag dat hij op zijne tegen
woordige standplaats geniet. De inschrijving moet
niet erg voorspoedig gaan, wat niet te verwonde
ren is, zegt het blad, daar reeds onlangs door
vrijwillige bijdragen bet traktement met f 300 is
verhoogd.
Wij vernemen nader dat M> Agar op den
avond van haar optreden alhier alleen de rol van
Camille in „Horace", doch in het voorafgaande
blijspel „les piécieuses Ridicules" geen rol vervult.
Voor een talrijk publiek werd gisteren in den
schouwburg te Rotterdam met uitnemend succes
het blijspel van den heer Lodewijk Mulder, „De
kiesvereeniging van Stellendijk" opgevoerd. De
beoordeelaar in de Nieuwe Rotterdamsche courant
zegt er o. a. het volgende van:
„De toon is zoo vroolijk, de satire zoo geestig,
de types zijn met zoo groot komisch talent getee-
kend, dat deze politieke eomedie een van de ver-
makelykste blijspelen is, die ik ooit heb gezien.
Is soms een passage wat gerekt, een aardigheid
wat gezocht onmiddellijk volgt een passage, die van
kostelijken humor tintelt, een aardigheid van
't zuiverst en best allooi.
„Ook stemt ons aangenaam, dat dit blijspel een
door en door Hollandsch stuk is, dat het ons
voorstelt een stuk van ons leven, eigenaardigheden,
die met onzen volksaard ten nauwste samenhangen,
hebbelijkheden, die in meer of minder mate ons
allen eigen zijn. En bovendien, hoe menige trek
is niet ontleend aan de histoire intime van ons
politiek en maatschappelijk leven, hoe waar en
juist zijn de opmerkingen, zelfs waar de schrijver
chargeert
„Eindelijk Iaat de heer Mulder ons lachen, we
hebben ons daarvoor niet te schamen, want 't zijn
geen onzinnigheden of dubbelzinnigheden, de aan
dacht van redelijke wezens en beschaafde men-
schen onwaardigwaarmee hij ons vermaakt-
Integendeel, hij zegt al lachende waarheden, die
veel goed kunnen doen; hij vestigt, in den vorm
van een vroolijk blijspel, onze aandacht op zaken
die de aandacht verdienen, ook wanneer de lach
is verdweneD. Wat toch ligt aan de tooneelen,
die hij ons Iaat zien, ten grondslag; wat is 't dat
die tooneelen mogelijk maakt
„De onverschilligheid der Stellendijkers bij de
uitoefening van hun hoogste burgerrecht.
„Uit onverschilligheid blijven de kiezers t'huis,
en dientengevolge ontstaat de tegenstelling, welke
aan de kiesvergadering zoo'n komisch karakter
geeft; de tegenstelling tusschen den inleg en de
um„ -Mlllü' 'JULiU-i... Hl JI IJ I -I O
Wat hebben zij dan toch zoo te wasschen in
dit vreemde huis? Wat is dat voor een onuit-
wischbare vlek?
Soms, als het geruisch daarginds in de diepte
ophoudt, zijn het droppels, die éen voor éen
neêrvallen, als na een dooi of zware regenbui.
Men zou zeggen dat de mist, op de daken en
muren opeengehoopt, door de kachelwarmte smelt
en onophoudelijk neêrdruppelt.
De man let er niet op. Hij is geheel vervuld
met zijne appelen, die beginnen te pruttelen in
hot roode schoteltje met een ulevellen-luchtje, en
dat aangenaam geluid verhindert hem het leven
van het water te hooren, het droevig leven van
het water.
„Als gij wilt, griffier l"zegt een heesche
stem in het vertrek daarachter. Hij werpt een
blik op zijn appelen en gaat zeer tegen ziju zin
heen. Waarheen gaat hij
Door de deur, die een minuut heeft opengestaan,
komt een kille koude lucht van riet en moeras
binnen en een visioen van kleedereu die aan
touwen te drogen hangen, versleten kielen, een
sitsen japon die rechtuit aan de mouwen ophangt
en uitlekt, uitlekt
Het is gedaan. Daar komt hij weêr binnen.
Hij legt op zijn tafel kleine, van water doorweekte
voorwerpen neêr en komt huiverig bij de kachel
zijn koude roode handen warmen.
„Men moet waarlijk dol zijn, in zulk weêr
zegt hij rillend, „wat scheelt ze toch allen?"
En als hij zich goed heeft gewarmd en zijn
spelerstusschen 't groot belang, dat behartigd
moet worden, 't gewicht van 't besluit dat geno
men moet worden, en 't klein getal, benevens de
onbeduidendheid van hen, die dat belang behar
tigen, dat besluit nemen.
„De onverschilligheid der menigte laat vrij spel
aan enkelen, de kiesvereeniging ontaardt in een
club, waar 't algemeen belang om particuliere
belangen op den achtergrond geraakt. In zoo'n
vergadering kan de uitoefening van 't hoogste
burgerrecht dalen tot een vriendendienst, kunnen
particuliere overwegingen den doorslag geven, kan
een der meest ernstige zaken worden een zotternij,
die een satire verdient.
„Zóo opgevat, is het blijspel een waarschuwing
tegen de onverschilligheid, welke een groot deel
van ons volk op politiek gebied eigen is. Een
waarschuwing, die goed kan doen meer dan vele
andere, hoe dringend en welsprekend ook. Waar
leeringen niet baten dacht de heer Mulder
wellicht daar zullen we 't eens beproeven met
voorbeelden. In plaats van een artikel voor een
dagblad schreef hij een blijspel voor het tooneel,
in de hoop velen tot toeschouwers te zullen heb
ben, die hij nooit onder zijn lezers zou hebben
geteld. Hij schreef het zóo, dat hij niemands
overtuiging kwetst, en is hij soms wat ondeugend,
de plagerij is zoo goedig dat zij niemand grieft.
En nu ziet men hoe de politieke belangen worden
behartigd, als aan beunhazen en tinnegieters, die de
vormen aanzien voor 't wezen, die met phrases en
machtspreuken schermen, maar kennis en verstand
missen, de vrije hand wordt gelaten dcor de
onverschilligheid van 't publiek. Meu ziet boever
't dan komen kan.
„Welnu, men ga dat zien, opdat Stellendijk's
verkiezing nooit een parodie worde op de verkie
zingen in Nederland
„Waarlijk in dit blijspel steekt meer dan een
klucht, het is een moedige, vaderlandslievende
daad, het strekt den burger Lodewijk Mulder
tot eer."
De luitenants ter zee 2e klasse E. Kempe,
C. F. A. Gregory, D. L. M. E. Keus, J. S. van
Drooge, J. van den BoschG. M. Titsinghjbr.
S. B. Ortt, de officieren van gezondheid 2e klasse
H. J. WeusteDraed en J. R. Berghuisallen be-
hoorende tot de schepen der oefeningsdivisie,
worden, de twee eersten met den 25eu en de
overigen met den laatsten dezer, op nonactiviteit
gesteld.
Voorts worden geplaatsta met den 26c" dezer
aan boord van Zr. Ms. schroefstoomschip Zilveren
Kruis, de luitenant ter zee 2e klasse H. L. C.
Wolterbeek Muller; aan boord van Zr. Ms. schroef
stoomschip van Galen, de luitenant ter zee 2e
klasse J. D. baron van Wassenaer tot Gatwijck;
aan boord van Zr. Ms. schroefstoomschip Leeuwar
den, de luitenant ter zee 2e klasse H. J. Ferguson
b met den 1 November a.aan boord van Zr. Ms.
schroefstoomschip van Galen, de luitenant ter zee
2e klasse H. Bernelot Moens en de officier van
gezondheid 1« klasse H. L. Reeder; aan boord
van Zr. Ms. schroefstoomschip Zilveren Kruis, de
luitenants ter zee 2e klasse R. de Vidal de St.
Germain en C. F. W. K. Happé en de officier
van gezondheid 1' klasse L. P. Gijsberti Hoden-
pijl; aan boord van Zr. Ms. schroefstoomschip
Leeuwardende luitenants ter zee 2* klasse G. C.
Otten en W. J. de Bruyaealsmede de officier
van gezondheid le klasse dr. F. M. Cowanaan
boord van Zr. Ms. artillerie instructiescbip het Loo
de officier van gezondheid 2e klasse L. J. van
Coevorden; en bij het hospitaal der marine te
Willemsoordde officier van gezondheid le klasse
H. C. Steenbergen.
- De ingenieur le klasse bij de marine J. F.
suiker aan den rand van het schoteltje begint te
parelen, gaat hij ontbijten aan een hoekje van zijn
tchrijftafel. Al etend heeft hij een zijner registers
geopend en doorbladert het met welgevallen.
Dat groote boek is zoo netjes bijgehouden. Rechte
regels, opschriftjes met blauwe inkt, streepjes
stofgoud op elke bladzijde, een zorg, een orde.
Het schijnt dat de zaken goed staan. De goede
man ziet er zoo voldaan uit, als iemand die aan
het eind van 'tjaar de rekening met een batig
saldo sluit. Terwijl hij er vermaak in schept zijn
boek te doorblaren, gaan de deuren van de zaal
daarnaast open, de voetstappen van een menigte
mensehen klinken op de marmeren steenen; men
spreekt gedempt als in een kerk:
„O wat is zij jongHoe jammerEn
men gaat voort en fluistert.
Wat gaat het hem aan of ze jong is? Rustig,
terwijl hij zijn appelen opeet, haalt hij de voor
werpen, die hij zooeven heeft meêgebracht, naar
zich toe. Een vingerhoed vol zand, een porte-
monnaie met een stuiver er in, een klein verroest
schaartje, zóo verroest dat men het nooit meer
kan gebruiken, o nooit meer,een werksters-
zakboekje, welks blaadjes op elkaar zijn geplakt;
een brief aan flarden, half uitgewischt, waarvan
men enkele woorden kan lezen„Het kind
geen geld meerverdienste
De boekhouder haalt de schouders op, alsof hij
wilde zeggen
„Dat ken ik
Dan neemt hij zijn pen, blaast zorgvuldig de
van Beek, gedetacheerd aan boord van Zr. Ms.
scb roefstoomschip Leeuwarden, wordt met den
20" dezer weder geplaatst bij 's rijks werf te Hel-
ievoetsluis.
De Haagsche gemeenteraad heeft besloten
het voorgenomen adres aan den minister van
financiën, betreffende het Haagsche Bosch, voors
hands niet op te zenden, maar den minister te
verzoeken, het plan tot verandering van het Bosch
aan den raad mede te deelen en geen voortgang
te maken met den verkoop van boomen. Dit
besluit werd genomen naar aanleiding van een
schrijven van den minister, mededeelende dat er
geen spraak is van aanleg van bloemperken en
parken, en dat de verbetering van een gedeelte
van het Bosch zal geschieden in den geest van
het overige gedeelte, zoodat aan het oorspronkelijk
karakter niets zal worden ontnomen.
Het stoffelijk overschot van den president
bij den hoogen raad, mr. de Greve, werd gisteren
te 's Hage grafwaarts geleid, gevolgd door bijna
alle leden en ambtenaren bij het hoogste, en som
mige van andere rechtscolleges.
De minister van binnenlandsche zaken en de
burgemeester bevonden zich op de algemeene
begraafplaats. De minister van justitie was er
vertegenwoordigd. De raadsheer in den hoogen raad
mr. Coninck Liefsting heeft bij de geopende groeve
kortelijk het arbeidzaam leven van den geleerden
en onpartijdigen jurist en wetenschappelijken man
herdachtbij schetste zijne uitnemende gaven,
gepaard aan een warm godsdienstig gevoel, en
deed bovenal uitkomen zijn zucht tot handhaving
van recht en waarheid.
Te Amsterdam kwamen gisteren morgen vijf
valsche getuigen te gelijk voor. Een door het
openbaar ministerie bij de rechtbank gedagvaarde
getuige in een strafzaak verklaarde, dat hij gezien
had dat beklaagde den eersten getuige in de borst
gepakt, echter niet dat gene dezen ook een slag
op het hoofd toegebracht had, wijl hij zich onmid
dellijk na het aanpakken had verwijderd. Daar
twee getuigen verklaarden, dat dit laatste niet
had plaats gevouden, requireerde het O. M., bij
monde van den substituut-officier mr. A. J. Karse-
boom, de voorloopige inhechtenisneming van getuige,
op grond van onder eede afgelegde valsche ver
klaring. De rechtbank willigde dat requisitoir
terstond in.
Tegelijkertijd werd voor het gerechtshof te
Amsterdam een zaak behandeld tegen vier per
sonen, beschuldigd ter terechtzitting der voormalige
arrrondissements-rechtbank te Hoorn, als getuigen
u déchcrgt, valsche verklaringen te hebben afge
legd. Tal van getuigen waren gedagvaard. Het
O. M. werd waargenomen door m*. Verloren van
Themaat; mr. E. van Lier had de verdediging
der vier beschuldigden op zich genomen.
't Nederlandsche fregatschip „Java", kapt.
J. Rotgans, op reis van Batavia naar Nederland,
is vergaan. De geheele bemanning heeft haar
graf in de golven gevonden. (IV. Arnh. et.)
Van de steenkolen voor de Haagsche leden
van „Eigen hulp" tot verlaagden prijs verkrijg
baar gesteld, zijn reeds ruim 4000 hectoliters aan
gekocht.
Onlangs moest, zoo verhaalt de Indépendance
Luxembourgeoise, te Arsdorf, in het Groothertog
dom Luxemburg, een lid van den gemeenteraad
verkozen worden. Van de 62 stemgerechtigden
nu verschenen 3, zegge drie, die met de leden van
het stembureau 6 kiezers uitmaakten. Van de
6 stemmen worden 3 uitgebracht op een jong-
menseh, dat zelf, in plaats van zijnen burgerplicht
te vervullen, was gaan jagen, en waren de 3 overige
in blanco.
kruimeltjes brood die op zijn grootboek waren
gevallen, weg, stelt zich in postuur om zijn hand
goed te leggen, en schrijft met zijn mooiste ronde
letters den naam dien hij in het natte zakboekje
heeft ontcijferd:
Dat was, op dien mistigen morgen, de eerste
post in het grootboek van la Morgue
Sedert drie maanden werden in de stations
van den Grand-Centralspoorweg des nachts dief
stallen gepleegdzonder dat men de schuldigen
op het spoor kon komen. Vóór eenige dagen eerst
vernam mendat twee Duitsche gezinnen van
verdacht voorkomen uit Berchem in de rue du
Verger te Antwerpen waren komen wonen zonder
behoorlijke papierende hierdoor gewekte achter
docht werd bevestigd door een aanvrage tot
uitlevering vanwege de Duitsche regeering. Een
der Duitsehers, Sommer geheeten, was namelijk
in zijn vaderland veroordeeld wegens dergelijke
diefstallen als bovenbedoelde. Dientengevolge toog
de politie Zaterdag ochtend jl. tegen halfzeven
naar de woning in de rue du Verger zij vonden
in een groot vertrek een tiental personen, waaronder
drie vrouwen. Toen de agenten het doel hunner
komst te kennen gaven, sprong de gansche bende
opeen der mannen ontkwam door een venster, maar
Sommer zich omzingeld ziende, greep een zes-loops
revolvervuurde en ontvluchtte op zijne beurt.
Een der kogels doorboorde de wang van een der
agenten; middelerwijl rende Sommer uit alle
macht naar Berchemachtervolgd door de politie
en een hoop volks, tot hij door de in het geweer
geroepen wacht dier gemeente, of liever door den
sergeant, gegrepen werd. Het gelukte den sergeant
den booswicht het been te lichten en hem bij de
keel grijpendesloeg hij hem het hoofd zoolang
tegen de steenen tot hij bewusteloos werd. Som
mer, thans in de cellulaire gevangenis, was getrouwd
en woonde samen met zijnen halven broeder Eliab,
ook gehuwddien men nog niet heeft kunnen
vatten en zijne moeder. Ook de vrouwen zijn in
hechtenis en de vijf kinderen der beide gezinnen
naar een gesticht gebracht. In de woning der bende
zijn twee wagens gevonden, beladen met wollen
stoffen en anderen goederen tot een aanzienlijk
bedrag.
Tot resident van Banjoemaas (Java) is volgens
ontvangen telegrafisch bericht, benoemd de heer
G. de Clercq Moolenburgh.
Te Utrecht heeft mejuffrouw Elise Haighton,
ia de letterkundige wereld bekend als Ilroswitha,
voor een talrijk publiek in het gebouw voor kun
sten en wetenschappen eene lezing gehouden, be
staande in de voordracht van een drietal novellen,
met welke zij veel toejuichingen inoogstte.
Te Parijs zegt men dat do maarschalk sedert
Zondag zijn devies heeft veranderd. Vroeger
luidde het J'y suis et j'y reste, thans J'y rest»
mats je n'y suis plus da tout.
De jubilé-zangers worden binnenkort weder
te Berlijn verwacht, waar zij reeds vroeger zijn
geweest, om uitvoeringen te geven in de muziek
academie.
Door de Pruisische regeering Ï3 officieel
bekend gemaakt dat de veepest is uitgebroken te
Geisenheim (in den Rheingaunabij Eüdesheim).
De bij de wet voorgeschreven maatregelen zijn
onverwijld in werking gébracht. Men acht het
waarschijnlijk dat de verschijning der ziekte dit
maal te wijten is aan vee uit Oostenrijk over
Passau ingevoerd. Sedert den 11" dezer is door
PruisenSaksen en Beieren alle invoer van vee
uit Oostenrijk verboden wegens het toenemen der
pestgevallen in Bohemen. Saksen heeft zijne
grenzen aan den kant van Oostenrijk reeds met
militaire cordons bezet om den sluikhandel in vee
tegen te gaan. Van den kant van Pruisen be
hoefde men zoodanigen maatregel niet meer te
nemen, vermits de militaire bezetting der Pruissiseh-
Poolsche grenzen sedert het begin dezes jaars
gehandhaafd is geworden daar de gevreesde
ziekte zoowel in Russisch Polen als in Gallicië
het gansche jaar door zonder ophouden bleef heer-
schenen bare verwoestingen laatstelijk in omvang
zijn toegenomen.
De bekende dr. Strousbergvroeger de
spoorwegkoning bijgenaamd, bewijst dat een oud
voerman gaarne bet klappen van de zweep
hoort. De Berlijner Börsencourier meldtdat hij
de leiding op zich genomen heeft van het aan
leggen van eenige paardenspoorwegen waaronder
een naar Friediichsberg, een voorstad van Berlijn,
waarvoor reeds concessie verleend is.
BINNENLAND.
's Gravenhage. In de memorie van antwoord,
die door den minister van koloniën op het voor-
loopig verslag over de Indische begrooting is
ingediend, wordt gezegd dat de bijgevoegde nota's
van wijziging alleen de noodige aanvullingen be
vatten, doch overigens de oorspronkelijke voor
stellen gehandhaafd blijven, waardoor zegt de
memorie, de taak van den minister, die de
begrooting verder met do kamer zal moeten be
handelen, vergemakkelijkt wordt.
BUITENLAND.
Konstantlnopel. Moukktar-pacha seinde
15 dezer uit Kars, dat de vijand het centrum te
Arliatepe had aangevallen, hetwelk na vier uren
strijd terugweek.
Do vijand nam eenige strategische punten naar
de zijde van Kara, waarheen een deel van het
Turksche leger terugtrok. Het andere gedeelte
hield stand op Aladjadag.
Een Russisch regiment cavalerie met vier batal
jons is totaal vernield. Daarbij werden 800
Turken buiten gevecht gesteld.
