N°. 209.
12U0 Ja
Woensdag
5 September.
Onze militaire strafwetten.
JLOi I*
Dit blsd verschijnt d a g e i ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.'
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent;
Geboorte- Trouw- Doodberichten enz.! van 1—7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Hoofdagent voor België en Frankrijk: de firma Havas, Laffitï C°. te Brussel en Parijs.
YERPACHTING YAN LAND
het gemeentebestuur van Middelburg.
Middelburg, 4 September,
FEUILLET03>T.
GSGHE COURANT
A d v e r t e n t i n s 20 Cent per regel.
DOOR
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
zullen Donderdag den 20™ September 1877 's na
middags te een uur, op de boven-voorzaal van het
raadhuis der gemeente, in het openbaar verpachten
het aan de gemeente Middelburg toebehoorend
land, gelegen in den Mortiere-polders, benevens
dat van het oude havenkanaal met de daartoe
behoorende dijken, voor den tijd van veertien
jaren, ingaande voor het bouwland met het rooven
van den oogst over 1877, en voor de graslanden
met den 25™ November 1877.
De verpachting zal plaats hebben in dertig
afzonderlijke perceelen, bij inschrijving en opbod.
De voorwaarden der verpachting en de kaart
der perceelen zijn verkrijgbaar op de gemeente
secretarie en ten kantore van den gemeente-bouw
meester, door wien aanwijzing in loco zal geschieden
op Zaterdag den 15™ September a. des voormiddags
te tien uren, aan te vangen bij den rijksweg te
Nieuw- en Sint-Joosland.
Middelburg, den 31™ Augustus 1877.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
SCHOEEK,
De secretaris,
Gr. N. DE STOPPELAAR.
i.
„Dat ons militair strafrecht herziening be
hoeft, is sedert lang erkend en vereischt geen
betoog."
Met deze woorden begint de memorie van
toelichting bij de wetsontwerpen tot wijziging
der Crimineele wetboeken en der reglementen
van krijgstucht voor land- en zeemacht. Of
schoon wij met het overbodige van dit betoog,
voor rechtsgeleerden, instemmen, kan het ech
ter zijn nut hebben, den gewonen lezer te
doen zien hoe groot en algemeen erkend de
noodzakelijkheid eener wijziging der militaire
wetboeken is. Indien hij er de gevolgtrekking
uit maakt dat de schuld, eene zoo dringende
behoefte gedurende eene zoo lange jarenreeks
onbevredigd te hebben gelaten, zwaar drukt
op onze wetgevende macht, dan kunnen
wij hem niet tegenspreken, Het argument, dat
onderwerpen van militairen aard weinig in den
smaak vallen van onze natie en van onze
7.
Eene vertelling van
Marie Freun von EbnerEschonbach.
Vervolg.
„Ondertusschen kwamen er slechte berichten uit
Kusland; want de goedhartige vorst maakte zijne
vrouw ongelukkig. Hij verwaarloosde haar en
gaf haar in zijn eigen huis aanleiding tot recht-
matige jaloezie. De vorstin beklaagde zich daar
over in hare brieven aan hare vriendinnen en
deze zorgden voor de verspreiding van het gerucht;
de familie zweeg er wel is waar over, en vergoe
lijkte het, maar wat hielp dat? De treurige
waarheid werd toch bekend.
„Tusachen Helena en haar aanstaande was niet
de minste harmonie, die twee menschen pasten
bij elkaar hier begon Chlodwig op eens
te lachen „als jicht en tocht, gelijk Eambussek
altijd zei."
„O wee! dat deugt niets bij elkaar," meende de
majoor en knoopte zijn jas dicht.
„Hunne ergste vijanden" vervolgde Chlodwig
„zouden moeite gehad hebben iets te bedenken,
wat hen met grooter zekerheid in het ongeluk zou
rechtsgeleerden, kan misschien tot opheldering,
niet tot verschooning van het verzuim strekken.
Onze keus is moeilijk. Niet éen schrijver
van eenigen naam is er, die, het militair straf
recht ook maar in 't voorbijgaan aanroerende,
er zijne afkeuring en zijne bezwaren niet over
te kennen gegeven heeft. Schooneveld („Wet
boek van strafrecht," uitgave 1866) bepaalt
zich er toe, op art. 5 aan te teekenen dat hij
„behoudens allen eerbied voor de uitspraken
van den hoogen raad," de militaire strafwet-
hoeken niet eens van verbindende kracht houdt,
omdat ze niet wettig zijn afgekondigd; doch
dat het te betreuren is dat de enkele verbete
ringen, in 1854 in het strafwetboek voor de
zeemacht gebracht, ook niet op de strafwetten
voor het leger zijn toepasselijk gemaakt. Mr. A. J
van Deinse („Algemeene beginselen van straf
recht," 1860) merkt aan, 502, bl 507, „dat
de crimineele wetboeken voor het krijgsvolk
als daargesteld in tijden van maatschappelijke
en staatsrechtelijke onbestemdheid en nog onder
den indruk van langdurige oorlogen, op weinig
of geen wetenschappelijke orde of vast begin
sel kunnen aanspraak maken en zich door eene
buitengewone gestrengheid kenmerken. In
dezelve toch vindt men de meest verschillende
handelingen, ja zelfs lichtere vergrijpen tegen
de krijgstucht, met kruiwagen- en andere ont-
eerende straffen bedreigdvindt men de geval
len, waarin de doodstraf bedreigd wordt, tot in
het buitensporige uitgebreid en de straffen
over het algemeen zoo zeer huiten alle ver
houding tot het gepleegde misdrijf, dat alleen
de koninklijke begenadiging in staat is om
daarin te voorzien Reeds van hunne invoe
ring af (in 1815) werd het erkend, hoe zeer zij
herziening en verbetering vorderden, doch niets
dan vruchtelooze pogingen zijn daartoe aan
gewend.
Wat de rechtsgeleerden aangaat, die hunne
studie speciaal aan het militair recht hebben
gewijd, zooals mr H. van der Hoeven (1864),
mr. Convent ten Oever en Versfeit (1842)
mr.. A. M. de Rouville (1851), hun werken
zijn slechts zoovele doorgaande akten van be
schuldiging tegen onze wetboeken. Bepalen
wij ons echter tot de uitspraak van m'. M. S.
Pols, thans advocaat-fiscaal hij het hoog mili
tair gerechtshof, die het crimineel wetboek
voor het leger het uitvoerigst en meest stelsel
matig behandeld heeft. Bij hem lezen wij
storten, dan hun huwelijk. Zij worstelden instinct
matig om bevrijd te worden en hadden reeds meer
dan eens bijna den zijden draad verbroken, die
hen tot hunne wederzijdsche kwelling verbond,
maar de liefhebbende ouders knoopten en hechtten
hem telkens weer aaneen.
„Sedert onze ontmoeting in het bosch hadden
we elkaar niet meer alleen gesproken. Ik vermeed
daartoe iedere gelegenheid en zij was er mij
dankbaar voor. Ik heb altijd veel zelfbeheer-
sching bezeten en er mij mijn geheele leven in
geoefend. Maar op zekeren dag toen het geënga
geerde paar pruilend, ieder door eene afzonderlijke
deur, de kamer verliet, na een strijd dien Hedwig
te vergeefs getracht had bij te leggen, barstte
mijn woede los. „Wees zoo goed hier te blijven
riep ik Hedwig, die hare zuster wilde volgen, toe.
„Maak u toch niet tot medeplichtige aan de
misdaad, die hier begaan wordt!"
„Misdaad?" herhaalde zij, en bleet staan.
„Is het dan geen misdaad deze kinderen tot een
huwelijk zonder liefde te dwingen? O! freule
Hedwig! in plaats van er toe bij te dragen dat
dit ongeluk plaats heeft, zoudt gij beter doen met
het te voorkomen."
„Zij keek mij weer aan, zooals toen in het bosch,
toen ik het voornemen uitsprak haar te veroveren.
„Ik kan het niet onder woorden brengen hoeveel
twijfelende verwondering, welke halfverschrikte,
half medelijdende afwijzing er in dien blik lag.
„Hoe zou dat mogelijk zijn?" vroeg zij. „De
verloving mijner zuster is publiek, de trouwdag
(„Het crimineele wetboek voor het krijgsvolk
te lande, met een toelichting." 's Hage 1867')
„Zelden waarschijnlijk heeft eene wetgeving
Ailk eene voortdurende en algemeene afkeu
ring ondervonden als de militaire wetgeving
van 1815. Hoewel huiten den kring der mili
taire rechtspraak weinig gekend en bij de
rechtsgeleerde wereld weinig belangstelling
genietende, zijn telkens nieuwe stemmen ge
rezen om haar te veroordeelengeen enkele
om haar te verdedigenDe geheele weten
schappelijke houw van het wetboek verdient
afkeuring. Veel is zeker te wijten aan de
blijkbare overhaasting, waarmede de wetgeving
tot stand kwam en de stellers zeiven schijnen
haar slechts als provisioneel te hebben be
schouwd; doch waar men in het reglement
van 1799 een uitstekend voorbeeld had, kan
die verschooning nauwelijks gelden In
dat reglement was systeem, samenhang; deze
zijn in de wetgeving van 1815 verdwenen
Daarbij lijdt het wetboek aan eene breedspra
kigheid en flauwheid van redactie, eene ver-
waarloozing van juridische techniek, een over
vloed van nuttelooze onderscheidingen, die het
zeer ongunstig doet afsteken hij het reglement
van 1799 en vooral bij de Fransche wetten
Toch is, vooral in eene wetgeving voor niet
rechtsgeleerde rechters geschreven, eenvoudige
heldere redactie, juiste en zuivere teekening
van de omtrekken der verschillende misdrijven,
onthouding van nuttelooze onderscheidingen,
onmisbaar voor eene goede rechtspraak. Boven-
diejj is
zen f Enkele straffen zijn geheel verouderd
en voor geen toepassing meer vatbaar, andere
zijn in de toepassing geheel veranderdDe
slagen zijn (bij het leger) feitelijk afgeschaft;
de kruiwagenstraf is geheel van aard veran
derd het wegjagen als eerlooze schelm is eene
ongerijmde formaliteit geworden; het afnemen
van de kokarde is een der meest ondoelma
tige, ongelijk werkende straffen, die zelden
tot afschrik dient en zeer dikwijls tot nieuwe
misdrijven voert."
Geen wonder dus dat er aanhoudend stem
men zijn opgegaan om het onhoudbare dezer
wetgeving aan te toonen. De Memorie van
toelichting hij de wetsontwerpen erkent dan
ook „dat eene afdoende en duurzame verbete
ring slechts door eene geheele herziening te
verkrijgen is."
bepaald en er valt niet meer aan terugtreden te
denken. Zij zelve, noch haar aanstaande man
zouden daarvan willen hooren."
„Omdat het opzien zou baren?" voerde ik
haar te gemoet „omdat eenige gekken en gek
kinnen de hoofden bij elkaar zonden steken en gaan
babbelen
„Omdat er eene belofte gedaan is, een plech
tig woord gegeven, dat gestand moet gedaan
worden," antwoordde zij, en richtte zich in hare
volle lengte op.
„Een belofte, die niet verbroken, een woord dat
niet teruggenomen mag worden!" riep ik
„omdat het luidt: Wij willen elkaar liefhebben!
Zou het niet eervoller zijn dat woord eenmaal te
logenstraffen dan het geheel zijn verdere leven te
doen?"
„Helena en mijn neef zullen, als ze eenmaal
voor goed verbonden zijn, er zich in schikken en
zich naar elkaar leeren plooien," sprak Hedwig.
„Zooals uwe zuster Cecile en haar gemaal," zei
ik. Gij hebt het bewijs voor oogen, waartoe
zulk een verbintenis leidt, die slechts op uiter
lijke omstandigheden gegrond is. En nogtans
ontbreekt u den moed, voor u zeiven zoowel als
voor anderen, met dat oude te breken. Gij brengt
de werkelijke waarde des levens aan belachelijke
afgoden ten offer! In dien geest sprak ik
met steeds klimmende opgewondenheid voort. Zij
sloeg de oogen neder en wist niet of zij blijven
zou of heengaan.
„Het zij zoo!" riep ik eindelijk uit. „Laat zij
Wie zich evenwel vleien mocht met de hoop
dat nu, na de meer dan 60jarige regeering
eener onhoudbare wetgeving, het oogenblik
dier afdoende en duurzame verbetering nabij
zal zijn, ziet aan zijne verwachting den bodem
ingeslagen door den onmiddellijk volgenden
volzin der memorie. „Voor zulk eene herziening
is echter het tegenwoordig oogenblik minder
geschikt, omdat zij noodzakelijk aansluiting
aan het gemeene recht, overeenstemming der
aan te nemen beginselen met die van het ge
meene recht vordert en eene herziening van
dat gemeene recht nu meer dan vroeger in
uitzicht is."
Wat met deze laatste uitdrukking bedoeld
wordt, is bekend. De staats-commissie voor de
bewerking van een Nederlandsch strafwetboek,
ter vervanging der nog steeds in werking
zijnde vertaling van het Fransche Godt Pénal,
heeft sinds geruimen tijd haar arbeid volbracht,
een arbeid waarvan de belangrijkheid en
wetenschappelijke degelijkheid algemeen ge
waardeerd worden. Het samenstellen van een
wetsontwerp, naar de grondslagen door die
staatscommissie gelegd, is dus hij het minis
terie van justitie „in studie," eene uitdrukking
waarvan ieder, die met den arbeid aan minis-
teriën hekend is, de beteekenisuit een
oogpunt van tijdruimte, begrijpt. Uit de minis-
terieele bureaux naar den raad van state, van
daar naar de staten-generaal en eindelijk in
het Staatsblad, ziedaar het „uitzicht", dat
ons nu, volgens de memorie van toelichting,
„meer dan vroeger"'geopend is.
Twijfelaars en ongeloovigen zullen beweren
dat wieover dat vergezicht heennog een
stip aan den horizont ontdekt van die „afdoende
en duurzame verbetering", welke ons militair
strafrecht zoo dringend behoeft, scherper oogen
bezit dan aan een Nederlander van onzen tijd
te pas komen. Dit zij echter hoe het wil, er
bestaat hier, meer dan bij eenige andere gele
genheid, reden om het „halve ei" aan te nemen,
dat ons ter vervanging van den „leegen dop,"
waar wij het zoo lang mede gedaan hebben,
aangeboden wordt. Het geldt toch, zoo ver
klaart de rëgeering, onderwerpen „wier rege
ling zonder schade voor het publiek belang,
met name ook voor de weerbaarheid van den
staat, geen langer uitstel gedoogt." Er is dus
haast bij het werk. Beijveren wij ons dus,
daar partieele herziening nu eenmaal het wacht-
die nooit bemind werden, in den uiterlijken schijn
van geluk, in het gevoel van bevredigende ij del
heid en zucht naar genot, vergoeding zoeken voor
het ware geluk; ik kan slechts betreuren dat uwe
zusters dit doen. Maar ik word tot wanhoop ge
dreven door het denkbeeld dat gij dienzelfdea
weg op zoudt kunnen gaan! Dat er een macht
bestaat, die in staat zou zijn u te bewegen, u aan
de vernedering van zulk een verbintenis bloot
te stellen!
„Mijn God, wat moet ik doen?" vroeg zij.
„U niet laten verkoopen!" riep ik uit„iemand
die zoo onuitsprekelijk en trouw bemind wordt
als gij want weinig menschen worden zoo be
mind! is niet te koop
„Zij sloeg hare oogen naar mij op en ik zag
dat er tranen in blonken.
„Al dringt uw vader er op aan, al smeekt uwe
moeder er u om, biedt wederstand! Het onrecht
jegens mij jegens uzelven, zou te groot wezen,
want ondanks uw koelheid, weet ik dat ik uniet
onverschillig ben."
„Stellig zijt gij dat niet!" verzekerde zij en
toen ik, verrukt over die woorden, mijn arm om
haar heen sloeg, liet zij een oogenblik haar hoofd
op mijn schouder rusten en zei op hartelijkea toon
„Het spijt mij zoo dat ik u moet zien lijden."
„Nu, riep ik uit, dat leed veroorzaakt gij zelf."
„Maar Chlodwig
Wordt vervolgd
