f
Teiegraphische berichten.
Benoemingen en besluiten.
0 n d e r w ij s.
Kunstnieuws.
Landbouw.
Marine en leger.
Rechtzaken.
Koloniën.
liberaal op de opengevallen plaats zitting nemen.
Wat er in September bij de opening der kamers
zal en moet gebeurenblijft uit den aard der
zaak een raadselmaar het heeft hier in politieke
kringen nog al de aandacht getrokkendat het
Dagblad dezer dagen de ministers adviseerde om
terstond uit vrije beweging de qnaestie van ver
trouwen te stellen. Meer en meer wint de meening
veld dat het ministerie-Heemskerk zijn schoolwet
niet meer in behandeling zou krijgen.
Buitengewoon dikwijls wordt er tegenwoordig
ministerraad gehoudenmaar zelfs de intimi weten
niet wat er voorvalt. Ondertusschen nadert de
tijd der eerste ontmoeting met rassche schreden
reeds zijn tal van afgevaardigden weder in de
residentie terug."
EIGEN HULP.
{Door een mede-bestuurder eener coöperatieve ver-
brüiksvereeniging)
I.
Het is natuurlijk, dat bij het formeeren van
districten van „Eigen hulp" de vraag rijst: welken
weg moet men inslaan, om de leden al dadelijk
eenig voordeel van hun lidmaatschap te doen
genieten.
De meeste menschen toch, willen zich wel gaarne
eenige kosten ot moeite getroosten om zeker doel
te bereiken, wanneer het beloofde of het verwachte
voordeel maar niet te ver in het verschiet ligt.
Het eenige nu, wat naar mijne meening den
leden al dadelijk voordeel kan aanbrengen, is het
verkrijgbaar stellen van onvervalschte le
vensmiddelen van goede qualiteit en zooveel
mogelijk beneden, doch onder geene voorwaar
den hooger dan die van den gewonen kleinhandel.
Dat het van belang is onvervalschte waar te
kunnen bekomen, ligt voor de hand; behalve dat
meestal de vervalsching der waar schaadt aan
hun voedingsvermogen, benadeelt zulks ook dik
wijls in niet geringe mate de gezondheid. Dat er
werkelijk dikwijls vervalsching van waren plaats
heeft, is genoegzaam bekend.
In een adres aan den koning dd. 18 December
1871 schreven directeuren der Nederlandsche maat
schappij tot bevordering van nijverheid o. a.
De vervalsching van eetwaren en
dranken neemt volgens het oordeel van deskundigen,
in ons vaderland steeds toe, en wordt bij elke ver
meerderde duurte der levensmiddelen uitgebreider.
„De vervalschingen van meel, gist en suiker,
van verschillende broodsoorten, azijn, wijn, melk
enz. komen dikwerf voor; en het voedend vermogen
van meel en brood wordt niet alléén verminderd
door de toevoeging van minder of geen stikstof
bevattende organische stoffen, maar zelfs door
anorganische stoffen, zóo zelfs dat het voor het
beestenvoeder aldus vermengde meel nu en dan
als voedsel voor de menschen wordt verkocht, be
nadeelige invloed van dergelijke oneerlijke prak
tijken op de volksvoeding is dikwerf aangetoond
en ligt voor de hand."
Sedert de inzending van dat adres is het er
waarlijk niet beter op geworden. Men leze slechts
de verslagen van de commissiën van volksgezond
heid in de verschillende steden. Nog niet lang
geleden spraken wij een lid van zulk een commissie,
die er op wees, hoe het met de tegenwoordige
wet uiterst moeilijk was, te mogen en te kunnen
zeggen: bij A of B worden vervalschte waren
verkocht.
Van de zijde der justitie heeft men dus, onder
deze wét, weinig hulp te verwachten; daarom
zelf de handen aan het werk en zelf onze waren
ingekocht bij groote en als soliede bekend staande
firma's. Ofschoon dan nog wel warenvervalsching
zal kunnen plaats hebben, loopt men toch minder
kans, dan wanneer men uit de 3e of 4e hand koopt.
Maar welken weg daarbij te volgen?
Terecht merkte men in verschillende dagbladen
op, dat men nog niet dadelijk een winkel of
magazijn kan hebben, waarin alle waren te ver
krijgen zpn, want daar is nog al geld voor noodig,
maar dat men al vast kon beginnen met het
aankoopen van brandstof, aardappelen, enz.
Het zou wel niet onmogelijk zijn om dadelijk
een winkel te openen; maar het is naar mijne
meening, die gegrond is op eenige ervaring, ten
sterkste af te raden.
In de eerste plaatshoe komt men aan het geld
voor het oprichten van een winkel en het inslaan
van verschillende artikelen?
Neem aan, dat iemand, die daartoe in de gele
genheid is, het benoodigde geld zelfs renteloos
voorschoot. Zou dan eene coöperatieve verbruiks-
vereeniging daarvan kunnen en mogen gebruik
maken. Vooreerst zou zulks tegen den geest van
Eigen Hulp strijden, om met geld van een ander
eene gevaarlijke speculatie te beginnen; want ge
vaarlijk is het, eene coöperatieve verbruiksveree-
nigiitg op te richten, wanneer men niet met zeer
veel overleg te werk gaat, getuigen de zoovele, die
reeds na een kortstondig bestaan te niet gingen.
Verder zou in de meeste gevallen de persoon die
dat geld voorschoot een overwegenden invloed
uitoefenen op den gang van de zaken der vereeniging,
het bestuur zou hem naar de oogen moeten zien
en de handen niet meer vrij hebben, en wij vree
zen dat zulks niet altijd in het belang der veree
niging zal zijn. De zaken die men drijft, moeten
gedreven worden met de gelden der leden, dan
heeft ieder lid evenveel recht en, wat meer zegt,
evenveel belang bij het slagen en welvaren der
zaak. Geeft men dadelijk te groote uitbreiding
aan de zaak, dan is de werkkring van het bestuur
al zeer lastig. Het moge gemakkelijk zijn aan
te toonen, dat de oprichting van eene verbruiks-
vereeniging voor de leden van Eigen Hulp wen-
schelijk is, niet zoo eenvoudig is de uitvoering
van het denkbeeld, niet zoo gemakkelijk is het
beheer eener winkelvereeniging in de practijk.
Wij weten het bij ondervinding met welke moei
lijkheden men te kampen heeft. Men heeft geene
of althans gebrekkige kennis van de waren, men
weet de bronnen niet waaruit die te betrekken
zijn, men is niet geheel op de hoogte van de
handels-usances enz.
Een en ander leert men echter geleidelijk,
wanneer men van daag met het eene artikel be
gint, en zoo dit slaagt, morgen daar weêr een
ander bijvoegt.
Eindelijk nog een bezwaar tegen een winkel.
Het aantal leden van „Eigen hulp" zal in vele
plaatsen, vooral in den beginne, niet zoo sterk zijn,
dat het debiet, dat men daarvan mag verwachten,
zoo groot is, dat de kosten die men zal moeten
maken behoorlijk kunnen gedekt worden. Men
zou dan allicht geneigd zij n, ook aan het publiek
te willen verkoopen en wij meenen dat dit vol
strekt in strijd is met de beginselen wasirop „Eigen
hulp" steunt. Dan blijft het geen selfhelp, geen
onderlinge samenwerking meer tot het verkrijgen
van onvervalschte en goedkoopere levensmiddelen,
maar dan wordt het niets anders dan eene vennoot
schap, eene gewone winkelzaak, waarbij winstbejag
hoofdzaak wordt.
Neen de zaak moet tusschen de leden blijven,
dan zullen er zeker velen worden aangetroffen,
die zich ter wille hunner collega's, mede-ambte
naren of beambten, eenige opofferingen zullen
getroosten, om de zaak te helpen bestaan en leiden
doch dit houdt op, wanneer het een gewone win
kelzaak wordt, wanneer men aan het publiek gaat
verkoopen. Men moet de coöperatieve winkel
vereeniging van „Eigen hulp" wel onderscheiden
van die van de werklieden-vereenigingen.
Wij spreken daarom als onze va3te overtuiging
uit, dat het verkeerd zou zijn, al dadelijk een
winkel te openen. Da oorzaak dat vele verbruiks-
vereenigingen na een zeer kort leven den dood
vonden, ligt vooral daarin, dat ze de zaken te
groot hebben aangepakt. Langzaam, zeer lang
zaam, moet men tot het doel komen. Hoe dat,
naar onze meening, het best te bereiken is, be
spreken wij in een volgend opstel.
notarissen. Benoemd tot notaris binnen het
arrondissement Amsterdam, ter standplaats Am
sterdam, J. Wiegman en A. C. Schwartz, beiden
candidaat-notaris aldaar.
burgemeesters. Op verzoek eervol ontslag ver
leend a;|n mr. J. Bieruma Oosting als burgemeester
der gemeente Leeuwarden, en tot' burgemeester
dier gemeente benoemd mr. W. J. van Weideren
baron Bengers, wethouder aldaar.
onderscheidingen. Vergunning verleend aan
dr. H. J. Yinkhuyzen, geneesheer van Zr. Ms.
hofhouding, tot het aannemen en dragen der
versierselen van ridder le klasse, en aan dr. C. W.
Vinkhuyzen, Zr. Ms. lijfarts, tot het aannemen
en dragen der versierselen van kommandeur der
orde van de Wurtembergsche Kroon, hun door
Z. M. den koning van Wurtemberg geschonken.
lager onderwijs. Op verzoek eervol ontslag
verleend aan mr. W. J. Triebeis als schoolopziener
in het 9e schooldistrict van Gelderland.
leger. Overgeplaatst in rang en ancienneteit
bij het wapen der infanterie van het leger in
Noderlandsch Indië de 2e luitenant J. J. Verlinden
van het 3e regiment infanterie.
Op verzoek eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend aan den paardenarts 3e klasse
P. F. Vermast van het 2e regiment huzaren.
Men meldt ons uit Veere dat heden aan de
schoolkinderen aldaar, door de zorg van den bur
gemeester en de schoolcommissie, een feest werd
bereid. In een tiental rijtuigen begaf men zich
naar de Oranjezon, alwaar de schoolkinderen ont
haald werden en den dag vroolijk doorbrachten.
De burgemeester was zelf bij het feest tegen
woordig.
Gelijk uit het verslag der onlangs gehouden
algemeene vergadering der maatschappij tot Nut
van 't algemeen bleek, zijn van de negen ant
woorden op de prijsvraag van„de beste middelen
tot ontwikkeling van het schoonheidsgevoel op
de lagere volksschool," twee voorwaardelijk bekroond
en werd omtrent éen te kennen gegeven dat het
wenschelijk geacht wordt dat de schrijver worde
aangespoord zijn opstel in het licht te geven.
Als opsteller van de met de gouden medaille en
200 (behoudens enkele stijl verbeteringen) bekroon
de verhandeling, heeft zich bekend gemaakt de
heer J. H. van Duinen te Muiderberg. De schrij
ver, die met een premie van 100 is bekroond,
is nog niet bekend, en de schrijver der verhande
ling, waarvan de uitgaaf wenschelijk wordt geacht,
is de heer W. B. G. Molkenboer te Leeuwarden.
'tengevolge van de nieuwe wet op het
H. 0. is het progymnasium te Groningen gesplitst
in twee afdeelingen, de eene bestemd voor aan
staande bezoekers der rijks hoogere burgerschool,
de andere voor aanstaande gymnasiasten.
Aan de hoogere burgerschool te 'sGraven-
hage is tot leeraar in de wiskunde en cosmogra-
phie benoemd de heer P. Zeeman Pz., te 's Hage.
De eerste prijs van 3000, door de heeren
M. Rooses en J. van den Branden te Antwerpen
behaald in den stedelijken kampstrijd voor een
werk over Rubens in de Vlaamsche schilderschool,
is beiden in verdeeling uitgereikt.
De Haagsche zang vereeniging Cecilia, die
te Antwerpen den eersten prijs behaald heeft,
hield gisteren te 's Hage een luisterrijken intocht.
Een aantal vereenigingen ontvingen haar aan het
station en begeleidden haar naar het gebouw voor
Kunsten en wetenschappen, waar dr. Wap, haar
oud voorzitter, den directeur van Cecilia, den heer
Hehking, en de leden der vereeniging met warmte
geluk wenschte. Verschillende blijken van belang
stelling werden door kunstvrienden en ingezetenen
geschonken.
Met 1° September treedt de heer Dan. de
Lange, te Amsterdam, op als algemeen secretaris
der Maatschappij tot bevordering der toonkunst,
welke betrekking, na het overlijden van dr. Heije,
tot dusver werd waargenomen door den heer
W. F. Loman. Thans is voor de eerste maal de
waarneming van die betrekking aan een kunste
naar opgedragen. (N. v. d. D.)
De berichten omtrent de vooruitzichten van
den oogst in verschillende landen van Europa
zijn middelmatig. In Frankrijk worden ze als
gunstig beschouwd in 18, als vrij gunstig in 39
en als ongunstig in 41 departementen. In Enge
land, Schotland en Ierland verwacht men niet veel
goeds, ook wat den aardappeloogst betreft. Uit
Italië luiden de berichten vrij goed, uit Duitsch-
land, Oostenrijk-Hongarije en Zuidelijk Rusland
zijn ze gunstig. Treurig genoeg, worden de voor.
uitzichten in de landen waar thans de oorlog het
felst woedt, als buitengewoon gunstig geroemd.
Onder de tegenwoordige omstandigheden zal van
dien rijken oogst niet veel terecht komeD.
Z. M. ratn torenschip Koning der Nederlan
den kommandant W. Enslie, liggende te Nieuwe-
diep, zal in het begin der volgende maand een
reis ondernemen om de zeewaardigheid van het
schip te beproeven. De bestemming is de Oostzee.
Naar men ons mededeelt, zullen de 6 officieren
en plusminus 300onderofficieren en manschappen,
die den len September a., 's namiddags te half 6,
per spoortrein hier aankomen, alhier ingekwar
tierd worden. Den volgenden morgen zullen zij
naar Vlissingen marcheeren en van daar per
stoomboot worden overgebracht naar Ter Neuzen,
waar zij garnizoen houden.
Zr. Ms. schroefstoomschip Batavia, onder
bevel van den luitenant ter zee le klasse W. van
Oorschot, is den 27en dezer te Point de Galle
aangekomen. Aan boord is alles wel.
De N. Rott. Ct. verklaart het haar onlangs
medegedeelde bericht omtrent eene aanstaande
verhooging van de traktementen der kapiteins
bij het leger, blijkens nadere informatie, voor
onjuist. :.T
In de zitting van het kantongerecht te Mid
delburg van 28 Aug. jl., zijn de navolgende per
sonen veroordeeld: P. M. en J. M., te Domburg,
wegens het zich bevinden op de openbare straat
te Domburg in kennelijken staat van dronkenschap,
ieder in eene boete van 5A. H. wegens het
rapen van eieren van waterwild in de maand Juni,
in eene boete van 1T. P., te Middelburg,
wegens het buiten noodzaak met een voertuig rijden
over een klinkerpad aldaar, in eene boete van 0.50;
P. E., te Middelburg, wegens het zonder daartoe
of daarop eenig recht te hebben gaan over iemands
in den oogst staanden grond aldaar, in eene boete
van /0.50; J. v. B., te VlissiDgen, wegens het
werpen van steenen in eene haven aldaar, ir. eene
boete van 3C. D., te Koudekerkewegens het
plaatsen van een houtschelf op een buurtweg onder
die gemeente, in eene boete van ƒ10; P. v. H., te
Vlissingen, wegens het aldaar laten losloopen zon
der toezicht van een hond tussehen tien uren
's avonds en zes uren 's morgens, in eene boete
van ƒ3; W. d. H., te Westkapelle, wegens het
als herbergier aldaar vóór het uur van sluiting
door den burgemeester bepaald niet doen vertrekken
uit zijne herberg van de personen die niet tot zijn
huisgezin behoorden of aldaar nachtverblijf hou
dende waren, in eene boete van ƒ5; P. C. P., te
Vlissingen, wegens het werpen van bloed in eene
goot aldaar, in eene boete van ƒ3, en voorts allen
in de kosten, terwijl de boeten bij wanbetaling
zullen vervangen worden door eene gevangenisstraf
van een dag.
De hooge raad heeft gisteren [Zie telegr.
berichten vorig nommer] uitspraak gedaan in
de bekende zaak der Zeeuwsche oester-
visschers. De beide voorgestelde middelen van
cassatie zijn door den raad verworpen, het eerste
omdat het zijn feitelijken grondslag mist, daar
het wel degelijk vaststaat, dat de feitelijke en
gewelddadige tegenstand gepleegd is door meer
dan 20 personen, waarvan minstens 2 voorzien
waren van voorwerpendoor de wet onder wape
nen gerangschikt; het tweede, omdat in het
arrest volkomen met redenen omkleed is de be
slissing, dat in casu éen voortgezette handeling
is gepleegd. {Bil.)
Bij beschikking van den minister van koloniën,
van den 20en Augustus jl., is de heer J. w!
van der Valk gesteld ter beschikking van den
gouverneur-generaal van Nederlandsch Indië, om
te worden benoemd tot ambtenaar bij den bur
gerlijken dienst daar te lande.
binnenland.
Arnhem. Gisteren avond heeft het volks
tumult weinig te beteekenen gehad. De ruiten
in den schouwburg en bij sommige particulieren
werden ingeworpen. Door infanterie wordt de
wacht bg de gasfabriek gehouden.
buitenland.
Konstantinopel. De Porte heeft de aandacht
der Engelsche regeering gevestigd op de wape
ningen van Griekenland, en verklaard dat zij, in ge
val van vijandelijkheden, eene expeditie naar Athene
zou zenden om het kwaad in den wortel aan te
tasten. De Engelsche regeering heeft daarop ver-
toogen tot Griekenland gerichtdat thans in eene
nota aan de Porte deze van hare vredelievende
gezindheid verzekerd heeft.
Slat Petersburg. Sedert Maandag avond
heeft het geweervuur in den Chipkapas nagenoeg
opgehouden. De RusseD behielden hunne positiën.
De Turken staan achter de bergen, welke de
Russische positiën omringen, buiten het bereik der
batterijen. De Russen geven tot den 27°" dezer
op 2480 gewonden te hebben, waaronder 95 offi
cieren; het aantal dooden is onbekend.
Londen. De Times ontvangt eene dépêche
uit Schoemla, meldende dat Maandag avond bijna
alle Russische positiën in den Chipka-pas geno
men waren.
Maandag middag is de stalen kanonneerboot
de Gier, metende 180 ton, kommandant W. M. E.
Bervoets, Utrecht gepasseerd, komende van Am.
sterdam, om te trachtengeheel ten oorlog uitge
rust, binnendoor naar Rotterdam te gaan met
een diepgang van 0.21 meter. Door hare grootte
en breedte kan zij maar juist de Weerdslui3 en
ook de bruggen passeeren. Door doelmatig aan
gebrachte hulpmiddelen vanwege den havenmeester
werden de moeilijkheden spoedig uit den weg
geruimd.
Zy zou heden ochtend de reis via Vreeswijk
voortzetten.
In den Haag loopt het gerucht, dat Z. K. H. de
prins van Oranje voornemens zou zijn binnenkort
onze O. I. bezittingen te bezoeken.
Blijkens de voorgeschreven en thans nagenoeg
afgeloopen merking der handkarren te Amsterdam
zijn aldaar ruim 9000 geduwd wordende voertuigen
aanwezig.
Wederom zal een vervolging worden inge
steld tegen C. S. Nicolaas, te Rotterdam, wegens
het onbevoegd uitoefenen der geneeskunst op
groote schaal, ditmaal te Krimpen en te Capelle
a/d. IJsel. Een aantal medicynen, door hem afge
leverd, zijn in beslag genomen. Hy is reeds door
de rechtbank te Gorinchem voor dezelfde feiten
tot celstraf veroordeeld geweest.
De telegraaf speelt den journalisten dikwijls
zonderlinge parten. Zoo werd eergisteren o. a.
aan de Oprechte Haarlemsche uit Konstanti-
nopel getelegrapheerd
„De inneming van den Schipka-pas is nog door
geen officieele dépêche bevestigd geworden. De
ingang van den pas is na zonsondergang verboden."
Dit zou jammer voor de wandelaars wezen, die
het romantische oord gaarne bij maneschyn zien,
maar gelukkig was het een vergissing. Het tweede
gedeelte van de dépêche moest luiden: „De ingang
van de golf van Prevesa (de zuidwestelijke grens
tussshen Griekenland en Turkije) is na zonsonder
gang verboden." (Zw. ct.)
De heer J. J. van Kerkwijk heeft zich tot.
den gemeenteraad van 's Gravenhage gewend met
verzoek, dat dit college den minister van finan
ciën verzoekehet Haagsche Bosch beter te onder
houden enmocht de minister aan dat verzoek
geen gevolg gevendan te besluitendat uit de
gemeentekas geen 1000 'sjaars meer. zullen
betaald worden aan het ryk als bydrage in het
onderhoud van het Bosch.
Het plan zou wezen om de haven te stichten
ter plaatse waar zij van de landzijde gemakkelpk
toegankeiyk zal zijn, terwijl de havenmond bruik
bare gelegenheid moet aanbieden om te allen tpde
gemakkelijk uit en binnengeloopen te kunnen
worden.
Zy moet genoeg ruimte en diepte verkregen
voor de visschersvloot en voor andere vaartuigen
en mailstoom booten van een diepgang en ten
getale, in overeenstemming met de regeeringvast
te stellen.
Zy moet aan het badplaats-verkeer niet hin
derlijk zijnmaar dat bevorderen en gelegenheid
geven om de grachten van den Haag te reinigen
en voortdurend van versch en zuiver water te
voorzien.
le Bordeaux heeft een storm gewoed zooals
sedert 40 jaren de baai van Arcachon en de stad
niet heeft geteisterd. Ongeveer 500 vaartuigen
moeten deels gestrand, deels vergaan zijn, terwyl
verscheidene Tyken zijn aangespoeld. In de stad
waren huizen ingestort en boomen ontwortelde
die eenige meters van hun standplaats waren weg
geslingerd schoorsteenen waren omgewaaid,
menschen en dieren gond en ontelbare venstersw
verbrijzeld. De omgeving der stad heeft zeer
veel geleden.
