N°. 173,
l'20e Jaargang.
Woensdag
25 Juli.
1(3 i i.
Dit blad verschijnt a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent,
Advertentiên 5 20 Cent per regel,
Geboorte- Trouw- Doodberichten enz,: van 1—7 regels f 1,50
iedere regel meer 0,20,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Hoofdagent voor België en Frankrijk: de firma Havas, Laffite C°. Ie Brussel en Parijs.
LAGER ONDERWIJS.
Middelburg, 24 Juli,
FEXJIJL.LE0:O3Sr.
REIS-INDRUKKEN,
Rijksbelastingen.
De burgemeester van Middelburg maakt bekend:
dat bij kern ontvangen en aan den ontvanger
der directe belastingen ter invordering is verzonden
het door den provincialen inspecteur der directe
belastingen enz. te Middelburg, den 21en Juli
1877, invorderbaar verklaard kohier dur persoDeele
belasting n°. 4 voor het dienstjaar 1877/8, met
uitnoodiging aan ieder wien zulks aangaat, om na
bekomen kennisgeving van zijnen aanslag, ten
spoedigste het door hem verschuldigde te kwijten,
met herinnering tevens, dat de bezwaren, welke
dienaangaande mochten bestaan, binnen drie
maanden na beden behooren te worden ingediend;
terwijl hij voorts de belastingplichtigen, die in
den loop des dienstjaars een perceel verlaten,
zonder daarin eenige roerende goederen of iemand
in hun dienst achter te laten, indachtig maakt
op de (gunstige bepaling van art. 7 der wet op
de personeele belaating van den 9en April 1869
(Stbl. n°. 59).
Hiervan is heden afkondiging geschied waar
het behoort.
- Middelburg, den 24'° Juli 1877.
SCHOREE.
De burgemeester en wethouders van M iddelburg
herinneren aan hen die hunne kinderen willen
doen gebruik maken van den nieuwen cursus op
de openbare scholen voor gewoon en meer uitge
breid lager onderwijs in deze gemeente (B. C.
en D.), aanvangende met September a., dat zij
zich daartoe uiterlijk vóór den 15en Agustus a.
schriftelijk of mondeling moeten aanmelden bij
den hoofdonderwijzer of de hoofdonderwijzeres der
school, waarop de toelating wordt verlangd.
Middelburg den 23en Juli 1877.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
SCHORER.
De secretaris,
G. N. de STOPPELAAR.
De regeling der middelen van gemeenschap met
en in het voormalig 4e district van Zeeland blijft
een onderwerp van klachtenen bezwaren. Behalve
een ingezonden stuk uit Aardenburg over de wijze
waarop de wegen aldaar verbeterd worden, waarop
wij de aandacht onzer lezers vestigen, ontvangen
wij een brief van een reiziger uit Hoofdplaat,
zich beklagende dat de stoomboot, die te 4 u.
30 m. des namiddags van Breskens vaart, met
het doel om den te 5.30 van Vlissingen vertrekkenden
spoortrein te halen, reeds herhaaldelijk, o. a.
Woensdag den 18ei1 dezer, zóo laat aangekomen
is dat de reizigers den trein voor hun neus zien
wegrijden en de brieven tot den volgenden dag
blijven liggen.
5.
DOOE,
PEREGRINATOR.
{Vervolg.)
Voor hen, die van voetwandelingen houden, zijn
de Geroldsauer waterval, langs de Lichtenthaler
allée in lf uur, de Yburg circa 517 M. hoog in
2 nur, de Tremersberg in IJ uur, het Jachtslot
en het Oude slot in 1 uur, Ebersteinberg in II uur,
de Duivels- en Engelkansel in 1 uur, de Merku-
rinsberg in 2 uur, Ebersteinslot in 2j uur, Favorite
(slot) in 2i uur en Forbach over Sehmalbach en
Bemersbach in het Murgdal in 3 uur te bereiken.
Wij bezochten deze plaatsen per rijtuig, lieten het
ophouden of terugkeeren en maakten uitstapjes
en wandelingen in de dennenbossehen, bezichtigden
de sloten en oude ruïnes, zochten wilde aardbe
ziën en frambozen {Fregaria vesca en Rubus ida-
cus) maakten dragelijke en ondragelijke verzen,
die ik niet waag te herhalen't zelfde wat een
ander in gelijke omstandigheden doet. 't Is overi
gens kwalijk te gissen, wie en wat de vledermuizen
navliegt. De Geroldsauerwaterval is niet stout,
maar lief. De beek levert forellen, die men zich
in de restauratie beneden den val kan laten voor
dienen.
Naar den Yburg een moeie woudtoer en een
Onze berichtgever schrijft dit euvel toe aan
den korten tijd, die tusschen het vertrek der boot
van Vlissingen, te 4 uren, en hare terugkomst
aldaar vóór 5.30 gelaten is, daar hij op zijne reis
geen buitengewoon oponthoud bespeurde en storm,
mist, ijsgang, noch eenig ander natuurlijk beletsel
de aankomst vertraagde. Hij verlangt daarom dat
het vertrek der boot van Vlissingen weder, evenals
vroegerte 3 uren bepaald worde, wat geen
bezwaar zou opleveren wat het medenemen der
met den trein van 2.15 uit Holland aankomende
brieven enz. betreft.
In het midden latende in hoever deze regeling
bestaanbaar zou zijn met andere belangen, die ook
weder behartiging eischen, brengen wij echter de
klacht ter kennis van wien het aangaat. Het
behoeft toch geen betoog, wat onze berichtgever
in bijzonderheden uiteenzet, hoeveel schade en
teleurstelling bezorgd worden aan hen, die meenende
te 5.30 hunne reis voort te kunnen zetten, gedwon
gen worden tot den volgenden dag te wachten.
De Staats-courant van heden bevat een konink
lijk besluit van 13 dezer, waarbij Charles Gardiner
te Goring (Oxfordshire) die in 1876 eene belang
rijke verzameling voorwerpen, door Barentsz en
Heemskerk na de overwintering van 1596 en 1597
op Nova-Zembla achtergelaten, heeft opgespoord
en aan Nederland geschonken, als zichtbaar blijk
en een blijvend bewijs van 'skonings tevredenheid
daarvoor, wordt vereerd een gouden gedenkpen
ning, dragende aan de voorzijde 's konings beel
tenis, en aan de keerzijde een opschrift, ter herin
nering aan het door hem gedaan geschenk.
In de Staats-courant van heden is opgenomen
het aan den minister van binnenlandsche zaken
uitgebracht verslag van de natuurkundige afdeeling
der koninklijke academie van wetenschappen,
ter beantwoording van twee vragen over de eigen
schappen en de schadelijkheid voor de openbare
gezondheid van het vuil van organischen oorsprong,
dat in de steden wordt voortgebracht.
Als candidaat voor het lidmaatschap der tweede
kamer voor het hoofdkiesdistrict Roermond, in
plaats van den heer van den Heuvel, die tot lid van
gedeputeerde staten benoemd en voornemens is af
te tredenwordt o. a. door den heer Haffmans
aanbevolen de heer H. Brouwersburgemeester
van Roermond. Men bericht dat deze de candida-
tuur heeft aangenomen.
De recht vorstelijke gift van bijna twee ton
gouds die Z. M. de koning onlangs als blijk
prachtig plekje, duurt door het zware dennen
woud de rijtoer even lang als zulks een goed wan
delaar verricht. In de restauratie aten wij uit
stekende kaas, de lekkerste die ik ooit at, zelfs
verkieslijk boven de beste Hollandsohe. De Yburg,
een ruïne met beklimbaren toren, biedt een ver
gezicht aan over den Rijn en omstreken, 't Is in
den zomer te Baden-Baden nog al warm, waarom
de frissche berg- en dennenlucht eene welkome
verandering aanbiedt in het Schwarzwald. Voor
de rijtoeren door het Schwarzwald liggen in iederen
wagen, die te Baden-Baden op de pleinen bij het
Kurhaus of aan het spoor staan, de tarieven.
Het best is, om ook hier de toeren te volgen
die op het tarief zijn aangegeven of wel vooraf
overeen te komen, daar de koetsiers ook hier de
gewoonte hebben van iedere afwijking van het
plan of tarief misbruik te maken. Bij eenig ver
blijf is het goed zich van denzelfden koetsier en
wagen te blijven bedienen; dit verleidt den koet
sier of verhuurder nog wel eens tot inschikkelijk
heid.
De omstreken van Baden-Baden leveren zulke
schoone partijen op, dat ik niet weet aan welke de
voorkeur te geven. Men neemt gewoonlijk eerst den
tocht naar het Oude Slot, den Merkuriustoren langs
den Duivelskansel. Een andere keer lieten wij ons
per rijtuig naar het Oude Slot brengen, brachten den
dag bij en om het slot door, en keerden wandelende
langs den Duivels- en Erigelkansel naar de stad
terug. Men treft op die wandelingen overal hand
wijzers aan. Zitbanken, steile rotsgroepen van
van bijzondere belangstelling in de „Vere.eniging
van gepensioneerde officieren van het Nederland
sche leger" schonkheeft eenige officieren in de
residentie, den luitenant-kolonel Kromhout, den
majoor jkfe Klerekden ritmeester Sethede
kapiteins Greeve en Borel en den majoor Jeetze
op het denkbeeld gebracht, om Z. M. een algemeen
dankadros aan te bieden. Dit adres zal bestaan
in een fraai albummet handteekeningen op per-
kameut. De kosten' zullen door onderlinge bijdra
gen gedekt worden. Het denkbeeld vindt bij alle
officieren instemming. Vaderl
De keizer en de keizerin van Brazilië hebben
gisteren van Arnhem met den trein van 12.28 ons
land verlaten en zich naar Duitschland begeven.
Den vorigen dag bezochten de vorstelijke per
sonen te Utrecht alle merkwaardigbedep, waarbij
de keizer o. a. den hoogen domtoren beklom, een
werk dat menig Utrechtenaar zijn leven lang te
zwaar valt, om het schoone gezicht over het
omliggende land te genieten. Op het stadhuis
ontving het gemeentebestuur de keizerin, doch
wachtte te vergeefs op den keizer, die, van den
heer Victor de Stuers vergezeld, eerst te zes uren
verscheen, toen de heeren reeds vertrokken waren.
Ook in Tivoli rekende men tevergeefs op een be
zoek, doch den volgenden morgen te 7 uren stond
de keizer reeds aan de deur met het verzoek den
tuin te mogen bezichtigen, waar hij ongeveer een
uur doorbracht. 3
Te Arnhem is het keizerlijk gezelschap in huur
rijtuigen naar het hotel de Zon gereden en heeft
het de omstreken dier stad, o. aook het invali-
dengesticht Bronbeek, bezichtigd.
Naar aanleiding van een door ons uit de Goesche
courant van ^19 dezer overgenomen bericht, bevat
datzelfde blad heden de volgende beschouwing
„Met leedwezen lazen wij het volgende bericht
uit Hoedekenskerke
„Maandag is alhier eene kiesvereeniging opge.
richt, waarvan tot president is verkozen de heer
W. te Gempt, en tot secretaris de heer J. van
Dijke. 't Ia het begin van een worsteling op
politiek gebied tusschen het ultramontanisme en
het protestantisme.""
„Wij dachten eerst aan een fout in de redactie,
doch daar er tot heden toe nog geene rectificatie
is verschenen, zijn wij tot 't besluit gekomen, in
eenige regelen de onjuistheid en het gevaarlijke
van zulk eene leuze in het licht te stellen.
„Om het eerste te bewijzen vragen wijis het
ultramontanisme uitsluitend de vijand van het
protestantisme? Wie- dat beweert, ga de wereld
in om ervaring op te doen. Wij beroepen ons
o. a. op Roermond en vervolgens op het deel van
eenige honderden voeten hoog, beekjes en verge
zichten wisselen elkander af. De Duivels- en En
gelkansel liggen tegenover elkander. De legende
verbaalt, dat bij de invoering van bet Christendom
op de eerste rotsgroep de Duivel verscheen, om
zijne verloren macht te herwinneD. Hij riep de
bewoners der omliggende dorpen op en hield in
eene gloeiende rede hun de geneuchteu voor, die
de wereld hun zou geven, wanneer zij hem wilden
aanhangen en daarentegen de moeite en.gevaren,
verbonden aan het navolgen derJ^jders van hot
Christendom. Velen luisterden reeds naar zijne
woorden, toen op de tegenoverliggende rotsgroep
een Engel verscheen, die het vergaderde volk in
zachte overredende woorden toesprak van tevre
denheid, eeuwige gelukzaligheid, kortheid der
levensgenietingen en de gevolgen van het betreden
van den boozen weg. De duivel, die terrein ver
loor, trachtte daarop door donder en bliksem angst
onder de menigte te brengen, en hen onder zijne
hoede te nemen, toen de Engel eensklaps het kruis
onder het kleed wegtrok en dit hem voorhield,
waarna de duivel met een vreeselijk gehuil in de diepte
verdween. Van nu af noemde het volk de beide
rotsgroepen de Duivels- en Engelskansel.
Het „Oude slot" is slechts eene ruïne. Het
„Nieuwe slot" is bewoonbaar en gemeubileerd en
wordt van tijd tot tijd door den groothertog be
zocht. Het bevat mooie zalen, waarin vele portret
ten der voorvaderlijke bezitters. Spoediger dan
de natuur vervelen overigens de vele bezoeken
van zalen en ruïnes.
ons land, dat men nog 'ai eens „klein Spanje"
noemt. Daar ontvangt men dag en dag 't, bewijs,
hoe het ultramontanisme ook zelfs tegen het
katholicisme is gekeerd, hoe het slechts op dit
oogenblik de heerscbende macht in die kerk is,
maar wij weten zeker dat ook onder hare belijders
machtige bondgenootcn tegen de ultramontanen
zijn te vinden. Zij vallen nu nog als slachtoffers
voor hun moed, maar wij wanhopen niet of een
maal zullen zij die sterke partij van Loyola over
winnen, mitsanderen, die met hen strijden
kunnen, zich niet van hen afscheiden ondereen
leuze, die hen voorgoed buitensluit. En bovendien
is het gansehe protestantisme dan tegen de begin
selen der Jezuïeten gekeerd? Wij noemen hen
blind, die dat zeggen. Een groot deel der protes
tanten beoogen hetzelfde doel, gebruiken dezelfde
middelen, en steunen hetultramonlanisme of nemen
zijn steun aan, zoolang zij elkander niet kunnen
missen. Dit is eene waarheid, die wij in grooten
en kleinen kring meer en meer bevestigd zien.
„En de ultramontanen èn een groot deel der
protestanten strijden tegen ontwikkeling, vormen
een bondgenootschap om allen vooruitgang te
keeren, en domheid en dweperij meer en meer te
doen toenemen. Daartegenover moeten allen zich
verbinden, die het licht der wetenschap op den
hoogsten troon willen plaatsen, die kracht willen
zoeken in het onderwijs, dat leert denken en ge
voelen, niet met het koele hart van zoo menig
goedgeloovige, maar met het warme hart van een
mensch, die het geluk van zijne medemenschen
beoogt. Hun wapen is ja! het geloof, zooals zij
het verkondigen, beperkt tusschen grenzen door
hen getrokken, ons wapen moet het geloof wezen,
dat Katholiek, Protestant, Israëliet of Atheïst allen
dezelfde rechten hebben, omdat zij menschen zijn
met een verstand, dat elk ten nutte van het alge
meen moet dienstbaar maken. Welk geloof zij
ook belijden met het oog op latere belangen, moet
ons hetzelfde wezen; dat is een quaestie, die elk
met zichzelven moet afmaken maar hier op aarde
moest men wat minder over die quaestie strijden,
het zou er dan vaak veel aangenamer wezen.
„Laat ons, die dan daarover het eens zijn, vooral
in kleinen kring vermijden waf valach kan heeten.
„Is er op Hoedekenskerke behoefte aan nieuwe
elementen in den raad, omdat er zijn, die het
goede tegenwerken, men strijde niet tegen hen
uit het beginsel van protestant of katholiek, maar
men were hen, als zij in hun maatschappelijk
leven verkeerde beginselen toepassen. Wij vooral
moeten zooveel mogelijk vermijden de godsdienst-
quaestie op den voorgrond te stellen, omdat dit
velen van ons vervreemdt, die goede bonagenooten
konden zijn. Ia het belang der zaak hadden wij
daarom liever gezien, dat de gekozen president
De onderaardsehe gewelven, die door ons in
gezelschap van nog twee Engelschen en den gids,
bezocht werden, zijn bezienswaardig. Men gaat,
iedere twee personen voorzien van eene lan
taarn, naar beneden, waar de loealen, vroeger zeker
kerkers, nog voorzien zijn van steenen en ijzeren
deuren. Zooals op meer plaatsen, bemerkt men
den geheimen trap eerst na het wegduwen van
een paneel of stuk muur, voorzien van draaistel
en scharnieren. In een der gangen vindt men de
„IJzeren vrouw." De nis, in de gedaante van
eene uitgewerkte beeltenis, sloot zich wanneer men
er een persoon in plaatste en de geworgde werd
door een ander mechaniek dadelijk in eene onaf
zienbare diepte neergeworpen. Vroeger stond dit
slot met het 20 minuten verder liggende Oude slot,
door onderaardsehe gangen in verbinding.
Thans zijn deze ingestort.
Een andere mooie rijtoer is naar Herrenwies
over 'tSand en Geroldsau terug. Prachtige en
steile boschwegen, lieve dorpen en talrijke beken
maken dezen weg tot een der meest bezochte. Te
't Sand, boog in 't woud, kan men meestal reebraad
krijgen. Voor hen, die om het klimaat eenigen
tijd in een dennenwoud willen doorbrengen, is om
het goede logies zoowel als om de prachtige ligging,
slechts eenige uren wandelens van Baden-Baden,
deze plaats zeer aan te bevelen. Men kort zijn
tijd ook met jacht en visscherij, wat in gezelschap
van den jager door den rentmeester wel wordt
toegelaten, volgens den hospes.
Van de hoogste punten om Baden-Baden is de