BUITENLAND.
Torpedo 's.
Z eetijdi n g e n.
Handelsberichten,
Thermometerstand.
Algemeen Overzicht.
Graanmarkten enz.
EPrifzen van effecten.
mala impiorum d. i.: Vele zijn de rampen der
goddeloozen. Tusschen dit randschrift staat een
overste, aan wiens zijden in zittende houding zijn
geplaatst de dood en een arme en daaronder staat
het jaartal 1587.
Het is bekend dat in 'tjaar 1587 in de Vlaan-
derens een erge hongersnood heeft geheerscht,
het zal derhalve wel niet onwaarschijnlijk zijn,
dat dit muntstuk destijds als een gedenkpenning
is geslagen. Aan de keerzijde leest menQui
dno (moet zijn deo) Fidit bonitate eius circum
dabitur't geen beteekentDie op God vertrouwt,
dien omringt Hij met zijn weldaden.
Daartussehen vindt men een hoorn des over-
vloeds. Beide zijden geven alzoo eene treffende
tegenstelling. Sluisch Wbl.)
Omtrent het aanvaren van het beurtschip
„Hella Maris" te Hansweert, medegedeeld in ons
nommer van Woensdag jl.wordt ons gemeld dat
genoemd vaartuig, bij dat ongeval niet lek gewor
den, maar alleen aan de boeiing beschadigd is.
De burgemeesters van vele gemeenten in
Overijsel hebben onderling besloten, ieder in zijn
eigen gemeente de grootste grondbezitters tot
eene samenkomst op te roepen, teneinde na rijpe
beraadslaging eene commissie te vormen tot het
oprichten van een groot waterschap, dat zich zal
uitstrekken tot aan de Friesche en Drentsche
grenzen en ten doel heeft afdoende maatregelen te
beramen tegen het overtollige en verontrustende
water.
Op de Veluwe heeft men weer veel last van
adders; eergisteren werd een kind vau den land
bouwer H. te Barneveld gevaarlijk gebeten. Door
tijdige hulp hoopt men het echter nog te behouden.
Naar wij vernemen heeft de firma de Lavieter,
te 'sHage, eerst onlangs door wijlen H. M. de ko
ningin tot HDr. Hofphotograaf benoemd, de on
derscheiding genoten, de opdracht te ontvangen
tot het maken van een photografie naar het
stoffelijk overschot van H. M.gelijk dit thans in
de lijkkist is nedergelegd. {Dagblad.)
Op een der kostelooze scholen te Amsterdam
ontdekte de onderwijzer, dezer dagen, dat een
knaap zijn boterham in een Turksch lot gewikkeld
had. Na onderzoek bleek, dat de moeder van den
knaap, eene schoonmaakster, geruimen tijd geleden,
een 13tal Turksehe loten op straat gevonden had.
„Wat op straat ligt kan niet veel waard zijn"
dacht ze, en ze gebruikte de loten als kastpapier.
Toen dit papier minder oogelijk begon te worden,
gebruikte ze het om er de boterhammen van haar
zoon in te wikkelen.
De Belgische mijnwerkers zijn gelukkig met
het lot. Zekere Paulus Goret te Gelly heeft den
prijs van 30,000 franken in de laatste trekking der
premieleening van Antwerpen getrokken, terwijl
de mijnwerker Mayué te Lodelensart een prijs van
5000 franken won. De groote prijs van 100,000
franken in de premieleening van Brussel is onlangs
te beurt gevallen aan een mijnwerker te Dam-
prémy.
7 Juni 's av. 11 u. 53 gr.
8 's morg. 7 u. 57 gr.
's av. 6 u. 72 gr.
's midd. 1 u. 71 gr.
De quaestie betreffende het kanaal van Suez wordt
meer en meer een question bruiante, die gisteren
andermaal het voorname onderwerp van behande
ling in het Engclsche lagerhuis heeft uitgemaakt.
In antwoord op de aangekondigde interpellatie
van den heer Harcourt zeide de heer Northcote,
dat de regeering met de laatste uiteenzetting harer
eisehen aan Rusland volstrekt niet heeft bedoeld,
de rechten der beide oorlogvoerende mogendheden
te beperken. Haar eenig doel is geweest het ka
naal te beschermen tegen de verwoestingen, die
uit offensieve of defensieve maatregelen zouden voort
vloeien; er bestaat geen reden om op die maatre
gelen vooruit te loopen, maar verdere inlichtingen
verklaarde de Northcote niet te kunnen geven.
Do heer Bourke zeide, in antwoord eener vraag
van den heer Walley, dat de aanzegging vanEn-
gelands meening niet zou zijn geschied, indien de
regeering niet gereed was om des noods handelend
op te treden; lord Derby was echter niet bevreesd
dat de noodzakelijkheid daartoe zou voorkomen.
De neutrale mogendheden hebben er evenals En
geland belang bij, dat de scheepvaart op het kanaal
openblijft, en de regeering heeft, zeide de heer
Bourke, reden om te gelooven dat de politiek van
Engeland de goedkeuring der mogendheden zal
verwerven. Het schijnt, dat deze opmerking den
heer Gourley die misschien om een onderwerp
voor eene interpellatie verlegen was aanleiding
gaf aan de kamer voor te stellen, dat zij de regee
ring zou uitnoodigen vriendschappelijke onderhan
delingen met de mogendheden aan te knoopenter
verkrijging van waarborgen, dat de scheepvaart
op het kanaal gedurende den tegenwoordigen oor
log vrij zal bljjven en maatregelen te nemen
voor zijn duurzame vrijheid en onderhoud in
goeden staat.
De beer Jenkins stelde een amendement hierop
voor om te bepalen, dat betreffende het kanaal
van Suez geeno schikking zal worden getroffen
zonder goedkeuring van Europa. Alvorens maat
regelen te nemen voor de toekomstige statutenen
reglementen voor het kanaal, moet de regeering
trachten met medewerking van de belanghebbende
mogendheden een duurzaam reglement vast te stellen.
Een telegram uit Konstantinopel meldt, dat de
Porte maatregelen heeft genomen om ieder conflict
ten aanzien van het kanaal van Suez te vermijden;
de doortocht zal vrij zijn, uitgenomen voor de
Russische vlag.
In afwachting van de beslissing der Fransche
regeering betreffende hare houding ten aanzien
van de kamers, hebben de bureaux der drie groe
pen van de linkerzijde van den senaat eergisteren
eene bijeenkomst gehouden bij den heer Calmon
en besloten tot de hervatting van de werkzaam
heden der kamers meermalen te vergaderen. De
leden der republikeinsche linkerzijde kwamen bij
den Emmanuel Arago, bijeen.
Het vermoeden, dat de regeering voornemens
zou wezen de ontbinding van de kamers te vragen
wordt wel eenigszins weerlegd door de verschijning
van een decreet, waarbij de kiezers in het arron
dissement Béthune (Pas de Calais) tegen den le
Juli a. zijn opgeroepen om over te gaan tot de
verkiezing van een afgevaardigde in plaats van
den heer F. Brasme, die is overleden.
Het oog en blik voor beslissende gebeurtenissen
op het oorlogstooneel nadert. Het Russische leger
in den Kaukasus behaalt telkens nieuwe voordee-
len en dringt steeds verder in het vijandelijke
land door, in weerwil van de verzekeringen der
Porte omtrent de gunstige berichten die zij uit
Klein-Azië ontvangt. Karakilissa, een versterkte
plaats op den weg van Bayazid naar Erzeroum
niet ver van Toprak ICalé, alwaar zich voor
eenige dagen het hoofdkwartier van Moukhtar
Pacha bevond, is door de Russen bezet. Kars is
geheel door hen ingesloten. In de nabijheid er
van hebben zij twee kampen aangelegd, te Momara
en te Bosgani en, volgens mededeeling van den
opperbevelhebber van het leger van het Oosten,
worden toebereidselen gemaakt voor den aanval
op de vesting.
Dit is ook het geval met den overtocht over
den Donau, die binnen weinige dagen wordt te
gemoet gezien. Misschien kan dit de eerste beslis
sende stap tot den vrede wezen, want men blijft
verzekeren, dat Rusland geen plan heeft de zaken
tot het uiterste te drijven, maar de tusschenkomst
der mogendheden zal aannemen zoodra het in de
Donau-streken eenig belangrijk succes zal hebben
behaald.
In de Belgische kamer is de behandeling van
het wetsontwerp betreffende de verkiezingen
gisteren aangevangen bij den tweeden titel en
voortgezet tot art. 49. waarin wordt bepaald, dat
men om het kiesrecht te kunnen uitoefenen ruim
een jaar op de kiezerslijsten moet zijn ingeschreven.
Een langdurig debat ontwikkelde zich, niet over
het beginsel van het artikel, maar over den datum
der inschrijving, waarvoor de regeering voorstelde
31 Januari, de centrale sectie 31 Maart, de heer
Bara 30 Juni en de heer Woeste 31 Mei. Na ver
werping van alle andere voorstellen is het artikel
ongewijzigd aangenomen.
ii.
Gedurende den Krim oorlog versperde Rusland
de havens van Sebastopol met electrische- en contact
torpedo's (die door aanraking ontploffen), en de
Engelsche admiraal Napier wachtte er zich wijse
lijk voor om deze onzichtbare vijanden te lijf te
gaan.
Eerst in den Amerikaanschen burgeroorlog kwam
de doelmatigheid der torpedo's aan den dag. De
overmacht van de marine der Unie,' die de meeste
Zuidelijke havens volkomen afsloot, gaf aan de
regeering der confederatie aanleiding een eigen
torpedo-korps te organiseeren en in den loop van
den oorlog werden niet minder dan 25 schoone
oorlogsschepen een prooi van de nieuwe monitors.
Niet tevreden met de geankerde torpedo's bouwden
de geconfedereerden een kleine torpedo-stoomboot
die men „David" noemde en waarmede men offen
sief te werk ging. Zulk een David gelukte het,
hoewel met opoffering van zich zeiven, de bonds-
stoomboot Housatonic voor Charleston op open
zee te verwoesten, terwijl het fregat Minnesota,
zwaar beschadigd, aan hetzelfde gevaar ontkwam,
en verscheidene aanslagen tegen het fregat Iron
sides en andere schepen geheel mislukten.
Het Noorden volgde terstond het voorbeeld van
het Zuiden en de verwoesting van het zuidelijke
ramschip „Albemarle" in James River door den
onlangs gestorven kommandantCurshing, was slechts
een paying them bade in their own coin (een
terugbetaling in eigen munt).
De nieuwe oorlogswerktuigen brachten een wer
kelijke revolutie in den zeeoorlog teweeg. De
bovenvermelde gebeurtenissen hadden eerst voor
veertien jaren plaats en thans reeds kent men
behalve de geankerde stationaire torpedo's een
geheele reeks van beweegbare torpedo's om aan-
vallenderwijs mede te werk te gaan, die naar
hun karakteriseerende eigenschappen in vier hoofd
soorten worden verdeeld, nl. de stang- (Spar)
torpedo, de sleep- (Havrey) torpedo, de visch-
(Whitehead) torpedo en de Lay torpedo.
Onder de stang of naar den uitvinder ook
Spar-torpedo's genaamd, verstaat men een zoo
danige die aan het einde van een 15—18 voet
langen stang bevestigd, onder de waterlinie tegen
een vijandelijk schip wordt gestooten. Dit kan
natuurlijk slechts door een ander schip geschieden
en men heeft in den laatsten tijd deze torpedo's
niet alleen voor kleine booten, maar ook voor
grootere vaartuigen ingevoerd. De stangen kun
nen aan stuur- of bakboord of aan beide zijden
worden bevestigd, terwijl de torpedo's zelve contact-
of electrische kunnen zïjD, dat wil zeggen dat zij
6f ontploffen door de enkele aanraking met een
hard voorwerp óf dat zij door een galvanische bat
terij worden ontstoken.
Desleeptorpedo's zijn door den Engelsch-
man Harvey uitgevonden en ongeveer tien jaren
geleden in de Britsche marine ingevoerd, bij andere
Europeesche zeemogendheden eerst later. De tor
pedo wordt met een lang touw aan een ra van
de bezaanmast bevestigd en gesleept. Hij is zoo
geconstrueerd, dat hij bij een snelle beweging
voorwaarts van bak- of stuurboord afzwaait en
eindelijk op een afstand van 300 voet in eeu pa-
ralelle richting het schip op de oppervlakte van
het water volgt. De taak van den gezagvoerder is,
om het aan te vallen schip zoo te passeeren dat
het tusschen den torpedo en diens sleeper geraakt.
Daar het sleeptouw door den boeg (voorste ge
deelte) of hek (achterste gedeelte) van het aan
te vallen schip wordt neergedrukt wordt de tor
pedo naar het schip getrokken en ontploft öf door
een percussie öf door een electrische ontbranding.
Het gevaarlijke van deze manoeuvre is dat het
aanvallende schip de geheele zijde van zijn vijand
moet passeeren eer de torpedo werkt, en het is
duidelijk dat een aanval door een zwak of bijna
niet gepantserd schip slechts bij nacht en nevel
achtig weder kan worden beproefd. Een even
sterk en snelvarender schip dan het aan te vallene
zal in den regel er de voorkeur aan geven zijn vijand
te rammen. In ernst is deze torpedo nog nooit toe
gepast en zal waarschijnlijk door de Engelsche
regeering ook nimmer gebruikt worden, omdat zij
een veel beter wapen bezit in den
Visch torpedo, die in 1872 door den En-
gelschman Whitehead werd uitgevondenen waarvan
de constructie en bijzonderheden het eigendom der
Engelsche regeering zijn, die daaromtrent de grootste
geheimhouding in acht neemt. De Whitehead
wijkt voor zooveel men er van weet in zijn
samenstelling en gebruik geheel af van alle andere
soorten en is zeker een van de verschrikkelijkste
wapenen van den laatsten tijd. Hij heeft den
vorm van een aan beide einden aangepunte sigaar,
is 18 voet lang en 2 voet in middellijn. De huls
is geheel van ijzer en in drie afdeelingen of
kamers verdeeld. De voorste kamer of de kop
bevat een percussie, toestel en een ontplofbare
lading van 350 pond schietkatoen, de middelste
kamer dient voor ballastruimte, tot regeling van
het evenwicht en den diepgang, terwijl eindelijk
de derde of staartkamer een met samengeperste
lucht (1200 pond per vierkante duim) werkende
machine bevat, die twee miniatuur scheepsschroe
ven, eene ter linkerzijde en een rechtstandige, in
beweging brengt en de torpedo met een snelheid
van 25 zeemijlen per uur in rechte lijn voort
beweegt.
Deze torpedo wordt uit een schuins naar onder
liggendeu koker in de gewenschte richting in het
water gestooten, begeeft zich terstond in de diepte,
zooals men de middelste kamer heeft geregeld van
2 tot 30 voet, en gaat dan recht op zijn doel aan.
Het aangevallen schip kan geen spoor van het
naderende moordwerktuig ontdekken vóór het
wordt aangeraakt; geen geschut kan dit monster bij
zijn nadering verwoesten en als het het schip aanraakt
veroorzaakt het een gat van 70 vierkante voeten,
dus voldoende om de grootste gepantserde stoom
boot in drie tot vier minuten te doen zinken. De
afstand die de Whitehead-torpedo zal kunnen
afleggen wordt op 1000 yards geschat.
Vroeger of later zullen ook andere naties der
gelijke torpedo's bezitten en de gevolgen daarvan
voor het oorlogswezen ter zee kan men thans nog
niet berekenen. Met hun gezonden praktischen
zin trachten de Engelschen het dreigende gevaar
door andere uitvindingen en maatregelen te voor
komen, en zijn voornemens aan iedere groote ge
pantserde stoomboot twee tot drie snel loopende
kleine, maar zeewaardige stoombooten toe te voe
gen om de rol van beschermengelen te vervullen:
Zij zijn bestemd om de nadering van vijandelijke
torpedobooten te verhinderen, en tot dat doel
zeiven met Whitehead-torpedo's en een stuk zwaar
geschut voorzien. Het schijnt dus dat een strijd
tusschen groote gepantserde schepen in het ver
volg zal worden voorafgegaan door een tirailleurs-
gevecht van kleine schepen, evenals bij den oorlog
te land.
De uitvinder der Lay-torpedo's is een Ame
rikaan, de heer Lay, wiens torpedo door het depar
tement der marine van de Vereenigde staten gaarne
is aangenomen. Hij komt wat de hoofdbeginselen
betreft het naast bij den Whitehead-torpedo, doch
gaat nog mank aan eenige gebreken, voor wier
geheele wegneming de regeering minder hoop
schijnt te koesteren dan de heer Lay.
Zijn torpedo is eeu tamelijk groote onderzee-
sche schroefbootdie door middel van een eigen
aardige machine zonder gebruik van kolen wordt
gedreven. Hij wordt van land af door middel
van een electrischen draad die zich in de boot
zelve afwindtbestuurd en gestopt. Om zijne
beweging op grooter afstand te kunnen volgen
draagt hij by dag boven water een vlag en des
nachts een licht. Het departement van marine
contracteerde met den heer Lay onder voorwaarde,
dat de proefnemingen bevredigend moesten uitval
len en eene snelheid van minstens negen zeemijlen
in het uur moesten aanwijzen. Tot uogtoe heeft
men het niet verder dan 6,6 mijlen per uur ge
bracht terwijl het apparaat bij het keeren gedu
rig onklaar werd. Daar nu een enkele boot onge
veer 30,000 dollars kost wenscht de regeering
natuurlijk, dat zij telkens als zij is gebruikt zal
terugkeeren en niet zal verloren gaan.
In vergelijking met den Whitehead-torpedo zijn
de nadeelen van den Lay-torpedo zeer groot. De
aanzienlijke kosten, de omstandigheid dat zijne
nadering door den vijand kan worden bemerkt, zoo
dat een flink gezagvoerder slechts een kleine boot
behoeft af te zenden om door het afsnijden van
den draad de torpedo onschadelijk te makenen
eindelijk de geringe snelheid maken de toepassing
er van onwaarschijnlijk.
Om al deze verschillende soorten van torpedo's
in toepassing te kunnen brengen is de aandacht
der zeemogendheden vooral ook gevestigd op de
constructie van torpedo-booten. De Vereenigde
staten bezitten er een in de „Alarm" naar de
plannen van admiraal Porter gebouwd. Het schip
ligt laag op het water, voert een stuk getrokken
geschut van 15 duim en stangtorpedo's zoowel aan
den boeg als aan de beide zijden en is daaren
boven met een sterken ijzeren ram voorzien. Zijn
grootste eigenaardigheid bestaat hierin dat het
geen stuurrad heeft, maar bestuurd wordt door de
veranderlijke stelling van zijn beweegbare schroef
bladen. Het denkbeeld is even oorspronkelijk als
praktisch en er bestaat op 't oogenblik geen ander
schip waarmede men zoo snel kan manoeuvreeren
daarentegen laat zijn snelheid veel te wenschen
overmet volle stoom loopt het slechts 12 knoopen
per uur. De nieuwste Engelsche torpedo-boot
„The lightning" daarentegen loopt 19 knoopen in
het uur en de admiraliteit hoopt booten van nog
grooter snelheid te kunnen vervaardigen.
Ook de Fransche regeering heeft onlangs met
een nieuwe in Engeland gebouwde torpedoboot
„The Thornicraft" goed geslaagde proefnemingen
genomen in de haven van Cherbourg, bij welke
gelegenheid twee oude linieschependie met eene
snelheid van 14 knoopen per uur gesleept werden,
hun ondergang vonden.
Op zeer eigenaardige wijze hebben de Italianen
het Engelsche denkbeeld van de beschermengels
bij hun geweldige nieuwgebouwde gepantserde
torenschip „Duilio" toegepast. Het schip heeft nl.
van achteren een soort van gepantserd droogdok,
waarin een torpedo-boot is verborgen. Komt de
„Duilio" kort genoeg bij een vijandelijk schip dan
worden de sluizen geopendhet dok loopt vol
water en de torpedo-boot stoomt naar zijn slacht
offer, om na volbracht werk weder zoo spoedig
mogelijk in zijn veilige schuilplaats te verdwijnen.
Over de torpedo-booten der Russische en Turk
sehe marine is weinig bekend.
Heden nacht is van hier vertrokken het drie-
mastschip India, gezagv. Tofield, naar Rotterdam
om te dokken.
Vertrokken van Vlissingen de Engelsche
stoomboot the Camel, gezagv. Fame, in ballast
bestemd naar Shields.
Gent, 8 Juni. Roode en witte tarwe ad 100
kilo op staal fr. 33.50; rogge ad 100 kilo
fr. 24.50gerst fr. haver fr. 26.50 boekweit
fr. 18.—; paardenboonen fr. 18.75; koolzaad
fr. 44.— lijnzaad fr. 36.— lijnkoeken fr. 28.50;
koolzaadkoeken fr. 22.50boter fr. 3.05 per
kilogrameieren fr. 1.85 per 26 stuks.
Vlissingen, 8 Juni. Boter per kilogram f 1.15
a f 1.02. Eieren f 3.30 per 104 stuks.
Amsterdam, 8 Juni. Raapolie op zes weken
f 40. Lijnolie f 33.
Amsterdam, 7 Juni. 8 Juni.
STederl. Cert. Werk. schuld. 2$ pet. 64$ 634
Certific. dito dito .3 76 J 76
dito dito dito .4 „101 100$
Aand. Handelmaatschappij. 5 102$ 102$
dito exploitat. Ned. Staatssp. 103$ 104$
Loten stad Rotterdam. 3 100 100$
dito dito Amsterdam 3 102$ 102
België. Cert. bij Rothschild. 2$
Frankrijk. Inschrijvingen .3 66 67$
Inschrij vingen5
Rusland. Oblig. 1798/1816. 5 97$ 97$
Certific. Inscr. 5" serie 5 61$ 60$
Obl. Hope C. 18556" serie. 5 80$ 80
dito f 1000 18645 93$ 94
dito L. 100 18725 82$ 82$
dito L. 100 1873 5 82$ 82$
Loten 1864.5 131$ 131
Loten 18665 127 127
Oblig. Hope C°. Leen. 1860. 4$ 82$ 83
Certific. dito4 64$ 64$
Inscr. Stieglitz C°. 2ea4L. 4 63$ 64
Obligatiën 1867—694 72$ 72$
Certificaten6 44
Aand. Spoorw. Gr. Maatsch. 5 105 104$
Oblig. dito4$ 85 85
dito dito4 78
Aand. Kiew-Brest5
dito Baltische spoorweg. 3 46 46
Oblig. spoorweg Poti-Tiflis 5 90$ 89$
dito dito Jelez-Griasi. 5 88 87
dito dito Jelez Orel 5 88 88
dito dito Charkow Azow .5 81 81$
Folen. Schatkistobligatiën .4 73$
Aand. Warschau-Bromberg. 4 55$ 54
dito dito Weenen. .5 50 48
