BUITENLAND.
Ingezonden Stukken.
Algemeen Overzicht.
Torpedo 's.
Geneeskundige zoogenaamde
„Heil"-gymnastiek.
Landgeiiooten
De buitenlandsche politiek levert tegenwoordig
al zeer weinig afwisseling op. Dagelijks hetzelfde
menuhoofdschotel, de Oostersche quaestie, om
geven door eenige interpellaties in het Engelsche
parlement en geruchten over vredesonderhande
lingen, vervolgens de crisis in Frankrijk, gekruid
door eenige pikante ministerieele circulaires en
dreigende voorspellingen, en eindelijk de discussie
in de Belgische kamer over de wijziging der
kieswet, nu en dan afgewisseld door persoonlijke
kibbelarijen en andere standjes.
Belangrijk nieuws is er uit het Oosten niet;
voor 't oogenblik bepalen de operaties zich nog
voornamelijk tot voorpostengevechten en scher
mutselingen in Azië, tot het wederzijds beschieten
der aan de oevers van den Donau gelegen Rume-
nische en Turksche vestingen. Keizer Alexander
is echter te Plojesti aangekomen en men onderstelt
dat dit het sein zal wezen voor een krachtige
poging om den Donau over te trekken, waarop de
Turken zich, blijkens hunne bedrijvigheid, voor
bereiden, in de hoop den vijand terug te zullen
slaan. De onderstelling, dat dé Russen zich in de
eerste plaats tegen Roesjoek zullen wenden is
oorzaak dat de vrouwen die vesting reeds hebben
ontruimd, terwijl geheel de mannelijke bevolking
werkzaam is aan het verleggen van den spoorweg.
Daar de Donau. thans valt worden de omstandig
heden voor een overtocht der Russen gunstiger.
De Russische gezanten te Londen, Berlijn en
Weenen, die allen gelijktijdig te St. Petersburg
zijn geweest, keeren naar hunne respectieve stand
plaatsen terug; graaf Schouwaloff is althans
gisteren te Berlijn aangekomen, vanwaar hij heden
naar Londen zou vertrekken, terwijl ook de beer
d'Oubril weder uit St. Petersburg te Berlijn wordt
terugverwacht. Hoewel uit de Russische hoofdstad
wordt gemeld dat die heeren diplomaten zich alleen
voor hun particuliere belangen naar hunne woon
plaatsen begeven klinkt dit wel eenigszins verdacht
en de geruchten over vredesonderhandelingen of
een eventueele schikking worden door dien terug
keer niet weinig versterkt.
Eergisteren heeft de Engelsche regeering een
dossier stukken betreffende de neutralisatie van
het kanaal van Suez overgelegd, waarmede echter
de leden van het lagerhuis nog niet volkomen
zijn tevreden gesteld, want de markies van Har-
tington vroeg gisteren de overlegging der depêche
aan Rusland, bevattende de aanzegging der houding
die Engeland voornemens is met betrekking tot
het kanaal te volgen.
Sir Northcote gelooft, dat het ontij dig zou wezen
thans andere documenten over te leggen dan die
welke reeds zijn aangeboden en medegedeeld, met
het doel om te voorkomen, dat de vergadering van
aandeelhouders in het kanaal zich misschien
onjuiste voorstellingen zoude maken omtrent het
gebeurde.
Die vergadering werd gisteren te Parijs gehouden,
en in het verslag door den heer de Lesseps uit
gebracht, is opgenomen de mededeeling der ziens
wijze van Engeland omtrent de noodzakelijkheid
om den vrijen doortocht door het kanaal vooralle
schepen open te houden. De heer de Lesseps
merkte op, dat de zienswijze van Engeland de
voorkeur verdient boven het voorstel tot een
internationale overeenkomst, dat hij onlangs aan
het oordeel van lord Derby had onderworpen.
De vergadering gaf door eenparige toejuichingen
hare instemming hiermede te kennen. Het divi
dend is bepaald op 3.55.
Naar aanleiding van de depêche van lord Derby
aan Rusland, de Porte en Egypte, betreffende de
zienswijze van Engeland heeft de khédive aan
den sultan te kennen gegevendat indien deze
toch mocht besluiten den doortocht van het kanaal
aan Russische schepen te verbiedende Porte
maar oorlogschepen moet zenden om de toegangen
te verdedigen.
Morgen zal de heer Harcourt aan de Engelsche
regeering vragen of zijna aan Rusland haar be
sluit te hebben medegedeeld om zich te zullen ver
zetten tegen de uitoefening der gewone rechten
van oorlogvoerende mogendheden in het kanaal
van Suez, ook maatregelen heeft genomen om die
uitoefening te verhinderen door de Porte en Egypte
ten aanzien van Rusland, en vooral om te beletten,
dat Turkije en Egypte zich niet zullen verzetten
tegen de vaart van Russische handelsschepen door
het kanaal.
Door een officieuse nota aan Havas heeft de
Frairsche regeefióg bekend gemaakt, dat de minis
ter van binnenlandsche zaken sedert zijne optre
ding geen andere circulaire tot de prefecten heeft
gericht dan die betreffende de colportage. Dit is
parlementair uitgedrukt eene onjuistheid,
want het „Recueil des actes administratifs" van
het departement Loiret bevat den tekst eener cir
culaire van 31 Mei jl. aan den prefect tot bestrij
ding dor propaganda van valsche berichten. De
minister wenscht dat omtrent de plaats gehad
hebbende gebeurtenissen de meest mogelijke stik
zwijgendheid zal worden in acht genomen, want
hij schiijft vrij krasse maatregelen voor om ge
noemde propaganda te bestrijden. Daar de circu
laire niet in het Journal officiel is verschenen schijnt
de minister ook hare geheimhouding te hebben
gewenscht en misschien is de opneming in het
Recueil geheel tegen zijne bedoeling geschied.
Eindelijk is de Belgische kamer weder een stap
vooruitgegaan in de behandeling van het aanhan
gige wetsontwerp tot wering van misbruiken bij
de verkiezingen. Op voorstel der regeering werden
eerst de artikelen 25 en 26 afgedaan. Zij werden
aangenomen overeenkomstig de voordracht van den
ministerzoodat de aanwijzing van de stem die
de kiezer uitbrengt, zal geschieden door het stel
len van een kruis in een daartoe aangewezen
vak boven de lijst der candidaten die hij verkiest,
of, indien hij op candidaten uit beide lijsten wil
stemmen, door het kruis te plaatsen achter den
naam van iederen candidaat afzonderlijk.
Daarop werd de discussie over artikel 46 hervat
en deze nam nogmaals de geheele zitting in beslag.
Een amendement van den heer Frère Orbaudat
ook strafbaar zou wezen het verkrijgen der mede
deeling van de stem door iemand uitgebracht, door
middel van misbruik van gezag giften beloften
of andere dergelijke middelen, werd verworpen met
66 tegen 47 stemmenwaarop het artikel onge
wijzigd is aangenomen met 64 tegen 44 stemmen.
Het toenemende gebruik van torpedo's in den
laatsten tijd en de krachtige toepassing daarvan
in den tegenwoordigen oorlog heeft bijzonder de
aandacht op deze vernielingswerktuigen gevestigd,
die in de moderne, meer humane wijze van
oorlogvoeren meer en meer een belangrijke plaats
innemen.
De aanwending van ontplofbare voorwerpen ter
vernietiging van vijandelijke werken is volstrekt
niet nieuw en heefl o. a. een zeer merkwaardige
rol gespeeld in de belegering van Antwerpen
door den hertog van Parma in 1584 en 1585.
Het eenige middel om de stad te veroveren was
honger, en er was daarom den veldheer alles aan
gelegen de eenige mijlen beneden Antwerpen door
twee sterke forten verdedigde Schelde voor de
scheepvaart te versperren. Eene poging om een
der forten te nemen mislukte en de hertog besloot
thans den stroom door een brug af te sluiten,
hetwelk met behulp van de ingenieurs Barocci
en Plata gelukte. Aanvankelijk was men te
Antwerpen zeer gerust, daar men het algemeen
voor onmogelijk hield den trotschen stroom af te
sluiten, doch toen de brug werkelijk gereed was
begon allengs de vrees voor hongersnood te ont
waken.
De stad bevatte 85,000 zielen, voor wier onder
houd jaarlijks 300,000 centenaars koren noodig
waren, zoodat indien de blokkadebrekers de
Schelde niet meer konden passeeren spoedig ge
brek moest ontstaan. De brug, vervaardigd uit
platboomde vaartuigen, ter weerszijden door zware
palen bevestigd en met kabels en ijzeren kettingen
verbonden, was met zware balken belegd, zoodat
men de geheele brug kon passeeren. Zij had een
lengte van 2004 schreden, was geheel met kanonnen
bezet en aan de einden door bastions gedekt.
Zij werd door niet minder dan 97 kanonnen en
1500 man met geweren verdedigd. De hertog
achtte zich zeker van 't bereiken van zijn doel.
Binnen de stad echter woonde een scheikundige
uit Mantua, met name Gianibelli, die in 1585 aan
den senaat van Antwerpen een plan tot verwoes
ting der brug overlegde. Aanvankelijk wilde men
er niets van weten, doch eindelijk gaf men hem
twee kleine schepen van 70 en 80 tonnen inhoud,
in plaats van 3 groote, zooals hij gevraagd had,
en de geleerde ging met den uurwerkmaker Bory
en deD werktuigkundige Timmermann aan het
werk om de beide scheepjes „Het Geluk" en „De
Hoop" genaamd, tot drijvende batterijen in te
richten. In het ruim liet hij een kast van arduin
steen metselen, die hij met 7000 pond van een
door hem vervaardigde bijzondere ontplofbare stof
vulde. Dezen krater bedekte hij met oude molen-
steenen en grafzerken en daarboven plaatste hij
nog een spits toeloopend dak, dat met kettingen,
kogels en blokken ijzer bedekt was. Op de spits
van het dak werden takkenbossen en andere
brandbare stoffen gelegd, die zouden worden aan
gestoken om bij de vijanden het vermoeden op te
wekken, dat men met eenvoudige branders te doen
had. Om den krater aan te steken waren in den
muur kleine openingen gelaten die met lonten
waren voorzien en daarenboven had Bory er een
uurwerk in gelegd, dat na zekeren tijd een vonk
moest verwekken.
In den nacht van 5 April 1585 zou de poging
om de brug te verwoesten worden ondernomen, doch
ongelukkigerwijs werd de uitvoering opgedragen
aan den onbekwamen admiraal Jacob Jacobzoon,
door het volk „Koppenloppen" genaamd. Door
domheid en vrees ging hij veel te overhaast te
werk, tengevolge waarvan „Het Geluk" volstrekt
geen uitwerking deed en op denKaloot aan den grond
geraakte. Er had wel een gedeeltelijke ontploffing
plaats, maar met gëeü ander gevolg dan dat een
aantal schansgravers werden gedood.
„De Hoop" dreef aan de zijde van den Kaloot
tegen de brug juist op de plaats waar het bastion
ophield en de constructie van vaartuigen en palen
begon. Nu werden de Spanjaarden bang. De
hertog riep den matrozen toe, dat zij op het schip
moesten springen om het vuur te blusschen én
de markgraaf van Rysburg voerde zelf lachende
de matrozen aan. Eensklaps echter vloog met
een vreesolijken slag „De hoop" met alle ma
trozen, het blokhuis en de geheele bezetting iu
de lucht; het grootste gedeelte der brug werd
in stukken geslagen en de troepen daarop gedood.
Het water werd over den oever gedreven en de
aarde beefde als bij een aardbeving. Door de
lucht vlogen ploegscharen, molensteenen, straat-
steenen, hoofden, armen, beenen en verscheurde
lichamen. Ongeveer 1000 soldaten waren met éen
slag gedood, waaronder ook de markgraaf, terwijl de
hertog van Parma zelf op den grond geworpen en
door een stuk hout getroffen werd.
De passage der Schelde was vrij, doch aan de
lafheid van admiraal „Koppenloppen" was het te
wijten, dat de onderneming geen verdere gunstige
gevolgen voor de stad had, zoodat de belegeraar
de brug spoedig liet herstellen en Antwerpen
noodzaakte den 18en Augustus te capituleeren.
Hoewel volmaakt hetzelfde denkbeeld ten grond
slag lag aan de vervaardiging der ontplofbare
schepen van Gianibelli als aan de tegenwoordige
torpedo's, verschilt de samenstelling van deze
niet weinig met de vroegere vernietigingswerk
tuigen. De eigenlijk gezegde eerste torpedo
werd in 1771 uitgevonden door David Bushnell
te Westbrook in Connecticut. Zijn denkbeeld on
dervond echter weinig bijval en hij werd er zelfs
zoozeer over aangevallen, dat hij zijn naam ver
anderde in dien van dr. Bush, onder welken hij
in Georgia stierf. George Washington droeg van
dit alles kennis door een brief, die nog bestaat, zoo
wel over de uitvinding als over den persoon zelf.
Verschillende omstandigheden verhinderden echter
het doen van proefnemingen, en het denkbeeld
om vijandelijke schepen door onderzeesche helsche
werktuigen te verwoesten, werd eerst in het begin
dezer eeuw weder op het tapijt gebracht door een
ander Amerikaan Robert Fulton.
Deze bood zijne uitvinding eerst te vergeefs
aan de Fransche regeeriDg en later met goed ge
volg aan de Engelsche aan. Een mislukte poging
tegen de bij Boulogne verzamelde Fransche vloot
gaf hem echter aanleiding naar zijn vaderland
terug te keeren, en in den oorlog van 1812 werden
van Amerikaansche zijde verschillende pogingen
aangewend om de Engelsche blokkade-schepen
door zijne torpedo's te laten springen. Het nieuwe
apparaat verwekte bij de Engelsche vloot de groot
ste vrees en gaf den bevelhebbers aanleiding om
de strengste maatregelen bij het wegnemen van
Amerikaansche schepen te bevelen. Men had
echter het belang der torpedo's voor de verdedi
ging nog niet ingezien.
In het jaar 1829 begon kolonel' Colt proefne
mingen met onderzeesche batterijen en bij latere
proeven, waartoe hij door het congres met
17,000 dollars werd ondersteund, gelukte het hem
in 1842, in tegenwoordigheid van 40,000 toeschou
wers, de brik Volta in de haven van New-York
te verwoesten. Tot nogtoe waren de proefnemin
gen alleen gericht tegen voor anker liggende
schepen, doch den 13en April 1843 vernielde kolo
nel Colt een in volle vaart zijnde brik van 500
ton op den Potomac, terwijl hij zelf zich in
Alexandria, vijf Engelsche mijlen vandaar, bevond.
Hierdoor werd de aandacht van alle mogendheden
op het nieuwe werktuig gericht. De Oostenrijkers
maakten het zich het eerst ten nutte en omgaven
Venetië met een geheel net van electrische
torpedo 's. In hoeverre dit systeem, dat ook door
Duitschland bij de verdediging van de haven van
Kiel werd toegepast, afdoende was, is bij gebreke
van nieuwsgierige vijanden nog niet gebleken.
Wordt vervólgd.)
Bij de toenemende toepassing der z. g. Heil
gymnastiek, achten wij het niet ongeraden er op
te wijzen, dat in den laatsten tijd herhaaldelijk in
verschillende dagbladen aankondigingen voorkomen
van onderwijzers en onderwijzeressen, bevoegd tot
het geven van lessen in de gymnastiek bij het
lager of middelbaar onderwijs, die den volke ver
kondigen dat zij te consulteeren of te spreken zijn,
ter voorkoming, genezing of beteugeling van
lichaamsmisvormingen.
Tot het verkrijgen van een diploma van be
voegdheid tot het geven van bovengemeld onder
wijs, wordt slechts gevorderd eenige bekend
heid met de ontleedkunde van het menschelijk
lichaam, inzonderheid van de organen voor de
lichaamsbeweging, en een vrij oppervlakkige
kennis van de natuurkunde van den gezonden
mensch.
Daar nu, op enkele uitzonderingen na, de meeste
personen, die het examen afleggen, hebben ver
zuimd de eenvoudigste wetten der natuur- en
scheikunde aan te leeren, die toch noodzakelijk
zijn om ooit tot een goed begrip der ontleedkunde
of natuurkunde van den mensch te komen, zoo is
het te begrijpen hoe dun dit verguldsel op de
meeste bezitters der diploma's is aangebracht en
hoe veelal meer geheugenwerk dan een
juist begrip der zaak tot het welslagen in
het examen leidt.
Daar nu verder tot de juiste beoordeeling van
lichaamsmisvormingen en vooral van hare oorzaken,
die zoo uiterst menigvuldig en verschillend van
aard zijn, niet slechts behoort een oppervlak
kige kennis vain ontleedkunde en natuurkunde van
den mensch, maar veol meer een degelijke
studie van de ziektekundige ontleedkunde, ook
van organen die vaak verre van de plaats der
misvorming verwijderd liggenzoo is het in het
algemeen ten sterksfe te ontraden zich door de
bovenvermelde aankondigingen te laten verleiden,
zonder een bevoegd geneeskundige
vooraf te raadplegen.
Veeleer is het aan te bevelen, van de op zich
zelve nuttige geneeskundige gymnastiek slechts
gebruik temaken, onder herhaald of aanhou
dend opzicht van een bevoegd en erva
ren geneeskundige, 'tls geen zoo gemak
kelijke taak, zelfs voor den geneesheer, om uit te
maken welke lichaamsoefeningen of spierbewegingen
in ieder afzonderlijk geval voor den misvormde
de geschikte zijn. Het handelen met oordeel
des onderscheids, met het oog op de zoo
menigvuldige oorzaken, in leeftijd, lichaamsgestel,
ontwikkelingsperioden enz., gelegen, is hier de
zaak, waarop alles aankomt. En dat oordeel
kan slechts gegrond zijn op een d e g e 1 ij k e
studie en practische ondervinding
op het zoo rijke en uitgebreide gebied der ziek
tekundige ontleedkunde en chirur
gie, waarop gymnastiek-leeraars geheel
vreemdelingen zijn.
Wij meenen hiermede het publiek te dezen op
zichte voldoende te hebben gewaarschuwd tegen
teleurstelling en slechte uitkomsten.
Maar nog éen punt wenschen wij even aan te
stippen en wél deze vraagHebben zij, die een
diploma bezitten als onderwijzer of onderwijzeres
in de gymnastiek, hetzij voor lager of middelbaar
onderwijs, de bevoegdheid tot het geven
van consultatiën ter g enezing van misvormin
gen des lichaams, anders dan onder toe
zicht, op v e r z o e k o f op vo o r s c hr i f t
van een bevoegd geneeskundige?
Wij gelooven hierop ontkennend te moeten
antwoorden, want zelfs het aankondigen in het
openbaar dat men, zonder geneeskundige
te z ij neen tak der geneeskunde uitoefent, is
verboden in 1 art. 3 der wet van 1 Juni 1865
(Staatsblad n° 60), regelende de uitoefening der
geneeskunst.
Wordt misschien juist om deze laatste reden
het woord „Heil-gymnastiek" niet opzet
telijk in de plaats van „geneeskundige
gymnastiek" behouden
Naar het voorbeeld van enkele (werkelijk erva
ren en kundige) gymnastiek-onderwijzers werpen
zich anderen op, die geen de minste bewijzen
van geschiktheid tot het toepassen der genees-
kundig e gymnastiek kunnen leveren.
Velen gaan daarbij nog verder, door f r i c t i n
massage en andere heelkundige handgrepen,
zelfs galvanisme, op eigen gezag toe te passen
bij bepaalde ziektegevallen. Hiertoe zijn
zij, onzes inziens niet alleen geheel onbe
voegd, maar, door hunne totale onbe
kendheid met de z ie k t e - p r o c e ss en
die in de beenderen, gewrichten, spieren en andere
deelen kunnen huisvesten, geheel onbekwaam
tevens.
Dit laatste punt wenschen wij hiermede onder
de aandacht te brengen van het geneeskundig
staatstoezicht, om te voorkomen dat onbevoeg
den en onbekwamen dagelijks s t r a f f e-
loos en dikwijlstennadeelevanhet
publiek, tegen de bestaande bepalingen der
geneeskundige wetten van 1 Juni 1865, (Staats
blad n" 60), handelen.
M., 20 Mei 1877. X.
Het Nederlandsche volk is met diepe smart ver
vuld bij den dood van zijne edele koningin.
Ontvallen is aan het koninklijk huis een hoog
sieraad, een koningin, die luister gaf aan den troon.
Ontvallen is aan het Nederlandsche volk een
koningin, die om de verhevenheid des geestes even
hoog vereerd als om hare deugden bemind werd.
Een koningin ook naar den geest, en daarbij vrouw
in den schoonsten zin, teedere moeder, een hart
vol liefde.
Hoe zij beeft lief gehad, weten de duizenden,
die zij beweldadigde, de armen en ellendigen aan
wie zij haar gaven niet zond maar bracht, de lij
denden, die haar troostend woord hebben gehoord,
haar weldoende hand hebben gevoeld.
Aan zulk een eerbiedwaardige vrouw behoort
aan den ingang van het Lange Voorhout een stand
beeld of monument te worden opgericht in onver
gankelijk metaal, als een dankbare hulde van het
Nederlandsche volk.
Een eenvoudig burger stelt u voor, daartoe de
handen in een te slaan. Alle Nederlanders en
ook vreemden zullen zich voorzeker vereerd ge
voelen, tot het schooue doel wat goud en zilver
beschikbaar te stellen, en worden uitgenoodigd mij
een briefkaart te zenden met de volgende ver
klaring
„De ondergeteekende wenscht bij te dragen
gulden tot de oprichting van een standbeeld of
monument voor de koningin."
Daar de kosten wellicht honderd-duizend gulden
zullen bedragen, is de samenbrenging van het
goud der rijken en het zilver van duizenden noodig
om het denkbeeld te verwezenlijken, dat later
door een commissie van beproefde mannen zal
worden uitgevoerd, aan wie ook de inkasseering
der toegezegde gelden wordt opgedragen.
's Gravenhage, den 5en Juni 1877.
H. J. DOORMAN.
Boschkant n°. 1.
