N°. 130.
120® Jaargang.
1877.
Dinsdag
5 Juni.
TEB NAGEDACHTENIS.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s J
met uitzondering van Eon- en Feestdagen^
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiëm 20 Cent per regel.
Geboorte- Trouw- Doodberichten enz.; van 1—7 regels f 1,50
iédere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagent voor België en Frankrijk: de firma Havas, Luhh G°. te Brussel en Parijs.
Middelburg, 4 Juni.
r"> r
M r-
Een zware slag heeft, na weinige dagen van angstige spanning, ons koninklijk huis, de Nederlandsche natie getroffen.
Hare majesteit Sophia Frederika Mathilda, koningin der Nederlanden, geboren prinses van Wurtemberg, is in den voormiddag van Zondag den 3™ dezer, te 11 uren 45 mi
nuten overleden.
De koningin zou den 17en dezer maand den leeftijd van 59 jaren bereikt hebben. Zij was de tweede dochter van wijlen Z. M. Willem I, koning van Wurtemberg, en diens
tweede gemalin, wijlen H. M. Katharina Paulowna, grootvorstin van Rusland.
Op haar geliefd Huis Ten Bosch, nabij den Haag, omringd door haren koninklijken echtgenoot, hare beide zonen, de prinsen Frederik en Hendrik en de prinses von Wied,
gaf de vorstin den laatsten snik.
Het is thans, onder den verschen indruk der droevige mare, het oogenblik niet om aan de buitengewone gaven van geest en gemoed, die de overledene vorstin sierden,
naar waarde hulde te brengen. Toch mogen ons enkele woorden geoorloofd zijn om te trachten uitdrukking te geven aan de gevoelens, waarvan, wij zijn er van overtuigd,
het hart van ieder rechtgeaard Nederlander doordrongen is.
Wij Nederlanders zijn geen monarchaal volk. De leer van een „goddelijk recht" der vorsten heeft even weinig vat op ons, als de pronk en praal, elders aan den konink
lijken rang onafscheidelijk verbonden, in staat zijn onze oogen te verblinden of bijzonder aan te trekken.
Maar daarentegen voelen wij allen, die met de geschiedenis van ons volk zijn opgegroeid, ons nauw verwant aan het stamhuis, dat sinds eeuwen met ons in lief en leed
verbonden is en sedert ruim zestig jaren den koningstitel in ons midden voert. De aloude Oranjeboom heeft zijne wortelen diep in de harten van het Nederlandsche volk geslagen.
Daarom verblijden wij ons persoonlijk over alles wat den glans van ons vorstelijk huis verhoogt. Daarom doet het ons goed te weten dat koning Willem III zijn paleis
tot een middelpunt maakt der kunsten; voelen wij ons gelukkig dewijl zijn broeder, prins Hendrik, zich als de onvermoeide bevorderaar van nijverheid en ondernemings
geest doet kennendoet het ons genoegen te vernemen dat een van 's konings zonen een aanleg en een goeden wil openbaart, die hem tot den waardigen na
volger van prins Hendrik schijnen te stempelen.
Daarom ook, door datzelfde persoonlijke gevoel van verwantschap met het huis van Oranje, waren wij trotsch op onze overledene koningin.
Schitterende talenten maakten haar tot iet sieraad van Europa's souvereinen. Waar zij zich vertoonde, hetzij in de kasteelen der trotsche Britsche aristocratie, hetzij temidden
van den glans van het vroegere Fransche keizerlijke hof, dat misschien nog keizerlijk zijn zon, indien het haar raad had willen aanhooren, inden geleerdheid huldigenden hof
kring har er geboortestad, Stuttgart, of in de rustige, deftige en gastvrije zalen van baar eigen huis Ten Bosch, overal erkende men in haar de vorstin, niet slechts door geboorte,
maar door waarlijk vorstelijke gaven des verstands. Letterkundigen, geleerden en kunstenaars stelden hoogen prijs op baar oordeel over hunne werken, en waardeerden
in haar eene waardige medewerkster op het gebied hunner wetenschap of kunst.
Hare minzaamheid veroverde haar de harten van allen, die de eer hadden, van verre of van nabij, met haar in aanraking te komen. Van hare milddadigheid leggen armen
en gestichten in geheel Nederland, en de onnoemelijk velen, die zij in stilte de hand ter hulpe toereikte, getuigenis af. Haar godsdienstige zin gaf haar aanspraak op den
eerbied van allen die een oprecht en verlicht godsdienstig gemoed weten te eeren. Door bare tegenwoordigheid prijkte aan het hoofd van het Oranje-huis, dat op het oogen
blik aan vrouwelijke leden niet rijk is, de zachte glans der vrouwelijke lieftalligheid en kieschheid, die als een weldadige zon, in de hoogere kringen van Nederland haar
koesterenden invloed verspreidde.
Daarom waren wij trotsch op onze koningin en hadden wij haar lief.
Daarom smart het ons dat het huis van Oranje voortaan dien luister zal moeten Ontberen.
Daarom hopen wij dat de nagedachtenis van koningin Sophia hen zal bezielen, op wie de taak blijft rusten oUt den grooten naam van Oranje, door haaf opnieuw
in luister verhoogd, onverkleind tot het nageslacht over te brengen.
-7-" ^5" -
Een halt uur nadat gisteren ons bulletin,
dat met het oog op het vertrek der posten niet
langer wachten kon, bevattende de ongunstige
berichten omtrent den toestand van H. M. de ko
ningin, verzonden was, ontvingen wij de treurmare
van haar overlijden.
Omtrent den loop der ziekte valt alsnog het
volgende te melden.
In den nacht van Vrjjdag op Zaterdag was de
zieke minder benauwd, maar nam de koorts in
hevigheid toe, Zaterdag morgen liet de toestand
zich iets gunstiger aanzien, doch na 2 uren des
middags namen de krachten der koningin, bij on
verzwakte helderheid van geest, steeds af. Des
avonds trad eenige kalmte in, welke de voorbode
van het naderend einde was.
Met zorg ging men den nacht te gemoet. Na
middernacht verloor de zieke langzamerhand haar
bewustzijn.
De prins van Oranje en prins Hendrik bevonden
zieh reeds in den vroegen morgenstond aan het
ziekbed; de koning kwam te ruim 10 uren. Het
naderende gevaar voorziende, liet Z. M. onmiddel
lijk door zijn adjudant, prins Frederik op het huis
de Pauw van den toestand kennisgeven. De prins
verscheen kort daarna met zijne dochter, de prin
ses von Wied. De geheele vorstelijke familie was
dus op het stervensoogenblik aan de sponde. Kort
daarop werd de droevige tijding bekend gemaakt
en werden de gordijnen in het paleis neergelaten.
De paleizen en de woningen van de leden der
hofhoudingen in de stad zijn alle gesloten.
De deelneming en verslagenheid in 's Hage zijn
algemeen.
Bij de verkiezing van twee leden der tweede
kamerop Dinsdag den 12™ Juni a.worden door
ons aanbevolen op grondennader te ontwikkelen,
de aftredende leden:
Voor het hoofdkiesdistrict Middelburg de heer
Mr. II. VAM E€K.
Voor het hoofdkiesdistrict Zierikzee de heer
J- J. VAM kEHKUIJK.
Te Zierikzee is, volgens het Handelsblad, van
anti-revolutionaire zijde candidaat gesteld de heer
A. de Vlieger, burgemeester van Herkingen.
De Staats courant van 3 en i Juni bevat de
wet van den 29™ Mei jl. (Staatsblad n" 128),
houdende nadere herziening der wet van 28 Au
gustus 1851 (Staatsblad n° 129), tot regelipg der
militaire pensioenen bij de landmacht, en intrek
king der wet van 8 Juni 1864 (Staatsblad n« 68),
In hetzelfde nommer zijn opgenomen de wetten
ran 29 Mei jl. tot nadere vaststelling van uitgaven
wegens door het departement van oorlog gedane
verstrekkingen dienst 1876 en 1877.
Men schrijft ons uit Zierikzee:
In de vorige week is alhier onderhands aanbe
steed het bonwen van eene nieuwe sehool door
en voor de Roomsch-katholieken, te stellen ter
plaatse van wijlen de bank van leening.
Van het aanleggen eener begraafplaats, uitslui
tend voor katholieken, is voorloopig afgezien.
Het daarvoor bestemde land aan den Singel is
althans voor dit jaar verpacht. De uitvoering van
dit plan ontbreekt nog maar aan de voltooiing
van den scheidsmuur, die ook hier tusschen de
bewoners eener zelfde gemeente, zij het ook
schoorvoetend steeds hooger en steviger opge
trokken wordt, doch die, zoo ik vertrouw, eenmaal
voor het licht der wetenschap zal bezwijken.
De heer A. GeiU, geneesheer te Rilland en
Bath, is als zoodanig benoemd te Veere, en zal
denkelijk in den loop dezer maand zich metter
woon derwaarts begeven.
Blijkens de Staats-courant van heden zijn door
den minister van financiën als kantoren waar de
Nederlandsche koperen en later ook de Nederland
sche bronzen pasmunt, mits voor niet minder dan
eene waarde van tien gulden, tegen standpenningen
inwisselbaar zal zijn, aangewezena de Neder
landsche bank, als agent van 'srijks schatkist to
Amsterdam b de kantoren der rijksbetaalmeesters}
c de nader opgegeven kantoren der directe belas
tingen en der directe belastingen en aecijnsen. Voor
Zeeland zijn deze laatsteAardenburgAxel,
OolijnsplaatDomburg, Goes, Heinbenszand, Hon-
fenisse, Hulst, Kruiningen, St. Maartensdijk, Neuzen,
Tfeolen, Vlissingen, (dir. bel.) en IJzendijke.
De katholieke kerkhoofden in ons land hebben
een besluit genomen dat waardeering verdient.
Bij de treurmare, die Nederland vervulde, hebben
zij begrepen dat eene uiterlijke viering van het
pauselijk bisschops-jnbileum een wanklank in de
algemeene droefheid geven zou.
„De treurige berichten", schrijft de Tijd, „die
het geheele land in diepen rouw dompelen, maken
het den Nederlandschen katholieken tot stelligen
plicht, om zich, bg het herdenken van het pause
lijk jubilé op aanstaanden Zondag, tot de kerke
lijke viering te bepalen. Door de katholieken der
hoofdstad is dan 'ook besloten van alle uiterlijk
feestbetoon af te zien. Uit verschillende andere
plaatsen, waar reeds de droevige mare van den
allerbedenkelijksten toestand der koningin was
doorgedrongen, wordt ons per telegraaf gemeld,
dat een gelijkluidend besluit word genomen."
Men schrijft ons uit Botterdam
„Een zware strijd is hier bij de stembus niet fa
wachten. Noch van conservatieve, noch van ultra-
montaansche zijde schijnt men er aan te denken
candidaten te stellen. Alleen de antirevolutionai
ren geven teeken van leven. Op initiatief van den
heer Buijtendjjk, predikant te Kralingen enschnj-
