N®. 2.
120e Jaar
ang.
1877.
Woensdag
3 Januari.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50,
Afzonderlijke rommors zijn verkrijgbaar a 5 Cent,
Advertenties i 20 Cent per regel,
Geboorte- Trouw- Doodberichten enz.: van 17 regels f 1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Hoofdagent voor België en Frankrijk: de firma ÏIayas, Laffitb C°. te Brussel en Parijs.
Middelburg, 2 Januari.
1876-77.
Benoemingen en besluiten.
0 n d e r w ij s.
Kerknieuws.
Kunstnieuws.
s^ssBmsssax&fi^imBas3Bf^sM
Gij ziet hen voor nw zetel henendrijven
Als kielen, langs de zee genoopt door wind en vloed,
De eene is bekroond met vrede-olijven
En de andere hevlekf met bloed.
Deze woorden, welke Willem van Haren
van de vervlogen eeuwen zong, komen ons
voor den geest nu wij, op het scheidingspunt
van 1876 en '77, een blik achter en voor ons
gaan werpen. Yan de jaren meer nog dan
van de eeuwen kan gezegd worden dat öf de
vrede-olijven öf het bloed hen kenmerken.
Want welke eeuw is er, die niet van heiden
een oogst oplevert? Eene geheele eeuw van
vrede! Zoo ver heeft onze arme menschheid
het nog niet gebracht en evenmin is zij zcio
ongelukkig, dat er ooit eene geheele eeuw voor
bijgegaan is, waarin niets dan bloedstorting,
zonder tijdperken van vrede en verademing,
was waar te nemen.
Het jaar dat achter ons ligt is aan belang
rijke gebeurtenissen, voor zoo ver men
daarmede bedoelt die, welker beteekenis voor
de wereldgeschiedenis ons thans reeds duidelijk
voor oogen staat, -zeer arm geweest. In
de meeste Europeesche landen bepaalde de
loop der gebeurtenissen ziuK tot Ur> geregelde
en verwachte ontwikkeling van vooraf tot stand
gebrachte toestanden.
Welke beteekenis de verkiezingen, die in
Januari 1876 in Frankrijk plaats vonden, voor
de toekomst hebben zullen, durven wij ook
thans nog niet beslissen. Het is waar dat door
de samenstelling van senaat en kamer van
afgevaardigden, het wetgevend raderwerk dei-
nieuwe republiek in elkander gezet werd. Maar
alvorens te mogen vertrouwen dat het toestel
goed werken zal, moeten wij wachten tot het
land zijne herstellingskuur voltooid zal hebben,
en met de oude krachten, ook de oude harts
tochten teruggekomen zullen zijn.
De beteekenis der verkiezingen voor de
allernaaste toekomst, bleek spoedig genoeg.
Den 30n Januari was de samenstelling van
den senaat voltooid: hij telde 141 besliste
republikeinen, 29 twijfelachtige dito, 126 ko-
ningsgezinden en Bonapartisten te zamen. De
krachten stonden dus bijna gelijk. Sedert dien
datum heeft de dood zich met de zorg belast
om hier en daar nog een republikeinschen sena
tor weg te knippen en in het aanvullen der
ledige plaatsen waren de republikeinen niet
altijd gelukkig. Den 16en Juni deed de heer
Buffet, als minister-president den 21en Februari
afgetreden, zijn zegevierenden intocht in den
senaat, nadat het Fransche, volk zelf door her
haalde stembus-beslissingen getoond had van
den verdediger der ordre moral niet meer ge
diend te willen zijn. Met zijne intrede, aan
de zijde van zijn vriend de Broglie gezeten,
was de senaat der republiek als oorlogswerk
tuig tegen de republiek in orde gebracht.
Stel daar tegenover de verkiezingen voor
de kamer van afgevaardigden (20 Februari),
welke aan het repnhlikeinsche element eene
beslissende meerderheid verschaften, en gij
ziet een Franschen „conflicts-tijd" als met
duidelijke letters in de wolken geschreven.
Het conflict bleef dan ook niet uit. Eerst
openbaarde het zich meer verborgen, in den
vorm van minister-verslinding, het gewone
verschijnsel dat zich vertoont als in het consti-
tutioneele raderwerk het een of ander hokt.
Yan Buffet over Dufaure-Ricard-de Marcère tot
aan Jules Simon spoedde de spoorwagen zich
voort naar (wij hopen hetzijn eind-station
de vaststaande, ondubbelzinnige republiek.
Scherper uitgedrukt was de botsing tusschen
senaat en tweede kamer over de vraag: Heeft
de senaat het recht posten door de andere
kamer geschrapt, weder op de begrooting te
brengen Eene eenvoudige constitutioneele
rechtsvraag, maar die hij den gespannen toe
stand der partijen zoo weinig voor oplossing
vatbaar wasdat eene ontbinding der kamer
van afgevaardigden een oogenblik ophanden
scheen, Op het laatste oogenblik heeft men,
door eene ruime toepassing van het stelsel van
geven en nemen, het dagelijksch brood der
politiek, het gevaar afgewend. Het algemeen
stemrecht heeft dus over deze qnaestie, die
meer op den leerstoel der professoren in het
staatsrecht dan bij de stembus thuis behoort,
geen uitspraak te doen. Maar hij eene volgende
botsing zal het misschien zoo gemakkelijk niet
vallen een uitweg te vinden. En niets is voor
de toekomst der republiek in Frankrijk gevaar
lijker dan het gekibbel van vergaderzaal en
tribune dikwijls over te brengen hij het volk.
Want het volk verlangt voor alles rust, en als
het die niet bij den eenen staatsvorm vindt,
staat altijd te vreezen dat het ze bij een ande
ren, wier opvijzeling het dagelijks verneemt,
weer zoeken zal.
Is het wonder dat wij niet durven zeggen
dat het jaar 1876 aan Frankrijk de waar
borgen eener geregelde orde van zaken ge
schonken heeft?
Bemoedigehd voor de voorstanders van dien
staatsvorm, was het feest der honderdjarige
WvprrhliAlr rlS* Am_
zijner tijd vestigden wij op het gewicht dier
herdenking de aandacht onzer lezers. Yan
hetgeen wij in Juni schreven hebben wij thans,
na al den strijd en het rumoer, door de presi-
dents-verkiezingen veroorzaakt, niets terug te
nemen. Men late zich door uitwendige ver
schijnselen, die ons kunnen mishagen, niet op
het dwaalspoor brengen, Het repnhlikeinsche
leven is een leven van beweging, van opge
wektheid, van kabaal en getier dikwijls, dat
wanluidend klinkt in aesthetisch ontwikkelde
Europeesche ooren. Het verkondigt zijne ge
breken en schaduwzijden onbewimpeld, onbe
schaamd, zal menigeen zeggen, Maar het
kwaad dat zich zien laat, is gemakkelijker te
overwinnen dan wat in hoeken en gaten weg
sluipt.
TildenHendricks of HayesWheeler, de
democratische of de republikeinsche partij aan
het bewind, is nog altijd aan gene zijde van
den oceaan eene onbesliste vraag, ofschoon
beide partijen zich zoo offfieieel mogelijk met
de overwinning geluk wenschen.Zonder hij den
mogelijken uitslag van den strijd en zijne gevol
gen langer stil te staanmogen wij de aftreding
van Grant, den Amerikaanschen „zwijger", na
zijn achtjarig presidentschap als een der ge
wichtigste feiten van het jaar opteekenen. Wel
heeft hij het Kapitool, den zetel der regeering
te Washington, nog niet verlaten, doch reeds
zeide hij den 5cn December, in een afscheidsgroet
vol eenvoud en waardigheid aan het congres, het
openbare leven vaarwel.
„Mijn geluk, of zoo men wil mijn ongeluk,
zeide de president, is het geweest tot de waar
digheid van hoofd van het uitvoerend bewind ge
roepen te worden, zonder de minste staatkun
dige opvoeding genoten te hebben. Het
is dus niet te verwonderen dat men mij op
dwalingen heeft kunnen betrappen. Ook kon
den uit die dwalingen botsingen voortvloeien
tusschen de uitvoerende macht, die door haar
eed aan de nakoming harer plichten gebonden
was en de schrijvers of beoordeelaars. Die
botsingen bewijzen echter niet noodzakelijk dat
de uitvoerende macht gedwaald heeft.
„Feilen zijn er begaan; iedereen kent ze en
ik erken zemaar die feilen zijn grooten-
deels begaan in de keuze van verschillende
ambtenaren, welke meestal gekozen werden
zonder dat zij persoonlijk aan het hoofd van
het gezag bekend waren, op aanbeveling van
de -r-,r dc natie gekozen vertegenwoordigers.
Geen enkele regeering, van Washington af tot
onzen tijd, is vrij geweest van dergelijke dwa
lingen; ik beweer alleen dat ik altijd
gehandeld heb met de oprechte begeerte om
goed te handelen, overeenkomstig de wetten
en de belangen des volks, Indien ik gedwaald
heb, was het uit gebrek aan doorzicht, niet
met kwade bedoelingen."
De president gaf vervolgens een overzicht
van de velerlei en gewichtige bezwaren, die
gedurende zijn achtjarig bewind voorgekomen
en gedeeltelijk overwonnen waren; wees op
vele bestaande leemten in de wetgeving, gaf
in verschillende opzichten zijn raad, op zijne
ondervinding en zijne zorg voor het belang
zijns lands gegrond, ten beste en eindigde toen
met deze woorden:
„Mijn openbaar leven zal tegelijk met dat
van het tegenwoordig congres een einde nemen.
Het is niet waarschijnlijk dat ik mij in het
vervolg ooit anders met de publieke zaken zal
bezig houden dan als gewoon burger der repu
bliek, altijd het levendigste belang stellende in
de eer, de onafhankelijkheid en den voorspoed
van mijn vaderland."
In deze eenvoudige, nederige woorden ligt,
in verband tot het pas gevierde honderdjarige
feest der republiek, een diepe zin. Wanneer
wij dezen man die, na aan het hoofd van een
machtig leger den geweldigsten burgerkrijg
-3—.T-A f aa i i r 2
de opperste waardigheid in zijn land bekleed
heeft, tot het burgerlijke leven zien terugkee-
ren zonder een woord van wrok of teleurge
stelde eerzucht op de lippen, met kalme, niet
onwaardige erkentenis zijner tekortkomsten en
met onbaatzuchtige belangstelling voor de toe
komst van zijn land in het hart, dan komt het
ons voor dat de Amerikanen ook in het opzicht
der karaktervorming hunner burgers reden
hebben met zelfvoldoening op hun honderdjarig
verleden terug te zien.
Met ingang van 1 Januari 1877 is aan verschil
lende ambtenaren bij de Maatschappij tot exploi
tatie van staatsspoorwegen verhooging van
bezoldiging toegestaan.
In overeenstemming met hetgeen door ons
reeds gemeld is, wordt aan bet Handelsblad
medegedeeld dat langs de lijn Vlissingen
Queenboro thans het vervoer van vee uit Duitsch-
land naar Engeland verzekerd is. De Dtiitsche
veehandelaars en expediteurs hebben tot dat einde
overeenkomsten gesloten.
De Staats-courant van jl. Zondag bevat het
koninklijk besluit van 16 December 1876 (Staats
blad ii0 240a), houdende af- en overschrijving van
het Ic op het IIe hoofdstuk der begrooting van
Nederlandsch-Indië voor het dienstjaar 1876,
vastgesteld bij de wetten van 4 December 1875
(Staatsblad nos 234 en 235).
In hetzelfde nommer zijn opgenomen de wetten
van den 19cn December 1876 (Staatsbladen ncs 260
tot en met 263 en 271), houdende bekrachtiging
van provinciale belastingen in Zeeland, Utrecht,
Friesland, Overijsel en Groningen. Voorts de wetten
van 30 December 1876 (Staatsblad n° 268 en 269),
houdende vaststelling van hoofdstuk I en VII der
staatsbegrooting voor het dienstjaar 1877, en
(Staatsblad n° 270) aanwijzing van de middelen ter
goedmaking van de uitgaven, begrepen in de
staatsbegrooting voor het dienstjaar 1877alsmede
de wetten, houdende wijziging van art. 7, tweede
lid, der wet van 6 Juni 1875 (Staatsblad n"117);
tot nadere tijdelijke voorziening omtrent het
Nederlandsche muntwezen (Staatsblad n° 272);
tot afwijking van den regel, gesteld bij art. 241
der gemeentewet, betreffende do heffing van plaat
selijke belastingen ten behoeve van de gemeenten
Harderwijk, Hellevoetsluis, Middelharnis, Nieuwe
Tonge, Stad aan 't Haringvliet, Terschelling, Urk,
Vlieland, Helder, Veere, Vlissingen, Zwartsluis,
Alkmaar, Hoorn, Purmcrcnd en Edam (Staatsbla
den n'« 273 tot en met 288).
notarissen. Benoemd tot notaris binnen het
arrondissement Maastricht, ter standplaats de ge
meente Maastricht, A. Nierstrasz, candidaat notaris
aldaar.
ministerieels departementen. Verleend aan den
adjunct commies bij het departement van binnen-
landsche zaken D. Post, de personeele rang van
commies.
eekeneamer. Aan W. de Lorm is, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend uit zijne betrekking van
adjunct-commies bij de algemeene rekenkamer.
pensioenfonds. Benoemd tot adjunct- commies bij
den raad van toezicht op het pensioenfonds voor
burgerlijke ambtenaren H. Spekking, thans eerste
klerk.
belastingen. Benoemd N. E. Servatius, thans
ontvanger der directe belastingen en acdjnsen to
Smilde c. a., tot ontvanger derzelfde middelen te
Wolvega c. a.
leger. Benoemd de le luitenant F. E. L. A.
Abel, van den staf der infanterie, werkzaam bij
het departement van oorlog, tot kapitein 2e- klasse
bij dien staf; en genoemden kapitein, met ingang
van 1 Januari 1877, eervol ontslag verleend uit
den militairen dienst en hij benoemd tol commies
bij het departement van oorlog.
militaire academie. Aan E. H. Brouwer is, op
het daartoe door hem gedaan verzoek, met ingang
Frjflc befftJKltTtig "Sflflf DimiotriccaFis' dij ue' Konink
lijke militaire academie, behoudens aanspraak op
pensioen, en is J. P. J. W. Korndörffer thans
toegevoegd aan den bibliothecaris der Koninklijke
militaire academie, met ingang van 1 Januari 1877,
benoemd tot bibliothecaris van gemelde inrichting.
Naar men verneemt, heeft de heer C. Snijders,
hoofdonderwijzer te Wilhelminadorp, sinds 1865,
en bevorens te Rats in Noord-Beveland sedert 17
Augustus 1853, voor zijn onderwijzers-betrekking
bedankttengevolge van zijne benoeming tot secre
taris-ontvanger van den Oost-Bevelandpolder.
Aan den hoofd- en hulponderwijzer op de
openbare school te Wolfaartsdijk alsmede aan den
hoofdonderwijzer op die te Oud-Sabbinge, is aan
ieder eene gratificatie van ƒ100 uitgereikt voor
de buitengewone diensten, gedurende het. geheele
jaar 1876 bewezen bij bet volslagen gemis van het
vereischte hulppersoneel. Oai dezelfde reden is
aan den kweekcling van den onderwijzer H.
Scholte, Lutcyn Meeuwse, thans naar Zuid-
Holland verplaatst, eene som van f 50 toegekend.
De heer M. de Korte, hulponderwijzer te
Tholen, is als zoodanig benoemd aan de openbare
school te Yerseke. (<J. Ct.)
Bedankt voor het beroep bij de N. H. gemec-nto
te 's Gravenpolder door den heer C. J. Barger,
candidaat.
Na het vernemen van het eenparig besluit
van kerkvoogden en notabelen om geen subsidie
te schenken voor een vasten evangelist, heeft de
kerkeraad der N. H. gemeente BathRilland
zich met een herhaald verzoek tot het college
gewend. In een daarop gehouden vergadering
kwam men tot geen resultaat, omdat enkelen der
vroegere tegenstemmers thans niet tegenwoordig
waren en anderen van opinie waren veranderd.
In vereering onzer oud Nederlandsche kunst gaat
Amsterdam gehèel Nederland loffelijk voor.
Zijne nieuwe straten en pleinen noemt het met
de grootste r.amen onzer schilders en dichters uit
de 17e eeuw. Rembrand heeft er zijn standbeeld,
Vondel ziet er zijn monument geplaatst in het
park, waar oud en jong des zomers de muffe
