N°. 199.
119e Jaargang.
1876
W oensdagg
23 Augustus.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiênt 20 Cent per regel.
Geboorte- Trouw- Doodberichten enz,: van 1—7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.'
Hoofdagent voor België en Frankrijk: de firma Havas, Lapfite C°. te Brussel en Parijs.
Beriont.
Uithoofde der verplaatsing onzer bureaux
wordt men verzocht alle brieven, boodschap
pen als anderszins, bestemd voor de redactie
of de administratie van dit blad, in het
vervolg te adresseeren:
Aan het bureau der Middelburgsche
courant, St. Pieterstraat A 72, alhier.
Middelburg, 22 Augustus,
FEïXJXX-ii-iB'rODKr-
Isola Bella.
Militaire kleinigheden.
MIDDELBURGSCt
Aan de tweede kamer is door den minister van
financiën overgelegd de rekening van staatsinkom
sten en uitgavenzooals die door de algemeene
rekenkamer is opgenomen en gesloten over het
jaar 1870.
Daaruit blijkt dat de rijksinkomsten over dat
jaar beliepen f 94,444,872.
Hiervan waren uit Ned. Indië afkomstigals „ge
wone bijdrage" f 10,107,749; benevens eenebijdrage
uit het Indisch batig slot over 1867, beloopeude
f 2,900,000. Ondanks die bate van ü^rtien mil-
lioen kwam men op het einde des jaars nog
f 4,662,878 te kort. Gelukkig was er over de
jaren 1868 en 1869 nog weder een Indisch „potje"
over en hieruit werdkrachtens de wet van 31
December 1872 Stbl. n° 164het tekort gevonden.
Nederland heeit dus over 1870 van Indië ont
vangen in baar geld f 17,670,627.
Onder de uitgaven treffen wij aan: aanleg van
spoorwegen 10 millioenverbetering van den
Eotterdamschen waterweg f 339.159; voorschot
en leening ten behoeve van het Noordzeekanaal
500,000droogmaking der Rotterdamsehe
plassen f 177,871uitgaven wegens de opheffing
der slavernij in West-Indië f 13,275; amortisatie
van schuld f 429,090. Te zamen f 11,459,395.
Men ziet, dat al de posten waarop wij gewoon
zijn roem te dragen, betaald zijn door Indisch geld.
Met de overblijvende zes millioen kunnen de 5fc
millioen buitengewone uitgaven voor het depar
tement van oorlog en de f 130,521 idem voor
marine, welke dat jaar voor de beveiliging onzer
onafhankelijkheid vereischt werden, nog betaald
zijn, dan blijft er nog wat over.
Commentaar is onnoodig!
28.
Naar het Duitsch van Arthur Stahï.
(Vervolg.)
Lady Stuart was te Rome. Reeds vroeger had
zij vernomen dat hij zich daar bevond, maar door
eene gevaarlijke ziekte van haar zoontje was zij
te Ralanza opgehouden. Meer dan eens had zij
aan Cesare geschreven, maar hij had haar niet
geantwoord, want hij wilde alle betrekking met
haar afbreken en Strega behoorde tot die vrouwen
die alleen door hare persoonlijke tegenwoordigheid
invloed kunnen uitoefenen.
Reeds weinige dagen na hare aankomst te Rome
wist Strega het hoofdbeloop zijner geschiedenis
sedert hij haar had verlaten. In de groote steden
van Italië had zij hare getrouwen, die haar van
alles onderrichtten wat haar belang inboezemde.
Te Rome had zij er drie. Het waren drie officieren,
die zij beurtelings voor hare oogmerken gebruikte,
naar mate zij berichten uit deze of gene kringen
noodig had. De een was van het Italiaansche
leger, de ander van de pauselijke zouaven en de
derde van de Napelsche adellijke garde, waartoe
ook Cesare d'Aquino had behoord. Deze laatste
Aan de N. Goesche courant wordt met zeker
heid bericht dat het ministerie zich bereid
heeft verklaard om het bewind te blijven voeren,
doch dat er nog sprake is van de vervanging van
een of twee ministers.
Dit bericht wordt bevestigd door het Vaderland,
dat van vertrouwde zijde mededeeling ontvangt
dat er op dit oogenblik van eene aftreding van
het ministerie als zoodanig geen sprake is.
Ten aanzien der oestërodltuur te Yerseke ver
neemt men, dat deze aldaar belangrijke en veel
zijdige voordeelen afwerpt, waardoor de onderne
mingen aanzienlijk in waarde zijn gestegen. Met
het oog daarop is het voor de gemeente Hoede-
kenskerke temeer te bejammeren, dat de pogingen,
daar aangewend, afstuiten op eene bepaling in het
reglement op het bevisscben der Schelde en Zeeuw-
sche stroomen, volgens welke het verleenen der
vergunning wordt beheerscht door het traetaat
tusschen Nederland en België. Gct.)
Het stoomschip Stad Amsterdam, van de
stoomvaartmaatschappij Nederlandzal den 16™
September a. uit Nieuwediep naar Ned. Indië ver
trekken.
De „Ned. Industrieel" bevestigt het reeds in ons
nommer van 10 dezer opgegeven bericht, dat de
spoorweg MallegatDelftsche Poort (Rotterdam,)
indien geen onvoorziene omstandigheden het belet
ten, den len December a. geopend zal worden.
De Staats-courant bevat een koninklijk besluit,
betrekking hebbende op de onteigening van gron
den, benoodigd voor de stichting van een school
gebouw en onderwijzerswoning te Dronrijp.
De maatschappij tot Nut der Israëlieten zal
den 27™ dezer hare 27" algemeene vergadering
houden onder voorzitterschap van mt A. de
Pinto.
Het bericht dat dr. W. J. A. Jonckbloet
in Amerika ernstig ziek zou wezen, wordt door
het Vaderland zelf teruggenomen, als waarschijnlijk
op een onjuist gerucht berustende.
Eene kleine brochure, welke bij K. G. Oukoop
te Breda verschenen is, levert „Eenige beschouwin
gen over leger en nijverheid, in verband tot de
aanschaffing van militaire kleeding en uitrusting
voor den Nederlandschen soldaat."
meende uit vroegeren tijd afdoende redenen te
hebben om Cesare te haten, en hem vond nu
lady Stuart bijzonder geschikt, om haar bij hare
wraakzuchtige plannen de hand te bieden.
Eerst gebruikte zij hem om de gangen van
Cesare na te gaanzoodra deze het paleis der
Malteezer-ridders verliet, en aldus ontdekte hij
maar al te spoedig den e e n i g e n weg, dien Cesare
dagelijks aflegde, namelijk dien naar Candida's
woning. Zeer spoedig vond men ook het late
avonduur uit, waarop hij terugkeerde. Men kwam
te weten, dat de vrouw, die hij bezocht, eene
vreemde was; de bedienden werden spoedig om
gekocht en uitgehoord, en weldra waren er voor
een jaloersche vrouw zooals Strega bijzonderheden
genoeg verzameld, om tot eene intime en langdurige
betrekking, ja tot de waarheid zelve te besluiten.
Deze maal leed zij werkelijk; zich in een on
vermijdelijk lot te schikken was iets dat zij niet
kende; zij herinnerde zich met misnoegen hoeveel
malen zij reeds kunstgrepen had moeten te baat nemen
om hem aan hare voeten terug te brengen, en nu
was zij besloten, indien zij zelve hem niet bezitten
kon, hem ook aan geen andere vrouw te gunnen.
Het ongelukkigste toeval kwam haar te hulp,
om haar zekerheid te verschaffen.
Candida bewoonde een van die huizen, die in
het heuvelachtige Rome niet tot de zeldzaamheden
behooren. Het was namelijk zóo gelegen, dat men
op korten afstand achter haar huis juist in haar
salon kon zien, ofschoon dit aan de straatzij de op
de tweede verdieping lag.
Vrij algemeen heerscht onder deskundigen het
gevoelen dat de versterking onzer weerbaarheid
mir^r nog afhankelijk is van de vermeerdering
onzer strijdkrachten, dan van verbetering der
inrichting van ons krijgswezen. Een onzer speci
aliteiten, de heer de Roo, meent zelfs dat een
minister van oorlog, die zich met ijver daarop
toelegde, het netelige vraagstuk van uitbreiding
der levende strijdkrachten althans niet als zijn
eerste en voornaamste werk zou behoeven te be
schouwen.
Het straks genoemde geschrift levert voor de
juistheid van dit gevoelen weder menig bewijs.
Men krijgt den indruk alsof de administratieve
inrichting van ons leger iu vele opzichten niet
op de hoogte van onzen tijd is en in een sleur
voortgaat, die door het ministerie van oorlog, in
plaats bestreden, in stand gehouden wordt. Eenige
voorbeelden ter opheldering.
De aanbesteding van laken voor het geheele
leger wordt jaarlijks door het departement van
oorlog aangekondigd. Alleen binnen het rijk ge
vestigde fabrikanten worden ter mededinging toe
gelaten. Vervolgens wordt aan de minste inschrij
vers opgave gedaan van de hoofdadministratiën
der verschillende corpsen, met welke zij voor de
levering contraeten moeten sluiten. Bij de leve
ring moeten de lakens naar die hoofdadministratiën
gezonden worden, waar ze worden ontpakt, ge
keurd, dikwerf herkeurd, gekrompen en weder
gekeurd. Daar het algemeene magazijn vau klee
ding en uitrusting zich te Delft bevindt, moet het
gekeurde weder daarheen gezonden, ontpakt, ge
borgen en, hij behoefte, van daar andermaal aan
de korpsen verstrekt worden. Een gevolg dezer
keuriDg door 20 verschillende hoofdadministratiën
is, dat de lakens in kleur en hoedanigheid zooda
nig uiteenloopen, dat hetgeen de eene commissie
afkeurt, door de andere goedgekeurd wordt en dat
het verschil bij het campeeren der troepen in het
oog loopend is.
Waarom worden ook buitenlandsche fabriekan
ten niet ter mededinging toegelaten, hetgeen èn
tot verheffing onzer nij verheid èn tot mindere
prijzen zou leiden? Waarom sluit het ministerie
van oorlog niet zelf de contracten, even als de
departementen van koloniën en marine zulks voor
hunne behoeften doenwaarom heeft de keuring
niet plaats door éene centrale commissie, in plaats
van door de immer afwisselende officiers-keurmees
ters die nimmer de noodige technische waren
kennis kunnen opdoen om op goede gronden laken
goed of af te keuren? Waarom worden al die
noodelooze schrijverij tusschen het departement
en de hoofdadministratiën, al die kosten van ver
voer enz., al die tijdverspilling bestendigd?
De schrijver der brochure stelt die vragen,
Onder de aandoeningen en ontroeringen in dit
tijdsbestek, vergat Candida soms des avonds tijdig
de jaloeziën te doen sluiten, waardoor men van
buiten af, zoodra het licht opgestoken was, alles
kon zien wat er in het salon geschiedde.
Het was den dag vöor beider vertrek. Cesare
had aan Candida, die, in zijn bezit gelukkig, weder
jonger en kinderlijker scheen dan sinds lang het
geval was geweest, meermalen beloofd, dat hij
zich eens in het costuum der Malteezer-ridders aan
haar zou vertoonen. Den laatsten dag, vóór de
sluiting der zittingen, werden de ridders nog een
maal in hun gala-costuum tot een kapittel in de
groote zaal van het Malteezer-paleis vereenigd.
Cesare deelde dit aan Candida mede, die hem nu
lachend en vleiend aan zijne belofte herinnerde.
Hij zeide het haar toe en Candida bracht den dag
in gespannen verwachting door, zag het met blijd
schap avond worden en wandelde vol ongeduld
het salon op en neer.
Eindelijk hoorde zij zijn rijtuig aanrollen. Er
was reeds licht in het vertrek en de gangen, en
met een stralend gelaat vloog zij hem te gemoet,
toen zij zijne sporen hoorde rinkelen en zijn zwa-
ren tred vernam. Getroffen bleef zij staan; zij
was niet vreemd aan het zwak der vrouwen om
de uniform mooi te vinden en nooit meende zij
haar gemaal zoo schoon te hebben gezien, als in
dit ridderlijk costuum dat hen van elkander
scheidde. De lange blauwe mantel met het witte
Malteezer-kruis golfde majestueus neer, de ge
pluimde hoed stond indrukwekkend bij zijn spre-
doch weet er geen antwoord op te geven dan
dit: omdat de hoofdintendant alles zooveel moge-
jk van zich af en naar de corpsen toe zoekt te
schuiven.
Met het klein équipement is het niet beter ge
steld. In de maand September van elk jaar vindt
men in de Staats courant bij herhaling een aantal
gelijkluidende advertentiên van de 20 korpsen,
ter aankondiging van de aanbestedingen in de
verschillende standplaatsen. Na afloop der aanbeste
dingen hebben de hoofd-administratiën daarvan
uitvoerige processen-verbaa} aan het ministerie op
te zenden, teneinde machtiging tot het aangaan
van contracten te ontvangen, waardoor een aantal
zegels vereischt worden, terwijl men het bij éene
groote aanbesteding met éen zegel doen kon.
Dezelfde aannemer bedingt bij het eene korps
hooger prijzen dan bij het andere; dezelfde goede
ren zgn bij bet eene korps beter of slechter van
hoedanigheid dan bij het andere; dezelfde partj
goederen wordt bij het éene korps goed-, bij het
andere afgekeurd; alles omdat de steeds afwisse
lende keurmeesters onbekend zijn met de eigen
aardigheden van het fabrikaat en geleid worden
door allerlei oppervlakkige beschouwingen.
Waarom heeft de aanbesteding niet rechtstreeks
bj het departement van oorlog plaats? Waarom
worden de leveringen niet bepaald in éen, twee
of drie hoofdmagazijnen en de goederen naar een
standmodel onderworpen aan de keuring van vaste
eommissiën
Ditzelfde heeft in België plaats. De leveranciers
zouden zich beter kunnen inrichten dan thans, bij
eene onzekere levering voor éen jaar van onbe
duidende hoeveelheden, mogeljk is. Vele voorwer
pen zouden niet, gelijk nu geschiedt, in het bui
tenland vervaardigd moeten worden, waarvan in
oorlogstijd groot ongerief het gevolg kan zijn en
bij de mobilisatie in 1870 gedeeltelijk het gevolg
reeds geweest is, zoo dat men zelfs, bj de onmo
gelijkheid om aan het benoodigd aantal schoenen
te komen, de soldaten met pantoffels naar het
veld heeft moeten zenden.
Ook do instelling der sergeant-kleermakers en
schoenmakers beschouwt de schrjver als onnoo
dig en kostbaar, in welk opzicht hij het volko
men eens is met den kapitein-kwartiermeester
Koster, die reeds in 1868 in de Economist schreef
„dat de meesters-werklieden niet alleen onnoodig,
maar zelfs schadeljk zijn; dat zj zjn de meest
beschermde gildebroeders uit een reeds versleten
tjdperk."
Al deze punten worden dooi den schrjver be
sproken met eene zaakkennis, welke den deskun
dige verraadt. Bj gebrek aan eigen bevoegdheid
tot beoordeelen, bepalen wij ons er toe zijne be
schouwingen (aan te bevelen in de aandacht van
kend gelaat, de roode rob met de witte strepen
en de gouden galons deed zjne slanke en toch
krachtige gestalte onvergeljkelijk goed uitkomen.
Met de hand op het gevest van den degen liet hij
op haar, die geheel in bewondering verzonken
stond, glimlachend het oog rusten.
„Kom dan toch", zei hj eindelijk, de armen
naar haar uitbreidende, en zj wierp zich aan zjne
borst. Eene onbeschrjfeljke ontroering greep
haar aan: eene aandoening van geluk, maar toch
te geljk een voorgevoel van iets onheilspellends
dat in aantocht was. Cesare kuste haar teeder,
en hoed en mantel afleggende, liet hij zich op een
stoel neêr. Zij knielde bij hem, en aldus bleven
zij lang over het geluk en de toekomst spreken.
Plotseling keek Candida verschrikt om. Het
was haar, alsof zij gevoeld had, dat vreemde
oogen op haar rustten. Een licht kletteren tegen
de vensters herinnerde haar, dat de jaloeziën nog
niet gesloten waren. Om den bediende niet binnen
te roepen, ging zij het zelve doen, en toen meende
zij eene schaduw voorbij de ruiten te zien zweven.
Zj verschrikte nog heviger, ofschoon zj zelfs
geen vermoeden had, dat op dit oogenblik de
teerling over haar lot was geworpen.
Lady Stuart had van haar Napelschen officier
bet bericht ontvangen, dat Cesare d'Aquino eiken
avond eene vrouw bezocht, dat hj geheel bj haar
te huis scheen te zjn, dat lij bj haar bleef sou-
peeren, dat zij mevrouw de markiezin werd ge
noemd, en dat zij zelfs in tegenwoordigheid van
het dienstdoend personeel elkander met de ver;
