N°. 192.
119e Jaargang.
1876.
Dinsdag
15 Augustus.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijko nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiêni 20 Cent per regel.
Geboorte- Trouw- Doodberichten enz.van 1—7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagent voor België en Frankrijk: de firma Havas, Laffite C°. te Brussel en Parijs.
Bericlit.
Uithoofde der verplaatsing onzer bureaux
wordt men verzocht alle brieven, boodschap
pen als anderszins, bestemd voor de redactie
of de administratie van dit blad, in het
vervolg te adresseeren:
„Aan het bureau der Middelbnrgsche
courant, St. Pieterstraat A 72, alhier.
Middelburg, 14 Augustus,
Benoemingen en besluiten.
0 n d e r vv ij s.
Marine en leger.
MIDDEL
GSCHE
Aan het commissariaat van politie alhier zijn
inlichtingen te bekomen omtrent een gevonden
gouden potloodhouder, een parapluie en eene beurs
of zakje, waarin eenig geld en twee sleutels.
Het Handelsblad brengt nog eens den loop der
tegenwoordige ministerieele crisis in herinnering.
Bij de pogingen, die aangewend zijn om de hou
ding van de leiders der liberale partij belachelijk
of verdacht te maken, is het noodig op dat histo
risch overzicht in het bijzonder de aandacht te
vestigen.
„Den 19™ Juli, drie dagen na de intrekking van
het militieontwerpdeelde de minister van finan
ciën aan de tweede kamer mede, dat al de leden
van het kabinet hun ontslag hadden gevraagd,
maar dat de koning zijne beslissing wenschte te
verdagen, tot na afdoening der „loopende zaken."
„Den 23™ Juni bracht de tweede kamer hare
werkzaamheden ten einde. Den 26™ ging ook de
eerste kamer uiteen en stond dus niets meer in den
weg aan ernstige pogingen, om een beslissing te
nemen omtrent het ministerie.
„De geheele vorige maand schijnt echter gebruikt
te zijn om te beproeven, of het doenlijk was het
ministerie te redden. Waarschijnlijk zijn die pogin
gen afgestuit op den constitutioneelen zin van
eenige der ministers, die het als niet oorbaar be
schouwden langer aan het bewind te blijven, na
Jiet votum der tweede kamer en die zich niet ver
antwoord achtten, tot een ontbinding te adviseeren.
Naar i2s geruchten te oordeelen, heeft men ook
getracht onwilligen te vervangen, maar ook
dit schijnt te zijn mislukt door de zeer begrijpe
lijke ongeneigdheid van de aangezochte personen,
om in een zoo wrak vaartuig, als het ministerie
geworpen was, plaats te nemen.
„Met deze vruchtelooze stappen tot reconstructie
werden vijf weken verspild. De afgevaardigde,
die bij de beraadslagingen op 16 Juui als spreker
der oppositie was opgetreden, de heer Kappeijne,
bleef tot 20 Juli in den Haag en gaf daardoor te ken
nen dat hij bereid was de verantwoordelijkheid van
zijn spreken te dragen. Maar geen opdracht kwam
tot bem, integendeel nog tot het einde der maand
schijnt men aan de mogelijkheid te hebben geloofd
om het kabinet Heemskerk te behouden, zonder
dat eerst de liberale partij in de gelegenheid was
gesteld een ministerie te vormen.
„Ten slottê hoeft men echter blijkbaar ingezien,
dat het ministerie Heemskerk, in zijn geheel of
gewijzigd, zich niet weder aan deze tweede kamer
kan vertoonen, tenzij de liberale partij eerst öf
het bewind had van de hand gewezen, óf in po
gingen om een kabinet samen te stellen niet was
geslaagd, Zoo geschiedde dan in de vorige week,
wat reeds in de laatste dagen van Juni had be-
booren te geschiedende heer Kappeyne werd aan
gezocht zich te verklaren. Hij heeft zich niet
„schuilgehouden," maar gelijk hij gedurende vier
weken na het afdoen der „loopende zaken" zich
beschikbaar hield, haastte hij zich thans huiswaarts
te keeren, zoodra een ernstige uitnoodiging tot
hem kwam. Heden begeeft hij zich naar het Loo
om Z. M. van advies te dienen.
„Wij gelooven uit de gedragslijn van den heer
Kappeijne het besluit te mogen trekken, dat hij
bereid is de samenstelling van een liberaal kabinet
op zich te nemen, althans daartoe ernstige pogin
gen in het werk te stellen, en dat verheugt ons."
Het Handelsblad voegt aan dit overzicht den
wensch toe dat alle liberale leden der tweede
kamer thans zullen medewerken om een liberaal
kabinet niet slechts tot stand te brengen, maar
het in stand te houden en nuttig werkzaam te
doen zijn.
In hoeverre deze wensch, met welken wij ons
gaarne vereenigen tot vervulling zal komen, moet
de naaste toekomst ons leereu.
Tot ons leedwezen vernemen wij dat van de
vijf nieuwbenoemde leden der plaatselijke school
commissie alhier, weder drie besloten hebben
voor de benoeming te bedanken.
Uit de gemeenterekening van Zierikzee over
1875, die thans ter visie ligt, is het volgende
geëxtraheerd. Totaal inkomsten f 153,104.12j,
totaal uitgaven 145,951.15J, goed slot 7152.97.
Inkomstenle hoofdstuk. Ontvangsten wegens
vroegere diensten f 17916.22. 2e hoofdstuk. Baten
en opkomsten spruitende uit eigendommen en be
zittingen, aan de gemeente toebehoorende 25154.31,
3e hoofdstuk. Belastingen en heffingen f48356.25i,
4e hoofdstuk. Inkomsten van verschillenden aard
en toevallige baten /'27968.03. 5® hoofdstuk. Bui
tengewone ontvangsten 33709.35, waaronder voor
verkoop van zelkasch f 14055.60, en afkoop van
tiendrecht 19354.90.
Onder de uitgaven komen voorvoor jaarwed
den van leeraars en onderwijzers 27871.75, voor
andere kosten van middelbaar en lager onderwijs,
(onderhoud gebouwen) f 2172.42, voor gewoon
onderhoud openbare gebouwen, 15701.234, voor
aanleg en vernieuwing f 13715.02voor subsi
die aan armbesturen en kosten van verple
ging behoeftige krankzinnigen f 11670.62voor
dekking van het vermoedelijk te kort der bank
van leening 11023,12.
Men schrijft ons uit Veere, van den 12en dezer
Heden vierde onze bejaarde en geachte geneesheer
doctor I. Strehler het jubilé zijner vijftigjarige
promotie als med. doctor. De jubilaris, die den
12 Aug. 1826 te Wurzburg in Beieren den doc
toralen graad erlangde, en nog eenige jaren als
militair geneesheer bij het Nederlandsch leger is
werkzaam geweest, vestigde zich, zes en dertig
jaren geleden, iu deze gemeente en deelde in het
lief en leed, dat Veere ondervond. De geachte
man ontving op dezen, voor hem zoo gedenkwaar.
digen dag blijken van belangstelling niet slechts
van zijn gemeenteleden, maar ook van de leden
en enkele oud-leden der Vereeniging van genees
kundigen, die hem een prachtigen stoel met zilveren
plaat ter herinnering aanboden, terwijl schier alle
geneeskundigen uit Middelburg en enkelen uit
Zuid-Beveland persoonlijk hem kwamen begroeten.
De Staats-eourant van 13 en 14 dezer bevat
het tweede aan den minister van binnenlandsche
zaken nitgebraebt verslag van de commissie, belast
met het afnemen van het eerste natuurkundig
examenvermeld in art. 4 n° 8 der wet van
1 Juni 1855 (Staatsblad n° 59), gewijzigd bij de
wet van 8 Juli 1874 (Staatsblad n° 97.)
Volgens de „Amsterd. Ct." en het „Dagblad'
zou te Parijs eene overeenkomst betreffende de
suikerregeling zijn geteekend.
Dit is niet juist.
Er is te Parijs niets anders onderteekend dan
een proces-verbaal, waarin is geconstateerd, dat
men het omtrent eene nieuwe regeling niet eens
is kunnen worden. Vad
Als eene bijdrage tot de eenten-quaestie
brengt de N. Arnh. Cfc in herinnering wat in
1827 gebeurd is. Toen de duiten werden opge
ruimd en door centen zouden vervangen worden,
ontstond er gebrek aan koperen pasmunt. Er waren
geen genoegzame hoeveelheden centen en halve
eenten in omloop gebracht en toen de duiten finaal
buiten omloop werden gesteldheerschte er een
benauwend gebrek aan koperen pasmunt. Wel
haast werd daarin voorzien door aanmunting van
centen en halve centen maar dat welhaast kostte
aan de ingezetenen intusschen eenige duizenden.
Er was gebrek aan kopergeld. Wat was daaraan
te doen? Eenige slimme kooplieden wisten er
wel raad op: zij lieten in Duitschland koperen
penningen slaandie zij tegen zilvergeld uitgaven.
Het volk was geholpen en nam die penningen
gretig aanmen kon daarmede van elkanIer komen.
De invoerders van die penningen maakten goede
zaken. Hunne winkels werden druk bezocht.
Eindelijk waren er centen genoeg in omloop. De
Duitsche penningen verloren daardoor hunne waarde.
De houders van penningen vervoegden zich nu
bij de emiftentenmaar deze waren toen zooals
ze thans zijnzij hadden wel weinig of geene
waarde hebbende zaken willen uitgeven tegen een
door hen bepaalden cours, maar achtten zich niet
verplicht ze tegen dien coers weder terug te
nemen. Nu hadden er oploopen plaats, straat-
schandalen, ruiten werden ingeworpen en eenige
vertoornde bedrogenen wegens rustverstoring ge
straft. De invoering der centen had intusschen
aan het volken wel voornamelijk aan de min-
gegoeden, duizenden gekost.
De poging van den minister van Hall heeft ook
aan de natie duizenden gekost. En de vraag rijst,
hoevele duizenden nu aan het volk de invoering
zal kosten van de bronzen munt.
Het munteollege schijnt slechts noode over te
gaan tot het aanmunten van koperen pasmunt.
Steeds schijnt het te denken dat er een voldoende
hoeveelheid van die pasmunt is geslagen. Tot
tweemaal sedert de invoering van de centen heeft
dat college zich daarintot kolossale schade van
velen en tot even groot voordeel van enkelen,
bedrogen. Dat nu ten derden male hetzelfde ge
brek aan koperen pasmunt zich zou voordoen en
dat men gevaar zou loopen van verhooging van
alle prijzenvooral van levensbehoeftenten ge
volge van gebrek aan betaalmiddelzou toeh wat
al te erg zijn. Daarom hoopt de N. Arnh. Ct.,
dat de regeering nieuwe centen zal laten aanma
ken spoedig en op ruime schaalbedenkende,
dat de thans in omloop zijnde Hollandsche centen
zeker niet meer dan 1/3 bedragen van het aantal
koperen muntendie thans hier te lande in om
loop zijn. Met genoegen verneemt de N. Arn. Ct.
dan ookdat „aanstaanden Maandag weder aan
's rijks munt een aanvang zal worden gemaakt
met het slaan van koperen pasmunt". Men zij nu
niet te bang te veel te slaan. Hct)
Onder het opschrift „weigering van eedsaf
legging" leest men in het Palei3 van Justitie het
volgende verhaal uit Amsterdam.
In de zitting van Donderdag werd een diefstal
van lood behandeld. De zaak had weinig om
het lijf: de feiten waren bekend, en geen enkel
belangrijk verschijnsel deed zich daarbij voor.
Uit ëen enkel oogpunt echter was bet getuigen
verhoor opmerkelijk.
Een timmermansbaas weigerde, alvorens zijn
getuigenis af te leggen, den gebruikelijken eed te
doen.
Mijn overtuiging verzet zich daartegen
sprak hij.
Voorzitter„Zijt ge dan Doopsgezind
Getuige„Neen mijnheer, Evangelisch-Lu-
thersch".
Voorzitter: „Dan hebt ge geen vrijheid, den eed
te weigeren. De wet schrijft hem gebiedend voor,
en bepaalt tevens, hoe elke gezindte dien heeft af
te leggen: de Israëlieten met gedekten hoofde, de
Christenen blootshoofds, beide onder het opsteken
der beide voorste vingers van de rechterhand en
onder het aanroepen van Gods heiligen naam."
Getuige: Ik kan er niet toe besluiten. Eerst
onlangs heb ik een zaak verloren, omdat ik er
niet toe kon overgaan, den eed te zweren."
Voorzitter: „'tls de oude quaestie, voorlang
door ons hoogste rechtscollege uitgemaakt. Ik
zou u inderdaad raden ons niet op te houden. In
dien gij bij uwe weigering volhardt, stelt ge u
noodeloos aan gevangenisstraf bloot; van weigeren
kan geen sprake zijn."
Na eenige aarzeling onderwerpt getuige zich,
en met een glimlach op de lippen spreekt hij den
voorzitter de sacramenteele woorden na.
Voorzitter: „Uw glimlach, mijnheer, is vrij onge
past. Ik wil toegeven, dat men evengoed de
waarheid kan spreken zonder als m e t een
eed; ofschoon er, als men het voornemen koestert
dit te doen, geen grond bestaat voor den eed
terug te deinzen. In elk geval echter is het aan
roepen van Gods naam tot getuigenis der waarheid
een ernstige plechtigheid, die alles behalve een
glimlach verdient. Gij zult wél doen dit voortaan
niet uit het oog te verliezen!"
Daarmee was dit incident afgeloopen. Het had
bij volhardende weigering allicht een curieuse
wending kunnen nemen.
Volgens de Indische bladen houdt de officier
van justitie bij de rechtbank te Batavia zich be
zig met het verzamelen van inlichtingen betrekke
lijk de schipbreuk van het stoomschip „Luitenant-
generaal Kroesen" en heeft hij voorgesteld eene
commissie van deskundigen tot zijne voorlichting
te benoemen.
belastingen. Benoemd tot ontvanger der directe
belastingenin- en uitgaande rechten en accijusen
te Almelo c. a.A. Bik, thans ontvanger der di
recte belastingen en accijnsen te Uithuizen c. a.
tot ontvanger der directe belastingen en accijnsen
te Akkrum c. a.D. L. Heinsius, thans ontvanger
derzelfde middelen te Sexbierum c. a.tot ont
vanger der directe belastingen en accijnsen te
Joure c. a.J. van Zandbergen Buwalda, thans
ontvanger derzelfde middelen te Drachten c. a.
Benoemd tot controleur der directe belastingen,
in- en uitgaande rechten en accijnsen te Doetin-
chem G. C. Antinkthans in dezelfde betrekking
te Heerenveenen te fleerenveen D. G. Crans,
thans adjunct-controleur derzelfde middelen te
Nijmegen.
onderscheidingen. Vergunning verleend aan den
voor den dienst in Indië bestemden soldaat C. J.
M. F. Jiinemanu van het koloniaal werfdepot, tot
het dragen der Duitsche medaille, ingesteld ter
herinnering aan den veldtocht tegeu Frankrijk in
1870 en 1871.
Het gemeentebestuur van Oost en West-
Souburg verschafte jl. Vrijdag aan de school
jeugd een waar genot, door hen dien dag feestelijk
te onthalen.
Te elf uren waren ongeveer 130 kinderen in de
school aanwezig, waar door burgemeester en wet
houders eene prijsuitdeeliug aan hen die daarop
aanspraak hadden plaats hadwaarna zij allen on
der leiding van den hoofdonderwijzer en den
kweekeling aan de rijkskweekschool te 's Herto
genbosch B. A. v. d. Reest, aldaar tijdelijk werk
zaam, eene wandeling door het dorp deden, en ver
volgens naar de buitenplaats van den burgemeester,
waar hen eene genoeglijke ontvangst was bereid
en aan allen vrijheid werd gegeven de plaats rond
te wandelen. Na die wandeling werden zij in
drie afdeelingen door den photograaf Preuninger
gephotograp heerd
Vervolgens begaven zij zich weder naar de
school, waar zij op onbekrompen wijze recht
feestelijk werden onthaald. Na nog eene wande
ling naar West-Souburg gedaan te hebben keerden
allen in eene vroolijke stemming huiswaarts.
Tot bestrijding der kosten is door het gemeente
bestuur eene som van f 25 aan de bijdrage van
f 9 uit de provinciale fondsen voor getrouw
schoolbezoek, toegevoegd.
De tweede afdeeling van het Nutsrapport
betrekkelijk het onderzoek naar de werking der
wetten op het lager- en middelbaar onderwijs is
afgedrukt, en zal dezer dagen aan de leden toe
gezonden worden.
Door den gemeenteraad van Aaïdeaburg
is besloten eene som van 40 toe te staan voor
't houden van een schoolfeest bij gelegenheid van
de uitdeeling der beloonïngen voor getrouw school -
bezoek, aangekocht uit de door de provincie be
schikbaar gestelde fondsen.
De commissie van oppertoezicht en beheer over
de kweekschool voor zeevaart te Leiden geeft
kennis, dat op Maandag den 28™ dezer in het ge
bouw der inrichting aldaar een keuring zal plaats
hebben van knapen, welke bij 's rijks zeemacht een
verbintenis wenschen aan te gaan.
Bij beschikking van den minister van kolo
niën van 11 dezer zijn C. J. Mulder en A. Doorn-
weerd, werklieden, afkomstig van de artillerie
stapel- en constructie-magazijnen te Delft, enJ. T.
