N°. TO. 119e Jaargang. 18T6.
W oensdag
22 Maart.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën20 Cent per regel.
Geboorte- Trouw- Doodberichten enz.: van 1—7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Watersnood.
BERICHT.
Zij die zich vóór 1 April 1876 op
deze courant abonneerenontvangen de
nog in dit kwartaal verschijnende nom
mers van het blad gratis.
Middelburg, 21 Maart.
c e
FEUILLETON.
8.
De hulpprediker van Brentburn.
Sedert de opgave van gisteren is aan het bureau
van dit blad ontvangen
Yan N. N. ƒ25; van Q 0.25; van een dienst
bode ƒ1; van U. D. ƒ3; van het Hotel Antheu-
nissen 37.75; van W ƒ2.50; „bijeenverzameld op
Zaterdagavond" 6.
Te zamen 75.50, makende met de vroegere
opgaven ƒ395,35.
Deze giften zijn aan de hoofd-commissie te
Amsterdam overgemaaktwaarvan het ontvang
bewijs ter inzage van belangstellenden gelegd zal
worden.
De overvloed van plaatselijke en binnenlandsche
berichten in de laatste dagen verhinderden ons tot
dusverre het breedvoerige debat in de tweede
kamer over het hooger onderwijs verder te volgen,
over welk onderwerp overigens een brief van onzen
Haagschcn correspondent reeds een paar dagen
ligt te wachten.
Wij kunnen echter niet nalaten met een enkel
woord te wijzen op het hoogst gewichtig punt van
debat, dat sedert Vrijdag jl. in behandeling is en
waarvan de telegraaf ons heden waarschijnlijk de
beslissing zal mededeelen.
Men weet dat het wetsontwerp, de drie bestaande
hoogescholen behoudende, aan deze uitsluitend het
recht van examineeren en dat der verleening van
doctorale graden toekent. De oprichting van
athenaea wordt overigens aan de gemeenten over
gelaten.
Bij amendement stellen de heeren Kappeyne,
Mackay, Tak en de Vries, in overleg met de
heeren Godefroi en Jonckbloet voor, aan het athe
naeum te Amsterdam mede het jus promovendi
toe te kennen, mits de gemeenteraad der hoofdstad
dat athenaeum fgèheel op denzelfden voet inrichte
als de rijks hoogescholen. Bij dit stelsel verkrijgt
men dus vier hoogescholen en vervallen de athenaea,
Naar hei Enyelsch van Mevrouw OUphant.
{Vervolg.)
HOOFDSTUK IV.
JUFFROUW BBOWW.
St. John was door het gesprek met tante Jane
geheel en al van zijn stuk gebracht. Het had een
schaduw over zijn stil leven geworpen. Hij kon
tegen juffrouw Brown geen goeden morgen of
goeden avond zeggen, zonder inwendig te sidderen
voor het oogenblik wanneer hij haar zou moeten
verklaren dat hij hare diensten niet verder gebrui
ken kon. 'tZou al erg genoeg zijn geweest indien
hij het tegen Anna in de keuken had moeten
zeggen, maar dan had hij er ten minste juffrouw
Brown of zelfs Cecily op kunnen afzenden, terwijl
hij er in dit geval niemand anders vóór kon
spannen. Soms enkel ten gevolge van de ge
heimzinnige aantrekkingskracht die akelige dingen
uitoefenen repeteerde hij het binnensmonds als
hij 's avonds laat nog in zijne studeerkamer zat en
wist dat er niemand meer in de pastorie op was,
of wanneer hij geheel alleen een eenzamen weg
De heer Corver Hooft brengt drie nieuwe arti
kelen op het tapijt, welke vroeger door de com
missie van rapporteurs reeds waren voorgesteld.
Volgens zijn voorstel kan het Amsterdamsch
athenaeum (de naam blijft behouden) het jus pro
movendi bekomen, indien het onderwijs, de examens
enz. worden ingericht als hij de rijks hoogescholen.
Andere gemeentelijke athenaea kunnen bij afzon
derlijke wet, op daarbij te stellen voorwaarden,
hetzelfde recht verkrijgen.
Het onderscheid tusschen de beide voorstellen
is dat bij het eerste aan het verlangen van Am
sterdam voldaandoch de weg voor de oprich
ting van meer „vrije" universiteiten elders afge
sneden wordt. Bij het voorstel-Corver Hooft hangt
het van eene toekomstige meerderheid in de volks
vertegenwoordiging af, of er eenmaal meer gemeen
telijke inrichtingen met het jus promovendi zul
len verrijzen.
De heer des Amorie van der Hoevende katho
lieke afgevaardigde nit Breda eindelijk, stelde
gisteren voor als aanhangsel op het amendement-
Kappeijne de bepaling in de wet op te nemen,
„dat aan gemeentelijke athenaea hij voldoening
aan dezelfde eischenbij afzonderlijke wet, dezelfde
rechten als aan de vier universiteiten kunnen wor
den toegekend." In beginsel dus hetzelfde als het
amen dement-Corver Hooft.
Van de aanneming van zijn voorstel stelde de
katholieke afgevaardigde zijne ondersteuning van
het amendement-Kappeijne afhankelijk. Nu is het
echter de vraag of het amendement-Kappeijne
zonder de katholieke leden eene toereikende
meerderheid kan bekomen. Het is toch in strijd
met het regeeringsontwerp en vindt bovendien
tegenstand bij vele ledendie vier universiteiten
voor ons land te veel achten.
De standvastigheid der Amsterdamsche afge
vaardigden en van allen die Amsterdam willen
helpenwordt dus op eene zware proef gesteld.
Zij kunnen waarschijnlijk hun doel niet bereiken
zorider aan de katholieken de hand toe e steken en
daarmede het groote beginsel: „het recht van
examineeren en promoveeren uitsluitend aan den
staat", prijs te geven.
Mocht echter deze coalitie der vrienden van
Amsterdam met de vrienden van de „vrije" uni
versiteiten zegevierendan is het de vraag of de
regeering haar ontwerp zal kunnen handhaven.
De minister Heemskerk heeft van het begin af aan
het uitsluitende recht van den staat vastgehouden.
Hoe groot nu de geneigdheid van den minister
ook zijn moge om aan het gemeen overleg veel
ten offer te brengenmag zijne inschikkelijkheid
hem toch niet tot de opoffering van hoofdbegin
selen brengen.
De beslissing die heden vallen zal, mag dus met
ging aan den anderen kant van .het dorp. „Ik
zal uwe diensten niet verder noodig hebben."
Ontzettende formule! de bloote gedachte daaraan
deed het bloed in zijne aderen stollen. Dat schrik
kelijke bewustzijn maakte hem nog meer terugge
trokken dan hij geweest was. Hij hield op met
die avondwandelingen die hij vroeger deed, als de
twee meisjes vlug vooruit liepen, en hij op zijn
gemak met de handen onder de rokspanden achter
haar aan kwam stappen, terwijl de kleine juffrouw
Brown gewoonlijk een paar schreden ten achteren
met kleine stapjes mededraafde en theologische
vraagjes of punten van twijfel, die zij gaarne op
gelost wilde hebben, aan zijn oordeel onderwierp.
De stilte van den avond, het zachte schemerlicht
dat alles verzachtte en onzeker van omtrekken
maakte, behaagde hem beter dan het schelle licht
en de levendige kleuren van den dag. Als hij
dan dood op zijn gemak voort wandeldemet
die twee nimfenfiguurtjes voor hem uit, die van
den eenen kant van den weg naar den anderen
vlogen, dan was de hulpprediker gelukkig, in
weerwil van al wat hem had kunnen neêrdrukken.
Aan 't eind van deze wandelingen nam hij dikwijls
den weg over het kerkhof en bleef hij een oogen
blik staan bij 't witte kruis dat op het grat zijner
vrouw was geplant; doch dit bracht in zijne ge
moedsstemming geen verandering teweeghij
ging daar heen zoo als hij zou gedaan hebben
indien Esther te bed had gelegen, om haar tus
schen de gordijnen zachtkens: „Goeden nacht,
mijn beste!" toe te roepen. Zij gaf hem geen
rechs 'Is een der hoofdpunten van het debat be
schouwd worden.
De gemeenteraad van Middelburg heeft in
zijne heden namiddag gehouden zitting onder
anderen de volgende hesluiten genomen.
Aan het burgerlijk armbestuur en het bestuur der
godsbuizen is, onder nadere goedkeuring van gede
puteerde staten, machtiging verleend tot den verkoop
van tiendblokken in de gemeente Oosterland en
'sHeer Jansland.
Aan P. Duijvekot is 80 M. grond in koop en
aan P. van Loo 54 centiaren grond, thans in erf
pacht door hem bezetenmede in koop afgestaan.
Den kweekelingen J. Holthuijzen, A. Langejan
en H. Meijler op school G is eene buitengewone
belooning toegekend wegens verrichte buitengewone
werkzaamheden, voor de beide eersten ad ƒ10 en
voor laatstgenoemden ad 5 per maand gedurende
vier maanden.
Aan den gemeentebode G. Dekker is eervol
ontslag verleend met een pensioen ten bedrage van
177.60 'sjaars. In zijne plaats is door burge
meester en wethouders aangesteld J. A. Julianus,
thans assistent-vischkeurder, die als zoodanig zal
worden opgevolgd door H. F. Cornelus.
Het kohier der plaatselijke directe belasting op
de inkomsten voor 1876 is voorloopig vastgesteld,
zijnde het bedrag der te heffen percentage 2°7100!
of zooveel minder als zal blijken noodig te zijn.
In een volgend nommer geven wij het gewone
verslag.
Het Provinciaal blad van Zeeland n8 30 bevat
de volgende circulaire van gedeputeerde staten
dezer provincie:
„Overwegende dat in de schrijfwijze der namen
van verscheidene gemeenten in dit gewest verschil -
bestaatoverwegendedat eene eenvormige spel
ling dier namen wenschelijk is; gelet op de in
der tijd door de gemeentebesturen aan den heer
commissaris des konings gegeven inlichting ten
opzichte van de spelling, den oorsprong en de be-
teekenis van de namen hunner gemeenten en op
andere gegevens;
1°. De schrijfwijze van de namen der gemeen
ten in Zeelandbij het provinciaal bestuur te
volgenvast te stellen als volgtAagtekerke,
Aardenburg Arnemuiden AxelBaarlandBath,
Biervliet, Biggekerke, Borssele, Boschkapelle.
Breskens, Brouwershaven, Bruinisse, Burgh,Cad-
zandCats ClingeColijnsplaatCortgeneDom
burg, Dreischor, Driewegen, DuivendijkeEede,
Eikerzee, Ellemeet, Ellewoutsdijk, Goes, Graauw,
's Gravenpolder, Groede, GrijpskerkeHaamstede,
's Heer Abtskerke, 's Heer Arendskerke, 's Heeren-
hoek, Heille, Heinkenszand, Hengstdijk, Hoede-
antwoord, maar de arme ziel was nu wel bezorgd
en gelukkig, en waarom zou hij het ook niet zijn?
Bij het avondeten toonde hij zich dan altijd op
geruimd; dat was bij hem het beste gedeelte van
den dag.
Maar dit alles was nu voorbij sedert het bezoek
van juffrouw Maydewde gedachte aan dat oogen
blik, 't geen voorzeker met snelle schreden naderde,
waarop hij zou moeten zeggen„Ik zal uwe dien
sten niet verder noodig hebben," overweldigde
hem. Hij had het bijna als een papegaai ver
scheidene malen opgezegd, zoozeer was zijn gemoed
vervuld met hetgeen komen moest. En juffer
Maydew van haar kant, ik behoef het wel niet
te verzekeren, liet er geen gras over groeien. "Zij
was zoo overtuigd vau juffrouw Brown's onbe
kwaamheid, zoo begeerig om haar plan nit te voe
ren en vervuld met de drukte die dit haar ver
schafte, dat ook haar kalm leven er geheel door
verstoord was. Zij ging al hare vriendinnen be
zoeken, om naar de jongejuffrouwen-kostscholen
te informeeren waarmee deze bekend waren.
„'tMag niet al te duur uitkomen, maar 'tmoet
heel goed zijn," verklaarde zij aan al hare ken
nissen, die, gelijk de meeste andere menschep,
met zekeren eerbied vervuld werden op 't hooren
van den naam van St. John. Het verwekte in
die stille, fatsoenlijke buurt bijna eene opschud
ding, die zelfs doordrong tot in de deftigste huizen
op Bussell Square, in een paar van welke juffer
Maydew bekend was. „Twee heel lieve meisjes,
dochters van een predikant," zeide zij daar, „juist
kenskerke, Hoek, Hontenisse, HoofdplaatHulst,
KapelleKatiendijkc, KerkwerveKloetinge,
Kouwacht, Koudekerke, Kabbedijke, Kruiningen,
Meliskerke, Middelburg, Neuzen, Nieuwerkerk,
Nieuw- en St. Joosland, Nieuwvliet, Nisse,
Noordgouwe, Ncordwelle, Oostburg, Osterland,
Oostkapelle, Oost- en West-SouburgOssenisse,
Oudelande, Oud Vosmeer, Ouwerkerk, Overslag,
Ovezand, Philippine, Poortvliet, Eenesse,
BetranchementEilland Eitthem Sas van Gent,
Scherpenisse Schoondijke, Schore Serooskerke
(Schouwen)Serooskerke (Walcheren)St. Anna-
land St. Anna ter Muiden St. JansteenSt. Kruis,
St. Laurens, St. MaartensdijkSt. Philipsland,
Sluis, Stavenisse, Stoppeldijk, Tholen, Veere,
Vlissingen, Vrouwepolder, Waarde, Waterland
kerkje, Wemeldinge, WestdorpeWestkappelle,
Wissekerke, WolfaartadijkIJerseke, IJzendijke,
ZaamslagZierikzeeZonnemaireZoutelande,
ZuiddorpeZnidzande
2°. Dit besluit bij deze mede te deelen aan de
besturen der gemeenten in Zeeland en hun te ken
nen te geven dat het der vergadering aangenaam
zal zijn zoo de vastgestelde schrijfwijze bij de ge
meentelijke administratie worde gevolgd."
Gaarne vestigen wij alsnog de aandacht op eeni-
ge pogingen tot verzachting van het lot der lijden
den door den watersnoodwelke door stad- of
gewestgenooten gedaan worden.
De heer dr. Sibmacher Zijnen geeft bij de boek
handelaars van Ben them en Jutting eene voorlezing
uit, bevattende, „herinneringen uit de 17® eeuw,''
uit den tijd der VoétianenCoecejanen en Laba-
distenwelke menige bijzonderheid bevat uit het
kerkelijk en godsdienstig strevenook van onze
Zeenwsehe vaderendie in onze dagen aanspraak
op belangstelling maken mag.
Ook de voordrachtaanstaanden Vrijdag door
mej. E. Baart in het Schuttershof alhier te hou
den over „Eenige bladzijden van auteurs van den
jongsten tijd" zij voor een druk bezoek aanbevo
len, niet slechts ter wille van het liefdadige doel,
maar ook omdat het ongetwijfeld velen aangenaam
zal zijn met het letterkundig talent onzer stadge-
noote opnieuw kennis te maken.
Te Groede hebben het plaatselijk departement
der maatschappij tot Nut van 't Algemeende
muziekvereeniging en de rederijkerskamer Jacob
Cats eene commissie gevormd tot het inzamelen
van giftenterwijl bovendien door deze vereeni-
gingen aanstaanden Donderdag eene muzikale en
letterkundige uitvoering voor hetzelfde doel gege
ven zal worden.
Aldaar werd heden reeds eene som van 300
meisjes die eene recommandatie voor een instituut
zouden zijn." En langs dezen weg vond zij ge
legenheid onderhandelingen aan te knoopen met
eene kostschool die werkelijk zeer hooge pretensiën
maakt, maar die twee meisjes, welke van zoo goede
zijde gerecommandeerd werden en znlk een voor
naam klinkenden naam droegen, gaarne voor minder
dan den gewonen prijs wilde aannemen. Met
triomf in het hart schreef tante Jane aan St. John
zoodra zij dit toppunt van hare wenschen bereikt
had, en stortte daarmede wanhoop in het zijne,
zooals wel overbodig is te zeggen. Maar zelfs
nadat St. John twee- of driemaal aangeschreven
was kon hij zijn moed niet opschroeven tot het
peil, dat noodig was voor den verschrikkelijken
stap, dien men van hem vergdeen eerst een
brief, waarbij juffer Maydew hem berichtte dat zij
eerlang zou overkomen om hare nichtjes persoon
lijk naar de kostschool te brengen, zoodat zij ver
zocht dat het uitzet der meisjes zou gereed gemaakt
worden, kon hem tot handelen nopen. Men had
in den ganschen omtrek geen rampzaliger man
kunnen vinden dan den hulpprediker, nu de om
standigheden hem aldus geweld aandeden. De ge
dachte aan de vreeselijke taak, die hem te wachten
stond, had hem den geheelen nacht geen oog doen
luiken. Hij kon bijna geen ontbijt gebruiken en
de meisjes bespraken met elkander wat papa toch
schelen kon, toen hij plotseling in de kleerkamer
verscheen, waar juffrouw Brown stil aan de groote
tafel bezig was in haar net handje schrijfvoorbeelden
voor de kinderen te maken.
