N°. 66. 119e Jaargan 1876. Vrijdag 17 Maart. Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco f 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent, Advertentiën20 Cent per regel. Geboorte- Trouw- Doodberichten enz.van 1—7 regels 1,50 j iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. BERICHT. Zij die zich voor 1 April 1876 op deze courant abonneerenontvangen de nog in dit kwartaal verschijnende nom mers van het blad gratis. Middelburg, 16 Maart, Watersnood- wat de geweldige stormen en de hooge waterstand reeds sedert geruimen tijd deden vreezen is gebeurd. Van verschillende oorden komen berichten van dijkbreuken en overstroo mingen tot ons. Huizen storten inde bewo ners, gelukkig nog hun leven te reddenzien hun inboedelvaak hun eenige bezitting, door de golven weggespoeldhunne velden over stroomd, zbodat in langen tijd niet aan veld arbeid gedacht kan worden, en zichzelven, met hunne gezinnen, gedwongen het eerste het heste toevluchtsoordwaar hun althans geen levens gevaar meer dreigt, op te zoeken. De ellende en het gebrekwelke onder zulke omstandig heden reeds op het oogenblik geleden worden, behoeven door ons niet beschreven te worden ze zijn, helaas, aan eiken Nederlander hekend. Maar ook hekend is het dat hij zulke ram pen ieder Nederlander voelt, dat hij verplicht is zijne in kommer verkeerende landgenooten de hand toe te reiken. Onze medeburgers daartoe op te wekken, weten wij dat'onnoo- dig is: zij zullen zich, waar hulp gevraagd wordtniet onbetuigd laten. Maar wel kan het zijn nut hebben op spoedige hulp aan te dringen. Juist in de eerste oogenblikken is aan alles gebrek. Daarom wekken wij op tot het samenstellen van plaatselijke commissiën, welke -zich met het inzamelen en overmaken van liefdegiften kunnen belasten. Aan het bureau dezer courant wordt inmiddels de gele genheid opengesteld om de bijdragen voorloo- pig af te gevenwaarna die door ons, hetzij aan eene der te vormen sub-commissiën over gedragen, hetzij aan de reeds gevormde com missiën op de plaatsen des onheüs overgemaakt zullen worden. Reeds vestigden wij met een enkel woord in ons nommer van Dinsdag de aandacht op de rede door den heer van Eek uitgesproken in de zitting der tweede kamer van den 9en dezer, tot aanbeveling der gymnastiek als verplicht leervak aan degym- nasiën. Wij deelen nu zooveel te liever zijne woorden in hun geheel mede, daar de Middelburg- sche afgevaardigde bij die gelegenheid ook een ander punt behandelde, dat tegenwoordig dikwijls besproken wordt: de toenemende leerstof op alle inrichtingen van onderwijs. Uit hetgeen de heer van Eek zeide, zal opnieuw blijken dat, ofschoon de hooge eischen, welke aan de hersenen der leer lingen gesteld worden, misschien hun bedenkelijke zijde hebben, echter, indien het onderwijs op de hoogte van onzen tijd zal wezen, daarvan niets kan afgenomen worden. „Het is de vraag, zeide de heer van Eek, of hetgeen op het gymnasium zal geleerd worden ten behoeve van de studie, waarop men zich op de hoogesehool zal toeleggen, als voorbereiding noodzakelijk is om zich juiste begrippen te vormen van de wetenschap die men later beoefenen zal. „Daarom moeten die onderwerpen aan de eischen der studie op de hoogesehool getoetst worden; en het is dus niet de vraag of er veel of weinig zal geleerd worden, maar of hetgeen geleerd zal wor den, noodig is. Nu vind ik hier een aantal vakken die in mijne jeugd niet werden geleerd, maar waarvan ik het gemis zoo gevoel dat, wilde ik J wijzen op hetgeen mij dientengevolge ontbreekt^ ik uit schaamte van het woord zou afzien. „Ik wijs slechts op de natuurkunde. Bij de uitoefening van het rechtsgeleerde vak stuit ik herhaaldelijk op moeilijkheden tengevolge van mijn gebrek aan kennis der eerste beginselen dier wetenschap. „Zoo konde ik ieder onderwerp nagaan, doch het veld is te ruim. De heer van der Kaay heeft, mijns inziens, vooral in éen opzicht zeer gezondigd, namelijk op de talen. De talen wil de heer van der Kaay er uit hebben, en indien men zijnen weg wilde volgen, stel ik mij voor," dat men vermoede lijk eene Latijnsche school zou hebben, zooals die in de vorige eeuw bestond; maar een gymnasium, overeenkomende met de tegenwoordige eischen der maatschappij, zie ik er niet in. „De wetenschap, mijne heeren, wordt meer en meer internationaal. Terwijl vroeger de geleerde onderwerpen in het Latijn werden behandeld, ge schiedt dit nu niet meer. Een ieder schrijft in den regel in zijne eigen taal. „Degene dus, die de wetenschap wil beoefenen, moet van de moderne talen kennis hebben, of hij zal van de wetenschap weinig vrucht hebben. „Ik wijs hier tevens op een ander verschijnsel, namelijk dat de wetenschap tegenwoordig door de volken gemeenschappelijk beoefend wordt. „Men komt in congressen bijeen, en daar wordt de wetenschap in de moderne talen gezamenlijk behandeld en worden daarvoor te zamen regels gesteld. „Indien ,men dus niet den weg volgt, van bui tengewoon veel aandacht te geven aan de moderne talen, indien men zich tevens in die talen niet behoorlijk kan uitdrukken, dan zal het gebeuren dat men in de congressen op de Nederlanders de leer zal toepassenOn traitera de vous, chez vous et sans vous. Betreffende de gymnastiek zeide de heer van Eek het volgende: „De commissie van rapporteurs maakt de-gym nastiek tot een verplicht vak. „Ik zou gaarne aan de regeering in overweging geven om dat ook te doen. Ik heb hier beschou wingen gehoord over gymnastiek van de zijde van diegenen die dit niet willen maken tot een ver plicht vak, waaruit ik zou opmaken dat zij niet veel aan gymnastiek gedaan hebben, Die sprekers gaven mij den indruk alsof zij meenden dat de gymnastiek alleen strekt om het lichaam eenige beweging te geven en dus door eene wandeling zou kunnen worden vervangen. „Neen, de gymnastiek moet beoogen eene alge- meene ontwikkeling van het spierstelsel, moet het lichaam gezond en krachtig maken, opdat het ook bestand zij tegen het zich eigen makeD van de studie die men zich hier voorstelt. Laten wij toch begrijpen dat de studie niet iets abstracts is, maar een uitvloeisel moet zijn van een lichaam, in staat die indrukken te ontvangen die men verlangt. Mens sana in corpore sano, laat ons die leer der ouden betrachten en begrijpen dat de gymnastiek het voermiddel moet zijn, waaruit wij de middelen putten om ons op eene gezonde wijze de begrippen van het hooger onderwijs deelachtig te maken. „Ik zou zelfs een stap verder willen gaan, maar vrees dat ik niet geheel begrepen zou worden door een volk, welks gymnastische ontwikkeling door andere volken vor wordt overtroffendie daarvan de waarde beter gevoelen dan wij. „Ik zou willen vragenwat verstaat men onder gymnastiek? Ik voor mij zou, waar dit mogelijk was, daaronder niet alleen willen verstaan de gewone oefeningen op den drogen grond, maar bepaaldelijk ook het zwemmen. Doch ik zeide reeds, dat ik zeker naar het oordeel van vele leden te ver zou gaanwanneer ik nog verder bij dit punt bleef stilstaan. Het is echter mijne overtui ging dat alle deelen van het lichaam krachtig moeten geoefend worden. Eerst dan zal voldaan worden aan den verstandigen wensch der Romei- nen„een krachtig lichaam en daardoor een gezond oordeel." Het komt ons voor dat in deze woorden een juist beginsel is uitgedrukt. De leerstof kan niet verminderd worden, willen wij met onze nationale ontwikkeling niet zinken beneden het peil, dat door de andere volken wordt aangegeven. Alleen dooi' doelmatige inrichting en mededeeling van hetgeen geleerd moet worden, door alles achterwege te laten wat de hersenen nutteloos vermoeit en door eene krachtige oefening van het lichaam naast de inspanning, die van den geest gevergd kan het nadeel van te veel te moeten leeren voorkomen wórden. De heer van Eek heeft zijn wensch ten opzichte der gymnastiek niet vervuld gezien. De oefening van het lichaam is bij de wet niet verplichtend gesteld, maar facultatief gelaten. Aan de gemeen tebesturen bij de inrichting hunner gymnasia en aan de ouders bij de opvoeding hunner zonen blijft dus nu de taak om zijne woorden in toepas sing te brengen. Aan de gisteren gehouden herstemming voor de verkiezing van een lid voor den gemeenteraad te Goes hebben 204 van de 396 kiezers (zijnde 25 meer dan bij de verkiezing op 1 dezer) hunne stem uitgebracht. Vier biljetten zijn bij de opening op heden van onwaarde verklaard. Gekozen is de heer W. de Liefde met 105 stemmen terwijl op den heer G. J. Besseling 95 stemmen waren uitgebracht. Den 14en dezer had te Kerkwerve de be grafenis plaats van het stoffelijk overschot van wijlen den heer G. van der Cingel, die gedurende 20 jaren als burgemeester aan het hoofd dier gemeente had gestaan. Op de begraafplaats had zich eene menigte belangstellenden en vrienden verzameld. Aldaar was ook de gemeenteraad vertegenwoordigd. Bij monde van den heer H. F. Reynvaanpredikanten den heer J. G. Bethe, secretaris der gemeente, werd aan de nagedachte nis van den overledene hulde gebracht, die zeker bij allen die hem gekend hebben in eere zal blijven. Zooals reeds kortelijk door ons werd medege deeld heeft de heer Schimmelpenninck van der Oye in de kamer-zitting van gisteren de regeering geïnterpelleerd over den toestand van het water in onze rivieren, daar het z. i. bij de loopende geruchten wenschelijk was hieromtrent officieele mededeeling te ontvangen. Hij stelde daartoe deze vragen „1° Is het waar, dat de toestand der dijken bij Emmerik zoo gevaarlijk is? „2° Hoe is op het oogenblik, na den doorbraak op Duitsch grondgeblied, de toestand meer bepaald van de Lijmers? „3° Heeft de minister ook berichten omtrent den toestand van Nederhemert? „Welken indruk heeft de regeering van de ont vangen berichten, opdat niet noodelooze ongerust heid voortdure De minister van binnenlandsehe zaken maakte in zijn antwoord het voorbehoud dat de toestand elk oogenblik kan veranderen, door elke keering van den wind. De waterstand te Keulen was gisteren morgen 8.53 M.: in de laatste 24 uren was er een val van 23 centim. en de daling was te Maastricht 15 centim. in de 24 uren. Dat punt is eenigermate gerust stellend. Van doorbraken in Pruisen wist de minister alleen maar van die van den dijk bij Essen. Hoogstwaarschijnlijk zal dientengevolge het water de graafschap inloopen. De^ burgemeester van Emmerik heeft geseind aan den burgemeester van Doetinchem. Men is ook bevreesd voor een doorbraak op nog een punt buiten onze grens, ook op Pruisisch grondgebied. Door onze autoriteiten is aan de Pruisische waakzaamheid aanbevolen. Van de Lijmers had de minister geen berichten. Wat er is van de bedreigde punten aan den Gel- derschen IJsel is bekend. Wat de waterschappen betreft, met den meest loffelijken ijver en met waakzaamheid doet men overal zijn best. De berichten van den noorder Lekdijk waren gisteren morgen iets beter dan vroeger. Bij Vreeswijk heeft men gisteren nacht de dijken gekist. Een honderdtal mineurs is daartoe uit Utrecht afgezonden, er zal nog meer militaire macht gerequireerd worden. Anderhalf uur geleden (ongeveer half éen uur) ontving de minister bericht dat de toestand in den Bommelerwaard zorgelijk is zonder onmiddellijk gevaar', dat Nederhemert voorloopig buiten ge vaar is. In Noord-Brabant is werkelijk de toestand zeer treurig. De doorbraak van eenige dagen geleden is bekend. De bewoners van verscheidene dorpen zijn van daar vertrokken. De doorbraak yan den Bosch is bekend. De schade is bijzonder groot aan den spoorweg UtrechtBoxtel. De kisting van rijshout, die daar was aangebracht, is weder losgeraakt en gezonken. Voor dat gedeelte van Noord-Brabant is op dit oogenblik geen lichtpunt te zien. Omtrent het Geldersche was men nog bezorgd voor het waterschap Kuilenburg, gelukkig zonder grond. De heer Schimmelpenninck van der Oye consta teerde daarop dat dus de toestand ernstig is, maar de geruchten toch overdreven waren. Door hoog water en storm is de spoorweg tusschen Groningen en Hoogezand tijdelijk on bruikbaar. Tusschen Hoogezand en Nieuwe Schans wordt, b'ehalve voor goederentreinen, de dienst geregeld onderhouden. De omnibusdienst tusschen Hedel en Vught is gestaakt en de telegraphische gemeenschap van Hedel met 's Bosch verbroken. In den spoorweg tusschen Orthen en 's Bosch is eene verzakking ontstaan. Tengevolge van eene dijkbreuk nabij Wesfël hebben op 13 dezer de treinen der KeulenMin- dener spoorwegmaatschappij nos- 116117112 en 118alsmede de goederentreinen niet geloopen en de treinen n09. 113 en 115 tot en van de plaats van de doorbraak. Woensdag is de dienst van en naar de plaats van de doorbraak weder regelmatig begonnen. Aan de herstelling wordt krachtig gewerkt. StaatsGt.) Van het meteorologisch observatorium to Utrecht meldt menDen geheelen nacht woedde er een storm uit het zuidwesten. De sterkste windstoot had een drukking van 90 kilogram. Deze kwam te 11 uren's avondsde gemiddelde winddrukkin g was 55 kilogrammen op den vierkanten meter. Gisteren avond werd aan de N. R. Ct. geseind: Van Grave: Van Blauwe Sluis tot Kessel is de toestand ellendigde dijk tusschen Maren en Kessel is zeer gevaarlijkveel menschen zijn met het noodweer niet te redden. Van 't Wild en Maren vlucht alles naar Alem. LithLithoyen en Oyen staan diep onder water. Het vee moet zich al zwemmende redden. Overal langs de dijken is huisraad aan gespoeld. Honderden huizen zijn in genoemde plaatsen ingestort. Er is groote nood. Toevoer van voedsel en dekking is onmisbaar. De Maas teekende te 6 uren 10.76; stormweder. Van Woudrickem: De dijk van Ponderoyen is heden namiddag be zweken. De polders Brakel en Pouderoyen loopen vol. Daardoor is het water hier in de laatste 8 uren 30 centimeter afgeloopen. Bijzondere onge lukken in zoover bekend ishebben niet plaats gehad. Van Zalt Bommel: Heden nacht en voormiddag woedde hier een hevige stormgepaard met onweder. Nederhe mert en Driel hadden groot gevaar voor door braak. Door krachtige inspanning is het gevaar gekeerd. Te Brakel is de Nieuwendijk op vijf plaatsen doorgeslagenondanks de onvermoeide pogingen. Het kasteel is opengesteld voor een toevluchtsoord. De Bommelerwaard raakt aaü bet beneden district onder water. Het boven-district, waarin Bommel gelegen is is beschut door den Meidijk. Heden avond te zeven uren rijst de baro meter. De wind is niet hevig. Van Deventer: De peilschaal teekent 6.98 M. boven A. P. Het water is 5 centimeter gewassen. Hevige wind. Uit Schoonhoven: De was van 't water was sedert gisteren 0.10 M.heden avond te 6 uren 4.46 M. Er zijn veel voorzorgsmaatregelen genomen. Sterke ZW. wind. Uit Roermond: Voormiddag 9 uren teekende de peilschaal 19.47 A. P.'s avonds te 6 uren 19.40. Wind en stort regens. De Merumsche dijk is doorgebroken. De rijksweg te Horn heeft veel geleden. Verscheiden dorpen zijn overstroomd. Door den storm van Zondag is veel verwoest.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1876 | | pagina 1