4
Telegraphische berichten.
Benoemingen en besluiten.
Marine en leger.
Verkoopingi
- The
Stat
I
Maart a. en de herstemmingzoo die noodi g is
op Donderdag 6 April daaraanvolgende.
Men schrijft ons uit Rotterdam:
„Voor de arrondissements-rechtbank alhier werd
Dinsdag het drukpers-proces behandeldwaarvan
wij onlangs melding maakten. De heer H. Heijer-
mans stond als redacteur van het Zondagsblad
(uitgave van de heeren Nijgh van Ditmar)
terecht, omdat hij in zijn blad het publiek ge
waarschuwd had tegen zekere maatschappij die
zich ten taak stelt van personen uit de lagere
volksklasse contributiën te innen, voor het aldus
opgehaalde geldna aftrek van de administratie
kosten voorwerpen aan te koopen en deze voor
werpen onder de contribuanten te verdeelen.
„De drie zoogenaamde directeuren dezer maat
schappij werden als getuigen gehoord. Op de
toehoorders maakte dit verhoor den indrukals
of die „directeuren" de eigenlijke beschuldigden
warendie zich te verantwoorden hadden wegens
praktijkenwelke de tusschenkomst van den straf
rechter hoogst noodig maakten. Er kwamen leelijke
antecedenten ten laste van deze „directeuren" aan
het licht, en nog leelijker bijzonderheden aan
gaande het philanthropisch karakter hunner maat
schappij. Vooral de rechters m™. Bergsma en
de Sitter wisten met bewonderenswaardigen tact
antwoorden uit te lokkendie geen twijfel over
lieten of men had hier te doen met eene onder
neming, die de ernstige waarschuwing der pers
dubbel en dwars verdiend had.
„Maar van waar dan deze strafvervolging Ver
biedt onze wetgeving aan de pers, te waken dat
een onontwikkeld publiek niet het slachtoffer
worde van lieden als deze „directeuren" De rede
van den substituut-officier van justitie mr. v. d.
Werk zou opheldering geven. Deze ambtenaar
van het openbaar ministerie keurde het goeddat
de pers waarschuwde tegen maatschappijen als
deze. Hij wilde ook niet het recht van critiek
betwisten. Maar de strafvervolging gold de
wijze van critiseeren. Eene scherpe cri
tiek keurde hij goedmaar niet deze scherpe
critiek. Evenwelverzachtende omstandigheden
waren slechts voor het grijpenen daarom eischte
hij slechts eene geldboete van f 10.
„Een zeer genadige straf, maar dan toch een
straf. Een straf wegens de wijze waarop iets
gedaan wordt, dat men goedkeurt.
„Het komt ons voor, dat door de wijze, waarop
het O. M. zijne, houding in deze zaak heeft ver
dedigd, die houding niet beter wordt. Intusschen
zal thans de rechtbank een voor de pers zeer ge
wichtig beginsel te beslissen hebben. De grond
wet waarborgt ons drukpersvrijheid, behoudens
ieders verantwoordelijkheid voor de wet. Die ver
antwoordelijkheid was tot hiertoe wel te dragen.
Minder door onze strafwetgeving dan door de
practijk werd zij de pers tamelijk gemakkelijk
gemaakt. Doch wanneer het voortaan voor den
rechter niet meer de vraag zal zijn of de pers
goed of kwaad doet, maar wel op welke wijze
zij het goede doet, dan zai het zeer moeilijk
worden die verantwoordelijkheid te dragen. De
pers zou dan onder een repressief stelsel komen,
nog veel erger dan een preventief stelsel (censuur)*
„Ook in ander opzicht zal het vonnis der recht
bank in deze zonderlinge zaak van zeer veel ge
wicht zijn.
„De wet verbiedt het houden van loterijen zon
der autorisatie. De bewuste „directeuren" nu
houden eene „verdeeling", die door den ambte
naar van het O. M. werd genoemd eene vermomde
loterij en door een der rechters zelfs eene open
bare loterij. In plaats nu, dat deze lieden wegens
die obwettige handeling terechtstaan, wordt ge
hoor gegeven aan hunne klacht tegen de pers,
die het onwettige dezer handeling aanwees en het
tot in het gebeente door. Hij kreeg vermaningen
van rhumatiek en had een zwaren aanval van de
griep te doorstaan. Dit was in 't voorjaar, het
gevaarlijkste seizoen voor iemand met zwakke
longen, en in Chester's familie was eens een jong
meisje aan de tering gestorven. Hij bad nu juist
den leeftijd waarop de mensch het meest bezorgd
wordt voor zijn leven en, de hoopvolle stemming
der jeugd verliezende, begint te gevoelen dat hij
sterfelijk is en dezen of genen dag den tol aan de
natuur zal moeten betalen. Hij werd bang en
raadpleegde een méégaand dokter, die volkomen
bereid was te verklaren dat zijn gezondheidstoe
stand een verblijf, óf te Mentone óf op Spitsber
gen noodzakelijk maakte, precies zcoals de patient
het verkiezen zou.
De heer Chester plaatste daarop eene adverten
tie om een hulpprediker. De gemeente was zoo
klein, dat" hij tot op dat oogenblik aan zulk een
voorwerp van weelde geen behoefte had gehad.
Hij kreeg nu een zeer geschikten plaatsvervanger
in den heer Cecil St. John, die van harte gaarne
bereid was al de plichten van het ambt voor
minder dan de helft van het traktement te ver
vullen. Chester, die in zijn soort een liberaal
man was, stond aan St. John de pastorie af om
te bewonen en liet hem al zijne meubelen ten
gebruike, met uitzondering van de kostbare Smir-
nasche tapijten, die ieder ook bekennen zal dat te
goed voor e'en hulpprediker waren; en daarop
sloeg hij den weg naar 't Zuiden en den zonne
schijn in. Wat was het hem nu luchtig om 't hart 1
publiek waarschuwde op zijne hoede te zgn.
Welken indruk zou het moeten maken op het
publiek, waar zulke heden hunne clientèle vinden,
zoo een rechterlijk vonnis niet aan hunne hande
lingen een einde maakte, maar integendeel hun de
kroon op het hoofd plaatste?
„Doch wij willen, al is de substituut-officier
van de Werk zoo edelmoedig critiek toe te
laten, niet een vonnis critiseeren, dat er nog niet
is. Alleen veroorloven wij ons, in het belang
van de roeping der persernstig te protesteeren
tegen de leer, door het openbaar ministerie ver
kondigd."
Herbenoemd tot burgemeestersvan Cadzand
de heer A. Erasinusvau Retranr hemen t de heer
Iz. Risseeuw Jz.en van Zuidzande de heer A. J.
Rissceuw.
Op verzoek eervol ontslag verleend aan
J. van Nispen Jz.te Bruinisse, als opzichter
der visscherij op de Schelde en Zeeuwsche stroomen.
TWEEDE KAMER.
De geheele zitting was gewijd aan de toelich
ting en besproking der verschillende amendementen
voorgesteld op artikel 5 der wet op het hooger
onderwijs, aanwijzende de leervakken, waarin aan
de gymnasia onderricht gegeven zal worden. Om
trent een aantal vakken openbaarde zich groot
verschil van meening.
De regeenng heeft het artikel nader eenigszins
gewijzigd in den geest van het voorstel der com
missie van rapporteurs, zoodat het onderwijs in de
Fransche, Hoogduitsche en Engelsche letterkunde
uit de rij der verplichte vakken wegvalt. Mede
is art. 9 betreffende de examens gewijzigd in den
geest der voorstellen van de commissie aan rap
porteurs.
middelbaar onderwijs. Op verzoek eervol ontslag
verleen'dmet 1 Mei a.aan F. F. Milatz als
leeraar aan de rijks hoogere burgerschool te
Warffum.
De minister van marine brengt in de Staats
courant van hedenten vervolge op de aankon
diging van den 3en dezer, ter kennis dat in dit
jaar bij het Koninklijk instituut voor de marine
worden opengesteld48 plaatsen voor adelborsten
3e klasse voor den zeedienst en 6 plaatsen voor
adelborsten 3e klasse voor de mariniers. Het
admissie-examen zal aanvangen in de maand
Juni a.
Blijkens een bij het departement van marine
ontvangen telegram is Zr. M*. schroefstoomsc.hip
Aruba, onder bevel van den luitenant ter zee
1" k'asse jhr. J. A. Röellden 8en dezeruithoofde
van het ongunstige weder, te Cowes binnenge-
loopen.
Het oefenings-eskader in West-Indië zal
waarschijnlijk, volgens de plannen der regeering,
dit jaar daar gestationeerd blijven.
Landbouw.
(Vervolg.)
Om te doen zien hoe gemakkelijk men zaden
en planten veredelt toekende spreker oen. bloeiende
schorseneer. Yan de bloemen, die zij meestal in
rijken overvloed draagt, behield zij er slechts vier.
Deze vier verdeelen nu het voedsel en het sap,
Te Mentone werd hij spoedig beter, zoodat bij
zich naar aangenamer en levendiger plaatsen kon
begeven, doch daar hij om redenen van gezond
heid zijne gemeente had verlaten, vereischte het
fatsoen dat hij „sukkelend" zou blijven. Niets
valt gemakkelijker, wanneer men geld genoeg
bezit en niets te doen heeft. Hij kocht eene
kleine villa bij Napels, die een lief uitzicht had
en togen den oostenwind beschut lag. Hij werd
eene groote autoriteit met opzicht tot de antiqui
teiten van den omtrek en kwam daardoor in voort
durende aanraking met de voornaamste personen.
Bijzonder nam hij zich in acht; nooit was hij na
zonsondergang buitenshuis, zorgvuldig meed hij
den wind die sirocco genoemd wordt, en geen
voorzorgen waren er die hij niet tegen de koorts
aanwendde. Hij begon er aan te denken een boek
over Pompeji te schrijven. En op deze wijze
vloten zijne jaren onder de aangenaamste tijdkor
tingen heen, zoodat hij ten slotte bijna vergat dat
bij eigenlijk dominé te Brentburn was. Jonge
leden van zijne academische faculteit herinnerden
het zich echter nu en dan zeer goed en vroegen
stekelig of hij nimmer van plan was dood te gaan.
„Ge kunt verzekerd zijn, dat hij daar wel voor
zorgen zal, als hij er iets aan doen kan", zet de
deken der faculteit dan met een lachje, want hij
kende zijn man. In al dien tusschentijd maakte
de hulpprediker St. John het zich zoo gemakke
lijk mogelijk en vergat van zijn kant, dat hij niet
van rechtswege de dominé was. Geen wonder
dan ook dat iemand, die toch twintig jaren lang
dat anders misschien zestig a zeventig bloemen
zou moeten voeden. De zaden, die zij geven, nu
veel beter en 'krachtiger gevoed, hebben een niet
falend kiem vermogen, en geven een veel beter
en grooter wortelpen. Het vertoonde zaad van
veredelde en niet veredelde leverden een zeer in
'toog loopend verschil.
Na de bespreking dezer vele en nuttige zaken,
verpoozen we een uurtje bij de winstgevende die
ren in den landbouw. De dierkunde heeft ons
een onschatbaar voordeel doen kennen. We kun
nen namelijk onfeilbaar zeker aan elke koe zien,
of ze veel of weinig, lang of kort melk geeft,' en
of de melk boterrijk is of niet. Deze wetenschap
zijn we verschuldigd aan Franciscus Guenon, een
tuinmanszoon. Deze heeft zich van 1814—1861
gewijd aan het bestudeeren van den melkspiegel
der koeien. De heer Sluis heeft die wetenschap,
op de wijze door Guenon beschreven, aan de
practijk getoetst en ze overal bewaarheid gevon
den. Op welken stal men hem ook brengt, overal
zal hij onmiddellijk de beste en de slechtste, de
langste en de kortste melkgeefster aanwijzen. Ter
verduidelijking wierp hij nu in ruwe omtrekken
eene koe op 't bord en teekeude daarop van éen
klasse der melkspiegels achtereenvolgens de ver
schillende orden en hare kenmerken, zoo duidelijk
en klaar, dat deze les zeker vruchten zal dragen.
Daar uwe courant echter geen landbouwblad is
en menige lieve lezeres telt, mag ik over dit onder
werp niet verder uitweiden, dewijl ik dan ook zou
moeten gewagen van den oorsprong der kalfjes,
bekend onder den naam van stier. Genoeg zij
het mee te deelen dat iedere boer in dien spiegel
kan leeren kijken, en ik hem ten sterkste aan
raad er dadelijk mee te beginnen. Die spiegel
zegt wat de koe is en wat ze geeft. Tusschen
dit alles strooide de spreker met kwistigen over
vloed praotische wenken en opmerkingen over de
koe vóór en na het kalven. Als dit laatste ge
beurd is, staande vrouw en de meid vaak ge
reed om het beest eens recht goed te doen, en het
op allerlei dingen te trakteeren, die het anders
nooit krijgt, doch die vaak het melkgevend ver
mogen der koe verloren doen gaan, en dus zeer
af te keuven zijn. Op afdoende gronden toonde
nij aan waarom dit niet goed is. Zie maar eens,
zei hij, wat de koe de eerste vier en twintig uren
doet, als zij op de weide kalft. De eerste zes a
zeven dagen mag men ze niet opproppen en de
natuur geweld aandoen. Voor kraamvrouwen bakt
men immers geen spekpannekoeken
Aan het kiezen vooral van mannelijke fokdieren
kan men geene te groote aandacht wijden en er
meestal ook niet te veel geld voor besteden. Men
moet ze voor gemeenschappelijke rekening koopen.
In Engeland bcod de heer Sluis eens te vergeefs
f 1500 voor een ram. Voor rekening der vereeni-
ging „Hollandsch noorderkwartier" waarvan hij
lid is, kocht hij er toen een voor f 800, waarmeê
zij goede zaken maakte. In een jaar werd er, hij
een dekgeld van ƒ15, op de aandeelen van 25,
niet minder dan f 23.30 afgelost. Van zulke ram
men krijgt men ooien, die op anderhalfjarigen
leeftijd 120 geldenBij alles moet men naar
vaste regelen te werk gaan, streven naar veredeling
en naar grootere productie. Door velerlei ophel
dering teekende spieker het te volgen spoor.
De beantwoording der gedane vraag: moet men
de melk, als ze van de koe komt, spoedig afkoe
len, ja, of neen sloot de voordracht. Melkkelders
dicht aan den openbaren weg, of in de nabijheid
van machinerieën zijn niet goed, daar door het
trillen van den grond de melk in beweging komt.
De melk moet zoo spoedig mogelijk in roombussen
gedaan worden en stil blijven staan. Hoe ze ge
plaatst en behandeld moet worden, maakte hij
duidelijk door een teekening en eene beknopte
verklaring van een Zweedschen melkkelder.
Door arbeid kan men alles, maar door arbeid
de fungeerende predikant was geweest, in dat
denkbeeld geraakte.
St. John was iemand van groote gemoedsrust
en geringe geestkracht. Waar men hem neerzette
bleef hij zitten, in dank alle gaven der Voorzie*
nigheid aannemende, zonder eenige poging om te
veranderen wat verkeerd of te verbeteren wat
slecht was; niemand had het verder gebracht dan
hij in de kunst om zich in de omstandigheden te
schikken. Was hij eenmaal ergens geplaatst, dan
kon alleen eene kracht van buiten hem in bewe
ging brengen, nimmer eene kracht van binnen.
Hij nam al wat hem overkwam aan, zooals de
vogels de kruimkens aannemen die men hun toe
werpt, zonder naar dó herkomst te vragen noch
eenige verkiezing aan den dag, te leggen. De
eenige zaak, waarin hij ooit een eigen wil had,
was de vriendelijkheid. Hij kon niemand kwetsen,
niemand iets onaangenaams aandoen, en door zijne
zachtmoedigheid gevoelde hij zich zelf te nauwer-
nood ooit ongelukkig. Al de armen hadden hem
lief; nooit kon hij huu iets weigeren, en zijne
vermaningen waren altijd als een balsem, zoodat
zij niemand pijn deden.
Dit was de indruk, dien St. John op zijne vrien
den en zijne gemeente maakte. Het was hun als
of hij altijd dezelfde zou blijvenen dat hij zou
sterven of weggaan of iets anders worden dan hij
altijd geweest was, kon men zich even moeielijk
voorstellen als dat geologische tijdperk toen de
bergen nog in vloeibaren toestand verkeerden en
geen plantgewas op de aarde groeide. Dat dit nu
gegrond op kennis. Laat het dus van ons niet
langer gezegd kunnen worden, dat we onze jon
gens thuis en de land- en tuinbouwscholen onbe
volkt laten.
Met een lulde goedkeuring der aanwezigen en
eene warme dankbetuiging van den «voorzitter,
eindigde dit leerrijke tochtje door veld en stal.
Schouwen-Duiveland, 4 Maart '76.
Men schrijft aan de Goesche Ct. uit Weste
lijk Zeeuwsch VlaanderenDezen winter worden
er ontzaglijk veel boomen geveld en vele zijn
aangekocht door vreemdelingen. Een van deze
heeft minstens 20.000 besteed in verschillende
gemeenten van dit district.
De loting voor de nationale militie is afgeloopen
enzooals gewoonlijkwerd daarbij veel en hevig
gevochten. Dit jaar zelfs nog meer dan gewoon
lijk. Politie en goede wegen ontbreken dan ook
in grooten getale, 't Gemis van de eerste wordt
vooral gevoeld op feestdagen in die buurten, waar
plusminus 10 herbergen waaronder een aantal
kroegen zich bevindenen die toch zonder
politie zijn, daar deze de handen vol heeft binnen
de gemeenten.
Door den gebrekkigen toestand der meeste we
gen zijn vele landlieden verplicht de weekmarkten
te Oostburg, IJzendijke enz. te voet te bezoeken.
Te Driewegen heeft vóór eenige dagen een
persoon, waarschijnlijk wegens huiselijke onaan
genaamheden zich door ophanging van 't leven
beroofd.
Men zal zich herinneren, zegt het U. D., dat
onze beroemde zeeheld M. A. de Ruyter, nu twee
.eeuwen geleden, in 1676, te Napels, door zijne
voorspraak, do in vrijheidstelling heeft bewerkt van
26 Hongaarsche predikanten, die om hunne belij
denis van het evangelie uit hun vaderland naar
Italië gevoerd waren en op de galeien in de vreese-
lijk8te slavernij zuchtten. Dit is in de vorige
maand, den 11 Februarifeestelijk herdacht door
de hervormde hoogeschool te Debreecn in Hon
garije, tot eer der nagedachtenis van onzen on-
vergetelijken de Ruyter. Aan de godgeleerde
faculiteit der Utreehtscke hoogeschool is van deze
feestelijke herdenking door een Latijnschen brief
kennis gegeven, met bijvoeging van de meest har
telijke wenschen voor den welstand en bloei van
het koninkrijk der Nederlanden, van de Nederland-
sehe kerken en bepaald ook van de hoogeschool
te Utrecht.
De aandeelhouders der Hollandsehe bank te
'sGravenhage hebben met den len April a. tot
directeur benoemd den heer mr. H. Vreede, in
plaats van den heer W. Eek die zijn ontslag ver
zocht heeft.
Mevrouw de weduwe Anton Bergmann heeft
de 5000 frankenwelke aan haar echtgenoot waren
toegekend voor zijn werk „Erneat Staas", bestemd
voor een nieuw uit te Schrijven prijsvraag op het
gebied der Nederlandsche letterkunde.
Dinsdag avond is te Amsterdam in 't Entre
potdok brand ontstaan in de lading katoen van
een Amerikaansch schip; de brandweer was da
delijk tegenwoordig en wist een uitbarsting der
vlammen te voorkomen.
De kapitein van 'tschip „Neutraal", uit
Nieuwe-PekelaC. S. S. Dietzis op reis van
Hammerfest naar Venetië door een stortzee over
boord geslagen en verdronken, een vrouw met
zoontje achterlatende.
De aandeelhouders van den dierentuin te Brus
sel zijn tegen 19 dezer tot een algemeene verga
dering bijeengeroepen, om te beraadslagen over
de ontbinding der maatschappij, want, niettegen
staande alles wat er aangewend is om den dieren-
zoo stond met een hulpprediker, die er eigenlijk
slechts tijdelijk was en door eenig ongeval, dat een
anderen oud mau in Italië weervoer, of door een of
anderen gril van dienzelfden ouden man uit zijne
plaats kon verdreven worden alsof hij nooithad
bestaan, zette nog iets bijzonder eigenaardigs aan
dien indruk bij. Niemand kon zich voorstellen
wat Brentburn zou zijn zonder den heer St. John,
en deze dacht er eveneens over.
Op het tijdstip, waarop dit verhaal een aanvang
neemt, was de hulpprediker een weduwnaar met
twee gezinnen. Hij was zoo onvoorzichtig geweest
tweemaal te trouwen; hij had twee volwassen
dochters, die tot hem zouden komen, maar nog
niet aangekomen waren, en twee zeer kleine jon
gens, wier moeder kortelings gestorven was. Hoe
die moeder en de knaapjes er gekomen waren,
tot St. John's eigen groote verbazing, en wie de
dochters waren die hem bijstand zouden komen
bieden, moet ik verhalen voordat ik verderga.
Het geheele tweede huwelijk was in het leven van
den hulpprediker eene toevallige omstandigheid.
tuin aantrekkelf
tekort nog te gr<
er meer uitbreic
melingen zeldzan
lingen te lokken
(Wordt vervolgd-)
Gisteren avonc
een hu is en erf
n° 33. Verkocht
8 Maart 's av. 11
9 's morg.
's av. 6
T'
Zitting
De algemeene
werp "tot regelinj
den geopend do
rede ten betooge
geen kennis van
sitair onderwijs
kundigen waren
kundige betreft
eigen taal vervl
gepriviligeerde st
Grieksch achtte 1
en hij wenschte|
gerscholen als
zouden aansluite
studiën, gebrek
zou echter in de?
tot de academie
trachten de wet
onmacht om orj
het meest demon
Drie sprekers 1
de eerste plaats
ving onder den
lies van een trou
de algemeene sj
kamer, van den
ste vruchten val
van groote ontwi
stige en logisch
willig, niet om
hoogescholen verl
voor dit debat.
een nederig, eem
den moed vaD
maar daarbij ge|
een zeer groote
kamer, voor he<|
lijken indruk zot;
hij er zich toe,
dè poging tot
verklarende dat
vruchten afwerpei
beginsel dat wij c
De heer Jonckl
hulde aan de
Loon, die ook
treurd, daar hij
gemoedelijk tegel:
bacli bestrijdend,
geldt voor de vl
maar niet voor
prof. Donders dj
verklaarde, terwi
maar ook de ei
land voor spreker
Met dit gevoe
Berkhout ten vol
sieke vorming vei
De heer van
lijk verwachtte v<
dus slechts vier
moesten worden
gemeene wet te
hoogleeraren,reg
fing van twee
godgeleerdheid.
Alsvorens de
nu ook de mini
sombere stemming
hooggewaardeerde
wacht verlies di
plaats men zoo i
Met genoegen
discussie constate?
dat de heer 1
erlangen zou:
klassieke vorming
gen van den til
nister geloofde
kundige wetenselL
degelijk klassieke
dan hoe de leve'
eenheid van wet|
om zoozeer aan
gelijk tfouwens
daarvan uitspraak
nister op dat dep
tot Latijn en Gi
noch de vakstud
zen. Niet ten bn:
dat het wenscheli
medici te splitsei
een deel aan de h
de heer van Wal
sche faculteiten,
terwijl hij den
dat, ofschoon men
zicht zou noodig
de bedenkingen ni
men liever het best
Nadat de heer
hij alleen vrijheid
heer Idzerda herii
werden de algeme<
Op art. 1 (oms
stelde de heer Lenti
het dualistisch kaïf
definitie was, mo
ter uitdrukken
die." De minisi
elastisch moest zij
ontbrak; dualistis
het hooger onderv.
om de wetenscha
