MIDDELRURGSCIIE r 263. Vrijdag 1875. COURANT. 5 November. Middelburg 4 November. Sit blad yerschijnt dagelijks met uitzondering yan den Zondag, den 2en Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen. De prijs per 3/m.., franco is f 350. Door de regeering is aan de staten-generaal inge diend een wetsontwerp tot intrekking van het keizerlijk decreet van 30 December 1809betreffende de zooge naamde kerkfabriekenvoor zoover het nog in sommige streken van ons land van toepassing is. Die streken zijn de provincie Limburg, Staats-Vlaanderen, benevens de gemeente Viissingen. Naar aanleiding van dit wetsontwerp heeft de heer J. B. van üugenpoth, van 'sHertogenbosch, in een opstel in het Vaderland de vragen gesteldwelke Paul Louis Courier in 1823 aan Frankrijk voorlegde Serons-nom capucins? Ne le serous-nous pas Foila aujourcThui la question. Na een blik geworpen te hebben op het ultramon- tanisme, dat sedert 1810 in Nederland steeds is voort gerold „als een karretje op een kolfbaan", na herin nerd te hebben dat de kerkelijke gemeenten in 1854 door de bisschoppen gebracht zijn onder den druk van het „Algemeen reglement voor de parochiale kerkbesturen", schrijft de heer van Hugenpoth over het aangeboden wetsontwerp het volgende: „De kamer zal te beslissen hebben, principieel: moet het privilege der geestelijkheid en het opofferen van de kerkelijke gemeenten aan het kerkelijk gezag worden voortgezet? Is het rechtvaardig de kerkelijke ge meente en de rechten harer leeken te onteigenen ten behoeve der bisschoppen? Is het volgens art. 4 der grondwet geoorloofd de bepaling tot oefening van bur gerlijke rechten aan het kerkelijk gezag op to dragen en feitelijk: Is het in 's lands belang bij den oor' og, dien de ultramontanen tegen de historische ontwikke ling onzer samenleving voeren, en bij de werking in die richting op staatkundig gebiedwelke de roomseh- katholieke geestelijkheid in Limburg, zelfs de hoogst- geplaatste, openlijk onderneemt, den invloed der bisschoppen en hun middelen tot werking in Limburg en Staats-Vlaanderen uit te breiden Is het leeken- element aldaar onwaardig geworden de rechten uit tc oefenen, die het 60 jaren lang krachtens het decreet van 30 December 1809 bezeten heeft „Vraagt men aan de memorie van toelichting, waarom het decreet van 1809 moet worden afgeschaftdan krijgt men ten antwoord dit: „Het decreet van 1809, zooals het daar ligtkan niet blijven bestaanterwijl wel niemand zal willen ondernemen om het te wijzigen Alquiintrekken. Is deze logica wel juistis zij wel staatkundig In Duitschland althans zou zij geen op gang maken. Tot voor kort geleden was het decreet van 1809 in de Rijnprovinciën in werking, maar vol deed niet meer aan de behoefte. Werd het bloot inge trokken en de zaak ongeregeld gelaten door de Prui sische regeering? Wel neen, het werd vervangen dooi de wet über die Verm'ógensverwaltmg in den Katholischen Kirchengemeinde*1'waarbij de Duitsche bisschoppen zich gereedelijk hebben nedergelegd. Bij de beraadslagingen over die wet zeide de Ministerialdirektor dr. Förster zeer terecht: „Wie diese Organe von der Kirchengemeinde) verwalten sollenbleibt ihnen überlassen. Aber der Staat hat ein Rechtdie Organe der Korporationendie in den biir- gerliehen RecAlsverlcehr treten zu bestimmen, and diese dürfen nicht lallkurlïck abgeündert werden! Dit recht van den staat is bij ons als een plicht in art. 4 der grond wet nedergelegd. „De kerkfabrieken bestaan alléén in Limburg en Staats-Vlaanderenelders in Nederland zijn de kerke lijke gemeenten onderworpen aan reglementen van het kerkelijk gezag. Alqui, zegt de regeering: intrekken. Zou het niet juist zijn te zeggen: alqui, regeling van het onderwerp bij een wet op de kerkelijke gemeenten, die gansch Nederland omvat? Een geregelde zaak in het ongeregelde werpen kan onmogelijk goed zijn. „Omtrent het doel, dat de regeering met de intrek king van het decreet wil bereiken, laat zij zich navol genderwij ze uit: „Die banden (die van het Fransch regeeringsselsel) belemmeren in de praktijk dikwerf krachtsontwikkeling bij de parochieën, beperken de vrije werking en den vereischten invloed van het bij het Roomsch-katholiek kerkgenootschap erkend kerkelijk „Bij het afschaffen v 't decreet van 1809 moeten de kerkfabrieken vervangen worden door in den boezem van het kerkgenootschap samengestelde besturen, die zich te gedragen zullen hebben naar zoodanige kerke lijke reglementen, als ingevolge de bestaande vrijheid door het bevoegd kerkelijk gezag goedgekeurd en ter bloote kennisneming aan de regeering medegedeeld zul len worden". „De tendenz der regeering is duidelijk; de laatste vonk van kerkelijk gemeenteleven wil zij bij de leeken uitdooven en hun het laatste plechtanker van vrijheid van geweten en belijdenis ontnemen ten behoeve van het bisschoppelijk gezag. Recht duidelijk echter is het niet, hoe dit alles moet geschieden ingevolge de bestaande vrijheid, tenzij hiermede bedoeld wordt de vrijheid, d. i. het privilege der hooge geestelijkheid ten koste van het volk. „Zal de steen, dien wij zooëven de regeering bij de wetgeving hebben zien nederleggen, het gebouw der ultramontaansche heerschappij bevestigen? „Zal die steen een steen des aanstoots worden, groeien, wentelen, rollen tot in de handen des volks en dan het politiek gebouw helpen omstooten, door den Room sehen clerus in den boezem van Nederland opgetrokken? „Dat is de quaestie!" In de Courrier de la Meuse vindt men een betoog dat eene tegenovergestelde strekking heeft als dat van den heer van Hugenpoth en de aanspraken der kerke'ijke opperhoofden tegenover <f staat de provincie en de kerkelijke gemeente nog grooter wil maken. Het blad verlangt: 1° dat de gemeenten niet slechts bevoegd(zooals het wetsontwerp wil) maar verplicht zullen zijn om de pastorieën aan de kerken over te dragen; 2" dat de staat op zich neme om duurzaam en voor va-T de thans door de gemeenten en de provincie be taald wordende subsidiën te voldoen; 3° dat de staat zich verbinde om de traktementen uit te betalen aan de titularissen van alle nieuwe vica riaten of kerspelenwelke de hoofden der diocesen (de bisschoppen) goed zullen vinden op te richten. Het recht der bisschoppen tot die oprichting, waar de be hoefte er aan zich doet gevoelenis onbeperkt 4° dat de gemeenten het recht behouden omdes- verkiezende, bij tc dragen in groote uitgaven tot her stel van kerkgebouwen en voor behoeften van den eeredienst, wanneer de middelen der kerkfabrieken daartoe ontoereikend zijn. Bij de verkiezing van een lid der tweede kamer voor het hoofdkiesdistrict Haarlemmermeer is de candi- daat der antirevolutionairen, mr. F. J. J. baron van Heemstra, met 648 stemmen verkozen. Op den heer Rutgers van Rozenburg werden 415 stemmen uitge bracht. De verhouding der partijen is dus sedert de verkie zing in Juniuit een liberaal oogpunt gezienaldaar niet vooruitgegaan. Toen bekwam de heer Rutgers 449, zijn antirevolutionaire tegenstander 557 stemmen. Yan de leden der eerste kamer zijn tot rapporteurs over de spoorweg-wet benoemd de heeren van Rijcke- vorsel, Pincoffs, Cremers en Smit. De kamer zal aanstaanden Zaterdag over de aanhan gige wetsontwerpen, behalve dat betreffende de spoor wegen, beraadslagen. Morgen (Vrijdag) zal, bij gelegenheid eener inspectie over de dienstdoende schutterij alhier, de installatie plaats hebben der onlangs bevorderde of nieuw benoemde officieren. Aan den tamboer N. van Maaien zal tevens het eereteeken voor löjarigen trouwen dienst worden uitgereikt. Het bataljon zal te éen uur op de Heerenbeurs aan treden en bij goed weder naar de Markt marcheeren. In eene heden alhier gehoudene vergadering der maatschappij tot bevordering van landbouw en vee teelt in de provincie Zeeland is de heer mr. C. J. Pické met algemeene stemmen herkozen als voorzitter. De volksvoordrachten te Viissingen zijn Dinsdag jl. weder aangevangen. Na eene inleidende toespraak van den heer Engelsman Kleinhens, sprak de heer Snellen eerst over het onlangs in Engeland gevierde herinneringsfeest aan de opening, nu vijftig jaren ge leden, der eerste spoorweglijn van Darlington naar Stockton en vervolgens over de luchtvaart. Deze laatste voordracht, waarbij de geheele geschiedenis der luchtballons besproken werd, tot op de in den laatsten tijd genomen proeven om het stoomwerktuig daarop toe te passen, werd door proeven opgeluisterd. Na de pauze sprak de heer Sitsen over „het huwelijk" Ook het muziekgezelschap „Eensgezindheid" gaf door het voordragen van eenige stukken eene aangename afleiding. De gouverneur van Curacao besloot den len October jl. in overleg met den raad van bestuur dier kolonie, het bestaande verbod tot uitvoer van buskruit, ammu nitie, vuur of blanke wapenen en andere oorlogsbehoef ten op te heffen. Dat besluit werd bij publicatieblad n0. 15 bekend gemaakt. Nauwelijks was dit besluit echter genomen of de gouverneur kreeg van de Nederlandsche regeering per tegraaf (over Sint Thomas, daar tusschen Curagao en het moederland nog geen telegraphische gemeenschap bestaat) last om het verbod weder van kracht te maken. Tengevolge hiervan verscheen den 5en October het publicatieblad n° 16, waarbij het schorsingsbesluit weder ingetrokken werd. Zulke verschijnselen moeten, dunkt ons, niet geschikt zijn om den eerbied voor den landvoogd, hetzij in de kolonie, hetzij in de aangrenzende landen te verhoogen. Omtrent de reis van Z. K. H. prins Alexander naar Algerië meldt het Vaderland het volgende: De prins vertrekt a. s. Zaterdag naar Brussel. Naar men verneemt, bestaat het voornemen een bezoek te brengen aan het hof van België en later aan den president der Fransche republiek. Het gevolg van den prins zal bestaan uit Hd. adjudant, baron Sirtema van Grovestins en den hofraad Camp. Z. K. H. zal ruim 5 maanden afwezig blijven. Onder de voorstellen door de proviciale staten van Zuid-Holland te behandelen, behoort ook een tot toe kenning eener subsidie van 72000 voor eene industrie school voor meisjes te 's Gravenhagetot welke inrich ting het rijk en de gemeente ieder 73000, de maat schappij van nijverheid 400 en die tot Nut van 't Algemeen f 1500 zullen bijdragen. De provinciale staten van Groningen hebben met 32 tegen 9 stemmen besloten een adres tot de eerate kamer te richtenmet verzoek de wet waarbij de pro vinciale hoven worden opgeheven en het hof van Groningen naar Leeuwarden verplaatst wordt, niet aan te nemen. Behalve dit stuk zijn nog verschillende andere adres sen van gelijke strekkingwaaronder een door 466 in woners van Groningen onderteekend, uit onderscheidene plaatsen in de Noordelijke provinciën aan de eerste kamer gezonden. De Rotterdamsche afdeeling van het Schoolver bond hield Dinsdag avond eene vergadering, waarin ter sprake kwamen de voorstellen van het hoofdbestuur betrekkelijk de fusie met de vereeniging voor Volks onderwijs. Die fusie vond algemeen bijval. Er werd besloten, dat de afdeeling een amendement zal voordra gen, ten doel hebbende in het reglement der gefusio neerde vereeniging de volgende punten wél te doen uitkomen: 1°. versterking van de volksovertuiging, dat goed lager onderwijs voor ieder noodigis; 2°. be-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1875 | | pagina 1