MÏDDELBURGSCIÏE
F 257.
Vrijdag
1875.
COURANT.
29 October.
Middelburg 28 October
voor
orstel
;e na-
J. de
llems-
t den
er een
adres-
niet
eenen,
eszins
llems-
;e hou-
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2™ Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
Het Handelsblad, de laatste beraadslagingen over
de spoorwegwet in de tweede kamer besprekende, geeft
zijne verbazing te kennen dat de heeren Kappeyne,
Tak en de Boo niet slechts in het geheele debat het
stilzwijgen bewaard hebben, maar ook tegen de lijn
AmersfoortNijmegen (een der gewichtigste lijnen voor
Amsterdam) stemden, niettegenstaande diezelfde lijn
in hun eigen tweede voorstel opgenomen was.
Uit Vlissingen meldt men ons, dat het Ame-
rikaansch driemastschip Pleyades na volbrachte reparatie
uit het droge dok is gehaalden dat vermoedelijk
daar spoedig een tweede vaartuig van Antwerpen zal
komen om te dokken.
Bij de ter aarde hestelling van de overblijfselen der
gesneuvelden in de Citadel van Antwerpen, die
gisteren op het kerkhof te Breda heeft plaats gehad,
werd het woord gevoerd door graaf Schimmelpenninek
tot Nijenhuis, grootmeester van het huis des konings>
en vervolgens door de generaals-majoor van der Schrieck
en Engelvaart.
De 36 kisten, waarin de overblijfselen verzameld wa
ren, waren bedekt met de vaandels der oude krijgs-
vereenigingen. Een lange stoet van oude krijgers en
van detachementen van verschillende korpsenalsmede
het kadettenccrps volgden de lijkkoetsen, welke door
treurmuziek werden voorafgegaan.
In de Staats-courant van heden komt eene vervolg-
opgave voor van gewonde en gesneuvelde Europeesche
militairen van de expeditionaire macht te Atchin
sedert 2 September jl. Als gesneuveld worden daarin
vermeldJ. E. KunzsergeantJ. C. M. Wijmer, le
luitenant; Dijkman, fuselier (deze is althans vermist
en vermoedelijk gesneuveld); S.
ser; H. J. B. Desreuxfuselier.
Bittlerziekenoppas-
Uit Wageningen wordt aan het Vaderlanh gescdre-
ven dat het tot stand komen der spoorweglijn Botter
damWageningenMunster zoo goed als verzekerd is
en de onteigeningswet spoedig verwacht kan worden.
Volgens het Utr. Dbl. is de aktewaarbij deze
spoorwegmaatschappij is tot stand gekomenden 22™
dezer voor den notaris de Bas te 'sHage verleden.
De Haagsche correspondent van de Arnhemsche cou
rant laat zich over deze zelfde lijn echter ongunstig
uit. Hij deelt de geschiedenis der maatschappij mede,
welke reeds van eenige jaren dagteekent. In 1814
beloofde de heer Philippart, president der Société ano-
nyme des bassins houillers de Hainaut te Brussel zijne on
dersteuning, doch deze kon door het ongunstig slagen
van verschillende financieele ondernemingenwaarin de
heer Philippart zich te Parijs gemengd had, niet gege
ven worden.
De correspondent gelooft dat het tot stand komen
van den spoorweg, hoewel die thans nagenoeg op het
papier bestaat, geenszins verzekerd is en houdt het er
voor dat de lijn met te veel mededinging te kampen
zou hebben.
Door directeuren der Nederlandsohe maatschappij ter
bevordering van nijverheid is dezer dagen, ingevolge
een besluit van de algemeene vergadering dier maat
schappij, eene commissie benoemd, teneinde middelen
op te sporen om de handelsbetrekkingen met de beide
republieken in Zuid Afrika uit te breiden. Deze com
missie is samengesteld uit de heeren mr. H. A. L. Hamel
berg, consul generaal van den Oranje-Vrijstaat te Arn
hem; m'. L. Ed. Lenting, lid van de tweede kamer
der staten generaal en voorzitter van de afdeeling
Zutfen der maatschappij, en prof. L. Mulder, directeur
der maatschappij te Arnhem. Bovendien is de heer W. J.
van Gorkom, superintendant voor het onderwijs in de
Transvaalsche republiek, benoemd tot correspondeerend
id, teneinde in dienzelfden geest werkzaam te zijn.
Door 56 firma's te Amsterdam is een verzoekschrift
aan de tweede kamer ingf,, mden om een onderzoek in
te stellen naar de oorzakei van de buitengewone dalin
gen, welke in de laatste jaren vele Amerikaaansche
spoorweg obligatiën ondergaan hebben, korten tijd nadat
zij in Nederland ter markt gebracht waren. Tevens
verzoeken de adressanten de kamer om, in navolging
van het Engelsche parlement, middelen te beramen tot
voorkoming van dergelijke rampen, door welke aan ons
nationaal vermogen zware verliezen worden toegebracht.
De directie der Eotterdamsche Handelsvereeni-
ging, de heeren L. Pincotfs en Aug. Then Berg, ver
klaren in een ingezonden stuk in het Handelsblad, naar
aanleiding van een door dat blad geleverd betoog over
de aansluiting van het centraal station te Botterdam
met het station der Eijnspoorwegmaatschappij aldaar,
dat deze aansluiting voor het bijzonder belang der
handelsvereeniging volstrekt niet gewenscht wordt. De
vereeniging zou naar alle waarschijnlijkheid nog meer
voordeel
vond.
hebben wanneer de aansluiting niet plaats
Men schrijft ons uit Botterdam dd. gisteren
„Op de algemeene vergadering van het Nederlandsche
Protestantenbond, gisteren gehoudenvolgde heden de
derde Nederlandsche Protestantendag. Een talrijk pu
bliek gaf blijk van belangstelling. Prof. Buijs Ballot
uit Utrecht presideerde en hield eene rede, waarvan
het thema wasdat vrijheid eu ernst de grondslagen
waren van het bond. Hij weès voorts op do punten van
overeenkomst tusschen godsdienst en natuurkundeom
daaruit aanleiding te nemen tot het prediken van ver
draagzaamheid. Hij wenschte dat gelijk de natuur-
kund gen elkanders meeningen verdragen, zoo ook de
tneologen zouden doen.
„Na den voorzitter spraken achtereenvolgens drie
vreemdelingeneen Duitschereen Engelschman en
een Amerikaanafgevaardigd door geestverwante
vereenigingen in hun vaderland. De Engelschman maakte
weinig opgang met zijne aanbeveling van de Engelsche
vormelijkheid: duidelijker dan misschien wel met de
beleefdheid jegens een vreemden gast was overeen te
brengengat de vergadering hare weinige ingenomen,
heul te kennen met hetgeen de spreker hier hoopte te
importeeren.
„Dr. P. II. Hugenholtz jr. uit Amsterdam leidde het
vraagpunt in„Onze roeping tegenover de sociale quaes-
tie"; en daarbij sloot zich aan mr. H. Ph. de Kanter
uit Brielle, die de vraag toelichtte „Wat is er van de
katheder-socialisten te verwachten voor de zedelijke
ontwikkeling van het volk Eerstgenoemde spreker
verwachtte van den invloed van den godsdienst veel
goeds voor de oplossing van de sociale quaestieen
dit was ook de grondslag der rede van la .tstgenoemden
sprekerdie dan ook het katheder-socialisme wegens
het gemis van een godsdienstigen grondslag veroor
deelde. Aan het debat ovor deze twee punten namen
alleen deel de heeren d'Ablaing van Giessenturg uit
Amsterdam cn de Haas uit Botterdam, twee radicalen
op politiekeconomisch en godsdienstig gebied. De
eerste maakte het zoo lang dat de voorzitter hem het
woord moest ontnemen vóór hij met de ontwikkeling
zijner denkbeelden gereed was. De heer de Haas
plaatste zich op een absoluut-materialistisch standpunt,
ontzegde de kerk allen invloed ten goede op sociaal
gebied en verdedigde de denkbeelden van het Eisen-
acher congres.
„Een vraagpunt van onschuldige natuur„de waarde
der zoogenaamde Christelijke feeiten" werd ingeleid door
ds. Pantekoek uit Amsterdam. Spreker kwam tot de
conclusie, dat Kerst Paasch- en Pinksterfeesten tot
op de helft moeten worden gereduceerdvoor elk van
die feesten acht hij éen dag genoeg. Den Hemelsvaart
dag wil hij als anti-modern en als berustend op een
valsch dogma hebben afgeschaft, maar den goeden
Vrijdag wilde hij ons in de plaats geven. De heer
Vogel, (uit?( wekte de vergadering op om de denk
beelden van den heer Pantekoek tot de hare te maken
en drukte de hoop uit dat deze denkbeelden ook buiten
deze vergadering weerklank zouden vinden.
„Alsnu trad prof. Kuenen uit Leiden als spreker op,
om „het belang van den godsdienst voor de hedendaag-
schen samenleving" als punt van debat in te leiden
De rede van den hoogleeraar was een warm pleidoo
voor het geloof tegenover het geruchtmakende geschrift,
door Stuart Mill nagelaten. „Zonder godsdienst geen
menschenliefde," was de korte zin van Kuenen's mees
terlijke rede. Zij werd beantwoord door den heer
Krijthe uit Botterdam, met eene nuchtere aanmerking,
die (in andere woorden uitgedrukt) hierop neerkomt,
dat de theologie te veel is eene wetenschap van het
geen men niet weet.
„Ten slotte behandelde d8. Carpentiev Alting de vraag:
„welke moet de houding zijn der vrijzinnige protestanten
in de hervormde kerk, nadat art. 11 van het algemeen
reglement door de synode onveranderd is gehandhaafd,
en dus de bepaling, die handhaving van de leer aan
de kerkelijke besturen voorschrijft is behouden? De
spreker wilde een krachtig en onomwonde protest van
alle vrijzinnige leden der kerk en een verklaring, dat
zij nog willen medewerken tot handhaving der leer.
Een ware revolutie dus in den boezem der kerk.
„Niemand der aanwezigen liet over deze gewichtige
quaestie zijn advies hooren, en na de gebruikelijke
dankbetuigingen scheidde de Protestantendag, vóór de
avond viel."
Benoemingen en besluiten.
F.CTEBtiJKES. Verleend de bronzen medaille en lof
felijk getuigschrift aan W. F. Boitete Geertruiden -
berg, als blijk van goedkeuring en tevredenheid wegens
het redden van een drenkeling aldaar op 8 September jl.
consulaten. Eervol ontslag verleend, op verzoek,
aan H. Kurz als consul voor de Portugeesche bezittin
gen ter kuste van Mozambique.
belastingen. Benoemd tot ontvanger der directe be
lastingen en accijnsen te Menaldurn c. a. J. Beijnders,
thans ontvanger derzelfdj middelen te Zuidlaren c. a.
leger. Met twee jaren verlengd, op verzoek, de tijd
der detacheering van den 1™ luitenant J. P. F. G. E.
Delpy van het wapen der infanterie hier te lande, en
gehomologeerd het besluit van den gouverneur generaal
in Nederlandsch-Indië waarbij behoudens 's konings
nadere goedkeuringaan genoemden officier werd ver
gund om voorloopig en in afwachting van nadere be
schikking gedetacheerd te blijven bij het Indische
leger.
Onderwijs.
Voor den dienst in Hederlandseh-Indië zijn be-
noodigd tien onderwijzers derde klassebij voorkeur
ongehuwddie in het bezit zijn eener akte van be
kwaamheid als hoofd- of als hulponderwijzer en van
eene aanteekening voor eene vreemde taalbij voorkeur
de Fransclie.
Hoofdonderwijzers beneden den leeftijd van dertig
jaren, en hulponderwijzers, beneden den leeftijd van
vier en twintig jaren, die genegen zijn zich als onder
wijzer derde klasse aan 's lands dienst in Nederlandsch-
Indië te verbinden, kunnen zich aanmelden bij een op
zegel geschreven, aan het departement van koloniën
gericht, en aan den heer dr. M. P. Lindo, inspec
teur van het lager onderwijs in Zuid-Holland te'sGra-
venhagefranco in te zenden requestonder overleg
ging van de in de Staats-courant van gisteren opge
noemde stukken.
De voordeelen verbonden aan de uitzending van hier,
als gesteld ter beschikking van den gouverneur-ge
neraal van Nederlandsch-Indiëom te worden be
noemd tot onderwijzer derde klasse daar te lande,
bestaan in: a eene gratificatie voor uitrusting, ten be
drage van 500; b een voorloopig traktement van
f 100 's maands ingaande met den dag van aankomst
te Batavia, en c overtocht naar Batavia als gouverne-
ments-passagier eerste klasse.
