MIDDELBURGSCHE
COURANT.
246.
Zaterdag
1875.
16 October.
Middelburg 15 October.
Dit Wad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2" Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
33e prijs per S/m„ franco is f 3.SO.
De verkiezing van een lid der tweede kamer in het
hoofdkiesdistrict Haarlemmermeernoodig ge
worden door de beslissing der kamer dat bij de ver
kiezing op 8 Juni jl. de heer mr. F. J. J. baron van
Heemstra geen volstrekte meerderheid van stemmen
heeft verkregen en alzoo niet als lid der kamer kan
worden toegelaten, is door den minister van bin-
nenlandsche zaken bepaald op Woensdag 3 November
en de herstemming, zoo die noodig is, op Dinsdag
16 November daaraanvolgende.
De minister van binnenlandsche zaken heeft, met
wijziging der beschikking van 15Mei 1869,betreffende
de verdeeling van het hoofdkiesdistrict Haarlemmer
meer in onderkiesdistricten voor de verkiezing van
eden voor de tweede kamer der staten-generaalbe
paald dat de gemeente Sloten in twee onderkiesdi
stricten wordt verdeeld.
De winterdienst op de spoorwegen is heden aan
gevangen. Op den Hollandschen spoorweg zullen tus-
achen Amsterdam en Rotterdam vier snel- en vier ge
wone treinen loopen: de eerste te 8 uren 's morgens,
de laatste te 9.5 's avonds uit Amsterdam, en uit Rot
terdam de eerste te 7 uren 's morgens en de laatste te
8.25 's avonds.
Tussehen den Helder en Rotterdam Amsterdam zul
len 4 treinen loopen; tussehen Amsterdam en Utrecht
8 treinen.
Op den Rijnspoorweg zullen tussehen Amsterdam
en Rotterdam negen treinen loopen, waaronder 6 snel
treinen de eerste te 7 ureu 's morgensde laatste te 9
uren 'savonds uit Amsterdam, en omgekeerd de eerste
te 6.25 's morgensde laatste te 8.30 's avonds uit
Rotterdam.
Eergisteren avond zijn alhier de gewone maandelijk-
sche winterbijeenkomsten van het Middelburgsch
departement der Maatschappij tot nut van 't alge
meen aangevangen onder leiding van den voorzitter
mr. Swaters van Schaumburg.
Behalve het door den heer J. J. H. Doorenbos uit
gebracht verslag als afgevaardigde ter jongste alge-
meene vergadering der Maatschappijhetwelk met be
langstelling werd aangehoordwaren verschillende huis
houdelijke werkzaamheden aan de orde, waaronder
behoorde de vaststelling der rekening en begrooting
van het departement, welke tot geene bedenkingen
aanleiding gaven.
Ook zijn de gewone verslagen ingekomen van de
verschillende commissiën, die over het algemeen reden
tot tevredenheid gaven. Dat van de commissie tot
bevordering der belangen van den dienstbaren stand
gat evenwel aanleiding tot een voorstel van een der
ledenom te overwegen in hoever het nog wenschelijk
kan geacht worden de gewone subsidie te verleenen,
nu het blijkt dat van het huur- en verhuurkantoor
voor dienstboden voortdurend slechts een zeer beperkt
gebruik wordt gemaakt. In afwachting van een advies
der commissie, welke ter vergadering niet vertegen
woordigd was, is besloten de subsidie thans voor de
helft, zijnde /25, uit te trekken.
Daarentegen is de subsidie voor de Vereeniging tot
uitspanning en nut van den ambachtsman tot f 100 ver
hoogd, op grond van de goede resultaten welke die
vereeniging oplevert. Uit het verslag der commissie
over den afgeloopen winter bleek, dat de vereeniging
volkomen aan haar doel beantwoordtdaar de bijeen
komsten bij voortduring door een groot aantal werk
lieden worden bezocht en zij zich daar op hun
gemak bevinden en de avonden aangenaam en nuttig
doorbrengen. Er werden vijf bij een komsten gehouden,
bezocht door 50, 50, 85, 70 en 74 werklieden. Dam-
schaak- en dominospelen, illustraties, dagbladen enz.
hielden hen afwisselend bezigtabak en pijpen werden
weder gratis, en bier en koffie voor de helft van den
gewonen prijs verstrekt. Na 9 uren werd steeds door
een der leden van do commissie iets voorgedragen, of
een van de in de vraagbus gevonden vragen beant
woord. Een dier vragen veïdient afzonderlijk vermelding,
omdat zij het bewijs levert dat velen het nuttige boven
bet aangename op prijs weten te stellen. Zij luidde
namelijk aldus: „Verzoeke om de speeluren een uur te
verkorten en de voordrachten of lezing een uur te
verlengendaar deze nuttiger zijn dan spelen want
voordrachten zijn nuttiger dan spelen." Aan dit
verzoek werd door de commissie voldaan. Nog was
een verzoek van eenige werklieden ingekomen om
zoo mogelijk meer dusdanige bijeenkomsten te houden,
aan welk verlangen mede eenigermate gevolg zal worden
gegeven, daar deze bijeenkomsten, naar het oordeel der
commissieonder de geschiktste middelen behooren om
den werkman gedurende eenige wintermaanden nuttig
en aangenaam bezig te hoüden.
Tot leden der commissie voor de spaarbank zijn be
noemd de heeren Alex. Luteijn, Henri Tak en J. C. van
den Broeekeen tot leden der commissie van de Ver
eeniging tot uitspanning en nut van den ambachtsman
de heeren E. J. W. Koch en F. Nagtglas.
Door den voorzitter werd medegedeeld dat het bestuur
den concierge der concertzaal J. Huvers thans definitief
tot bode van het departement heeft aangesteld, alsmede
dat in de eerstvolgende bijeenkomst met dames ver
moedelijk als spreker zal optreden de heer mr. J. D.
Veegens, uit 's Gravenhage.
De openbare gezondheidscommissie te Goes heeft
een scheikundig onderzoek doen instellen naar eenige
aldaar verkocht wordende voedingsmiddelen.
De uitslag daarvan was als volgt
Van 38 monsters zoete melkvan verschillende ver-
koopers, voldeden sommige ten volle aan dj vereischten
van goede melk, andere waren van minder gehalte,
doch konden daarom toch niet afgekeurd worden, en
kele eindelijk konden nauwelijks geacht worden aan
de gestelde eischen te voldoen. In het vertrouwen
dat de openbaarmaking van haar rapport een gunsti-
gen invloed zal uitoefenenonthoudt de commissie zich
voorloopig van het noemen der namen van de verkoo-
pers van laatstbedoelde melk.
De karnemelk werd onderzocht op een mogelijk ko
pergehalte, en zulks met het oog op de aanwezigheid
van koperen kranen in de vatenin verband tot de
zure eigenschap dier melk. Het resultaat was echter
negatief.
In azijn werd onderzocht naar de aanwezigheid van
schadelijke minerale zuren, vooral zwavelzuur, waar
mede deze menigmaal vervalscht wordt. Van zoodanige
vervalsching is echter geen spoor ontdekt.
Daar in sommige winkels kunstboter verkocht wordt,
is ook deze onderzocht. Het bleek dat deze boter be
stond uit eene samenstelling van vetten met zeer wei
nig boter; schadelijke bestanddeelen werden er echter
niet in aangetroffen.
Wij hebben het einde der opstellen afgewacht, welke
de heer Vorsterman van Oijen in het „Weekblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen, Westelijk deel" aan de grie
ven van de bewoners dier landstreek gewijd heeft en
wenschen, na in ons nommer van 15 September het
eerste dier opstellen besproken te hebben, van de vier
overige thans een overzicht te geven.
De slechte middelen van gemeenschap vormen de
hoofdgrieve. Een reisje naar Vlissingen, den eenen
dag heen en den volgenden dag terug, waarbij men
een afstand van 5 uren aflegt, kost zonder overdrijving
f 20. Om uit eene der gemeenten zich naar Breskens
aan den eenen of naar Maldegem aan den anderen
kant te begeven, moet men óf eenige uren loopen óf
een rijtuig huren, welk laatste, zoo er al gelegenheid
toe bestaat, peperduur is, daar de voerlieden schaarsch
zijn en in het verhuren van rijtuigen alleen onmogelijk
een bestaan kunnen vinden.
Eene eerste verbetering zon hierin te brengen zijn
door de postwagens zoodanig in te richten dat die
tevens reizigers konden overbrengen, waarbij het rijk
de keuze van het rijtuig zou moeten overlaten aan den
aannemer, en slechts bepalingen maken voor het be
hoorlijk bestellen der post. In België werkt diezelfde
regeling zeer goed.
De verwarring, die aan gene zijde der Schelde
heerseht ten aanzien van het geld, is een ander be
zwaar. Men vindt er allerlei Belgisch en Fransch
kleingeldalleen het Nederlandsehe wordt er nagenoeg
gemist. Op allerlei manieren zijn schade en afzetterij
van dien toestand het gevolg. De regeering zou de
circulatie van Nederlandsch geld kunnen bevorderen
door de ambtenaren in Nederlandsch pasgeld, in kwartjes
en dubbeltjes %it te betalen waardoor eene massa
vreemd kopergeld verdrongen zou worden.
In hoeverre dit laatste denkbeeld van den beer V. v. O.
aanbeveling verdient, zuilen wij thans niet bespreken.
Meer in 't algemeen wijt de schrijver echter ook dit
gebrek aan den toestand van vervreemdingin welken
men langzamerhand tegenover Nederland gekomen is.
Nederlandsehe kapitalisten zijn er van afgeschrikt om
eigendommen in Zeeuwsch-Vlaanderen te koopenhet
beste land, misschien ook reeds het meeste, is in han
den van Belgische eigenaarsde uitvoer isbij gebrek
aan eenig redelijk middel van vervoer, bijna geheel
naar Be'gië. Men ziet niets dan vreemd geldhoort
niets dan eene vreemde taalBruggeGentBrussel
kent iedereenMiddelburg bezoekt bijna niemand,
tenzij hij iets met de rechtbank te maken heeft. „Nog
weinige jaren en dit gedeelte van Nederland is eene
Belgische volkplanting", en ofschoon de schrijver niets
tegen verbroedering heeftzou hij het toch betreurens
waardig vinden om opgelost te worden in een ander
volk.
Tengevolge der rechterlijke indeeling van het district
bij Middelburgis men genoodzaakt tot het afleggen
van getuigenis in strafzaken eene reis derwaarts te
doen. Als schadeloosstelling daarvoor bekomt men eene
vergoeding van 15, die in de verte niet geëvenredigd
is aan de werkelijke kosten.
De wet op 't middelbaar onderwijs is in het geheele
land, op vele plaatsen zoo kostbaar zelfs als mogelij
is, in toepassing gebracht. De bewoners van Zeeuwsch-
Vlaanderen zijn echter nog altijd gedwongen om hun
kinderen een duur verblijf aan de overzijde der Schelde
te doen houden of hun het middelbaar onderwijs, dat
thans zelfs verplichtend is gesteld om voor sommige
betrekkingen in aanmerking te kunnen komen, te doen
missen.
Van geheel plaatseiijken aard is de grief dat te Heille,
op de grens, geen gelegenheid bestaat om goederen,
die te Brugge gekocht zijnaan te geven en er de
rechten voor te betalen. Dit zou aan de inwoners tot
gemak en aan het rijk tot voordeel strekken, daar er
in dat geval veel minder gesmokkeld zou worden.
Ten slotte komt de schrijver weder op de spoorwegen
terug, die na in het wetsvoorstelKappeijne opgenomen
te zijn geweest, in de regeeringsontwerpen geheel ver
zwegen worden. De eer, een deel van Nederland te
zijn, wordt door het gewest te duur betaald wanneer
men nagaat wat het land wezen zou indien het bij Bel
gië behoorde. Totnogtoe is er eene kern, die met hart
en ziel aan Nederland gehecht is, doch die kern neemt
af en indien deze rijke kleistreken langer geïgnoreerd
en genegeerd worden, zullen er eindelijk uit haar mid
den stemmen opgaan, die scheiding van Nederland en
vereeniging met België zullen vragen.
Met eene opwekking tot eenheid aan zijne medebe
woners van het district, besluit de heer V. v. O. de
reeks zijner opstellen. De onderlinge naijver tussehen
de verschillende gemeenten is naar zijne meening groo-
tendeels oorzaak van de geringe ontwikkeling, die op
stoffelijk gebied bestaat en van den geringen invloed
dien men te 's Gravenhage uitoefent.
Men schrijft on3 uit Rotterdam van den 14en dezer
„Met de oprichting van een werkmans-weduwen- en
ondersteuningsfonds is men hier nog lang zoo ver niet
gevorderd, als uit een vroeger bericht in de dagbladen
