11DDELBURGSCHE COURANT
BIJVOEGSEL
Middelburg 9 October.
Spoorweg Brouwershaven-Zierikzee-Steenbergen,
De spoorwegen, als militaire inrichtingen.
VAN DE
van Maandag 11 October 1875. N° 241.
Schouwen Duiveland8 October.
Ofschoon ik mij voorbehoud om, bij hetgeen ik vroe
ger reeds over de noodzakelijkheid van dezen spoorweg
schreef, later nog een woordje te voegen, deel ik u
thans het volgende adres mede, gericht aan de tweede
kamer. Het is de vrucht der vergadering van burge
meesters der gemeenten op Schouwen-Duiveland en
St. Philipsland, gisteren te Zierikzee gehouden.
„Geven met verschuldigden eerbied te kennen, de
ondergeteekenden, allen inwoners der gemeente (naam
der gemeente), provincie Zeeland;
„dat zij indertijd bij de indiening van het concept
wetsontwerp Kappeijne van de Coppello, omtrent den
aanleg van spoorwegen, met de meeste ingenomenheid
nota namen van de lijnen ZevenbergenSteenbergen
Bergen op Zoom en BrouwershavenZierikzee- Steen
bergen, daarin opgenomen.
„dat zij met een groot getal medeinwoners der ei
landen Schouwen en Duiveland van die belangstelling
hebben blijk gegeven, door de opzending aan uwe
vergadering van tal van adressenwaarin de motieven
neergelegd waren van hun groot verlangen om boven
genoemde lijn in het wetsontwerp te zien opgenomen;
dat zij echter bij de bekendheid van het door de
regeering ingediende wetsontwerp met leedwezen zagen,
dat gedachte lijn daarin niet is begrepen;
„dat die teleurstelling bij hen dubbel groot is nu de
vervuding nabij schijnt der profetie, indertijd door
desbevoegden gedaanomtrent den ondergang der mee
krapkuituur om zoovele redenen eene levensquaestie
voor al de inwoners dezer eilandenwelke [leesdie]
door den aard van hun beroep minder of meer direct
aan die cultuur zijn verbonden;
„dat vooral de landbouwers in deze eilanden daarvan
nu reeds de allernadeeligste gevolgen ondervinden,
aangezien hunne gronden, voor het grootste gedeelte zoo
uitstekend voor de meekrapcultuur geschikt, zich min
der voordeelig voor die der granen leenen;
„dat zij echter, uithoofde van den zoo geringen
prijs der meekrap, zich genoodzaakt zien aan de teelt
van andere gewassen waaronder de suikerbiet en ver
schillende groenten, te beginnen;
„dat evenwel door de eigenaardige ligging der los-
en ladingsplaatsen aan den buitenrand der eilanden
en het verre transport, dientengevolge aan die laatst
genoemde teelt gewichtige bezwaren zijn verbonden,
bezwareD die echter geheel zouden verdwijnen, bijal
dien deze - eilanden door een spoorbaan werden door
sneden, als wanneer de daarbij eventueel te plaatsen
tusschenstations dan als zoovele losplaatsen zouden
kunnen dienen;
„dat in het genoemde geval niet alleen die teelt,
maar de landbouw en veeteelt in het algemeen zeer
zouden worden gebaat en in staat gesteld tot meerdeie
ontwikkeling; eene zaak tot hiertoe door de geïsoleerde
ligging dezer eilanden tegengewerktmaar waardoor
gedachte spoorweg zou blijken dubbel recht van bestaan
te hebben;
„dat de wenschelijkheid van de daarstelling [lees:
den aanleg] der gedachte lijn nog meer in het oog
springtbij de constateering van het feitdat de af
gezonderde ligging dezer eilanden vooral ook bemoei
lijkt de gemeenschap van hun bewoners met het overig
gedeelte van ons land, zoodat het niet zelden gebeurt
dat bij ijsgang men zelfs dagen van een geregelden
postdienst is verstoken;
„dat zij zich eindelijk de vrijheid veroorloven te
wijzen op zoovele blijken van energ.e en zucht tot
vooruitgang, door de bewoners dezer eilanden periodiek
gegeven, waaronder vooral niet te vergeten het nu pas
genomen besluit tot oprichting van een stoomgemaal
in het eiland Schouwen, en waardoor zij, ook met het
oog op de door hen te dragen lasten, met bescheiden
heid vermeenen aanspraak te* mogen maken op die
voordeelen, waarin zoovele andere streken van ons
vaderland zich reeds lang mogen verheugen.
„Kedenen, waarom zij zich tot uwé vergadering
wenden met de dringende bede, dat aan het vast te
stellen wetsontwerp ook nog de lijnen Brouwershaven
ZierikzeeSteenbergen enz. worden toegevoegd en
alzoo voorzien in eene behoefte, reeds zoolang gevoeld.
„'tWelk doende enz."
(Handteekeningen.)
Van dit adres ligt van heden af gedurende acht dagen
een afdruk ter teekening in elke gemeente op Schouwen
Duiveland en te St- Philipsland.
Ik heb het billijk vertrouwen dat eene opwekking
om het te teekenen overbodig is.
(Door een spoorweg-ambtenaar).
De uitgebreidheid van het spoorwegnet van een land
kan tot maatstaf bij de beoordeeling der ontwikkeling
van dat land dienenwant met de uitbreiding vaD dat
net, nemen bloei cn welvaart toe. Nieuwe handels
wegen worden daardoor geopend en aan de industrie mid
delen aan de hand gegeven om hare producten wijd
en zijd te verspreiden.
Zoo zijn de spoorwegen inrichtingen geworden als êr
geene andere bestaan èn de koopman die de afleve
ring van zijne met den spoorweg medegegeven goederen
te gemoet zietèn de zieke, die van verre gekomen
isom in de door den spoorweg voor hem ook toegan
kelijk geworden badplaats, zijne gezondheid terug te
zoeken, èn de Teiziger, die ontspanning zoekt en
zich met den spoorweg spoedig daarhenen gebracht
zietwaar hij wenscht- te vertoevenzij allen zege
nen dat 'nuttige vervoermiddel en denken niet aan de
mogelijkheid, hoe dit alles eensklaps kan veranderen.
En hoe spoedig kan dat tooneel wisselen! De oorlog
wordt verklaard. Nu zijn het geen koopmansgoederen
meer die vervoerd wordendonkere mondingen van
het geschut staren van de wagens af, geen gezond
heid- of uitspanningzoekenden zijn het, die zich thans
in de coupés bevindenmaar mannen in den bloei
hunner jaren, worden als haringen in de rijtuigen en
wagens gepakt, om weldra op het slagveld misschien
het leven te laten.
Snelonverwachts is het tooneel veranderddat
groote werk des vredes is eensklaps een militaire in
richting geworden in den vollen' zin des woords en
eerst nïikomt de hooge beteekenis van het woord
„strategie", waarvan' bij het projecteeren van den weg
dikwijls als nevenzaak sprake was, en het gewicht der'
mijnkamers die in de pijlers van deze of gene brug
werden aangelegd, te voorschijn.
Meer dan ooit worden de krachten van deze, den
vrede gewijde werken gebruikt tot het vervoer van
troepenamunitielevensmiddelen enz.want niet meer
het genie van den legeraanvoerderniet meer de moed
der soldatenniet meer de volmaaktheid der vuurwa
pens brengen alléén de beslissing; de snelheid der
handelingen, het spoedig concentreeren van troepen en
het voorzien in hare behoeftende juiste afzending en
het snel aanbrengen van reservetroepen en munitie
enz., waartoe de spoorwegen het meest en het best
kunnen medewerken, leggen het meeste gewicht in de
schaal.
Is het dan niet natuurlijkdat de meeste staten, dit
inziende, alles doen wat in hun vermogen isom reeds
in tijd van vrede datgene bij deze inrichting in orde
te brengendat hun bij het uitbreken van eenen oorlog
te pas kan komen? Niemand zal zeker deze vraag
ontkennend beantwoorden. Doch hoe is het in ons
land gesteld?
Bij den aanleg der spoorwegen, is, met het oog op
de verdediging van ons land, in dagbladen en brochu
res veel over hun nut geschrevendoch over het alge
meen is dit krachtige hulpmiddel niet genoeg erkend
geworden.
Met de erkenning van dat nut evenwel, zou het
doel nog niet bereikt zijn. Daarvoor is noodig: eene
grondige studie en goede organisatie. Alléén daardoor
zal men met vrucht van de spoorwegen kunnen ge
bruik maken.
Men heeft wel eens beweerd, dat de spoorwegen
een even groote verandering in het oorlogvoeren heb
ben gebrachtals de uitvinding der achterlaad-vuur-
wapens.
De wapens worden niet aangeschaft om in de arse
nalen opgeborgen en door deskundigen bewaard en in
orde gehouden te worden. Men geeft ze den soldaten,
zij behooren in de handen der schutters en hun moet
gelegenheid gegeven worden ze te leeren kennen.
Men heeft eene schietschoolhet leger wordt geoefend
in het schijfschietenschutterijen en weerbaarheids
korpsen worden aangemoedigd en in de gelegenheid
gesteld schietoefeningen te houden; men houdt schiet
wedstrijden, in éen woord, men erkent het nut, om
den soldaat en allen die eenmaal geroepen kunnen
worden om het vaderland te helpen verdedigen, met
hun wapen bekend en vertrouwbaar te maken.
Maar aan de spoorwegenhet gewichtigste onzer
levende strijdkrachten, wordt niet gedacht, om die
met het oog op een eventueelen oorlog in dezelfde mate
bruikbaar te maken. En toch komt het ons zoo ge-
wenscht voor. Een zoo gewichtig bestanddeel onzer
strijdkrachten mag niet ongebruikt blijven liggen en
het gebruikmaken daarvan in een gegeven oogenblik
mag niet aan het toeval worden overgelateu, maar
moet naar bepaalde, ten deele in tijd van vrede vast
gestelde regels plaats hebben.
Nog altijd hoort men zeggen Nederland is een sterk
land, onze inundatieliniën zijn zonder weergaen komt
het er op aan, dan zijn onze soldaten helden als onze
dappere voorvaderen. Men bedenke evenwel, dat om
onze inundatieliniën te behoudener verdedigingskrach
ten noodig zijn en dat wij daartoe de spoorwegen noo
dig hebben, die als geen ander middel geschikt zijn,
om onze krachten op die punten te brengen waar zij
oogenblikkelijk noodig zijn.
Indien wij in een oogenblik van gevaar onze spoor
wegen niet als verdedigingsmiddel tijdig weten te ge
bruiken, dan zal hunne kracht zich tegen ons keeren
en de aanvaller zelf, zal ons daarmede het meeste
nadeel toebrengen.
Gemengde berichten.
De kamer van koophandel te Zutfen heeft een brief
gericht tot den directeur-generaal der maatschappij tot
exploitatie van staatsspoorwegen, waarbij zij de aan
dacht vestigt op de beperkende en voor handelaren
dikwerf schadelijke bepalingen, vigeerende aan de stations
der staatsspoorwegenomtrent het lossen van goederen
in spoorweg-wagons aangevoerd, welke bepaling voor
schrijft dat alle goederen binnen 6 uren na aankomst
door den geadresseerde moeten zijn gelost. De kamer,
meent dat deze voor den handel zeer belemmerende
bepaling gemakkelijk zou kunnen worden gewijzigd en
neemt de vrijheid dit punt aan de bijzondere overwe
ging van den directeur-generaal aan te bevelen.
Ook toont de kamer de wenschelijkheid aan om vrij
geviger te zijn in het verleenen van toegang op de
perrons, ook aan andere personen dan die reizigers le
klassen zijn. Een der gevolgen van het wei geren-Van
dien toegang is dat handelaren of andere personen die
zooals meermalen voorkomt, iemand voor hunne zaken
gaarne eenige oogenblikken aan het station zouden
willen spreken, daartoe niet in de mogelijkheid zijn.
De kamer gelooft dat eenigen vrijgevigheid in dit op
zicht geen aanleiding tot wanorde zou behoeven te
geven of de controle niet zou belemmeren.
Betreffende de veroordeeling van een boerenknecht
door het hof van N.-Holland tot 3 maanden celstraf
wegens diefstal van 5 koolplanten, ter waarde van
een halven cent verneemt men nadere bijzonderheden,
die op het vonnis een geheel ander licht werpen. Niet
alleen toch is het getal ontvreemde planten Veel grooter,
maar ook de beweegredenen voor den diefstal zijn niet
dezelfde die opgegeven zijn. Dat voor het toch nog
onbeduidend feit eene aanklacht werd ingesteld, is daarop
gegrond, dat de betrokken buurman herhaaldelijk en
jaren achtereen, bij nacht en door overklimming, is
bestolen en op allerlei wijze gekweld. Nu strekte de
aanklacht om daaraan een einde te maken.
Het paleis van justitie noemt het niettemin be
lachelijk dat het provinciaal gerechtshof, geroepen om
de zwaarste misdrijven te berichten, van eene zoo on
beduidende zaak kennis moet nemen De schuld daar
van ligt noch aan den rechter, noch aan het openbaar
ministerie, die beide genoodzaakt zijn de wet na te
levenmaar aan onze wetgevende onmacht, tengevolge
waarvan onze gebrekkige rechterlijke inrichting steeds
onveranderd blijft. Bezat het hof de, reeds meermalen
verlangde, bevoegdheid om in gevallen als het bedoel
de de zaak, na onderzoek in raadkamerte verwijzen
naar de rechtbank of zelfs naar het kantongerecht,
dan zou althans de nu bestaande ongerijmdheid ver
vallen.
Te Brussel zijn 18,400 huizen en 880 straten,
pleinenstegen enz. Het aantal kroegen, herbergen
en andere inrichtingen van dien aard waarin sterke
dranken worden verkocht bedraagt 2640, dus heeft
men ongeveer 3 van die huizen in iedere straat en op
iedere 9 particuliere huizen een drankhuis.
Ongeveer dertig Grieken en vrienden van Grieken
land willen te Londen een Byron-club oprichten ter
herinnering aan alles wat de groote dichter voor Grie
kenland heeft gedaan, en die tevens een vereenigings-
punt zal wezen voor de Philhellenen te Londen.
Volgens bet Bureau Veritas zijn in de maand
Augustus verongelukt 47 Engelsche schepen, 9 Fran-
sche, 6 Italiaansche3 Nederlandsche2 Duitsche,
2 Noorweegsehe1 Amerikaansch1 Deensch1
Spaansch en 1 Zweedschte zamen 74, en stoombooten
5 Engelsche1 Belgische en 1 Fransche.
De vrijheidsboom te Brussel is sedert eenigen tijd
doodmaar nog altijd is het visum repertum niet vast
gesteld. Het gemeentebestuur heeft een lijkschouwing
bevolen om de oorzaken van den dood te constateeren
en die opgedragen aan twee van de voornaamste boom
kweekers die echter beiden tot een geheel andere con
clusie zijn gekomen en wel in dier voege, dat terwijl
de een den boom voor goed en wel dood verklaart,
de ander beweert dat hij nog wei zou kunnen uitloo-
pen. Thans zal het advies van een derden deskundige
worden ingewonnen.
