MIDDELBURGSCHE
Vrijdag
1875.
COURANT.
17 September.
r 221.
Middelburg 16 September.
Dit blad verschijnt dagelijks met nitzondering van den Zondag, den 2" Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
De minister van jnstitie heeft heden morgen de
lokalen der rechtbank alhier en het gebouw van het
provinciaal gerechtshof in Zeeland in oogenschouw ge
nomen. Na voorts een dejeuner ten huize van den
commissaris des konings gebruikt te hebbenheeft
Z. Exc. met dezen een bezoek aan Vlissingen gebracht.
Van daar teruggekeerd, heeft hij deelgenomen aan een
familie-diner ten huize van 's konings commissaris en
is hij vervolgens per spoortrein van 5.40 weder van hier
vertrokken.
Gedeputeerde staten van Zeeland hebben heden na
middag in het openbaar uitgeloot de onderstaande
aandeelen van 1000 in de volgende geldleeningen
ten laste der provincie:
a in de leening van 730,000 (1856) de n03 12, 14,
21 en 25;
b in de leening van 525,000 (18631867) de n°' 10,
22, 45, 52, 63, 72, 82, 120, 121, 157, 170, 217, 248,
279, 305, 309, 326, 334, 339, 358, 359, 369, 398, 409,
410, 430, 450, 458, 461 en 519
c in de leening van ƒ79,000 (1872) de nos 12, 59
en 76;
d in de leening van ƒ40,000 (1867) de nas 14 en 28
e in de leening van ƒ50,000 (1870) de n°3 17 en 50;
f in de leening van 60,000 (1872) de n03 44 en 48.
De drie eerstgenoemde leeningen zijn aangegaan ter
verbetering der middelen van gemeenschap en de laatst
genoemden voor de instandhouding van den stoomboot-
dienst op de Wester-Schelde.
Blijkens opgave in de Staats-conrant zijn sedert
22 Juli jl. twee Europeesche militairen van de expedi
tionaire macht te Atchin gesneuveld, namelijk de
2e luitenant der artillerie A. G. Schroder en de korpo
raal A. H. M. Wiggers de Vries.
Thans is weder te Darmstadt een persoon ontdekt,
die zich met aanwerving voor ons Indisch leger schijnt
bezig gehouden te hebben en die, wegens zijne quasi-
offieieele betrekking, meer dan iemand anders in staat
is ons land en onze regeering in de oogen van vreem
de natiën te compromitteeren. Van daar wordt in de
Neue Freie Presse van Maandag jl. het volgende ge
schreven:
„Het onderwerp aller gesprekken is hier de inhech
tenisneming van majoor Steek van het Nederlandsche
koloniale legerdiesedert jaren gepensioneerdhier
in zijne geboortestad metterwoon gevestigd is. Hij
is als speculant en ondernemend man bekend. Naar
men nu verneemt, zijn reeds sedert geruimen tijd de
autoriteiten alhier door de rijkskanselarij verwittigd,
dat vooral in Beieren en in het „Westerwald" wervin
gen voor het Ned. Oost-Indisch leger plaats hebben;
ook moet reeds door de mededeelingen van een weder
teruggebracht deserteur eenig vermoeden op den ge
noemden Hollandschen majoor gevallen zijn, toen on
langs een vader, die geen ander middel wist om de
indiensttreding van zijn zoon in het Nederl. Indische
leger te beletten, den laatste vóór het vertrek in
hechtenis liet nemen. Bij den jongen man moeten
papieren gevonden zijndie bezwarend waren voor
Steek; een in diens afzijn in zijne woning gehouden
huiszoeking moet verdere bezwarende stukken aan den
dag gebracht hebbenzoodat men onmiddellijk tot zijne
inhechtenisneming overging, die plaats had in het
lokaal der eerste sociëteit alhier, alwaar Steele des
avonds met verschillende hooggeplaatste officieren zijn
partijtje pleegde te omberen.
De Haagsche correspondent der Zutph. Ct. stelt naar
aanleiding der ontdekking van de bedrijvers van den
dubbelen moord in 'sHage, de vraag: „eischt niet de
billijkheid dat de drie verdachten, die 9 maanden pre
ventief gevangen hebben gezeten, maar nu onschuldig
bevonden zijn, eenige schadevergoeding ontvangen De
Jong is door het gebeurde totaal geruïneerd. Voordat
hij gevangen werd genomen liad hij een aardig zaakje,
waarvan hij goed kon leven; toen hij weer in vrijheid
werd gesteld, was alles verluopen. En nu zegge men
niet„Die de Jong staat veel te ongunstig bekend om
er iets aan te doen." Vooreerst schijnt hij zich in de
laatste jaren goed te hebben gedragen; maar al ware 't
anders, dan nog zou dit niets veranderen aan het feit,
dat hij thans voor de misdaden van anderen heeft ge
boet en ter wille der maatschappijdie voldoening zoekt
voor een moord, 9 maanden op een pijnbank heeft ge
zeten. Want de lichamelijke pijnbank moge zijn af
geschaft, de geestelijke pijnbank, die bijna even erg
is, is in den vorm van preventieve gevangenisstraf
blijven bestaan. Zou het zoo vreemd geweest zijn als
de Jong, na dag aan dag opnieuw in verboor te zijn geno
men en op alle mogelijke manieren tot bekentenis te zijn
gedrongen, in een oogenblik van overspanning, om een
einde aan de zaak te makenzich als den moordenaar
had bekend gemaakt? Ik althans kan mij voorstellen,
dat men door geestelijke marteling even goed tot een
valsche bekentenis komt als door lichamelijke pijniging."
Wij beamen deze redeneeringvoor zoo ver de nadeelen
der preventieve gevangenisstraf betreft, volkomen, doch
moeten tegen hare speciale toepassing op het geval van
de Jong c. s. opkomen. Wat hun overkomen is,over
komt, ongelukkig genoeg, bijna dagelijks aan onschul
dig verdachten. Eene reden om aan te dringen op de
zoo spoedig mogelijke verbetering van ons rechtswezen
eene reden om ons rechter- en politie personeel zoo goed
mogelijk te bezoldigen, zoodat men hun de hoogste
eischen van scherpzinnigheid en bekwaamheid kan stel
len, waardoor het aantal onschuldige preventief ge
vangenen zeker zal verminderenliggen daarin zeker.
Doch op het oogenblik eene beweging op te zetten ten
gunste van de Jong en zijne medebeschuldigden zou
misschien in hetvoordeel zijn van deze slachtoffers on
zer gebrekkige justitieen daarom misgunnen wij het
hun nietmaar men vergete niet dat men er ons rechts
wezen, zoowel als onze regeering en onze vertegen
woordiging die daarin geen verbetering weten te bren
gen een slag mede in het gezicht geeft.
Benoemingen en besluiten.
onderscheidingen. Toegekend een bronzen medaille
en een loffelijk getuigschrift aan H. Berts, te Amsterdam
als blijk van 's konings goedkeuring en tevredenheid
wegens de redding van een drenkeling aldaar op l
Augustus jl..
Vergunning verleend aan den voor den dienst in
Indië bestemden soldaat B. Kopfea van het koloniaal
werfdepot tot het dragen van de Duitsche medaille,
ingesteld ter herinnering aan den veldtocht tegen Frank
rijk in 1870 en 1871.
notarissen. Benoemd tot notaris binnen het arron
dissement Groningenter standplaats de gemeente Haren,
S. Lohman, candidaat-notaris aldaar.
politie. Benoemd tot commissaris van politie te
Harderwijk C. M. Roosen, thans inspecteur van politie
te Arnhem.
Onderwijs.
Acht en twintig hulponderwijzers plaatsvervangers
van denjhoofdonderwijzers en hulponderwijzers van de eer
ste klasse der openbare scholen te 's Hagehebben zich
tot den gemeenteraad gewend met het eerbiedig verzoek
om niet alleen aan de jongste hulponderwijzers, maar
ook hen traktementsverhooging toe te kennen.
Met ingenomenheid en ten voorbeeld voor anderen
vermeldt het Vaderland, dat aan de koninklijkestoom-
ververij te Hij verdal, onder directie van de heeren
Salomonson, een school van herhalings- en voortgezet
onderwijs is opgericht, waarvan het bezoek verplich
tend is gesteld voor alle kinderen tusschen 12 en 15
jaren, die in de fabriek werkzaam zijn. Reeds een
130-tal maakt daarvan gebruik. Niet in den vrijen
tijd der kinderen, maar gedurende do werkuren
's ochtends van 6 tot 8, dus wanneer zij nog niet
door arbeid vermoeid zijn wordt de school gehouden.
Een daaraan verbonden leesbibliotheek telt reeds een
paar honderd nommers.
Zulke maatregelen strekken den fabrikanten tot eer.
Kerknieuws.
Naar wij vernemen zal de heer J. Craandijk, van
Rotterdamaanstaanden Zondag voormiddag de predik
beurt bij de Doopsgezinde gemeente alhier vervullen.
Dinsdag had teBergen-op-Zoom in de kerk der
Luthersche gemeente de opening plaats der 23° verga
dering van de Evangelische maatschappij. Een buiten
gewoon talrijk publiek deed door zijn aanwezigheid
van belangstelling blijken.
Als eerste spreker trad op de heer Pantekoek, pre
dikant te Amsterdamdie het doel der maatschappij
uiteenzette, nl. strijd tegen het ultramontanisme. In
krachtige taal werd de invloed geschetst, die door de
katholieke geestelijkheid uitgeoefend wordt zoowel op
het huisgezin als op het onderwijs, hoe bij haar zich
alles concentreert tot het kerkelijk gezag en hoe van
dit gezag misbruik gemaakt wordt.
Spreker besloot zijn rede met een herinnering aan
wijlen den heer Craeyvanger, die, vroeger katholiek
priester, als een van de ijverigste leden der maat
schappij is overleden.
Na den heer Pantekoek nam de heer Böhringer,
eveneens predikant te Amsterdamhet woord om o. a.
de vraag te behandelenof de maatschappij ook in
Nederland werkzaam zijn kan.
Met-tien meesten ernst wees spreker op de verschijn
selen op kerkelijk gebied in Pruisen en Zwitserland,
hoe daar de oud-katholieken zich aan het pauselijk
gezag onttrokkenhoe de verdreven priesters zich hier
te lande vestigen en, wijzende op het gevaar dat in
deze aatste omstandigheid gelegen is, kwam spreker
tot de conclusie dat de Evangelische maatschappij
ook in Nederlandhet klassieke land der vrijheid
een zcr lnuttigen arbeid kan verrichten.
Marine en leger.
Naar aanleiding van Zr. M3. besluit vau den 14en
September, wordt het schroefstoomschip le klasse Zil
veren Kruis, liggende te Willemsoord, met den lfn
October aanstaande in dienst gesteld en het bevel daar
over opgedragen aan den kapitein ter zee W. C. Klis.
Zr. M3. sehroefstoomsehepen Leeuwarden
Cornelis Dirks en Prinses Maria, onder bevel van den
kapitein ter zee J. van Gogh en de kapitein-luitenants
ter zee J. B. A. de Josselin de Jong en H. van Goens
zijn den 15en dezer van hunnen oefeningstochtde
beide eersten ter reede van Texelhet laatste ter reede
van Hellevoetsluis teruggekeerd.
Aan de kweekschool voor zeevaart te Leiden
zal op Maandag den 27en dezer een keuring plaats
hebben van knapen welke bij 's rijks zeemacht een
verbintenis wenschen aan te gaan.
Koloniën.
De Indische mailberichten, loopende tot 11 Au
gustus jl., luiden ten opzichte van den toestand in
Atchin gunstig. De] generaal Pel zou den le" Novem
ber het bevel aldaar weder overnemen.
Volgens particuliere berichten van het oorlogsterrein
wordt onze toestand nu hoe langer hoe beter, de
huisvesting verbetert met den dag, de artesische put
geeft gezond drinkbaar water, vooreerst voldoende voor
dc behoefte, de ijsfabriek geeft in den regel voldoende
ijs voor de zieken en met kracht wordt doorgewerkt
aan den aanleg van den spoorweg van Oleh leh naar
Kotta Radja. Is dit spoor eens gereed, dan zal aan
een groot getal moeilijkheden welke zich nu dagelijks
voordoen, een einde zijn gemaakt, want om op Kotta
Radja het een of ander te kunnen bouwen, moeten de
daartoe benoodigde materialen van Oleh leh worden
aangevoerd, wat op de wijze zooals nu geschiedt geen
gemakkelijke taak is. Men rekene slechts de moeilijk-
