r too.
MIDDELBURGSCHE
COURANT.
Donderdag
1875.
12 Augustus.
Middelburg 11 Augustus.
Vereeniging ter bevordering van fabriek en
handwerksnijverheid in Nederland.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2eB Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
BIJ DEZE COURAST BEHOORT EEN BIJVOEGSEL.
Het was te verwachten dat de aanschrijving, door
welke de minister Heemskerk aan alle Nederlandsche
staats-ambtenaren iedere bemoeiing met de verkiezingen,
ook afgescheiden van hunne betrekking, wenschte te
verbieden, niet zonder protest zou blijven. Bij den
commissaris des konings in Zeeland is dan ook, naar
wij vernemen, de volgende brief onder dagteekening
van den 5cn dezervan den schoolopziener in het
vierde district onzer provincie ontvangen:
„Bij UHEdG. circulaire van den 29tn Juli 1875 A n'.
3330, 3= afd. (provinciaal blad n°. 63), in kennis ge
steld met de circulaire van den minister van binnen-
landsche zaken van den 20fn Juli jl n°. 125 kabinet,
betreffende bemoeiing van ambtenaren ten aanzien van
de verkiezingen, met uitnoodiging daarop bij voorko
mende gelegenheden te willen letten of doen letten,
vind ik mij verplicht UHEdG. mede te deelen, dat ik,
hoezeer ook bereid om in de waarneming mij
ner betrekking de bevelen van hooger hand na
te leven, bezwaar moet maken mij naar den inhoud
van 's ministers circulaire te gedragen.
„Daargelaten in hoeverre het mij, des willende, mo
gelijk zoude zijn tot het uitoefenen van invloed op de
verkiezingen van mijne betrekking misbruik
te maken, staat het vast, dat ik dit nimmer gedaan
heb, noch ook, om mij daarvan in het vervolg te ont
houden, een ministerieel verbod behoef.
„Ik kan echter niet toegeven, dat dat misbruik be
staat, wanneer een ambtenaar zijnen naam plaatst
onder de aanbeveling van een candidaat voor het lid
maatschap van eene of andere staatsrechtelijke verga
dering, ook al mocht hij daarbij hetzij om zich te
onderscheiden van anderen, die denzelfden naam dragen,
hetzij om voor vreemden zijn maatschappelijken stand
en zijne bevoegdheid om over de geschiktheid van
candidaten te oordeelen, te doen blijken de ambte
lijke betrekking noemen welke hij bekleedt. Door zich
op die wijze, hetzij met of zonder aanduiding zijner
betrekking met het werk der verkiezingen in te laten,
maakt hij slechts gebruik van zijne bij de wet gewaar
borgde staatsburgerlijke bevoegdheid, waarvan de uit
oefening buiten bereik ligt van ministerieel verbod,
omdat zijn ambtelijke werkkring daaraan geheel
vreemd is.
„Overeenkomstig deze beschouwing heb ik meermalen
aan openlijke aanbevelingen van candidaten deelgeno
men en zal, zoolang ik van de onjuistheid mijner ziens
wijze niet overtuigd word, dat ook in het vervolg bij
voorkomende gelegenheden blijven doen.
„De schoolopziener in het 4e district
van Zeeland,
(get.) J. H. de Laat de Kanter."
De gemeenteraad van Middelburgzal op
Vrijdag a. des namiddags te twee uren een openbare
zitting houden ter behandeling der volgende zaken:
Ingekomen stukken: onderzoek der geloofsbrieven van
de nieuwbenoemde raadsledenverzoek van J. Sanders,
om ontslag als hulponderwijzer op school EProcedure
G. W. Bauervoorstel van burgemeester en wethouders
verhooging der jaarwedden hulponderwijzeres school A
id. nopens policieverordening.
Het programma voor de uitvoering door het muziek
korps der dienstdoende schutterij op het Molenwater
alhier op den 13ea dezer is samengesteld als volgt:
n° 1 Marsch; n° 2 Wals, Clément; n° 3 Ouverture,
Adam; n° 4 potpourri Lucrezia Borgia, Donizetti; n* 5
Polka Mazurka, de Jong; n« 6 Ave Maria, Schubert;
n° 7 potpourri I. Lombardi, Verdin» 8 Marsch.
De hoofdingelanden van het waterschap Schouwen
hebben in. hunne vergadering van 10 dezer uit de door
het bestuur opgemaakte en vroeger medegedeelde voor
dracht voor de betrekking van ontvanger-griflier bij
dat waterschap benoemd den heer O. van der Vliet Dz.
met 14 stemmen. De heer J. E. Mulock Houwer ver
kreeg 4 stemmen, zijnde éen briefje in blanco.
Naar aanleiding van een moord, den 9en December
1874 op een inlandsch soldaat van het garnizoen te
Wahaai (Ned.-Indië), gepleegd door berg-Alfoeren van
Cerifm, werd een expeditio van 150 man infanterie met
eenige artillerie en Alfoersche hulptroepen uit Ternate
en Tidore naar het eiland Ceram gezonden.
Een bij het departement van koloniën ontvangen
telegram van den gouverneur-generaal heeft gisteren de
tijding gebracht dat omtrent de expeditie goede be
richten bij de Indische regeering waren ingekomen.
Eene vijandelijke negorij was verlaten gevonden en
bezet; eene andere stormenderhand ingenomen, meteen
verlies van twee dooden en twee gekwetsten. De ge
zondheid en de geest der troepen en der bevriende
bevolking waren zeer goed.
Bij koninklijk besluit zijn tot leden van de commissie
tot het instellen van een vergelijkend onderzoek naai
de bekwaamheden van hen, die naar de betrekking
dingen van aspirant-ingenieur van den waterstaat,
benoemd de heeren:
P. Caland, inspecteur van den waterstaat in alge-
meenen dienst, als voorzitter;
F. J. van den Berg, hoogleeraar aan de polytechnische
school te Delft
J. Strootman, hoofdingenieur aan den waterstaat, te
Assen; t
G. van Diesenhoofdingenieur van den waterstaat,
te Middelburg;
J. F. Boogaardreferendaris der afdeeling waterstaat
van het departement van binnenlandsche zaken
J. F. M. Weilan, ingenieur van den waterstaat, te
Alkmaar; en
R. O. van Maneningenieur van den waterstaatte
Nijmegen, tevens secretaris.
Gelegenheid tot verzending van brieven naar TTe-
derlandsch-Indië bestaat tot den 18en dezer des
voormiddags met het stoomschip Acton dat op dien
datum uit Rotterdam vertrekt.
i.
Heden morgen ten 9 uren werd in het schuttershof
„de Edele Handboog" alhier de vier en twintigste
algemeene vergadering der Vereeniging ter bevordering
van fabriek- en handwerksnijverheid geopend, in te
genwoordigheid van den commissaris des konings in
Zeeland R. W. graaf van Lijnden, eerelid en van den
burgemeester dezer gemeente, jonkh. J. W. M. Schorer,
wien beide aan de bestuurstafel eene plaats werd aan
gewezen.
Als leden van het hoofdbestuur waren aanwezig de
heeren dr. J. Tb. Mouton, voorzitter; mr. W. O. T.
van Oudheusden, secretaris; J. W. de Raad. P. E. A.
Kleinpenning, J. J. B. J. Bouvij,. P. C. Knijff en
A. Huet.
Door afgevaardigden waren vertegenwoordigd de af-
deelingen (in bij loting ter stemming aangewezen volg
orde:) Utrecht, Woerden, Zwolle, Amsterdam, Noord-
wijk, Middelburg, 's Gravenhage en Dordrecht, samen
uitbrengende 41 stemmen.
De afdeelingen SmaliingerlandTiel en Haarlem had
den geen afgevaardigden gezonden.
De afdeelings-voorzitter, de heer J. W. de Raad,
nam in de eerste plaats het woord en hield de vol
gende toespraak.
„M. H! Alvorens de vergadering door den algemeenen
voorzitter wordt geopend, gevoel ik als voorzitter der
Middelbnrgsche afdeeling behoefte u, leden van het
hoofdbestuur en afgevaardigdeneen hartelijk welkom
op den Zeeuwschen bodem toe te roepen. Gaarne
had ik gewenscbt dat mijn geachte voorganger dit had
kunnen doen. Doch de onverbiddelijke dood ontrukte
ten vorigcn jare den zoo beminden en onvergetelijken
jhr. de Jonge van Campens Nieuwland op het aller
onverwachts aan zijne dierbare betrekkingenaan zijn
groot aantal vriendenaan de Maatschappij in het alge
meen, aan deze afdeeling in het bijzonder. Ik werd
geroepen om zijne plaats te vervullen. Voor mij was
alzoo de eervolle taak weggelegd om u heden te mogen
toespreken.
„Weest verzekerd M. H! toen ik op de vorige alge
meene vergadering er bij u op aandrong om dit jaar
alhier bijeen te komen, ik ten volle overtuigd was van
de goede gezindheid der afdeeling en der ingezetenen
om u met hartelijkheid en liefde te ontvangen. Getuige
de tegenwoordigheid te dezer plaatse van onzen hoog-
geachten commissaris des konings en burgemeester der
gemeente.
„Wij hebben zooveel in ons vermogen was getracht
M. H. om de urendie aan uwe werkzaamheden kunnen
worden ontwoekerd, aangenaam te doen benuttigen en
het is om die reden dat wij, in afwijking van de ge
woonte om te 11 uren bijeen te komen, aan het hoofd
bestuur hebben voorgesteld, reeds in dit vroege mor
genuur aan te vangenopdat wij dezen namiddag in de
gelegenheid mogen zijn u de werken te Vlissingen te
doen zien en u morgen door een fraai gedeelte van
Walcheren te leiden.
„Nogmaals heet ik u allen welkom binnen deze hoofd
stad, welkom op de piek die voor eeuwen aan de
schutterlijke oefeningen was gewijd en in wier heerlijken
tuin u heden avond door de beleefdheid van de direc
tie dezer confrérie, een muzikaal genot zal worden
verschaft.
„Ik eindig met den wensch dat deze eerste bijeen 't
komst in Zeeland bevorderlijk zal zijn om bij al heye
nuttige dat zal worden behandeld, ook weder nieuv
vriendschapsbanden aan te knoopen. cht5
Deze toespraak werd door de aanwezigen toegejuk011,
waarna de waarnemende voorzitter, dr. J. Th. Mo;9 het
de vergadering opende met eene redewaaraan w
volgende ontleenen. ier> die
Na te hebben medegedeeld dat de voorzit leidde,
zoo menigmaal deze vergadering uitstekend3rh'ntIerd
door de waarneming van andere plichten v1» r5eP hfl
wordt deze taak dit jaar zelf te aanvaardeJ® dier al-
de welwillende ondersteuning bij de leidi
gemeeue vergadering in. -e herinnering
Voorts ving hij zijne rede aan met f^lpPieen voor
dat de afgeloopen jaarkring over het 'heidsnood was
de nijverheid niet voordeelig was. Ai'ie kwaal, ter-
in vele rijken van Enropa eene chronisc eifhetering van
wijl velen, die in de nieuwe wereld vj'an hunne illu-
bestaan zochten, terugkeerden, beroofd v'enningen. Het
siën en van een goed deel hunner spaarp 'idersstand tot
schijnt alsof de pogingen van den arb( "mg slechts tot
bet 'verkrijgen eener duurzame lotsverbetëi ver(* VDOr hun
eene reactie konden leiden, die noodlottig a e 'an(L waar
eigen voedster: de nijverheid. Ons klein voornaam'
de industrie wel een voorname, doch niet van dezen
ste bron van bestaan uitmaakte, ondervonc,-'11 het afge-
algemeenen stilstand ook de gevolgen, en 'erken aan-
loopen jaar werden niet zelden nijverheidsvjstonden toe
genomen tot prijzen, die buiten verhouding t
de daaraan besteede kosten en moeite. pitep op te
Het lag niet in sprekers bedoeling alle ft0^ v®rhhj"
te sommen en te verklaren, die, bedroevend z'n he-
dend, met de nijverheid in den ruimste 'n korte
schouwd in betrekking staan. Alleen wat °P
trekken wilde hij het voornaamste herinneren"*3 voor~
wetgevend gebied ten haren opzichte belangrijk
viel. Ta herin-
Met voorbijgang eener chronologische volgorden,1°,£e
nerde hij in de eerste plaats aan bet sinds wt'Hch-
weken tot wet verheven ontwerp, regelende de opj "eD-
ting van fabrieken en andere dergelijke inrichtint TP
De Vereeniging had de aanneming van dat ontwê^01
ernstig ontraden, de toekomst zal leeren of zij daarin
