F 186.
MIDDELBURGSCHE
Zaterdag
1875.
COURANT.
7 Augustus.
BIJ DEZE COURANT BEHOORT EEN BIJVOEGSEL.
Middelburg 6 Augustus.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering tan den Zondag, den 2" Paasch- en PinkBterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
Nu de verkiezing in ons kiesdistrict met zoo
gunstigen uitslag is afgeloopen, mag van onze zijde
een woord van warme erkentelijkheid niet uitblijven
aan onze vrienden aan de overzijde der Wester-
Schelde, aan de liberalen in het voormalig vierde
district, die door hunne ijverige medewerking zoo
veel tot den goeden afloop hebben bijgedragen.
De jeugdige afdeeling der Verecniging tot bevor
dering van het Volksonderwijs, in het westelijk
deel van Zeeuwsch-Vlaanderen verrezen onder den
indruk vooral der nederlaag van den 8™ Juni,
heeft in den strijd op den 3™ Augustus met glans
hare sporen verdiend. Met recht begreep zij dat
de zaak van het volksonderwijs éen is met de zaak
der liberale partijzag zij in dat eene Vereeniging,
die zich de bevordering van dit gewichtig volksbe
lang ten doel stelt, zich aan ondersteuning der liberale
partij op politiek terrein niet mag onttrekken. In de
krachtige opwekkingwelke zij den 26en Juli tot de
kiezers richtte, stelde zij dan ook het belang van het
onderwijs op den voorgrondhandhaafde zij het goed
recht der neutrale school, welke sedert 1806 in ons land
bestaat en die, ofschoon alle onders vrij latende
om hunne kinderen onderricht te doen ontvangen
waar het hun goed dunkt, echter verdedigd en
ondersteund moet worden als het krachtigste middel
om alle burgers van hetzelfde vaderland, onder
wie in geloofsbelijdenis zoo velerlei verschil
bestaat, in vrede met elkander te doen leven. In
het belang dier school vooral was het noodig dat
het ministerie-Heemskerk, den 10™ Augustus de
tweede kamer tot eene ongewone vergadering bijeen
roepende, met zijne plannen tot veiknipping der
kiesdistricten eene liberale meerderheid ontmoette;
was het ook noodig dat ons district, den 8™ Juni
ten onrechte met het anti-liberale merkteeken ge
ijkt, als eene daad van krachtig protest, zich nog
gedurende de weinige zitting-dagen door een libe
raal afgevaardigde deed vertegenwoordigen.
Dat de roepstem der jeugdige Vereeniging niet
zonder gevolg gebleven is, bewijzen de cijfers der
Dinsdag jl. opgekomen kiezers. Den 8™ Juni, toen
alles wat op de eene af andere manier tegen den
heer Tak van Poortvliet opgezet had kunnen wor
den ter stembus verscheen, brachten in de 18 ge
meenten die tot het voormalig vierde district be
lmoren, van de 731 kiezers 568 hunne stem uit.
Thans, nu al de anti-liberalen thuis bleven, kwamen
er nog 487 kiezers op, wier overgroote meerderheid
stellig tot de getrouwen aan de liberale zaak ge
rekend mag worden. Dit krachtige contingent, dat
van de overzijde van den breeden stroom tot ons
kwam en bijna het derde deel der totaal uitge
brachte stemmen opleverde, heeft zeker voor een
niet gering aandeel medegewerkt om de zegepraal
der liberale zaak zóo volkomen te manen als zij
thans geweest is.
Ook elders heeft men ditmaal niet stilgezeten.
In het voormalig vijfde district heeft zelfs in
tegenstelling met hetgeen aan deze zijde der Schelde
het geval was, een zweem van strijd bestaan,
daar de katholieken, ten deele ontrouw aan het in
het hoofdkwartier gegeven wachtwoord, door strooi
biljetten en venijnige advertentiën in den aanvang
krachtig tegen den heer Fokker waren opgezet,
en het onhandig tegenbevel in de Rosendaalsche
courant van Zondag te laat verscheen om zijne
uitwerking niet ten deele te missen. Maar ook
hier heeft het aan werkzaamheid onzer geestver
wanten niet ontbroken.
De groote les door deze verkiezing aan de libe
ralen gegeven, is eene aansporing tot waakzaamheid.
Indien overleg met elkander in de verschillende
deelen van ons district gepleegd wordt, zoowel in
het steunen van candidaten als in het waarschuwen
voor mogelijk gevaar, zijn wij sterk genoeg om aan
alle manoeuvres, aan alle tegennatuurlijke aaneen
sluiting onzer tegenpartij het hoofd te kunnen bie
den. Zorgeloosheid, te blind vertrouwen op onze
kracht daarentegen kunnen, de ondervinding
heeft het geleerd, noodlottig zijn. Stem-ver-
brokkeling zou zeker doodelijk wezen. Ook in dit
opzicht geven de verkiezingen van den 8™ Juni en
den 3™ Augustus eene vingerwijzing, welke wij
vertrouwen dat nooit meer uit het oog verloren zal
worden.
Een bij de regeering uit Atchin ontvangen telegram
van den 28en Juli jl. luidt als volgt: De vuurtoren op
Poeloe Bras, de Willemstoren genaamd, is ingewijd;
verder is niets belangrijks voorgevallen. De gezond
heidstoestand is gunstiger; .slechts éen cholerageval
deed zich voor. jM
De tweede luitenant Wc artillerie Schroeder is te
Longbattah doodelijk gewond.
Eene onverwachte belangrijkheid schijnt de bijeen
komst waartoe de tweede kamer nog in dit zittingjaar
samen geroepen isvoor Vlissingen te zullen verkrij
gen door de behandeling van het wetsontwerp tot
bekrachtiging der overeenkomst tusschen den staat en
den heer A. Smit gesloten, voor de exploitatie der voor
malige marinewerf te Vlissingen. In ons bijvoegsel van
heden deelen wij de voornaamste bepalingen der over
eenkomst, alsmede de memorie van toelichting tot het
wetsontwerp mede. Moge deze zaakdie aan zoo ve
lerlei uitstel onderhevig is geweest, thans eindelijk
spoedig haar beslag krijgen en daarmede een nieuw
levensteeken voor de toekomst van Vlissingen gegeven
worden
De uitslag van de herstemming voor leden van den
gemeenteraad is in onderstaande gemeenten als volgt:
Eikerzee. Getal kiezers 25. Ingeleverde geldige
biljetten 19. Gekozen C. van Wouwe met 8 stemmen.
K a p e 11 e. (Buitengewone verkiezing.) Getal kiezers
84. Ingeleverde geldige biljetten 69. Gekozen Adriaan
Nijssen met 36 stemmen. Joh. Oele ontving 33 stemmen.
Herstemming periodieke aftreding. Getal geldige bil
jetten 74. Gekozen P. J. van der Manderen met 42 en
Maarten Nieuwenhuize met 41 stemmen.
Marinus Schipper ontving 38 en Marinus Bruinooge
27 stemmen.
Onder te Vlissingen loopende geruchten verdient
vermelding dat binnen kort aldaar eene nieuwe recht-
streeksche verbinding met Londen zou geopend worden.
Do booten die op de lijn AntwerpenHarwich varen,
zouden namelijk in het vervolg ook te Vlissingen pas
sagiers afzetten. Reeds vroeger moet hiertoe plan
bestaan hebben, doch het aanvankelijk succes dat de
lijn VlissingenSheerness behaaltzou er nu den door
slag aan gegeven hebben.
Volgens ontvangen telegrafisch bericht is de komst
van het Amerikaansche oorlogschip Franklin, dat te
Vlissingen verwacht werd, onbepaald uitgesteld.
Men schrijft ons uit Schouwen-Duiveland van
den 5en dezer.
„Met leedwezen vermeld ikdat dezer dagen door
drie bestuursleden van de hervormde gemeente te Brou
wershaven ik deel het niet mede als een verwijt
een voorstel is gedaan tot slooping harer kerk.
„Als het waar is, dat deze basiliek in den nieuw-
romaanschen stijl is opgetrokkendagteekent ze waar
schijnlijk uit de twaalfde eeuw. In elk geval is het
een der merkwaardigste gebouwen van geheel Zeeland.
Ofschoon de gedrukte oorkonden, mij thans bekend,
over haar zwijgen, hoop ik later in de gelegenheid te
zijn er iets naders van mede te deelen.
„De bekende rijksadviseurs zijn met het voornemen
in kennis gesteld, en aan krachtige pogingen om dat
trotsch gevaartewaaruit het geloof en de kunst van
ons voorgeslacht spreken, te bewaren, en in zijne
vroegere schoonheid te herstellen, zal het zeker niet
ontbreken."
Het bestuur van het waterschap Schouwen heeft
in zijne vergadering van 5 dezer de voordracht opge
maakt voor de betrekking van ontvanger-griffier bij
dat waterschap welke door het aan jhr. J. L. de Jonge
op zijn verzoek verleend eervol ontslag met Sept. e. k.
zal vaceeren. Uit het vijftal sollicitanten heeft ge
meld bestuur op de voordracht geplaatst: de heeren
C. van der Vliet Dz. en J. C. Muloek Houwer, beiden
wonende te Zierikzee.
In de opgave van werklieden, die door hunne
patroons zijn voorgedragen tot het ontvangen van een
vereerend getuigschrift van de Vereeniging tot bevor
dering van fabriek- en handwerksnijverheidvoorko
mende in ons nommer van Donderdag jl. en aan de
officieele „Punten van beschrijving" voor de vergadering
ontleend, komt o. a. voor de naam A. van der Mau-
rischt. Dit moet, naar ons wordt medegedeeld, zijn
A. van der Maninckt.
Van de 22 aspiranten die den 5 dezer deelnamen
aan het examen voor surnumerair bij de maatschappij
tot exploitatie van staatsspoorwegen hebben de
volgende heeren het examen met goed gevolg afgelegd:
F. P. H. Rechger, A. Kohier, C. Kiesewetter,
T. A. V. E. de Kruiff, N. A. J. 0. Rougnier,
W. F. Rinck, C. de Wit en R. W. Wijnmalen.
De Staats-courant van heden bevat het koninklijk
besluit van den 28™ Juli jl.ter uitvoering van art. 2
I sub b, der wet van 2 Juni 1875 (Staatsblad n°. 95,)
tot regeling van het toezicht bij het oprichten van
inrichtingen, welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
De minister van financiën brengt in de Staats-courant
van heden ter algemeene kennis, dat voor de werk
zaamheden der herschatting benoemd zijn tot leden
der commissie voor de herziening van de belastbare
opbrenst der gebouwde eigendommen in de controle:
Tilburg, in plaats van J. C. van Woensel (overleden),
A. RoversSchiedam, J. J. Vormer en M. van Erkel
MiddelburgC. D. Tielenius ICruythoff en J. J. van der
Harst Az.Sittard, Jos. Meentz en G. W. H. Roebroeck.
De Friesche courant verneemt, dat de burgemeester
van Dantumadeelbaron van Sytzema, die zich bij
de jongste verkiezingen in 't belang der antirevolutio
naire candidaten ijverig in de bres heeft gesteld, op
grond van de circulaire des heeren Heemskerk, waarbij
hem dat voor 't vervolg wordt verboden, zijn ontslag
zal vragen.
Uenocmlngea en besluiten.
Marine Eervol uit de zeedienst ontslagenop ver
zoek, de scheepsklerk J. E. de Visser, en hij met
ingang van 1 October, benoemd tot 2™ luitenant
kwartiermeester bij het leger in Nederlandsch Indië.
Marine en leger.
Naar men aan het Vaderland mededeelt is de mili
taire pensioenwet opnieuw naar den raad van state
verzonden en zou tot grondslag voor de berekening
voor zooveel de officieren betreft zijn aangenomen
het' halve activiteits-traktement voor de infanterie vast
gesteld.