op 40jarigen leeftijd als kapitein-generaal het bevel
voerde; Jovellar en Martinez Campos zullen er een
moeilijke taak hebben hun krachten zijn niet voldoende
een zoo groote uitgestrektheid te beheerschen, zoodat
het wel te voorzien is, dat door het binnenrukken van
Dorregaray in Catalonië de burgeroorlog zal worden
verlengd.
De Alfonsistische generaals hebben een zeer voor
zichtig plan aangenomen. Het schijnt dat zij hunne
strijdkrachten voornamelijk zullen gebruiken om de
passen in Aragon en Macstrazzo te bezetten, teneinde
een nieuwe ontvluchting der Carlisten te beletten, ter
wijl men binnen den cirkel hen wil verdrijven uit de
bergen van Gerona en Lerida. Groote verwachtingen
worden omtrent de werkzaamheid van Martinez Cam
pos, een jong en talentvol man, gekoesterd, doch de
naijver tegen Jovellar zop alles kunnen bederven. Het
succes van een zaak hangt dikwijls van onvoorziene
toevallen of individueele neigingen af, en in Spanje
spelen zij een groote rol.
itótachouuttttj}.
Met oen wezenlijk genoegen kondigen wij eene uit
gave aam; waarvan ons een proefnommer door den
uitgever J. van der Endt te Maassluis wordt toegezonden.
Het is eene „Bibliotheek van buitenlandsclie schrijvers,"
bestaande uit meesterstukken van bekende dichters of
romanschrijvers door verschillende Nederlandsche let
terkundigen van opmerkingen en verduidelijkingen
voorzien. De geheele uitgave staat onder redactie van
den op het gebied der critiek en verklaring reeds gun
stig bekenden heer T. H. de Beer, leeraar aan de
lioogere burgerschool te Goes. Met Goethe's Götz van
Berlichingen, door den heer de Beer zeiven opgehelderd
en van aanmerkingen voorzien, wordt de rij geopend.
Wij gelooven dat eene uitgave als deze voor de be
schaafde klassen van het Nederlandsch publiek in eene
bepaalde behoefte voorzien en van onberekenbaar nut
wezen kan. Volkomen waar is hetgeen in het pros
pectus met andere woorden gezegd wor t: men leest
in onzen tijd verbazend veel, maar men leest over het
algemeen hoe langer hoe slechter. Bergen romans in
allerlei talen worden verslondeneen stortvloed van
critische tijdschriften is nauwelijks toereikend om te
voldoen aar. den leeslust van het publiekdat over
ieder schrijver het oordeel van e ~>n ander wenscht
te vernemen en de werken der groote meesters liefst
kennen leert uit de overzichten en beschrijvingen der
beoordeelaars. Maar hoe langer hoe minder komt men
tot het lezen der meesterstukken zeiven. Goethe en
Schiller, Byron en Tennyson, Victor Hugo en Lamar-
tine om bij de schrijvers van de laatste eeuw te
blijven ze staan in sierlijk gebonden uitgaven te
prijken op boekenplankjes en étagères; Shakespeare
en Speneer, Raciue en Molière, ze liggen in prachtuit
gaven op de tafels onzer salons verspreidmaar hoe
langer hoe kleiner wordt het getal dergenen die deze
schatkamers van schoonheid en kennis anders kennen
dan naar het uitwendige. Daarentegen tiert en bloeit
de roman, de slechte of onbeduidende het meest,
en door het overmatig gebruik van deze (de uitzon
deringen niet te na gesproken) laffe, hart en ver
stand bedervende spijs wordt ten laatste de vat
baarheid om iets werkelijk schoons te genieten bij de
lezers geheel verstompt. Men geraakt zoo gewoon aan
hetgeen gemakkelijk en zonder eenig nadenken rerstaan
en opgenomen wordt, dat men van de geringste moeite
terugschrikt, zich tot walgens toe volpropt met eento
nige flauwigheden en een boek, daar wat in zit, als
onverstaanbaar en te diep van zich werpt.
Indien er éen middel bestaat om deze kwaaldie
met allerlei eigenaardigheden van ons moderne leven
samenhangtte bestrijdendan moet het zijn de
groote schrijvers meer genaakbaar, gemakkelijker te
verstaan en te begrijpen te maken. Kan men op
die wijze het publiek eenmaal tot degelijker lec
tuur verleidenkan men hier en daar een enkel
lezer doen voelen dat het lezen der klassieke meester
werken inderdaad éen iiooger en een pittiger genot
oplevert dan de romans van Feuillet, van Mulock of
Mühlbach (bij voorkeur noemen wij nog de slechtsten
niet), dan bestaat er kans dat de eenmaal geproefde
perzik naar meer smaken en men zich aan eene voort
zetting der proef wagen zal.
Om hiertoe te geraken hebben uitgever-redacteur der
nieuwe Bibliotheek besloten tot het duidelijk en ver
staanbaar maken van moeilijke uitdrukkingen in den
vreemden tekst, door aan den voetder bladzijden ge
plaatste ophelderingen; het aanwijzen van de schoon
heden der meesterstukkenhet doen van mededeelingen
omtrent hun ontstaan en hunne beteekenis; ook hier en
daar tot het geven van eene enkele critische opmerking om
aan de lezers te leeren langzamerhand zelf zich een
oordeel te vormen. Op die wijze ontvangt het publiek
al lezende, een doorloopenden letterkundigen cursus,
waaraan het zoo groote behoefte heeft. Men moet toch
1 niet slechts leeren verstaan, maar ook leeren wat schoon
en belangrijk is. Vooral het laatste is in onzen tijd,
nu door den overmaat van lichte lectuur, die verslonden
wordt, de smaak zoo algemeen bedorven is, dringend
noodig.
Omtrent de wijze waarop de heer de Beer zich van
deze taak ten opzichte van den „Götz" gekweten
heeftlaten wij het oordeel aan zijne lezers
over. Ongetwijfeld zal het lezen hun door zijne ver
tolkingen aan den voet der bladzijden veel gemakkelijker
gemaakt worden. Aan het einde van het stuk vinden
zij een 125 tal aanteekeningenvan taalkundigen, van
critischen of ophelderenden aard. Een algemeene blik
op den toestand van Duitschland gedurende den tijd
waarin het stuk speelt, een en ander omtrent het ont
staan van het treurspel, eene toelichting van histori-
schen aard en eenige andere opmerkingen betreffende
de karakters der hoofdpersonen, over de tegenstrijdigheden
in den „Götz", en over de critiek in 1773, bij het
verschijnen van het stuk, en in onzen tijd, dat
alles wordt er door den bewerker bijgevoegd om het
lezen en genieten aan zijne lezers gemakkelijk te maken.
Het groot aantal drukfouten waardoor de overigens
heldere en duidelijke tekst ontsierd wordt, is meeren-
deels in de taalkundige aanteekeningen hersteld. Zorg
vuldiger correctie in dit opzicht behoort tot de wen-
schelijkheden, die de uitgever met het oog op het goed
suceès zijner onderneming in het vervolg ongetwijfeld
in acht zal moeten nemen.
In de volgende nommers der Bibliotheek worden ons
werken van MolièreliacinePonsard en Sandeau, van
Walter Scott, Pope, Sheridan en Dickens, van Goethe,
Schiller en Hamerling toegezegd. Ons zij het vergund,
als een vrome wensch, den naam van Shakespeare
hierbij te voegen. Geen dichter, meenen wij, die fris
scher, meer voor iederen tijd genietbaar is gebleven;
geen die machtiger invloed kan uitoefenen om een heil-
zamen afkeer in te boezemen van flauwen romankost,
dan deze. Mochten onze letterkundigen, onder wie
de Shakespeare-studiën zoo algemeen zijnzich ook
eens aan dezen meester wagen en hem eene eereplaats
bezorgen in de „Bibliotheek" van den heer van der
Endtaan welke wij ten slotte het ruimste debiet toe-
wenschen en een welgemeend tot weder ziens toeroepen 1
Een ander boekjedat mede ten doel heeft de nauw
keuriger kennis van een tweetal schrijvers, uit onze
Nederlandsche letterkunde, te bevorderen, ligt sedert
geruimen tijd op onze schrijftafel, zonder dat wij er
toe komen konden het te bespreken. Het is eene studie
over de beide van Harensdoor een meester in de
critiekden heer CJ. Busken Huet. (Uitgave van
Ernst c° te Batavia, en J. Noordendorp te Amsterdam.)
Zooveel genoegen ons de „Bibliotheek" van den heer
van der Endt deed, zooveel leedwezen ondervonden
wij door de kennismaking met het werk van den
heer Huet. Niet dat wij de nieuwsgierigheid niet
natuurlijk vinden, waardoor hij, de scherpzinnige
letterkundige, zich heeft aangetrokken gevoeld tot eene
poging om de tegenstrijdigheid te verklaren, die bestaat
tusschen de in menig opzicht bewonderenswaardige werken
van een dichter als Onno Zwier van Haren, en de uit
onwederlegbare bewijzen blijkende, afschuwelijke vlek
ken die op zijn karakter kleven. Maarom een
woord te wijzigen dat in een der jongste burleske fran-
sche operettes voorkomt er zijn dingen van welke
men zeggen kan cela se pense, mais ne se dit pas. Eetf
beoordeelaar als de heer Huet moet bedenken dat hij
met zijn critiek een geweldig scherp wapen in de hand
heeftwaarmede hij nuttige en heilzame operatiën ver
richten maar ook ongeneeslijke wonden toebrengen kan.
Welk nut kan het hebben voor het groote publiek, te
weten dat van Haren die dichter vol eerbied voor den
godsdienst, vol teederheid voor zijne vrouw, vol be
zorgdheid voor den goeden naam zijner kinderen", een
maal in zijn leven hoogstwaarschijnlijk op het punt
heeft gestaan zich schuldig te maken aan het afschu
welijkste misdrijf, dat een echtgenoot en een vader
begaan kan? Welk een ongeneeslijke twijfel aan alle
deugd, welk een onherstelbaar wantrouwen kan daar
entegen door die wetenschap teweeggebracht worden
bij hendie tot dusverre wellicht nog in het zalig
vertrouwen leefden dat een groot en onbevlekt dichter
ook een goed cn smetteloos mensch wezen moest?
Wij herhalen het, de letterkundige studiën van een
beoordeelaar en denker als Busken Huet wenschen wij
niet aan banden te leggen ook de scherpzinnigheid, de
uitgebreide kennis, en de juiste smaak welke in dezen
arbeid doorstralen bewonderen wijzoowel als wij die
in zijne vroegere werken op prijs gesteld hebben. Maar
liet lijkt ons een misdrijf tegenover het publiek, een
misdrijf tegenover zijn eigen naam dat hij dezen arbeid
niet liever en portefeuille gehouden heeft. Eerbied en
bescheidenheid tegenover groote namen zijn zeker geen
eigenschappen waar het thans levend geslacht zoo bij
zonder rijk aan is, dat de meesters der wetenschap en
der critiek die ongestraft zouden kunnen verwaarloozen.
Santefaritto.
Prfjzen van Ëfl«eten.
Amsterdam, 27 Juli.
Nederland. Certific. Werkelijke schuld. 2} pet.
dito dito dito 3
dito dito dito 4
Aand. Handelmaatschappij 4}
dito exploitatie Ned.Staatsip.
Loten stad Rotterdam. 3 f
dito dito Amsterdam. 3
België. Certificaten bij Rothschild 2$ pet.
Frankrijk. Inschrijvingen3
dito5
Rusland. Obligatiën 1798/1816 5
Certific. Inscr. 5e serie. 5
Oblig. Hope C°. 1855 6e serie 5
dito 1000 18645
dito L. 100 1872 5
dito L. 100 1873 5
Loten 18645 f
Loten 18665
Oblig.Hope&C".Leening 1860 4} pet.
Certific. dito4
Inscript. S tieglitz &C°. 2s a 4 L. 4
Obl'gatiën 186769 4
Certificaten6
Aand. Spoorw. Gr. Maatsch. 5 f
Oblig. dito4} pet.
dito dito4 f
Aand. Kiew-Brest 5
dito Baltisehe spoorweg 3
Oblig. spoorweg Poti-Tiflis 5 pet.
dito dito Jelez-Griasi. 5
dito dito Jelez Orel 5 pet.
dito dito Charkow Azow 5
PoleD. Schatkistobligatiën4
Aand. Warschau-Bromberg 4
dito dito Weenen. 5
Oostenrijk. Oblig.metal.in zilverJan./Juli. 5 pet.
dito dito April/Oct. 5
dito in papier Mei/Nov. 5
dit dito Febr./Aug. 5
Aand. Nation; bank 3
Loten 1860. 5
dito 1864
Hongarije. Schatkistbiljetten 6
Oblig. Theiss spoorweg 5
Italië. Certific. Amsterdam 5
Oblig. Z.-Ital. spoorweg 3
Spanje. Obligatiën Buitenl 3
dito Binnenlandsche 3
Portugal. Obligatiën3
Turkije. Inschrijving Alg. schuld 5
Obligatiën 1869 6
Egypte. Obl. 1868 7
dito 1873 7
Amerika. Obl. Vereenigde Staten 1904 5
dito dito dito 1882 6
dito dito dito 1885 6
Illin. Cert. Amsterdam
Oblig. Illinois Redemtion. 6
Oblig. Central Pacific 6
Certific. Chic. N. W. 7
Oblig. Madison Ext. 7
dito Winona-St. Peter 7
dito N. W. Union. 7
dito Union Pac. Hoofd 1. 6
Obl.St.Paul&Pac.Spw.l'sec. 7
dito dito dito 2'sec. 7
Brazilië. Obl. 1863 4*
dito 1865 5
pet.
pet.
pet.
63}
75}
100
100}
84
93 J
91}
621
102}
93
102
101}
101}
376
381
95}
79A
84}
544
261}
89}
162
136
101}
243
99}
82}
65}
147
65}
65}
62A
62A
992
608}
146
74}
102}
20}
18*
50A
38}}
129}
80}
74}
98}
101}
88
87}
46}
76
72}
71}
88
414
18}
98
Prijzen van coupons.
Amsterdam 27 Juli. Metall. f 22.20dito zilver
22.60; Div. Eng. per f 11.77}; Eng. Portugal
per f 11.80: Amerikaansche dollars (in goud) 2.41.
Amsterdam 26 Juli. Metall. f 22.20dito zilver
f 22.55; Div. Eng. per f 11.80; Eng. Russen
per jg f 11.80; Eng. Portugal per f 11.85; Frans.
Belg. 46.90; Pruis. ƒ57.90Hamb. Russen/1
Russen in Z. R. f 32}}Poolsche per fl. Ameri
kaansche dollars 2.41papier f 2.04.
S ti\
gedrukt bij de gebroeders abrahams te middelburg,
