MIDDELBURGSCHE
COURANT.
r i5i.
Maandag
1875.
28 Juni.
p.
BIJ DEZE COURANT BEHOORT EEN BIJVOEGSEL.
Middelburg 26 Juni.
8.
10.-
10.24
10.35
10.45
30
32
51
20
ri5~
i 40
3.15
8.30
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2en Paasen- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3lm.., franco is f 3.SO.
In het Juni-nommer van het tijdschrift de Economist
vinden wij een opstel van den heer mr. G. A. Fokker,
waarin andermaal de hulpbanken, door den schrijver
en een paar medewerkers vóór 25 jaren in Nederland
opgericht, verdedigd worden tegen de coöperatieve
voorschotvereenigingen. Niet uit lust om deze laatsten
tegen te werken of er kwaad van te spreken vatte
de heer Fokker de pen op, maar alleen omdat de
hulpbanken voortdurend op' onjuiste gronden in een
ongunstig licht worden gesteld.
De schrijver verdedigt de hulpbanken tegen het
vierledig bezwaar 1° dat zij niet bij machte zijn in
alle behoeften aan crediet te voorzien; 2° dat zij ver
momde weldadigheids-ondersteuningen, een hulp waar
voor men dank verschuldigd is, zouden zijn en op die
wijze het gevoel van onafhankelijkheid bij den werkman
zouden ondermijnen; 3° dat de diensten der hulpbanken
te duur betaald worden, en 4° dat zij bij de coöperatieve
vereenigingen ten achter staandewijl de behaalde winst
in den zak der aandeelhouders terecht komtwelk
laatste de heer Fokker wederïegt door aan te toonen
dat de winst, die aan de leden-leeners in eene coöpera
tieve voorschot-vereeniging wordt terugbetaald, onbe
duidend is of alleen in schijn bestaat.
Aan het einde van dit betoog dat, de schrijver
herhaalt het, alleen tot zelfverdediging gehouden
werd, uit de heer Fokker een wensch naar eendracht
onder allen, oud of jong, die, ofschoon langs ver-
li schillende wegen, toch het hunne doen om Mie belangen
der minvermogenden voor te staan. De oplossing der
arbeiders-quaestie is niet te bereiken door een enkel
geneesmiddeleene menigte middelen zijn daartoe noo-
dig; ook de coöperatie, hoe aanbevelingswaardig ook, is
geen panacee, geen algemeen en onfeilbaar geneesmid
del. „Wij kunnenschrijft hijmet ons allen
ieder op zijn wijsveelzeer veel doen om de ellende,
waarin de groote menigte der werklieden verkeert, te
lenigen; maar wij zijn met ons allen onmachtig die
ellende geheel uit den weg te ruimen, omdat wij niet
in staat zijn de gevolgen van luiheid, van losbandig
heid van verkwisting en van andere ondeugden welke
de grootste vijanden van de werklieden zijnte voor
komen, veel min die ondeugden zolvenuit te roeien."
Ook de regeeringde wetgevers moeten tot nastre
ving van hetzelfde doel het hunne doen en aangespoord
worden. „Niet enkel door het volksonderwijs te ver
beteren en, des noods, door invoering van den leer
plicht, zoo algemeen mogelijk te maken; niet enkel
door het belastingstelsel zoo te hervormen en te ver
beteren, dat de onevenredige druk van de schouders
der minvermogenden worde afgenomenniet enkel dooi
de geheele wetgeving zóo in te richten dat de rechten
der minvermogenden tegenover de gegoede klasse beter
dan thans worden gewaarborgd en het den eersten mo
gelijk worde gemaakt tot gelijke zelfstandigheid te-
geraken als den laatsten gegund is. Maar ook, en
vooraldoor datgene te doenwaardoor de stoffelijke
welvaart der groote menigte direct kan bevorderd
wordenzooveel dit door de bijzondere personen niet
of niet voldoende geschiedt of gedaan kan worden
en door datgene uit te weg te ruimenwaardoor ver
arming ellende en misdaad worden gekweekt en in de
hand gewerkt."
Als eerste stappen daartoe noemt de heer Fokker de
afschaffing der „voor het volk zoo verderfelijke staats
loterij"; de oprichting der rijks-spaarbank, doormiddel
van de postkantoren; de uitbreiding der na reeds zoo
weldadig gebleken wet op den kinderarbeid en nog
zooveel meer, waardoor die ware belangstelling in het
lot der groote menigte kan worden opgewektaan wier
afwezigheid de schrijver de voortdurende werkeloos
heid, waarzóoveel te verrichten valt, meent te moeten
toeschrijven.
In het voorbijgaan geeft de heer Fokker den behar-
tigenswaardigen wenk om niet steeds van de „sociale quaes-
tie" te spreken, maar haar liever de „arbeiders-quaestie" te
noemen. Ook de Duitschers en de schrijvers in het
tijdschrift „Vragen des tijds" volgen in den regel die
goede gewoonte. Men meene niet dat het hier een on
beduidend verschileene qnaestie slechts van een
woord,, geldt. Onjuiste uitdrukkingen, bij voortduring
gebezigd, geven aanleiding tot onjuiste begrippen. De
arbeiders-quaestie is op zichzelf reeds een moeilijk en inge
wikkeld vraagstuk genoegom haar niet nog te ver
warren door het denkbeeld post te doen vatten, dat
hare oplossing (zoo ver die mogelijk is) eene verande
ring van alle maatschappelijke toestandeneene „sociale
hervorming" zou vereischen.
In het Zondagsblad van de Standaard leest men, naar
aanleiding van het derde zuidelijk zendingsfeest
het volgende
„Dat de naam van zendingsfeesten niet het eigenlijk
wezen dezer samenkomsten uitdrukt, blijven we voor
alsnog volhouden. O. i. is de zending allerminst de
hoofdgedachte die deze duizenden samenbrengt. En
al geven we gaaf toedat weinig gelegenheden zoo
schoon zijnom voor inwendige en uitwendige zending
de harten warm te maken, toch betwijfelen we of het
karakter dezer feesten zich blijvend zal staande houden,
indien men ze min of meer geweld aandoet, door er
uitsluitend over zending te spieken."
Alzoo dragen de zendingsfeesten een naam, die hun
„eigenlijk wezen" niet meer uitdrukt. Ons dunkt, ter
wille der eerlijkheid mocht men den naam dan ook
wel veranderen. Welken titel moeten ze dan echter
krijgen? Dien van godsdienstige of geloofsfeesten?
Dan zou er weer vrij wat van het pre v tmma geschrapt
moeten wordendat er nu op voorkomt. Dien van
anti-revolutionaire feesten Ons dunkthet karakter
der bijeenkomsten zou daardoor het best worden uitge
drukt. Wij geven, daar de tegenwoordige naam toch
niet meer de goedkeuring van het hoofdorgaan der
partij wegdraagt, aan de toekomstige regelings-commis-
siën den door ons voorgestelden beleefd in overweging.
Aan het diner op de bovenzaal der sociëteit S. Joris
alhier werd gisteren door 70 leden van de Vereeni
ging van officieren der schutterij in Nederland
deelgenomen. Onder de vele feestdronken die ingesteld
werden maken wij alleen melding van die op koning
en vaderland en op den koning der Belgen, uitgebracht
door kolonel Knightvoorzitter der vereeniging, welke
laatste door den kolonel David, kommandant der garde-
civique te Antwerpen, welsprekend beantwoord werd.
Te 9 uren begaven zich een groot aantal officieren
naar het Schuttershofwaar de confrérie van St. Se-
bastiaan hen genoodigd had tot bijwoning van een
concert, uitgevoerd door het muziekkorps der schutterij.
Een talrijk publiek was daar vereenigd, en de weers
gesteldheid werkte met de muziekuitvoering mede om
dien avond tot een recht genoegelijken te maken. Het
„Wien Neërlands bloed" en de Brabangonne, bij afwis
seling aangeheven werden met warmte toegejucht even
als een door majoor Spengler gehouden toespraak,
waarin hij krachtig op samenwerking aandrong in het
belaag der verdediging van ons vaderland.
De heden gehouden vergadering duurde, zonder pauze
van 9 tot 12£ uur. Zij werd door ruim 60 leden
bezocht.
Als leden van het bestuur zijn herkozen de kolonel
John E. Knigt met 54kolonel baron van Hardenbroeck
met 55 en majoor van den Bergh van Heinenoord mede
met 55 stemmenterwijl in de plaats van kapitein
Brumsteededie tengevolge van zijn ontslag als kom
mandant der schutterij te Assen moet ophouden lid
van het bestuur te zijnmet 47 stemmen gekozen is
majoor Spengler,
Alkmaar is als plaats voor de bijeenkomst in het
volgende jaar aangewezen.
Aan den rijtoer naar Domburg wordt heden door
een 80tal heeren en dames deelgenemen.
Door 113 ingezetenen van Vlissingen, niet-stem-
gerechtigden voor de benoeming van leden der tweede
kamer der staten-generaal, is een adres van hoogachting
en tot betuiging van teleurstelling over den uitslag der
verkiezing op 8 Juni jl., tot den heer Tak van Poort
vliet gericht.
Daar ook hier weder niet slechts het aantal, maar
ook de maatschappelijke positie der adressanten van
beteekenis isvoldoen wij aan het tot ons gericht ver
zoek om het adres met de namen der onderteekenaars
onder onze rubriek „Ingezonden stukken" (zie liet
vervolg in het bij voegsel) op te nemen.
Te Vlissingen wordt eerstdaags verwacht de Rus
sische oorlogsstoomkorvet Bogatyrom aldaar kruit in
te nemen.
De heer Tak van Poortvliet heeft aan de in
Westelijk Zeeuwsea-Vlaanderen opgerichte afdeeling
der Vereeniging tot bevordering van 't volksonderwijs bij
telegram zijn dank betuigd over het hem geschonken
blijk van vertrouwen door zijne benoeming tot eerelid
dier afdeeling. -
De Goesche courant deelt mede dat een adres tot
betuiging van instemming met het adres aan den koning
tot afschaffing der dienstvervanging bij de nationale
militie (zie ons nommer van 18 dezer) ter teekening
ligt bij den heer J. Fransen van de Putte jr. te Goes.
De Staats-courant van gisteren bevatte het verdrag
betrekkelijk de oprichting van eene algemeene post-
vereeniging, gesloten tusschen Duitschland, Oostenrijk-
Hongarije België Denemarken EgypteSpanje, de
vereenigde staten van Amerika, Frankrijk, Groot-Brit-
tannie, Griekenland, Italië, Luxemburg, Nóorwcgen, de
Nederlanden, PortugalRoumanië RuslandServië.
Zweden, Zwitserland en Turkije.
De Staats-courant van heden bevat de wet van
den 5cn Juni 1875, (staatsblad n°. 111) tot indeeling
van den Schengepolder bij de gemeenten Wolphaarts-
dijk en 'sHeer Arendskerke.
De Staats-courant bevat het koninklijk besluit hou
dende regeling van het port der brieven en verdere
stukken, die tusschen Nederland, ter eene, en de
landen tot de Algemeene Postvereeniging behoorende,
ter andere zijde, worden gewisseld.
Aan A. Bos Czn., te Alblasserdam, is tot wederop
zegging vergunning verleend voor een stoomsleepdienst
op alle stroomen, rivieren en kanalen in de provinciën
Noord-Brabant, Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland,
Zeeland, Utrecht, Overijssel en Limburg, waar sleep-
booten worden toegelaten.
Door het departement van koloniën is, ter overma
king aan het comité van het Roode Kruis te Batavia,
ontvangen eene som van f 578, als opbrengst van eene
door de vereeniging „India Orientalis" van het Leid-
sehe studentenkorps, ter gelegenheid van het onlangs
gevierde feest, gegeven matinèe musicalé, ten voordeele
van de zieke en gekwetste krijgslieden te Atchin.
Het Vaderland meldt dat de Nederlandsche handel
maatschappij over 1874 een dividend a f 3 uitkeert,
dat het excedent op f 179,02 is vastgesteld en 2£ mil-
lioen gulden maatschappelijk kapitaal bij openbare in
schrijving zal geamortiseerd worden.
Benoemingen en besluiten.
veeartsen. Met intrekking van zijne aanstelling als
buitengewoon districtsveearts, benoemd tot districts
veearts L. van Driel, te Stratum.
schutterijen. Eervol ontslag verleend aan G. Prins
Az., op zijn verzoek, als kapitein kommandant der
dienstdoende schutterij te Nijkerk, en als zoodanig in
zijne plaats benoemd E. S. Liotard, thans le luitenant.
ministerieele departementen. Bij het departement
van binnenlandscde zaken benoemd: tot referendaris
jhr. mr. V. E. L. de Stuers, te 's Gravenhage, onder
toekenning van eervol ontslag als secretaris van het
collegie van rijksadviseurs voor de monumenten van