r we.
MIDDELBURGSCHE
COURANT.
Dinsdag
1875.
22 Juni.
Middelburg 21 Juni.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2™ Paascn- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
Eergisteren avond is uit Velp per stoomboot alhier
aangebracht en onmiddellijk daarop ter aarde besteld
het lijk van den heer m'. J. F. Bijleveld van Se-
rooskerke, oud burgemeester van Middelburg. Zoowel
bij de aanlegplaats der boot als op de begraafplaats
was een talrijke volksmenigte vereenigd. De plechtig
heid werd op eenvoudige wijze volbrachtterwijl geene
toespraken gehouden werden.
Van eene vriendelijke hand ontvangen wij het vol
gende bericht:
Oostburg 20 Juni. Heden middag had alhier, tenge
volge van de oproeping door den heer Vorsterman van
Oijen gedaaneene bijeenkomst plaats met het doel te
trachten eene afdeeling van de vereeniging Volkson
derwijs op te richten. Ruim 60 personen uit de ge
meenten Oostburg Sluis AardenburgSchoondijke,
Groede, Breskens, St. Kruis, IJzendijke en Waterland
kerkje waren tegenwoordig. De heer van Oijen opende
de vergadering met de voorlezing van de bekende
circulaire der vereeniging, besprak vervolgens het doel
en de strekking van deze en herinnerde in bezielde
taal het bedroevend feit der stemming op 8 dezer; de
tijd was gekomen, zeide hij, om paal en perk testellen
aan het wroeten in het duister der vijanden van de
openbare school; met open vizier daartegen te strijden
is de plicht van ieder die het.wèl meent met zijn
vaderland. Onmiddellijk daarop werden zij, die tot de
vereeniging wenschen toe te treden, in de gelegenheid
gesteld op eene lijst te teekenen; 59 der aanwezigen
traden toe.
De toegetredenen vereenigden zich nu in eene be
sloten vergadering constitueerden zich stelden een
reglement vast en benoemden bij gesloten brietjes tot
bestuursleden de heeren Vorsterman van Ogen te Aar
denburg, L. Therie Mz en J. Otto Risseeuw te Oostburg,
H. G. Hammacher jr. te Groede en J. Lansen Croin
te Sluis.
Vóór de sluiting der vergadering werd onder donde
rend applaus bij acclamatie de heer mt J. P. R. Tak
van Poortvliet tot eerelid benoemd en ZEd. hiervan
per telegraaf kennis gegeven.
Onze Haagsche correspondent schrijft ons
het volgende:
„Er is in uwe kolommen reeds zooveel gezegd over
de niet-herkiezing van Tak, dat ik daarover geheel zwij
gen zouware 't niet dat ik aan de teleurstelling uitdruk
king had te geven, die men hier ter stede over dit
ongeval gevoelt. Ik weet niets van den nieuwbenoemden
Middelburgschen afgevaardigdeen kan dus niet beoor-
deelen of hij een waardig lid van de tweede kamer zal
wezen; maar dit is een feit, dat elk liberaal of niet-
liberaal, die van nabij met de werkzaamheden en de
leden dier kamer bekend is, volmondig toegeven zal,
dat Tak 's vervanging door wien ook een zeer groot,
bijna schreef ikeen onherstelbaar verlies is te achten.
In ijverwerkzaamheid en volharding stak hij boven
allen uit; onder de liberalen zelfs zou ik er onmiddellijk
tien, twaalf weten aan te wijzen die niet in de scha
duw kunnen staan van den man, dien de kiezers in
uw district op eene zoo onbillijke wijze hebben ter zijde
gesteld. Men was er hier zeer verre van af zulk een
uitslag te verwachtenvooral niet van eene verkiezing
te Middelburg, waar men jegens Tak nog bijzondere
redenen van erkentelijkheid en waardeering had be-
hooren te doen gelden. Hoogst waarschijnlijk bestond
dezelfde goede verwachting ook ten uwent, en is hot
daaraan toe te schrijven dat 40 kiezers den wethouder
van Zierikzee verkozen hebben boven den man, die
gedurende vier jaren den lande in het algemeen en de
Zeeuwen in het bijzonder zoo uitnemend en ijverig had
gediend.
„Uit een politiek oogpunt wordt de slechte indruk
van de verkiezing te Middelburg door de uitstekende
uitkomst te Alkmaar te niet gedaanmen vreesde hier
voor de herkiezing van Kopsen niet alleen werd Kops
met glans herkozen, maar Forcest werd vervangen
door den wakkeren van der Kaay, die vroeger tegen
over den man, wiens plaats hij thans ingenomen heeft,
regelmatig het onderspit delven moest. Al loopen nu
alle herstemmingen voor de liberalen nadeelig uit, ook
in dat ongunstig geval blijft de liberale partij in de
kamer wat getalsterkte aangaat in statu quo. Dit resul
taat is op zich zelf reeds verblijdend wegens de moed
willige verwarring in het partijwezendie helaas op
vele plaatsen door de schuld der liberalen is gesticht,
en wegens de opmerkelijke aaneensluiting van de zwarte
.met de groene clericalen waarmede de conservatieven,
in spijt van de verlokkingen der liberalen, volgzaam
zijn medegegaan.
„'t Zijn toch vreemdsoortige menschendie conser
vatieven, ze hooren en verstaan niet, ze zien zonder
op te merken. Een vermakelijk staaltje daarvan levert
de verregaande naïeveteitwaarmede ze nu er op aan
dringen dat te Breda in plaats van jonkheer Carel van
Nispen, die de family-borough Nijmegen heeft geërfd,
door de triple alliantie den te Amsterdam gevallen
conservatief 's Jacob candidaat zal worden gesteld. Ik
zou de gezichten wel eens hebben willen zien, waarmede
de hooggeplaatste geestelijken en leeken in Noord-
Brabant van dit verlangen hebben kennis genomen;
daar zalwat over gelachen zijnDat men iemand als
's Jacob van de clericale zijde ondersteunt te Amster
dam ligt voor de handzoo ondersteunen de ultramon-
tanen in Almelo wel Oorver Hooftin Arnhem Lob
man in Middelburg de Jongeja 'zelfs zoo werken zij
met alle kracht voor d*. Kuyper in Gouda. In districten
waar een Syllabus-candidaat geen kans van slagen
heeft, doet de clericaal-katholieke partij moeite voor
elk ander antiliberaal candidaat van wiens inschikkelijk
heid, onnoozelheid of politieke berekening ze latere
medewerking of concessiën te verwachten heeft. Maai
de eisch dat ze te Breda, waar ze geheel meester
is, waar ze de kiezers (getuige 8 Juni) kan laten
stemmen op wien ze wilzelfs op iemand van wien men
vooruit weet dat hij de keuze niet zal aannemen, de
eisch dat te Breda door de ultramontaansehe partij een
ander candidaat zal worden gesteld dan een Syllabus
man van sangre azuleen infaillibilist van echten bedde,
ziedaar eene volslagene onzinnigheid. Door dien eisch
te stellen wekken de conservatieven mijn oprecht
medelijden opomdat ze daardoor de maat geven van
hunne verregaande onnoozelheid en het bewijs leveren
dat ze, zoo ze zich laten gebruiken als de werktuigen
der ultramontaansehe partij om de eerste aanvallen te
doen op de volksschoolgeheel handelen buiten besef
van hetgeen zij doenuit zwakheid van politieke geest
vermogens. 's Jacob toch zou alleen candidaat van de
ultramontaansehe partij kunnen zijn krachtens een
duidelijke afspraak, die hij niet zou willen maken;
uit penurie aan geschikte mannen behoeven de clericalen
geen protestant te ondersteunen in hun eigen land.
De keuzen die gemeenlijk in Noord-Brabant en Limburg
gedaan worden bewijzen immers dat, zoolang er een
geloovig en onderdanig katholiek in die streken te
vinden is, ook een ultramontaansch candidaat voor de
tweede kamer gevonden wordt."
De Staats-courant van 20 en 21 dezer bevat de wet
van den 5e° dezer tot vaststelling van bepalingen bij het
voorkomen van hondsdolheid.
In het tijdperk van vier weken, 16 Mei tot 12 Juni jl.,
zijn blijkens bij de regeering ingekomen ambtsberichten
door longziekte aangetast: in Zuid-Holland 96 runde
ren in Noord-Holland 4in Friesland 92in Limburg 1,
dus samen 193 runderen.
In het vorige tijdperk van vier weken waren 190
runderen door die ziekte aangetast.
de provinciën Noord-BrabantGelderland, Zuid-Holland,
Noord-Holland, Zeeland, Utrecht, Overijsel en Lim
burg, in dato 12 Mei te voren aan E. J. F. Gom-
pertz te Deventer verleend ingetrokken.
Onder de punten van beschrijving voor de algemeene
vergadering der Maatschappij tot nut van 'tAlgemeen,
te houden op Dinsdag den 10™ Augustus in het kerk
gebouw der vereeniging de Doopsgezinde gemeente te
Amsterdam, komt o. a. het volgende voorstel van het
departement Haaften voor.
„Op verscheidene plaatsen in ons vaderland is men
bezig, naar het voorbeeld van Goes, voorschotbanken
op te richtendie in vereeniging haar kracht en soli
diteit zoeken en waar de kleine industrieel of landbou
wer tegen matige rente een voorschot kan bekomen.
Zulke banken hebben vooral in den beginne soms be
hoefte aan eenige hulp en het departement Haaften was
van oordeeldat het ook op den weg der Maatschappij
lag, om van haar kapitaal een gedeelte beschikbaar te
stellenteneinde zulke inrichtingen met groote of
kleinere sommen als voorschotten te helpen.
„Wil genoemd departement de wijze, waarop die
voorschotten zullen verleend wordengeheel overlaten
aan de prudentie van het hoofdbestuurhet meent toch
te moeten opmerken, dat om 'tbeginsel van „self-help"
te bevorderen en het uitzicht op krediet niet al te ge
makkelijk te maken, de volgende bepalingen dienen in
acht genomen te worden
„1°. dat alleen voorschotten worden verstrekt aan
die bankenwelker statuten seheel op de leest van de
Goesche voorschotbank zijn geschoeid;
„2". dat het departementdoor welks bemiddeling de
voorschotten verstrekt worden, geen vertegenwoordigers
hebben magnoch in het hoofdbestuurnoch in het
bestuur of commissie van toezicht der bank
„3°. dat geen krediet wordt verleend aan banken,
wanneer niet minstens éen jaar verloopen is sedert de
voorschotbank het eerste voorschot aan een harer leden
verstrekte
„4°. dat er een vaste verhouding zal worden aan
genomen tusschen de hoogte van het voorschot door
een departement te verleenen en het bedrag van aan-
deelen en reservefonds der bank gezamenlijk.
„Op grond van bovengenoemde beschouwingen en
met inachtneming van het zoo even bepaaldestelt het
departement voor„aan het hoofdbestuur eene som van
ƒ25,000 beschikbaar te stellen om die departementen,
welke soortgelijke vereenigingen als de Goesche voor
schotbank wenschen te bevorderente ondersteunen met
voorschotten van ƒ100 tot /2500 tegen 3 pet., onder
eigen verantwoordelijkheid van het departement en on
der een door het hoofdbestuur goedgekeurden waar
borg en aflossingstermijn."
Bij beschikking van 19 dezer is de vergunning voor
een stoomsleepdienst langs de rivieren en stroomen in
Wij gaven in ons nomaier van 14 dezer een over
zicht van een artikel in de Revue des deux Mondes
dat door het Parijsche blad la France aan II. M. onze
koningin werd toegeschreven.
Het Haagsche dagblad deelde een dag later, op grond
van betrouwbare inlichtingen, mede dat het bedoelde
opstel niet van de koningin der Nederlandenmaar
waarschijnlijk van de onttroonde koningin van Hannover
afkomstig was.
Het Nieuws van den dag schrijft daaromtrent het
volgende:
Wij kunnen thans de bewering van het Haagsche
Dagblad, als zou H. M. onze koningin vreemd zijn aan
het in de Revue des deux Mondes voorkomende artikel
„De laatste Stuarts" zeer positief tegenspreken. Uit
zeer zekere bron is ons medegedeeld, dat onze geëer
biedigde koningin wel degelijk de schrijfster van deze
studie is; wij blijven dus deze zeer gewaardeerde in
drukken en gedachten, aan De laatste Stuarts gewijd,
aan hare majesteit onze koningin toeschrijven en stem
men het Parijsche blad La France toe, dat deze hoogst
belangrijke studie der vorstin volkomen waardig is.
