MIDDELBURGSCHE
COURANT.
r 129.
Woensdag
1875.
2 Juni.
Middelburg 1 Juni.
De fusie te 'sGravenhage.
Dit hlad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag.' den 2en Paascn- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.SO.
Onze Haagsche correspondent schrijft ons onder
dagteekening van Zondag het volgende:
„Het doet mij genoegen dat ik van mijn voornemen
heb afgezien om u Zaterdag ochtend te schrijven.
Hadde ik dat gedaan dan zou ik in geheel anderen
zin hebben geschreven over den stand der zaken in de
Haagsche verkiezing dan ik het nu doen moet. Ik
had mij tot nogtoe verklaard voor een tegenstander van
de candidatuur-Wintgens van liberale zijde, maar op
het vernemen van hetgeen er in de laatste dagen is
voorgevallen, is bij mij de twijfel gerezen of de kies-
vereeniging de Grondwet niet verstandig zou gehandeld
hebben door, gelijk ze Vrijdag avond heeft gedaan,
den heer Wintgens als haren candidaat te proclameeren
Die proclamatie namelijk is geschied omdat men van.
den aftredenden afgevaardigdedie een paar weken
geleden zich geheel ontoegankelijk hield voor liberale
kiezers die niet meer van hem verlangden dan eene
gedaehtenwisseling over de onderwijsquaestie, aan
de hoofdbestuurders van de vereeniging Volksonderwijs
en aan een lid der kiesvereeniging de Grondwet zelve
afgelegde verklaringen bezat, die niet konden doen
twijfelen aan de anticlericale gezindheid van dien ver
tegenwoordiger. Hij had zijne volkomen adhaesie be
tuigd aan de beginselen van Volksonderwijs en toetre
ding tot die vereeniging beloofd; zelfs had hij aan de
twee bestuurders van Volksonderwijs die hemieder
afzonderlijk, gesproken hadden, gezegd dat hij geene
candidatnur van de katholiek-clericale kiesvereeniging
wenschte. Dit laatste schijnt niet op de publieke ver-
g&ööringcn TP.TÏ 7ÏVn .mfttjcv-
gedeeldmaar het ging toch van mond tot mond. Zóo
had ik het ook vernomen en ik was er zoo aangenaam
door verrast dat ik Zaterdag ochtend tot de overtuiging
gekomen was dat er tegen de candidaatstelling van Wint
gens door de liberale kiesvereeniging misschien uit een
doctrinair oogpunt bezwaar kon worden gemaakt, maar
dat ze uit een oogpunt van practische politiek en
de politiek is meer eene practische kunst dan een af
getrokken wetenschap beschouwd, eene geheel andere
gedaante verkreeg. Zoo dacht ik gisterenZaterdag
29 Mei.
„En op heden, Zondag 30 Mei, denk ik daar geheel
anders over. Nu ben ik van oordeel dat de kiesver
eeniging do Grondwet uiterst onpolitiek, onverstandig
en bespottelijk gehandeld heelt met, in lijnrechten strijd
tegen haar reglement, op hetgeen reeds begint te blij
ken losse geruchten te zijn, een zoo verklaard tegen
stander van hare eigene partij als de heer Wintgens
is, tot candidaat te stellen. Communiquéswaarmede
gisteren avond de beide Haagsche dagbladen begunstigd
werden, hebben dien ommekeer bij mij bewerkt. In
het Vaderland wordt de opmerking gevonden met een
„op verzoek deelen wij gaarne mede" dat hetgeen de
heer Wintgens aan de bestuurders van Volksonderwijs
had medegedeeld „van confidentieelen aard was",
een communiqué dat de kiemen eener tegenspraak bevat.
In het andere Haagsche blad vind ik vlakaf het be
richt, met een „wij worden gemachtigd te verklaren",
dat de heer Wintgens zich in het geheel niet heeft
uitgelaten over zijne wenschen ten opzichte eener can-
didatuur vanwege de clericaal-katholieke kiesvereeniging.
„De stand van zaken is dus dezede Grondwet heeft
W. candidaat gesteld als een anticlericaal, die zelfs de
candidatuur van Recht voor allen niet begeerde. De
heer W. ontkent zich daaromtrent te hebben uitge
laten, en houdt zich dus tegenover de ultramontaan-
sche partij geheel vrij. Wie durft nu tegen mij wed
den dat Hecht voor allen hem niet klakkeloos weg
candidaat stelt voor de tweede kamer Ik waarschuw
den onvoorzichtige, wien speelzucht tot het aangaan
van die weddenschap mocht verleiden, dat hij maar
een bitter klein kansje op winnen heeft. En wanneer
nu de katholieke kiesvereeniging zoo handelt, wie
maakt er dan een mal figuur? De Haagsche liberale
kiesvereeniging, die gearmd met de ultramontanen naar
de stembus gaat om denzelfden candidaat te stemmen,
in wien ze thans een verklaarden anticlericaal meent te
zien en weldra een warmen liberaal hoopt te begroe
ten. Men moet toch maar lichtgeloovig en naïef zijn!
„Nu houd ik mijn hart vast dat morgenwanneer
de heer Wintgens in de couranten de verslagen van de
Donderdag en Vrijdag gehouden vergaderingen van
Volksonderwijs en de Grondwet gelezen heeft, er van
zijn zijde een tweede démenti zal volgen en de verkla
ring dat de drie heeren, die, ieder onder vier oogen,
vergeet dat niet, met hem over de onderwijsquaestie
spraken, hem niet wèl hebben begrepen. Wat zal de
kiesvereeniging de Grondwet dan doen? Op de candi
daatstelling terugkomen? of zich eenvoudig het dwaas
figuur getroosten dat ze nu mtAen zal? Ik begin nu
al het slot van de historie te voorzien: de heer Wint
gens, thans reeds door de conS*Aratieve en de liberale
kiesvereeniging geproclameerdzal ook de candidaat
worden van de ultramontanen ja! wie weet het? ook
van de antirevolutionairen misschien! en hij zal
aldus zonder noemenswaardigen .tegenstand in de tweede
kamer terugwandelenzooals de Engelschen het noe
men. Hadden de liberalen daarentegen een Hinken,
eigen candidaat gestelddien ze nu niet schijnen te
hebben kunnen krijgen, dan zou er misschien eene
herstemming hebben plaats geh den dat is voor iemand,
die reeds zooveel jaren lid van de kamer is geweest,
natuurlijk niet aangenaam. Indien het waar is dat
menmet den graaf van Zuylen en andereneene poli
tiek beoordeelen kan naar den uitslag, dan voorwaar
heeft de heer W. getoond dat hij veel politieker is dan
eenig ander politiek man of kies vereeniging in den Haag
en alleen in dit opzicht zou hij verdienen de candidaat
van alle partijen te wezen.
„Er komt nog iets bij deze aiotieven voor de candi
datuur-Wintgens van den liberalen kant. Blijkens het
verslag der vergadering van de Grondwet werd er daar
ook reeds op gezinspeeld; er werden hooge politieke
bedoelingen met die misgreep gevoed. Wanneer nu de
Haagsche liberalenzoo redeneerde men en het waren
geen kleine „mennen" zoo als ik en vele anderen,
die zich aldus uitlietenwanneer nu de Haagsche
liberalen op een politiek tegenstanderop een ver
klaard en sterk gekleurd (deze bijvoegelijke naam
woorden voeg ik er bij) conservatief stemdendan
zouden de conservatieven in Delft en Gouda te meer
genegen worden om hunne stemmen uit te brengen
op de niet zoo sterk geprononceerd-liberalen, welke
in dio districten candidaat en ges+eld. Vooral in
Delft, het oude district van Wintgens zelf, scTieen
men min of meer op erkentelijkheid van den voormali-
gen afgevaardigde, zich uitend in een goed woordje
voor den heer Vaillant, te rekenen. Of die rekening
steunde op overleg met W. zelf weet ik niet, maar
verklaar ik gaarne tot eer van hem zeiven niet te wil
len aannemen. Hoe het zijook elders in de kringen
der hooge politiek scheen men op dezelfde combinatie
bedacht te zijn. En wat doet nu de heer Heemskerk,
die het zoo afkeurt dat „de minister des konings zich
zelfs langs een omweg met de verkiezingen bemoeit"
om de gevolgen van deze manoeuvre te keeren? De
warmste politieke vriend en ijverigste agent van Nier-
strasz en van Kuijken vroeger van Wintgens, die
zich bij de verkiezingen altijd prijselijk veel moeite
geeft om de candidaten der conservatieve partijmet
welke ook tijdelijk verbondenverkozen te krijgen, een
reeder en koopman te Vlaardingenwordt dood eenvou
dig tot ridder van den Nederlandschen leeuw benoemd.
Virtus nobililat!
Opgave van brieven, geadresseerd aan onbekenden,
verzonden door het postkantoor te Middelburg
gedurende de tweede helft der maand April jl.
D. AalbersAmsterdamweduwe van DamBiervliet;
mej. E. Hoostman, 'sGravenhage; P. 0. Quistjklem;
J. Dagevos, 's Hertogenbosch; W. HtalbyTiel.
Briefkaart: Andriessen, Amsterdam. v
Heden middag omstreeks 4 uren is alhier aangekomen
Zr. M". monitor Heiliger lee, kommandant de luitenant
ter zee 1° klasse jonkheer J. A. Roëll, komende van
Helle voetsluis.
Naar wij vernemen zal dit vaartuig morgen weder
van hier vertrekken.
Wij kunnen op grond van volkomen vertrouwbare
inlichtingen mededeelen dat de geruchten', omtrent ge
rezen bezwaren ten aanzien der overeenkomst tusschen
het rijk en den heer J. Smit tot exploitatie der voor
malige marinewerf te Vlissingenongegrond zijn en
deze zaak thans in orde is.
De Goessche courantde. loopbaan van den héér"
Saaijmans Vader in de' tweede kamer bespre
kende, vraagt aan het "slót harer beschouwingen:
„Tot welke partij behoort eigenlijk de heer Vader? Is
hij conservatief? Neenwant hij is tegen de openbare
school! Is hij antirevolutionair in den echten zin van
het woord? Neen, want men ziet hem broederlijk
samengaan met de Roomsche clericalenAlleen wanneer
hij bevreesd is zijne antirevolutionaire kiezers te jnis-
A
hagen, breekt hij met de katholieken. Breken? Neen,
ook dat niet. Wel is hij een enkele maal teruggedeinsd
voor de consequentie van zijn votum, ten voordeele van
den gezant bij den pausmaar in stede van evenals de
echte antirevolutionairen in de kamer ruiterlijk tegen
te stemmen, begaat hij eene handeling, die wij niet
qualificeeren zullen: (k heer Saaijmans Vader, die reeds
eenige jaren lid was, wist plotseling den weg niet naar
de kamer engaat eene verkeerde deur binnen!
Tengevolge daarvan teekent hij niet op de presentielijst
enstemt niet mede."
Als een verder bewijs dat de heer Vader, door zijne
halfheid, bij geen der partijen op prijs gesteld wordt,
vermeldt de G. Ct. ook het feit dat de heer N. de Jonge,
van Goes, predikant, vroeger te Lexmond, thans te
Brussel, in het Christelijk Volksblad een lijst van aan
bevolen candidaten der antirevolutionaire partij geeft.
Op die lijst treft men den naam van den heer Saaijmans
Vader niet aan. In de tweede kamer laat de partij
den heer Vader alleen staan; buiten de kamer wordt
hij door haar niet aanbevolen.
Voor het lidmaatschap der tweede kamer worden van
liberale zijde aanbevolen in het district Roermond
jonkheer m'. P. van Meeuwen, advocaat-generaal te
's Hertogenboschen in het district Alkmaar m'. W. van
der Kaaijkantonrechter te Leiden.
Candidaten der anti-revolutionairen zijn te Alkmaar
de hoogleeraar de Geerte Assen de hoogleeraar Gra-
tama.
De heer mr. M. J. van Lennep is candidaat der con
servatieve kiesvereeniging te Haarlem.
De heer de Bieberstein wordt door het Venloosch
weekblad bestredenteneinde „het liberaal catholicisme
in de 2e kamer met wortel en tak uit te roeien en het
zuiverings-proces ten volle te doen plaats hebben."
De heer Arnoldtsburgemeester van Sittard en af
tredend lid der kamer voor Roermond, heeft zich in
een manifest bij zijne kiezers aanbevolen. Hij verklaart
deerln in, den Haasr te zijn opgetreden als afgevaar
digde eener katholieke provincie.' Üp den voorgrond
staat bij hem „bevordering het bijzonder onderwijs."
Bij koninklijk besluit is bepaald dat de op 8 dezer
in te leveren stembriefjes ter verkiezing van leden
voor de tweede kamer in het hoofdkiesdistrict Alk
maar zullen geopend worden op 11 dezer.
Door afgevaardigden der verschillende in ons land
bestaande vereenigingen tot bescherming van dieren
is in eene Zaterdag te Haarlem gehoudene vergadering
besloten zich tot een bond of algemeene vereeniging
aaneen te sluiten. In Augustus a. zullen in eene tweede
bijeenkomst de statuten worden vastgesteld.
De gemeenteraad van 's G-ravenhage heeft besloten
tot het aangaan eener geldleening van 1,800,000, voor
het overnemen der oude en het oprichten eener tweede
gasfabriek. De aflossing moet in dertig jaren plaats
hebben.
Gisteren werd te Utrecht de algemeene vergadering
der vereeniging tot verspreiding van kennis aangaande
's lands weerbaarheid gehouden. Bij acclamatie
werd door die vergadering aangenomen het voorstel
om een adres aan den koning in te dienen tot afschaf
fing der plaatsvervanging bij de nationale militie, in
den geest van het ontwerp, dat door het weekblad
Pro-Patria voorgesteld en door ons reeds vermeld werd.
De quaestie van den algemeenen dienstplicht en van
de verbetering der kazernes zullen in dat adres buiten
beschouwing worden gelaten.
De minister van financiën heeft benoemd tot land
meter 3e klasse bij het kadaster de aspirant-landmeter
E. Yerstijnen, te Nijmegen.
De heer H. Bezoet de Bie is erkend en toegelaten
als vice-consul van Zweden en Noorwegen te Soerabaija.
Benoemingen en besluiten.
middelbaar onderwijs. Eervol ontslag verleend, op
verzoek, met ingang van 15 Augustus a., aan J. C.
Costerus als leeraar aan de rijks hoogere burgerschool
te Utrecht, en als zoodanig in zijne plaats benoemd
M. W. Beijerinck, thans leeraar aan de rijks hoogere
burgerschool te WarfFum.
mariniers. Benoemd tot 2en luitenant bij het korps
mariniers de sergeant-aspirant-kwartiermeester bij dat
korps D. G. Vreedenberg.
leger Benoemd bij het wapen der cavalerie: bij het
le regiment huzaren, tot majoor, de ritmeester W. van
