Staten-generaal.
Bij het jongste groote concours aan de schilder
school te Brussel is de eerste prijseen gouden medaille,
behaald door den heer A. J. Madiolvan Groningen.
In verscheidene kloosters in Duitschland is men
bezig de zaken te regelen voor de aanstaande opheffing.
Zooveel mogelijk worden alle eigendommen te gelde
gemaakt. Volgens de Germania hebben de Alexianer -
broeders van Aken het slot Baelen bij Henrychappelle
in België aangekocht, om daarheen hun gesticht met
ongeveer 170 krankzinnigen over te brengen.
Voor 25 jaren telde men in de Vereenigde-Staten
van Noord-Amerika slechts 66 scholen onder de leiding
van nonnen, tegenwoordig zijn er 650, waarvan 400
zoogenaamde academiën zijn. Hieronder zijn niet ge
rekend de vrije scholen die onder leiding van geeste
lijken staan, waarvan men in het bisdom New-York
alleen 46 met 20,000 kinderen en in het bisdom Phila
delphia 45 met 10,000 kinderen vindt. Daarbij komen
nog de talrijke wees- en vondelinghuizen onder leiding
van nonnendie in den staat New-York ongeveer 3000
verpleegden tellen.
Verkoop In gen cn aanbestedingen.
Jl. Vrijdag zijn te Zuidzande te koop aangeboden
4 hectaren 28 aren 60 centiaren bouwland in den
Mettenijenpoldergemeente Nieuwvliet. Verkocht voor
f 92502 hectaren 36 aren 70 centiaren idemin den
Strijdersgatpoldergemeente Kadzandvoor f 4800
2 hectaren 38 aren 40 centiaren idemin den Tienhon
derdpolder, gemeente Kadzand, voor 32001 hectare
48 aren 70 centiaren idem, in den polder het Oudeland,
gemeente Kadzandvoor 223543 aren 10 centiaren
idem aldaar, gemeente Retranchementvoor 720;
1 hectare 82 aren 74 centiaren bouwland en tuingrond
tegen het dorp Zuidzande, voor 6420; 1 hectare 63
aren 90 centiaren bouwland in den polder en de gemeente
Zuidzandevoor 2375en 4 hectaren 74 aren 30 cen
tiaren idem aldaar, voor ƒ8050.
Burgerlijke stand.
(Van 9—16 Mei.)
Middelburg. OndertrouwdJ. S. Schellings, jm. 23 j.>
met E. A. Hertogh, jd. 25 j. P. A. Hertogh, jm. 23 j.,
met E. H. Schellings, jd. 26 j. W. F. Felix, jm. 24 j.,
met C. J. Claassen, jd. 24 j. L. de Plaa, jm. 21 j.,
met M. P. Koeleman, jd. 19 j. C. Reijnierse, jm. 22 j.,
met P. Pauwer, jd. 22 j. S. Rozemond, jm. 23 j.,
met J. de Vos, jd. 22 j.
BevallenA. Jongepier, geb. Pouwer, d. C. W. Des-
son, geb. Culverhouse, z. M. de Liefde, geb. Cramer, z.
W. M. Bostelaar, geb. van der Beek, z. M. P. Meertens,
geb. Holster, d. E. J. Oerlemans, geb. Vermaas, z.
Overleden: J. A. Adrianissen, man van A. C. M.
Ornee, 71 j. G. van den Boogert, man van J. Stok,
79 j. M. E. Schuering, wede. van J. de Jonge, 61 j.
P. M. Casteleijn, d. 11 m. J. M. Mulder, man van S. P.
Pervooat, 62 j. C. de Prinse, wed'. van E. Wouters,
76 j. J. J. I.teitz, jd. 88 j. J. C. Sanderse, d. 15 d.
H. B. van de Woestijne, z. 4 m. S. Alberts, d. 7 m.
(Van 815 Mei.)
Vlissingen. Gehuwd: J. van Boven, wed', van P. Fer-
dinandusse, 35 j., met W. H. Visser, jd. 34 j.
Bevallen: M. H. P. Callenfels, geb. Vervate, d. K.
Rondel, geb. Werman, d. M. C. Rekker, geb. Rottier,
d. J. van Hekken, geb. Janse, z. J. C. de Roo, geb.
van der Meer, d. E. A. Fagij, geb. Hageman, d. L. M.
Schoolmeester, geb. Vernieuwe, d. M. E. Buisman, geb.
van Wageninge, z. C. van Beers, geb. Kools, z. A. Hou-
baer, geb. Calon, d. J. Wouters, geb. van Duure, z. (levenl.)
Overleden: M. P. Verhoeff, jd. 37 j. M. B. Bijleveld,
man van C. J. Lieverel, 36 j.
Goes. Gehuwd: M. F. Willems, jm. 24 j., met R.
Blommoest, jd. 22 j. F. Hagenaar, jm. 24 j., met M. J.
Wullemse, jd. 23 j. M. Schrijver, jm. 25 j., met M. C.
Hardenberg, jd. 22 j.
BevallenH. Forbijn, geb. van Broek, z. J. M. Scheele,
geb. Robijn, z. M. van Zweden, geb. Dagevos, z. M.
van de Raaf, geb. van de Velde, d.
Overleden: M. Zandee, gehuwd met C. Blok, 60 j.
A. J. de Pree, z. 3 w. H. M. Harinck, wed', van M.
Doornbos, 61 j. M. J. Verburg, z. 15 d.
Zierikzee. Gehuwd: P. Ango, jm. 31 j., met J. Dooge,
jd. 31 j. J. Mallander, jm. 23 j.,metM. Schoenmakers,
jd. 24 j.
Bevallen: M. Horrevoets, geb. Biesheuvel, d. M. A.
Koppens, geb. Tuinman, d. J. Kramer, geb. Huigens,
d. M. van Enck, geb. Cappelle, z. J. Missel, geb. Met
selaar, z. A. Sies, geb. Hanson, z. J. Jacobi, geb. Beek
man, d. H. van der Jagt, geb. Lemson, z. (levenl.)
Overleden: J. van den Boogerd, d. 11 m. J. de Vis
ser, wed', van J. Verseput, 88 j. H. Lochmans, z. 8. m.
J. Blanker, man van J. C. Jacobi, 68 j. M. L. Manni,
d. 20 m. G. Stephout, z. 7 m.
Thermometerstand.
15 Mei 's av. 11 u. 58 gr.
16 'smorg. 7u.60gr.'smidd.lu.65gr.'sav. 11 u. 51 gr.
17 'smorg.7u.54gr.'smidd.lu.65gr.'sav.llu.54gr.
18 'smorg. 7 u.58gr. 'smidd.lu. 75gr. 'sav.6u. 62gr.
tweede kamer.
Zitting van Dinsdag 18 Mei.
(Per telegraaf.)
Bij de behandeling van het wetsontwerp tot het
nemen van maatregelen tegen de hondsdolheid verlangde
de heer van Eek, dat vergoeding zou worden toegekend
voor honden die als verdacht zouden worden afgemaakt.
De heeren Cremers en Vader bestreden het wetsont
werp, terwijl door den heer Rombach het dragen van
een muilband werd verdedigd. De heer Idzerda daar
entegen wil dat het dragen van een muilkorf verplich
tend zal worden gesteld.
Kerkgebouw te Veere.
Aan de memorie van beantwoording betreffende het
wetsontwerp tot bekrachtiging van den onderhandschen
verkoop van het voormalig kerkgebouw te Veere aan de
hervormde gemeente aldaar, ontleenen wij het volgende
De rijksadviseurs zijn over den verkoop niet gehoord,
omdat de schriftelijke overeenkomst reeds geteekend
was vóórdat het college van adviseurs bestond. Zij
hebben echter ongevraagd hun advies over deze zaak
uitgebracht, dat den minister van financiën eerst in
handen kwam toen het wetsontwerp reeds was ingediend.
Het voorloopig verslag heeft den minister aanleiding
gegeven om den heer H. P. Vogelarchitect en hoofd
onderwijzer aan de academie van beeldende kunsten te
's Gravenhage, een onderzoek van het gebouw op te
dragen.
Uit diens verslag blijkt:
a. dat de kunstwaarde van het oorspronkelijke ge
bouw groot was;
b. dat de kunstwaarde na de misvormingdie het
gebouw ondergaan heeft, voornamelijk door het dicht-
metselen van hoofdingang en lichtopeningen, het uit
breken van gewelven en het aanbrengen van binnen-
betimmering, alleen herkenbaar is voor den deskundige,
in staat, om zich het gebouw in zijn oorspronkelijken
toestand gereconstrueerd voor te stellen
c dat de restauratie van het gebouw als kunstpro
duct zeer kostbaar zou zijn, en op minstens 100,000
is te schatten
d dat de instandhouding van het gebouw in zijn
tegenwoordigen toestand met verwijdering der binnen-
betimmering p. m. 20,000 zou kosten en de waarde
dier binnenbetimmering nauwelijks de kosten zou dek
ken van de voorzorgmaatregelenbij hare verwijdering
voor het behoud van het gebouw noodig;
e dat bij afbraak der kerk behoud van den toren
mogelijk is, maar deze (het eigendom der burgerlijke
gemeente) dan van achteren dichtgemetseld zou moeten
worden, hetgeen nog al kostbaar zou zijn.
Tot kerkvoogden der Nederduitsche-hervormde ge
meente is de vraag gerichtof zij genegen zouden zijn,
het contract in den bedoelden zin te wijzigen.
Uit het antwoord van kerkvoogden, van 24 Februari 11.,
n° 37blijktdat zij ongenegen zijn het gebouw te
aanvaarden onder verplichting om het te behouden.
Wanneer het wetsontwerp de goedkeuring van de
staten generaal niet mocht kunnen verwervenzou de
regeering eerst kunnen overwegenin hoever er ter
men zijnom aan het verzoek van kerkvoogden tot
het bekomen van schadeloosstelling te voldoen.
Wat het behoud van den toren als zeeteeken betreft
heeft de minister van marine te kennen gegeven, dat
de toren evenals zoo menig ander toevallig merk kan
geacht worden den zeeman van nut te zijn, doch dat
het nut van den toren als zeeteeken niet van zoodanig
belang is voor de scheepvaart in het algemeendat zijn
behoud dientengevolge als noodzakelijk moet worden
beschouwd. v
Hierbij moet echter opgemerkt worden dat in het
wetsontwerp geen sprake is van verkoop van den toren,
die aan de burgerlijke gemeente toebehoort.
De minister van binnenlandsche zaken is bereid om
aan het kerkgebouw de noodzakelijkste herstellingen te
laten doen en het overigens ten laste van zijn depar
tement te laten onderhouden.
Onder die herstellingen en dat onderhoud zouden ech
ter niet begrepen zijn zoodanige werkzaamheden als
vereischt zouden worden, om het gebouw als architec
tonisch kunstproduct te herstellen, maar slechts die
welke de adviseursten bedrage van 2000 a ƒ3000,
noodig achten om het gebouw voor verder verval te
beveiligenen wijders het onderhoud in den tegenwoor
digen toestand, dat zij op eene jaarlijksche uitgave van
bOO schatten.
Eindelijk zij nog opgemerkt dat, als later het kerk
gebouw mocht gesloopt wordenwat nog volstrekt niet
zeker is, voorzeker de regenbak als zoodanig zou ver
vallen, maar als monument van bouwkunst zou kunnen
behouden blijven. Daar op Walcheren gemeenlijk elke
woning een eigen regenbak bezit, is voor de geringe
bevolking aan dezen regenbak weinig behoefte.
MUMWET.
Het zeer uitvoerig voorloopig verslag is verschenen
over het wetsontwerp houdende nadere tijdelijke voor
ziening omtrent het Nederlandsch mnntwezen.
Omtrent het hoofdpunt, dat het voorstel der regee
ring uitmaakt: vrije aanmunting van gouden standpen
ningen nevens den beperkten zilveren standaardblijkt,
dat dit plan bij een zeer groot aantal leden ondersteu
ning vondop de gronden in de memorie van toelichting
ontwikkeld. Daaronder waren ook ledendie liever
dadelijke aanneming van den gouden standaard hadden
gezien maar zich toch bij het voorstel der regeering
konden nederleggen.
Zoolang de wisselkoersen toelaten met voordeel goud
in te voerenzou zulks zonder bezwaar kunnen ge
schieden en daarin in allen gevalle een grens tegen
abnormale daling der wisselkoersen gelegen zijn.
Wel zag men geenszins voorbij dat aan den dubbe
len standaard bezwaren verbonden zijn, maar ontegen
zeggelijk staat daartegenover, dat de landen met dub
belen standaard, bepaaldelijk Frankrijkaan de hevige
crisis, welke uit schaarschheid van het eene aangeno
men muntmetaal voortvloeiensteeds door toelating
van het andere bewaard waren gebleven en dat voor
Nederland daarom de dubbele standaard vooral aanbe
veling zou verdienenomdat daarbij het vraagstuk
omtrent de verhouding tot Indië een bevredigende op
lossing erlangde. De eenheid bleef bewaard, vooral
wanneer op dien voet het goud ook in Indië tot wettig
betaalmiddel kon worden verheven.
De bevredigende regeling van de verhouding - tot
Indië was voor meerdere leden een conditio sine qua non
eener voor hen aannemelijke muntregeling. Ten hoogste
bevreemdend was het dat wederom eene voordracht
gedaan wordt van ver uitziende gevolgenzonder dat
er zelfs aan gedacht schijnt te zijn om de verhouding
tot Indië te regelen. Er blijkt althans hoegenaamd
van geen overleg met het koloniaal gouvernement.
Toch is het niet te loochenen, dat de verbreking
van onze munteenheid met Indië politieke en commer-
cieele nadeelen teweeg brengt, welke men behoort te
vermijden. Evenmindat de enkele gouden standaard
voor Indië nog veel moeilijker uitvoerbaar is dan hier.
Men drong er met nadruk op aan, dat de regeering
hare voornemens met betrekking tot het Indische
muntwezen zóu mededeelen.
Daar verder voor den handel behoefte is aan stabili
teit van koersen en van rentestand, gaf een groot
aantal' leden te kennen, dat zij hun goedkeuring aan
dit ontwerp alleen konden schenken voor 't geval daar
aan het tijdelijk karakter werd ontnomen.
Arbeiders-woningen.
Naar aanleiding van het wetsontwerp tot het verleenen
van vrijdom van grondbelasting voor stichting van
woningen voor de arbeiders-klasse, in verband met
dat op de coöperatieve vereenigingengaven eenige leden
hunne verrassing en tevens hun genoegen er over te
kennendat deze regeering zelve thans voortgaat op
den vroeger door anderen ingeslagen weg, die door de
politieke vrienden der regeering als socialistische woe
lingen bevorderend was geschetst. Men kon zijn ge
noegen niet verheelen over het démenti door deze regee
ring gegeven aan hen, die weeklachten hadden aange
heven over een politiek, welke huns erachtens op de
ondermijning van de grondslagen der maatschappij uit-
loopen moest.
Wat in het algemeen de taak der regeering met
betrekking tot de woningen betrefthierover bestonden
voornamelijk drie gevoelens.
Volgens enkele leden ligt het geheel buiten den kring
der bevoegdheid van het openbaar gezag zich met de
woning der ingezetenen te bemoeien.
Andere leden achtten het de roeping der overheid,
uitsluitend repressief tegen ongezonde woningen te
waken. Zij drongen aan op een strenge wet tot afkeu
ring en buiten gebruik stelling van dergelijke woningen.
Wederom andere leden waren van gevoelen, dat het
op den weg der regeering ligt ten behoeve der oprich
ting van behoorlijke arbeiders-woningen gemeenten
financieel te hulp te komen of zelfs rechtstreeksche
medewerking te verleenen.
Wat de strekking van het ontwerp betreft, bijna
algemeen had men daartegen overwegende bezwaren.
Vooreerst wegens het grondwettelijk verbod tegen het
verleenen van privilegiën in het stuk van belastingen.
Niet minder werd afgekeurd en ongrondwetig geoor
deeld dat het ontwerp een privilegie wil scheppen ten
behoeve éener klasse van ingezetenen, te weten de
arbeiders-klasse.
Daargelatendat men niet gaarne met de regeering
de ingezetenen in verschillende „klassen" zou verdee-
lenis 't, beweerde menniet gewenscht de arbeiders
klasse in den waan te brengen, dat te haren behoeve
buitengewone maatregelen op wetgevend gebied en nog
wel op het gebied der sociale wetgeving genomen moe
ten worden. Er valt voor den wetgever op het ter
rein der belastingen nog zeer veel te doen, ook ten
behoeve van het minder met tijdelijke middelen geze
gende deel der bevolking. Maar de maatregelen, die
hij neemtmoeten ten goede komen aan die allenniet
aan een deel daarvan. Eenige dier maatregelen werden
genoemd. Het belang daarvan werd door andereleden
niet betwist, maar (afgescheiden van den vorm) wezen
zij hunnerzijds op de heilzame strekking van dit ont
werp hetwelk niet bedoelt aan eenige klasse der maat
schappij een privilege te schenken, maar slechts een
premie wil geven voor het bouwen van arbeiderswo
ningen, die aan betamelijke gezondheids-vereischten
voldoen. Allen stemden echter hierin overeen, dat, al
plaatst men zich ook op het standpunt van den mi
nister, de regeling zooals zij voorgedragen en geredi
geerd is, niet aan het doel zal beantwoorden.
Rechterlijke Inrichting1.
De minister van justitie heeft zijn memorie van ant
woord ingezonden op het verslag der tweede kamer
over de wetsontwerpen tot partieele wijziging van de
rechterlijke inrichting.
De minister ontwikkelde nader de bedoeling dezer
voordrachten. Ten onrechte heeft men er in gezien
een eersten stap op den weg eener nieuwe rechterlijke
inrichting. De minister wil een partieele wijziging van
het bestaande, met eerbiediging van de beginselen der
bestaande wet en zóo dat zij aan een nieuwe rechter
lijke inrichting, wanneer daarvoor eenmaal de tijd zal
zijn gekomen, geen nieuwe hinderpalen in den weg
stelle.
Verbetering van de vormen der procedure zijn
natuurlijk van deze voordrachten niet te wachten.
Daartoe moeten wijzigingen in de wetboeken plaats
hebben. Voorstellen zijn daartoe in overweging of reeds
bij de kamer ingekomen (vereenvoudiging van het cas
satie-proces in burgerlijke zaken).
Bij de voorgedragen regeling zal de staat uit een
financieel oogpunt, niet veel winnen, maar ook zeker
niets verliezen. Dit is voldoende voor een maatregel,
waarvan niet bezuiniging, maar verbetering van de
rechtspleging het doel is.
Dat met de verbetering der bezoldiging van de leden
der hoogere rechterlijke collegiën begonnen is, berust
