MIDDELBURGSCHE
jfe 105.
Dinsdag
1875.
COURANT.
4 Mei.
Middelburg 3 Mei.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2eD Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.GO.
Menigeen, die in de laatste maanden langs de Nieuwe-
haven en Turf kaai alhier wandeldeheeft wellicht bij
het zien der groote gebouwen, voor misdadigers bestemd,
die aan de overzijde langzamerhand uit den grond
oprezenbij zichzelven gedacht't „Is toch eigenlijk
verkeerd, een gevangenis zóo mooi te maken; de rnen-
schen zonden er voor hun pleizier in gaan". Zeker! het
thans aan de rechterzijde gelegene, eenigszins vooruit
springende nieuwe gebouw maakt een aangenamen
indruk met zijn sierlijke, duidelijk sprekende lijnen,
flinke vensters en ruimen ingang, maar men vergete j
nietdat de gevangenen met dat gedeelte slechts weinig
kennis maken, doch hun verblijf vinden in het meer
achterwaarts liggende donkerroode vierkante gebouw,
ter linkerzijde, dat door zijn kleine getraliede vensters
en aan 't schavot herinnerende kleureen somberen
indruk maakt. Het geheel is nog niet voltooid; rechts
van het meer sierlijke middelgebouw moet een tweede
donkerroode vleugel worden opgetrokkenspeciaal
voor vrouwen en cellulair-veroordeelden bestemd, zoodat
het middelgedeelte dan nog beter zal uitkomen tusschen
de twee donkere vleugelsen op die wijze het eigenlijke
front zal vormen.
Dat frontgebouw met zijn groote poort, ruim genoeg
om toegang te verleenen aan den gevangenwagen, is
links van den ingang bestemd tot woning van den
directeur. Voorzeker is het een nette, prettige en
gemakkelijke woning, en die mag men daar, eenigszins
afgezonderd van de wereld, geroepen tot een lang niet
altijd aangename betrekking, ook wel hebben. Rechts
van den ingang bevindt zich beneden in de eerste
plaats het bureau van den directeurvoorts een een
voudig doch net gemeubileerde kamer voor den rechter
commissaris om de beschuldigden te verhooren,
en eindelijk eene spreekkamervoor de gevange
nen en hunne bezoekers bestemd, zeer eenvoudig
en doelmatig ingericht. Als men de deur van dit
vertrek binnenkomt bespeurt men dat de geheele
ruimte der kamer door twee houten hekken in drieën
is verdeeld. Als een gevangene bezoek ontvangt gaat
in het middelgedeelte een bewaarder staan, de ge
vangene gaat achter het eene hek ter rechterzijde
en zijn bezoeker achter het andere hek linkszoodat
zij elkander goed zien en spreken, maar niet bereiken
of iets overhandigen kunnen. Men moet aan die wijze
van converseeren gewoon zijn, om er zich mede te
kunnen verzoenen. Boven bevinden zich een spreek
kamer voor de advocaten; twee vertrekken voor de
commissie van administratie, die er keurig netjes uit
zien, een vertrekje voor gegijzelden wegens schuld,
(jammer genoeg dat dit, volgens onze wetgeving, nog
noodig is!), dat eenvoudig is ingericht, en op zolder
een magazijn voor nieuwe kleeding. Het uitwendig
fraaie gedeelte der gevangenis is dus alleen bestemd
voor de administratie en de autoriteiten, en steekt
daarom in zijn uiterlijk eigenaardig af bij de vleugels
waar de misdadigers worden opgesloten.
Maar ook daaruit spreekt de geest onzer eeuw, die
in den misdadiger, ofschoon hem naar billijkheid
straffende, den medemensch erkent. Van de achter
het frontgebouw gelegen binnenplaatswaarop zich
eenige hulpgebouwenals keukensreinigingskamer enz.
bevinden, geeft ter linkerzijde een kleine deur toegang
tot de eigenlijke gevangenis. Die deur voert in een
vierkante ruimte, het zoogenaamde trappenhuis, waar
men tot boven in de glazen kap ziet, en dat door twee
galerijen, welke tot de verschillende lokalen toegang
geven, is omringd.
In de rondte bevinden zich deuren met spionneergaten,
en naast iedere deur bevindt zich een bel met een ver
klikker, zoodat, wanneer in eenig vertrek wordt ge
beld, de bewaarder of bewaarster terstond kan zien
waar hunne tegenwoordigheid vereischt wordt. Beneden
bevinden zich een vertrek voor politie-gevangeneneen
kamer voor preventief gearresteerden, een wachtkamer
voor bewaarders, een bergplaats en vier werkzalen-
Treedt men een der verblijfplaatsen voor gevangenen
binnendan ziet men eenvoud en gestrengheiddoch
niets afschuwelijks. Helder gestukadoorde wanden en
plafond, volop licht en lucht door flinke, met ijzeren
tralies voorziene vensters^ éen gaspit en een belknop,
getuigen dat zoowel voor dfz gezondheid als voor de veilig
heid van hen die er in mogten leven en werken gezorgd is.
Overtollige weelde heerscljit er volstrekt nietslechts het
strikt noodzakelijke is aanwezig: tafels met banken,
aan elkander bevestigd, een rek om het werk op te
leggen, een plank om een en ander op te bewaren,
een hardsteenen waschbak met emmer, een reukeloos
draagbaar privaat, een reglement en des winters een
kachel met toebehooren, ziedaar het geheele ameuble
ment.
In de boven-vertrekken heerscht meer afwisseling.
Daar bevinden zich in de eerste plaats twee slaapzalen,
die waarlijk het verlangen niet opwekken er eenigen
tijd te mogen logeeren. In ieder van die zalen vindt men
12 zoogenaamde alcovesvierkante ruimten van ijzeren
traliewerk, met ijzeren deur, ongeveer 1,80meter lang,
1,15 breed en 1,85 hoog, en daarin een ijzeren krib
van ongeveer 60 centimeter breed, en een bankje om
de kleeren op te leggen." Ieder gevangene wordt des
nachts in zoon alcove opgesloten, voorzien van een
kruikje drinkwater; in ieder van de vier hoek-alcoves
is een belkoord aangebracht, zoodat wanneer iemand
des nachts hulp behoeft, de bewaarder kan worden ge
waarschuwd.
Een minder somberen, indruk maakt de ziekenzaal met
zijn ijzeren ledikanten, groene venstergordijnen om
het licht te temperen, kamerschot, leuningstoel en
medicijn-kast. Ook aan de behoeften van den arme of
kranke naar den geest wordt in de gevangenis gedacht,
getuige de zaal voor kerk en school ingericht. Daar
bevinden zich leertafels., landkaarten, borden, boeken,
bibliotheek enz., benevens een preekstoelvoorzangers
bankje en biechtstoel. Een vast aangestelde onderwij
zer geeft onderricht; door protestantsche en katholieke
geestelijken wordt beurtelings dienst gedaan, waarbij
door een groen gordijn de mannen van de vrouwen zijn
gescheiden, doch allen den geestelijke op den preek
stoel kunnen zien. Op dezelfde verdieping zijn voorts
nog twee kamers voor de bewaarderséen voor pre-
ventief-gearresteerden en éen pistoled. i. een vertrekje
voor preventieven die in eigen onderhoud voorzien, en
waarin zich een kastje, tafel, stoel, spiegel, kachel,
ledikant en waschtafel bevinden.
Op de ruime zolders eindelijk vindt men berg
plaatsen voor allerlei benoodigdlieden. Voor de veilig
heid in geval van brand is zooveel mogelijk gezorgd,
door brandkleppen die op den zolder in de schoorstee
nen zijn aangebrachtbenevens door een steeds gereed
staande extincteur en brandspuitin wier gebruik zoowel
het dienstpersoneel als de gevangenen worden geoefend.
Overal in het helder gestukadoordenet geschilderde
gebouw is zoowel over dag als des avonds ruimschoots
licht en luchtnergens vindt men iets afschrikwekkends,
iets dompigs, en nog op menige bijzonderheid zou
gewezen kunnen wordendie de aandacht verdient.
Daartoe behoort o. a. het vernuftige ijzeren sleutelkastje
met kunstslot, waarin de sleutels der zalen op hun
nommer worden geborgenterwijl de directeur van een
looper voorzien is, om in tijd van nood onmiddellijk
alle vertrekken te kunnen ontsluiten. De regenbak
kan 100,000 kannen water bevatten en ontvangt daaren
boven door onderaardsche kanalen nog uit andere
bakken toevoer In een ijzeren kabinet worden de
kleederen van onzuivere personen aan een hitte van
140° Fahr. blootgesteld en zoo van ongedierte ge
reinigd.
Naar wij vernemen wordt de inrichting van Woens
dag a. s. eenige dagen voor het publiek ter bezichti
ging gesteld, waarom wij ons tot deze korte beschrij
ving bepalen, ten einde ook iets ter opmerking over
te laten aan hen, die lust mochten gevoelen zich
persoonlijk eens te gaan overtuigen in hoeverre het
nieuwe „gevangenen-paleis" aan de eischen voor eene
strafplaats van misdadigers voldoet.
Door het hoofdbestuur der maatschappij tot bevorde
ring van landbouw en veeteelt in Zeeland is heden
een adres aan de tweede kamer gezonden, ter onder
steuning van het verzoek door de G-eldersehe maat
schappij van landbouw ingediend tot het instellen eener
enquête omtrent deji veldarbeid van kinderen.
Men verzoekt ons de aandacht te vestigen op de alhier
zich bevindende stoomzuiveringsfabriek tot het reinigen
van bedden en beddegoed, van den heer D. J. Pennock,
van welke nuttige inrichting, naar het schijnt, niet
zoo veelvuldig gebruik wordt gemaakt als wenschelijk
en noodig zou zijn.
Wij vinden aanleiding om aan dit verzoek te vol
doen in het ons als bewezen medegedeelde feit dat
beddegoedwaarvan lijders aan ziekten als typhus,
kanker, tering enz. hebben gebruik gemaakt, onge
zuiverd wordt verkocht of weggegeven. Waar dit
geschiedt moet zeker de zoogenaamde mildheid als
onverantwoordelijk en de zucht naar geldelijk voor
deel als schandelijk gebrandmerkt worden. In het
algemeen belang ware het te wenschen dat ook de
autoriteiten, met dc zorg voor de volksgezondheid
belast, in zulke gevallen handelend en voorkomend
konden optreden.
Naar wij vernemen heeft wijlen de heer mr. P. B-
von Erüeken Poek, onlangs te St. Laurens overle
den bij uiterste wilsbeschikking verschillende legaten
vermaakt en daaronder een van f 200 aan de diaconie
der Engelsche gemeente te Middelburg.
Blijkens kennisgeving van den minister van finan
ciën in de Staatcourant van heden zijn tot leden der
commissie voor de herziening van de belastbare opbrengst
der gebouwde eigendommen in de controle der directe
belastingen te Zierikzee benoemd de heeren C. D.
Tielenius Kruijthoff en J. E. Mulock Houwer.
De arrondissements-rechtbank te Rotterdam heeft
voor de vacante rechterplaats in dat collegeontstaan
door het wegens ziekte verleende ontslag aan mr. P. v. d.
Hoeven, de volgende voordracht opgemaakt1° m'. P. A J.
Bouvin, kantonrechter te Zierikzee21 mr. W. J. Karsten,
rechter te Brielle; 3° mr. E. Star Busman, rechter te
Almelo.
De directie der Maatschappij van den spoorweg
MechelenKeuzen zal met 1 Juni a. eene belangrijke
wijziging in den dienst brengen, ten einde gelegenheid
te openen om op éen dag een reisje, van Brussel naar
Middelburg en terug te maken. Daartoe zou de laatste
trein van Neuzen des avonds te 7 uren naar Mechelen
vertrekken. Wanneer men de3 morgens te 6 uren van
Brussel vertrekt, komt men daar des avonds te 10
uren terug en heeft men 3 uren om te Middelhui g
te vertoeven.
De Staats-courant van 2 en 3 Mei bevat het konink
lijk besluit van den 24'n April jl. tot wijziging van
art. 2 van het koninklijk besluit dd. 12 Mei 1874
(Staatsblad n° 70), houdende instelling van eene afzon
derlijke medaille ter uitreiking aan allen zonderonder
scheid van rang of graad, die deel hebben uitgemaakt
of zullen uitmaken van de verschillende expeditiën
tegen Atehin.
Deze wijziging strekt om te bepalen dat de inge
stelde medaille zal worden gedragen aan een Nassau
blauw lint, ter breedte van 8 centimeters.
Volgens het Vaderland is de heer A. W P. Ver
kerk Pistorius de Indische ambtenaar met verlof, die,
naar onze Haagsche correspondent reeds mededeelde,
door den minister van koloniën naar Londen is gezon
den om de verhouding tusschen de Engelsche regeering
en die der Britsche koloniën te bestudeeren.