M1DDELBURGSCHE
COURANT.
N° 94.
jannen
lan."
Woensdag
1875.
21 ApriL
r
1LERK
aan het
Mei eeu
aan het
met volle
fekh. J. A.
ROAM.
lam
10,30 u.
10,30
n
10,30
J»
10,30
10,30
n
12,-
V
12-
V
12-
12-
Ti
12,-
n
12,-
n
1-
2.30; 6.20
3.41 6.45
2.38 8.16
5.-
- 8.50
5.50 9.S
7.2S[10.S
8.3 10.29
8.IS 10.36
8.3010.45
5
7.25
5
8.32
5
8.51
5
9.20
7.—
5
7.50
3
8.10
0
8.30
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2" Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m.., franco is f 3.50.
Middelburg 20 ApriJ.
Daar ons gebleken is dat verschil van opvatting be
staat ten opzichte van de bedoeling der Zaterdag 11.
door burgemeester en wethouders van Middelburg afge
kondigde verordening betrekkelijk de honden, zijn
door ons daaromtrent bij de bevoegde autoriteiten in
lichtingen ingewonnen. De bedoeling is dat alle op
straat loopende honden, onverschillig of zij aan een
touw, eene ketting of een wagen bevestigd, of los
zijn, van een muilband voorzien moeten wezen.
De beide eerste artikelen der verordening op de hon
den, van den 20™ Mei 1854, waarnaar in bedoelde af
kondiging verwezen wordt, luiden als volgt:
Art. 1. „Zoodra daartoe door burgemeester en wet
houders eene aankondiging geschiedt, zal niemand honden
op de openbare straten of wegen laten loopenwanneer
die niet behoorlijk van een ijzeren of koperen muilkorf,
volgens het bij de politie voorhanden model, voorzien
zijn."
Art. 2. „Bij gelijke aankondiging zal ook kunnen
bevolen worden dat alle honden worden vastgelegd."
De tweede kamer heeft heden hare werkzaamheden
hervat. Ingekomen zijn de tijdens het reces rondge
deelde wetsontwerpen benevens een wetsontwerp tot
nadere tijdelijke voorziening in den staat van het
Nederlandsch muntwezen.
De geraamde begrooting der inkomsten en uitgaven
van den polder Walcheren voor het dienstjaar 1875,
welke in de a. Zaterdag te houden algemeene vergade
ring van het polderbestuur zal behandeld worden, be
draagt f 257,279.67j in ontvang en uitgaaf, te weten
Inkomsten: Hoofdstuk I, ontvangsten wegens
vorige diensten4932. Hoofdstuk Hopbrengst
van eigendommen en bezittingen2039.85. Hoofd
stuk IIIbelastingen en heffingen216,741.60.
Hoofdstuk IV, inkomsten van verschillenden aard en
toevallige baten, f3574.37. Hoofdstuk V, dito der
straat- en zandwegen, 8817.04^. Hoofdstuk VI,
buitengewone ontvangsten21,174.81.
Het gewoon dijkgeschot is geraamd op f 199,263.38
en het buitengewoon dijkgeschot op f 16,913.57.
Uitgaven: Hoofdstuk Iuitgaven van vorige dienst
jaren, nihil. Hoofdstuk II, kosten der gewone werken,
f 86,993.49. Hoofdstuk IIIkosten der buitengewone
werkenf 55,042,01. Hoofdstuk IVkosten der straat-
en zandwegen, f 8784.13. Hoofdstuk V, rentebeta
ling en aflossing van gevestigde schulden, 73,063.15.
Hoofdstuk VIbezoldigingen en schadeloosstellingen
aan het bestuur, f 16,117. Hoofdstuk VII, kosten
der inspectiën op de werken700. Hoofdstuk VIII,
onderhoud van eigendommen en brandverzekeringf 360.
Hoofdstuk IXgrond- en andere lasten954.22.
Hoofdstuk Xkosten van brandlicht en bureaube
hoeften, 500. Hoofdstuk XI, druk-, bind- en
schrijfloonen f 500. Hoofdstuk XII, kosten bijhou
ding kadastralen polderlegger, f500. Hoofdstuk
XIIIkosten der verkiezing van commissarissenf 300.
Hoofdstuk XIValle andere uitgaven enz.f 3430.
Hoofdstuk XV, onvoorziene uitgaven, 10,035.67^.
Naar wij vernemenis het jl. Woensdag door den
gemeenteraad alhier genomen besluit omtrent den bouw
van een droog dok door gedeputeerde staten dezer
provincie goedgekeurd.
Ter openbare terechtzitting voor burgerlijke zaken
yan het provinciaal gerechtshof in Zeeland van den
20en April 1875 heeft jonkheer mr. D. G. van Teij-
lingen, thans iechter in de arrondissementsrechtbank
te Dordrecht, benoemd tot rechter in de arrondisse-
ments rechtbank te Middelburg, de eeden afgelegd,
zooals die voor de leden der rechterlijke macht zijn
voorgeschreven.
In dezelfde zitting werd door mr. E. F. M. Mathon,
wonende te Middelburg, de eed afgelegd als advocaat.
In eene vergadering van aandeelhouders in de naam-
looze vennootschap de Ml ddelburgsche maat
schappij van stöomvaartriihier op 17 dezerwerd
in de plaats van wijlen jonkhéer de Jonge van Campens-
Nieuwland, als commissaris |an toezicht verkozen de
heer mr. W. A. van Hoek. ^Mede werd als zoodanig
voor vijf volgende jaren herkfczen de heer mr. N. J. C.
Snouck Hsrgronje.
Een voorstel van het bestuur tot het aanschaften
eener nieuwe schroefstoomboot j groot ongeveer 100 last,
met bestemming voor goederenvaart tusschenVlissingen
Middelburg en Hollandwerd bij meerderheid van
stemmen verworpen.
De Staats-courant van heden bevat de wetten van
den 6en dezer tot vaststelling der begrooting van uit
gaven ten behoeve van de voltooiing van het vesting
stelsel voor den dienst van 1875, en tot verhooging
van hoofdstuk VIII der staatsbegrooting voor het
dienstjaar 1875; alsmede de wet van 9 dezer tot ver
dediging van den bij art. 1 der wet van 19 Juni 1871
(Staatsblad n° 68) bepaalden termijn voor de herzie
ning van den aanslag der beetwortelsuiker fabriekanten
wegens den accijns op de binnenlandsche suiker.
De stoomvaartmaatschappij Nederland zal over het
boekjaar 1874 haar eerste dividendvan 5 pet., kun
nen uitdeelen. De bruto-winst over 9 uit- en thuisrei
zen bedraagt ongeveer vijf ionde zuivere winst
230,000waarvan nog f 47,000 aan het assurantie-re
servefonds wordt uitgekeerd.
Ter viering der nagedachtenis van onzen landgenoot
Antony van Leeuwenhoeckdie van 1632 tot 1723
te Delft leefde en beroemd is geworden door zijne voor
dien tijd ongeëvenaarde en nog altijd hooggeschatte
ontdekkingen met het microscoop op natuur-historisch
gebiedzal den 8en September a. in zijne geboorteplaats
een feest gehouden worden. De hoogleeraar Harting
zal bij die gelegenheid eene redevoering uitspreken.
Bovendien is men voornemens een fonds te stichten
waaruit om de 10 jaren eene gouden Leeuwenhoeck-
medaille zal kunnen worden uitgereikt aan den Neder-
landschen of buitenlandschen geleerde, die zich door
ontdekkingen op microscopisch gebied het meest onder
scheiden zal hebben.
Het voorloopig bestuur der Vereeniging tot bevorde
ring van de Coöperatie in Nederland, bestaande uit
de heeren H. Goeman BorgesiusH. TerhaarM. J. de
Witt HamerB. A. HeldtB. H. PekelharingO. Rom-
merts, J. K. P. Eoos, A. van de Velde en A. Kerdijk,
secretaris, roept in de N. R. Ct. van heden het publiek
op tot deelneming aan de genoemde vereeniging. De
contributie bedraagt f 2.50 voor persoonlijke leden, en
voor zooveel coöperatieve en andere werklieden-vereeni-
gingen betreft, datzelfde bedrag voor elk honderdtal
harer leden of onderdeel daarvan.
Het doel is: een band te scheppen tusschen de ver
schillende reeds bestaande vereenigingenhet versprei
den van goede denkbeelden over de coöperatie en het
voorlichten der belanghebbenden. Rekening en verant
woording zal worden afgelegd op het eerstvolgend
coöperatief congres, waar ook aan de vereeniging een
blijvende vorm zal gegeven worden.
Onze Haagsehe correspondent schrijft ons
het volgende:
„Ik heb tot nogtoe van den nieuwen clericalen
eisch, het zoogenaamde restitutiestelsel niet gewaagd
omdat ik dien als niet meer dan eene verkiezingsreclame
beschouw en niet serieus noemen kan; daartoe staat
het denkbeeld te verre af van uitvoerbaarheid, gezwe
gen nog van bezwaren van staatsbelang en billijkheid,
die het onaannemelijk maken. Zoo ik nu over dit
onderwerp begin, is het niet omdat mijne meening in
dit opzicht eenigszins veranderd isof omdat het ge
kibbel op dit punt me onthutst of beangstigt, maar
alleen omdat een minachtend stilzwijgen mij niet past,
waar iemand als van Bosse het noodig acht de pen op
te vatten om de eisehen der clericalen op onderwijs
gebied te bestrijden.
„Het komt u misschien inhumaan jegens onze tegen
standers voor dat ik hier het woord minachting bezig,
maar ik kan met geen ander woord den indruk weder
geven dien het zoogenaamde restitutiestelsel op mij
maakt. Tot nogtoe had ik achting voor de houding
der antirevolutionaire partijal was ik overtuigd dat
zij dwaalde en het welzijn der natie zocht op eenen
weg die naar een geheel ander doel voert; de stand
vastigheid en offervaardigheid, die hunne talrijke con-
fessioneele scholen in het leven hielden, dwong bij mij den
oprechten eerbied af die beginselvastheid bij elk eerlijk
man inboezemt. Maar de eisch van restitutie beneemt
mij al dien eerbied; voor een handvol zilverlingen wil
de partij hare fiere houding en haar recht en plicht
prijs geven. Betaal de kosten onzer alleenzaligmakende
scholen zegt ze tot den staat, en wij zullen er ons
verder niet tegen verzetten dat de overige burgers
opgevoed worden tot goddeloozen, deugnieten enz.
enz. want in dien toon spreekt men aan dien kant
over de resultaten der staatsschool. Is dit niet het
meest cynieke te koop bieden eener overtuiging?
Want natuurlijk zou het allereerste gevolg der resti
tutie zijn dat alle contribuanten ten behoeve der confes-
sioneele scholen de beurs dicht hieldenzaken zijn zaken,
en wie zijne behoeften door een ander kan laten betalen
handelt zeer dom met in eigen zak te tasten. De
confessioneele scholen zouden echter bij honderden uit
den grond verrijzenneem nu alleen deze uiterst pro
zaïsche zijde van de quaestie eensen tracht eens zeer
globaal en in 't ruwe te becijferen met welk een aan
zienlijk bedrag het restitutiestelsel de schatkist bezwa
ren zou. Voeg daarbij de kosten van de ontelbare
klooster- en andere katholieke scholen, die men ons op
den hals zou schuivenen beantwoord dan met de
hand op het hart de vraag of er ooit eene zoo roeke-
looze regeering en zoo onzinnige staten-generaal in
Nederland te vinden zullen zijnom zulk een stelsel
voor te stellen of aan te nemen.
„Sommige liberalen zelfs zijn echter, vreemd genoeg
nog altoos niet overtuigd dat het restitutiestelsel vol
komen onaannemelijk is. Wij moeten waarlijk geen
ander antwoord voor de belagers van de staatsschool
gereed hebben dan een onverbiddelijk non pos'sumas.
Wij schieten in onze beginselvastheid in onderwijsza
ken inderdaad al heel wat te kort. De gemengde
volksschool is eene heilzame instelling voor het heden
en de toekomst eener natie, ziedaar een axioma voor
ieder liberaal; maar hoeveel liberalen nemen de conse-
quentiën van dat axioma aan? Dat de confessioneele
en sectescholen als volksscholen niet deugen en de
natie in hare verstandelijke en zedelijke ontwikkeling
onderdrukken, zal evenzeer ieder liberaal u met de
lippen toegeven, en toch zien de liberalen het met
berusting aan dat jaar aan jaar een aantal landskinde
ren in die scholen aan de algemeene zaak onttrokken
worden, om tot burgers van kleine staatjes in den bur
gerlijken staat, bij éen kerkgenootschap zelfs tot
1 vijanden van den burgerlijken staat, te worden op
gekweekt; zij spreken zelfs in een concilianten geest
en verklaren zich bereid om aan de zoogenaamde ge
moedsbezwaren te gemoet te komen. En tochwie
waarlijk liberaal en consequent is behoorde in de
eerste plaats te zorgen (waar men nu in den laatsten
tijd, dank zij den ijver van mannen als MoensKer
dijk en anderen, aan is gaan denken) dat het staats
onderwijs uitgebreid en verbeterd werd, en in de
tweede plaats de sectescholen te bestrijden en tegen
te gaan met evenveel ijver als waarmede hij de staats
school ondersteunt. Hij bedoelt met die ondersteuning
de verstandelijke en zedelijke ontwikkeling van zijn
volk zoo veel mogelijk in de hand te werkenwaarom
bekampt hij dan niet het streven om die ontwikkeling
te stuiten of op een verkeerden weg te leiden?