BU IT EN LAND.
Algemeen Overzicht.
Kerknieuws.
Dr. G. J. Vos, predikant bij de Nederduitsche her
vormde gemeente alhier en beroepen naar Amsterdam,
hield gisteren avond zijne afscheidsrede naar aanleiding
van Philippensen 1 vers 27. Bij het einde der gods
dienstoefening zong de gemeente hem als zegenbede
het laatste vers van Psalm 134 toe.
Landbouw.
Uit Sleeswijk-Holstein wordt gewaarschuwd tegen
het onberedeneerd gebruik van petroleum, dat tegen
woordig dikwijls als middel tegen allerlei kwalen, vooral
tegen ongedierte, bij het vee wordt aangewend. De
schadelijkste gevolgen zijn aldaar van het insmeren
met de aardolie ondervonden.
Rechtzaken.
De procureur-generaal bij den hoogen raad heeft heden
conclusie genomen in zake het beroep in cassatie van
J. Wolff, gewezen directeur der Overijselsche bank.
De conclusie strekt tot verwerping van het beroep.
De uitspraak is bepaald op den 10en Mei a.
Gemengd to berichten.
In het arrondissement Middelburg zijn ontvreemd
of vermist1 certificaat Rusland-Hamburg 18206e serie
n° 449709 links, 72709 rechts; 3 oblig. Victor Emanuel
van 500 francs, n°. 355300, 200489 en 65676; 5 loten
Madrid, ad 100 fr. elk, n°. 53820—53823 en 53758;
8 loten Paleis van Volksvlijt en 4 boekjes Amsterd.
Spaarkasvereeniging.
De officier van justitie te Middelburg verzoekt opspo
ring en bericht. Dagblad
Te Hogezand is een 21jarig meisje overleden, naar
men geloofde tengevolge van het gebruik van een en
kel stukje pepermunt, dat haar door een koopvrouw
ten geschenke was gegeven. Van wege de politie is
een scheikundig onderzoek van den pepermunt bevolen,
doch men twijfelt vrij algemeen of deze gegiste oorzaak
van den dood wel de ware kan zijn.
De leden der Witte Sociëteit te 'sHage hebben
door stemming uitspraak gedaan tusschen de commis
sarissen dier sociëteit en het lid (een jonge graaf) dat
door eene beleedigende aanmerking in het klachteuboek
de commissarissen gegriefd heeft. 420 stemmen waren
vóór de ontzegging van het lidmaatschap aan den graaf,
244 daartegen. Daar nu volgens het reglement het
tweederde gedeelte der leden vóór de ontzeggingstem-
men moet en aan dit cijfer bij deze stemming een acht
tal ontbrak, hebben commissarissen hun ontslag inge
diend. 1
Het muziekkorps van het regiment grenadiers en
jagers zal voortaan bij het spelen van militaire marschen
gebruik maken van een instrument, fixaieur genaamd
en ook elders reeds in gebruik, waardoor de officieel
bepaalde snelheid van den marsch, 115 passen, of
in versnelden pas, 130 passen in de minuut, juist
aangegeven wordt. Op die manier zal de bevelvoerende
officier het dus in zijne macht hebben in den letter
lijken zin des woords zijn soldaten „op zijn wenken"
te doen bewegen.
Het drama „Vorstenschool" zal binnen kort hier
te lande door het gezelschap van Victor Driessens, met
mejuffrouw Becrsmans als koningin opgevoerd worden
Een aantal polderwerkers zijn uit onze Noordelijke
provinciën naar Duitschland vertrokken, waar thans
/3a f 3.25 per dag door deze lieden verdiend wordt.
Hoewel het aantal vereenigingen in Breslau niet
gering is, daar er niet minder dan 360 zijn, is het
aantal toch weder met éen vermeerderd, door de oprich
ting van eene „Vereeniging van dikken". Het doel
van dit nieuwe genootschap is den lichamelijken wel
stand te bevorderen van alle zwaarlijvige heeren door
het gemeenschappelijk drinken van bronwater en andere
kuren. Aan het hoofd staat een geneeskundige autoriteit.
Om lid te kunnen worden moet men aan overmatige
vetheid lijden of een minimum gewicht van 180 pond
hebben bereikt. Het voornemen moet bestaan om
bijzonder zware en zwaarlijvige medeburgers het eere
lidmaatschap aan te bieden.
De Gustav-quaestie is thans tusschen Duitschland
en Spanje geheel geregeld. Hoewel nog geen bijzon
derheden bekend zijn kan men naar uit Berlijn wordt
verzekerd wel aannemen, dat de Spaansohe regee
ring geheel aan de eischen van Duitschland heeft toe
gegeven en derhalve voldoening heeft geschonken voor
de beleediging der Duitsche vlag en schadevergoeding
ten behoeve van de reeders.
Te Luik was Donderdag op verschillende plaatsen
der stad een groot plakkaat aangeplakt, waarin zekere
advocaat Jean Fontaine eene lezing tegen von Bismarck
aankondigde. Deze lezing zou wezen „een protest
van een plebejer, een republikein, die het recht, de
vrijheid en de zelfstandigheid der volken bemint, tegen
prins Bismarck, die de gerechtigheid veracht, de zwak
ken vervolgt, het brutale geweld aanbidt, die een
geesel is voor het geweteneen schrikbeeld der volken,
aanmatigend, hoogmoedig, minachtend en een van de
heillooste, verderfelijkste en diep verdorven geesten
van deze aan tyrannie zóo lijke eeuw." In dergelijke
frazen gaat het programma voort en worden nog de
liefelijkste scheldwoorden gericht tegen „de generaals
van den vromen Wilhelm, de tegenwoordige Genzerikken,
Attila'sTamerlan's en den Odin van het noorden:
BismarckMoloch die de priesters van het altaar
scheurt, hen beleedigt, vervolgt, uithongert, als mis
dadigers veijaagt en hen de rechten van Duitsche bur
gers ontneemt." Het mooiste is dat de heer Fontaine
zulk een taak durft ondernemen hoewel hij verklaart
tegenover dien vreeselijken rijkskanselier „een wormpje,
een kolibri, een dwerg te zijn", maar hij gevoelt „zijn
geest weder vaardig worden, zich verheffen, uitzetten
en tot de wolken stijgen. Ik gevoel mijn onsterfelijke
ziel sidderen en in opstand komen enz. enz."
f'erkoeplngen en aanbestedingen.
Ter provinciale griffie van Zeeland liggen ter lezing
de voorwaardenwaarop door het ministerie van bin-
nenlandsche zaken op den 29™ April a. zal worden
aanbesteed het maken van een gebouw tot woning voor
den beambte der meteorologische waarnemingen en den
lichtwachternabij de buitenhaven te Vlissingen, als
mede de voorwaarden, waarop door het ministerie van
binnenlandsche zaken op den 28en April a. zal worden
aanbesteed het voltooien der steunpijlers van de spoor
wegbrug over de Koningshaven te Rotterdamhet
daarop bouwen van twee houten wachthuisjes, benevens
het uitvoeren van eenige metsel- en timmerwerken bij
die brug.
Burgerlijke stand.
(Van 1118 April.)
Middelburg. OndertrouwdM. Asard, jm. 23 j., met
C. Coulon, jd. 27 j. A. Dingemanse, jm. 24 j., met
J. Cornelisse, jd. 27 j. M. Walraven van de Garde, jm.
25 j., met T. de Broekert, jd. 24 j. I. Wisse, jm. 21 j.,
met M. B. van Pagé, jd. 25 j. A. Hollebrands, jm. 23 j.,
met J. P. Blokpoel, jd. 23 j. A. Caljouw, jm. 23 j.,
met A. Nagtegaal, jd. 24 j. J. Jongepier, jm. 24 j., met
A. A. de Nooijer, jd. 28 j. J. J. Machgeels, wedr. 34 j.,
met E. van de Wijngaert, jd. 33 j. S. van Os, jm. 24 j.,
met R. Meijers, jd. 30 j.
Bevallen: E. Mondeel, geb. de Hamer, d. H. van
Meerendonk, geb. de Vos, d. E. J. Knuijt, geb. Flin-
ten, z. P. Akkerman, geb. Meskeerus, z. E. C. Geijp
geb. Landman, z. N. Henderikse, geb. Stetfens, d. C. J.
Blom, geb. van der Leijè, d. C. de Hamer, geb. de
Visser, d. S. P. Priester, geb. Faase, d. J. C. Loeke-
meijer, geb. Haccou, z.
Overleden: C. Joosse, d.' 14 m. J. Schrier, wede. van
G. van de Putte, 70 j.f\ B. Kanaar, man van A. F.
Frenks, 30 j. M. P. Louw, wed1', van J. H. de
Waardt Feiten, 75 j. P. (Leidof, man van M. Zeevaart,
51 j. (te Vlissingen). W. Vermeulen, z. 4 m. (te Am
sterdam). A. Leijnse, jd. 26 j. J. van Kempe, vrouw
van A. Petersen, 51 j. J. M. Frederiks, z. 5 j. D. Ver
meulen, d. 9 m. P. de Maret Tak, man van J. M. P. C.
Wagenaar, 69 j. D. Baan, z. 17 m.
(Van 1017 April.)
Vlissingen. Gehuwd: W. J. van Gorp, jm. 29 j., met
J. I. M. van Hardenberg, jd 19 j.
Bevallen: M. W. But, geb. Pieters, d. M. Terwoert,
geb. Poppe, z. C. Kortf, geb. van den Broeke, z. E. J.
Arents, geb. Naerebout, d.
OverledenA. M. C. van den Berg, d. 9 w. E. Obbe-
laar, wede. van K. J. Luet, 84 j. A. H. Jansen, z.
12 d. C. A. But, d. 2 d.
Goes. Overleden: L. F. van de Rafelaar, z. 2 j. C.
Sinke, man van M. Polderman, 49 j. A. J. van Hoeve,
d. 8 w.
Zierikzee. Bevallen: J. Lemson, geb. van Popering,
d. B. Schillemans, geb. Dalebout, d. J. Olrée, geb. van
den Berge, d.
Overleden: P. Tabbernée, wede. van H. J. Koe-
voets, 73 j.
'irherwiOEaeterstamtl.
17 Apr.'sav. 11 u. 43 gr.
18 'smorg. 7 u. 46 gr. 'smidd.l u.61 gr.'sav. 11 u.47gr.
19 'smorg.7u.49gr.'smidd.lu.58gr.'sav.6u.53gr.
Meer en meer breiden de schakels van den kerkelij-
ken strijd zich uit tot een gevaarlijken keten die weldra
geheel Europa zal omvatten. Na de Duitsche en Zwit-
sersche bisschoppen heeft eerst in Engeland de aarts
bisschop van Westminster, monseigneur Manning, zijne
stem doen hoorenthans beginnen ook de Oostenrijksche
kerkvorsten zich ten strijde te gorden. Het voorbeeld
daartoe is gegeven door kardinaal Rauscher, aartsbis
schop van Weeneneen der geleerdste katholieke gees
telijken van zijn tijd. In een herderlijken brief is de
kardinaal te velde getrokken tegen de oud-katholieke
beweging in Duitschland en Oostenrijk en de aanneming
van het wetsontwerp betreffende de rechtspersoonlijk
heid van de oud-katholieke kerk door don Oostenrijk-
schen rijksraad, terwijl hij het staatsgezag onbevoegd
verklaart om te bepalen wie al of niet katholieken zijn.
Het treurigste van dit geheele document, waarin de
geschiedenis van het oud-katholicisme in zijn strijd
tegen het onfeilbaarheidsdogma uitvoerig wordt uiteen
gezet, is dat het weder een nieuw bewijs levert voor
de onzelfstandigheid der hooge katholieke geestelijkheid
en de krachtige organisatie van de katholieke kerk,
die zelfs de meest ontwikkelde en geleerdste van hare
aanhangers tot strikte onderwerping weet te dwingen.
De kardinaal Rauscher toch was op het Vatikaansche
concilie een van de geduchtste bestrijders van het
dogma der onfeilbaarheid; thans breekt hij met dat
roemrijk verleden en werpt zich in de armen van het
ultramontanisme omals voorstander van de onfeilbaar
heid, het staatsgezag te bestrijden. Evenwel kan de
Neue freie Presse niet geloovendat een zoo geleerd
en zelfstandig man als kardinaal Rauscher is alleen uit
gehoorzaamheid aan de kerk thans geheel andere
inzichten zou verkondigen als in 1870, en zij oppert
twee zaken die misschien tot de veranderde zienswijze
van den heer Rauscher hebben aanleiding gegeven,
vooral omdat hij in zijn brief zeiven herhaaldelijk zin
speelt op den strijd dien het hem heeft gekost zijn
vorige denkbeelden op te geven. In de eerste plaats
is hij reeds geruimen tijd ijverig bezig, te beproeven
een katholieke rijkspartij te vormen, doch om de
katholieken van Oostenrijk rondom zijne banier te
scharen heeft hij de hulp van den paus en der jezuïeten
noodig, die hij niet kan verkrijgen zonder de erken
ning van het onfeilbaarheidsdogma. In de tweede
plaats ziet de kardinaal in het oud-katholicisme,
met zijn vrijheid van denken, een gevaarlijken vijand
van de Vaticaansche katholieke kerk, waarvan hij,
niettegenstaande zijne oppositie tegen de onfeil
baarheid steeds een getrouw aanhanger is geweest,
en om deze met kracht te kunnen verdedigen moest
hij kiezen tusschen genoemd leerstuk en het oud-katho
licisme.
Een ander belangrijk document is een herderlijke
brief door de vier bisschoppen van Bohemen uitgevaar
digd bij gelegenheid van den aanvang van het kerkelijk
jubeljaar op gisteren (Zondag). De bisschoppen nemen
uit deze voor de katholieke kerk heuglijke gebeur
tenis aanleiding om hunne geloofsgenooten te versterken
in het geloof, en zijdelings aan te sporen tot verzet
tegen de kerkelijke wetten. „Gebruikt zeggen zij
de wapenen der vrijheid als het geldt de slechte boeken
en dagbladen die men u aanbiedt te verwijderen, en
de leugenprofeten te vernietigen, die als wolven in
schaapsvellen onder u rondwarenals het er om te
doen is mot manlijke taal en manlijke kracht op te
treden voor datgene wat den katholieken Christen
heilig en dierbaar moet wezen. Ja, gebruikt uwe vrij
heid door openlijk voor de geheele wereld té verklaren
en te verkondigen, dat u het Christendom in het
huWelijk, in de school, in de gemeente in geheel het
openbaar leven ter harte gaat, dat gij geen deel wilt
hebben in de gelederen van de ongeloovige vervolgers
der kerk, die zelf niet weten welk een duistere,
wereldverwoestende macht zij dienen. Gebruikt uwe
vrijheid als gij mannen kiest om in uwe plaats en in
uw naam de belangen der gemeentevan de school, in
zekeren zin van geheel het maatschappelijk leven te
vertegenwoordigen en ook gij, die zeiven tot deze
eer geroepen zijtmaakt van de vrijheid een recht
schapen en Christelijk gebruik." Hoe voorzichtig uit
gedrukt ook zegt de Neue freie Presse wordt
toch de bedoeling wel begrepen en de noodige toelich
ting zal wel door de dorpspastoors en de kapellaans
worden gegeven.
De laatste discussiën in het heerenhuis over het
wetsontwerp tot intrekking der staatsdotatiën aan bis
dommen en katholieke geestelijken in Pruisen heeft
aanleiding gegeven tot een wel verklaarbare agitatie
en spanning in de liberale kringen in Duitschland.
De ultra-conservatieve vrijheer von Maltzahn had
van streng en zelts bekrompen protestantsch standpunt
het aanhangige wetsontwerp verdedigd, waarop prins
Bismarck in zijne daarop volgende rede zijn hartelijke
blijdschap te kennen gaf over de taal van den heer von
Maltzahn. Indien de conservatieve partij eenige jaren
geleden dat standpunt had ingenomen en in den zin
van het protestantsche evangelie de regeering trouw
ter zijde had gestaandan zou de strijd, naar de overtui
ging van von Bismarck, niet zoo heftig zijn geworden.
In plaats daarvan echter had men goed gevonden de
leer van het evangelie ondergeschikt te maken aan
de politiek. „De tegenwoordige verklaring zeide
Bismarck beschouw ik daarom als een brug voor
mij, om de oude betrekkingen weder aan te
ltnoopen, wier verbreking ik zoozeer heb betreurd."
Hierin zien de liberalen eene uiting van het voornemen
van von Bismarck om weder een bondgenootschap met
de Junkerpartei te sluitenterwijl zij het betreuren en
er zich over beklagen, dat Bismarck zich op een spe-
ciaal-protestantsch standpunt plaatst. De National Zei-
tung betoogt, dat zoowel nu als bij het begin van
het conflict de grondslag bestaat waarop zich alle elemen
ten kunnen vereenigen, die de Roomsche heerschappij
willen bestrijden, en die grondslag kan geen andere
