MIDDELBURGSCHE
COURANT.
Woensdag
1875.
3 Maart.
r 53.
Middelburg 2 Maart.
onzen
lezen,
l, die
saken,
tecnen
IE.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2en Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.5O.
De minister van financiën maakt in de S taats-courant
van heden bekenddat de hij akte van 16 Maart 1870,
bekrachtigd bij de wet van 20 Juli 1870 (Staatsblad
n° 126), met D. Dronkers te Middelburg gesloten erf
pacht van duinen en vroonen enz. in het Noorden
van Walcherenontbonden is en dat de in die uitgifte
begrepen aan den staat toebehoorende perceelen der
halve weder voor uitgifte in erfpacht beschikbaar zijn.
Omtrent de opvoering van het drama de Vorsten
school te Utrecht, wordt ons per telegraaf medege
deeld dat het stuk in de eerste plaats gebleken is voor
het toóneel geheel ongeschikt te zijn, waardoor eene
bekorting van de langere gedeelten noodzakelijk was
geworden. Vele gebreken kwamen bij de opvoering
aan het lichtde comische nocb de tragische momenten
voldeden; het drama mist samenhangterwijl de intrige
onduidelijk is. Misschien zou het stuk beter voldaan
hebben indien de hoofdrol door eene waarlijk drama
tische kunstenareseene vorstelijke figuurvervuld
ware. Mejuffrouw Kriiseman bleef ver beneden deze
eischen; haar spel was eentonig, niet vorstelijk, en
miste alle bezieling of dramatisch vuur. Hare stem
bezit geen voldoende afwisseling van toon. Ofschoon
zij somtijds werd toegejuichtheeft zij eehter een onloo
chenbaar échec geleden.
Beter voldeed mejuffrouw Baart. Wel blijft voor
deze nog veel te leerendoch zij dringt beter in hare
rol door; haar spel is natuurlijker en vuriger. Nadat
het gordijn gevallen wasviel haar de eer eener afzon
derlijke terugroeping ten deel.
Van de overige vertooners deed niemand zich kennen
als een meester in spel of opvatting. Toch waren dezen
over het algemeen voldoende.
Multatuli woonde in eene loge de voorstelling bij,
doch verwijderde zich telkens na den afloop van een
bedrijf. Hij volgde in blijkbaar zenuwachtigen toestand
den loop van het stuk en 3cheen overtuigd dat
óf het drama ongeschikt is voor het tooneel, óf de
hoofdrol mishandeld werd. De verhouding tusschen
hem en mejuffrouw Kriiseman moet trouwens vrij ge
spannen wezen.
Na den afloop werd de schrijver ten tooneele geroepen,
doch hij liet zich wegens ongesteldheid verontschuldigen.
De schouwburg was stampvol. In de pauzen werd
geen muziek gemaaktdoch het lö vivat werd niettemin
door de studenten aangeheven.
De geneeskundige raad voor Zeeland, uitvoering
gevende aan een besluitgenomen in zijne vergadering
van den 26en November jl., heeft tot de gemeentebesturen
in Zeeland eene circulaire gerichthoudende kennisgave
dat met den lcn Maart a. in werking treedt een door
den raad opgericht en te Middelburg gevestigd bureau
voor scheikundige en microscopische onderzoekingen.
„De raad, zoo wordt in de circulaire verder ge
zegd, twijfelt niet, of deze poging zal bij u krach
tige ondersteuning en medewerking vindenvooral met
het oog op de voeding in gestichten, gevangenissen
enz.hij heeft u slechts te wijzen op een paar voedings
middelen, die door meer- en mingegoeden dagelijks ge
bruikt worden en op wier zuiverheid ook ten onzent
zooveel af te dingen valtop drinkwater en op melk.
Bevat toch eerstgenoemde stof hetzij door hare herkomst,
hetzij door de wijze van verzameling dikwerf vele voor
de gezondheid nadeelige bestanddeelenaan laatstge
noemde wordt door vervalsching niet zelden veel voe
dingswaarde ontnomen, en niets zal ongetwijfeld de
toepassing van dergelijke kwade praktijken meer in den
weg staan dan de wetenschap, dat zij ieder oogenblik
op eene wijze, die geen tegenspraak toelaat, kunnen
worden aan den dag gebracht.
„Behalve met het onderzoek van water op zijne zui
verheid, van levensmiddelen, als meel, brood, gist,
suiker, suikergoed, koffie, thee, chocolade, specerijen,
boter, melk, wijn, bier, azijn, limonade, ingelegde
vruchten,spuitwater enz. op hunne vervalsching, zal
het bureau zich ook onledig houden met het onderzoek
van huishoudelijke voor werper.kleedingstoffen of andere
-van schadelijkheid verdachte zakengordijnenbehang
selpapieren, kunstbloemen, vaatwerk enz., op kleur
stoffen of andere nadeelige b jstanddeelen.
„Voor ieder onderzoek zal eene billijke schadever
goeding in rekening gebracht worden. De prijs van
dit onderzoek kan bezwaarlijk te voren onder juiste
cijfers gebracht wordendaar hij zich bij iedere analyse
geheel zal moeten regelen naar het verbruik van tijd,
van reageermiddelenverschotten enz. Qualitatieve,
zoo scheikundige als' microscopische, bepalingen zullen
echter zelden den prijs van f 1 per monster te boven
gaan en hoogstens tot 5 kunnen klimmen. Iedere
quantitatieve bepaling zal in den regel f 2.50 kosten."
De monsters moetén franco worden toegezonden
aan dr. J. P. Berdénis van Berlekom, secretaris van
den raad.
Gisteren avond werd alhier de jaarlijksche algemeene
vergadering van de Werkmans-Vereeniging gehou
den, die door vele leden en eenige belangstellenden
werd bijgewoond. Na een inleidend woord van den
president, den heer A. J. Adriaansen, werd door den
directeur, den heer P. Krijger, het negende jaarverslag
uitgebracht. Daaruit bleek dat het bestuur zoo getrouw
mogelijk het doel der vereeniging behartigd heeft. Dat
doel isden werkman in zijne vrije uren gelegenheid te
geven tot nuttige oefening en uitspanningbevordering
zijner stoffelijke en zedelijke welvaart, en bij ziekte of
overlijden elkander hulp en bijstand te verleenen. Ook
in het afgeloopen jaar is de vereeniging trapsgewijze
vooruitgegaan. Toch zijn ei;, blijkens het verslag,
personen in en buiten haar, dié aan "de'Werkzaamheden
van het tegenwoordig bestuur weinig waarde hechten,
omdat het vooralsnog geen gehoor heeft willen geven
aan de stem van enkele leden, om aan de vereeniging eene
coöperatieve verbruiksvereeniging toe te voegen, terwijl
anderen eene openbare aanbesteding van de eerste levens
behoeften zouden wenschen. Het bestuur is overtuigd, dat
coöperatieve winkelvereenigingen wel met vrucht kun
nen werken in plaatsen waar veel fabriek-nij verheid
wordt aangetroffen, doch in eene gemeente als Middelburg
niet veel vruchten zouden afwerpen; ook kwam dit
minder gewenscht en geheel in afwijking van het pro
gramma voor. Meer wenschelijk acht het de oprichting
van eene coöperatieve voorschot-vereeniging en spaar
bank volgens het stelsel van Schulze-Delitz, zooals die
te Goes bestaat. Er zijn dan ook ontwerp-statuten
gemaakt, om zoodra mogelijk tot de oprichting over
te gaanen in het afgeloopen jaar is door het bestuur
bij een adres aan den minister van justitie er op aan
gedrongen dat aan dergelijke vereenigingen rechtsper
soonlijkheid worde toegekend. Met hetzelfde doel heeft
in het lokaal een adres van adhaesie aan het gedaan
verzoek voor belanghebbenden ter teekening gelegen,
dat, van 93 handteekeningen voorzien aan den minister
verzonden is. Met belangstelling wordt de vervulling
van den wensch tegemoet gezien, terwijl de oprichting
eener coöperatieve voorschot-vereeniging en spaarbank,
die voor den werkman eene behoefte is, alsdan zal
plaats hebben.
Het aantal begunstigers dat zijn zij die de ver
eeniging ondersteunen door eene jaarlijksche bijdrage
van f 2, of met boekwerken of voorwerpen die
tot gebruik kunnen dienen neemt toe. Ook in het
ledental is vooruitgang te bespeuren. Vele jongelieden
zijn in den laatsten tijd als lid toegetreden. Het be
stuur verheugt zich daaroverin de overtuiging dat de
nuttige ontspanningdie hun in de Werkmansvereeni-
ging wordt aangeboden, hen kan terughouden van de
zoo verderfelijke kroegen; en ofschoon tot heden nog
de leering van het bestuur is: dat de werkman goed
doet ontspanning te zoeken in zijn huiselijken kring,
en dus geen uithuizigheid wil bevorderentoch
wenscht het hen die zoodanige ontspanning daar
buiten zoeken, in het lokaal der vereeniging te zien,
waar hun de vernietiging niet wacht die de kroeg hun
verzekert.
In de sociëteit zijn weder verbeteringen aange
bracht, o. a. door aankoop van een biljart, waartoe
een der begunstigers het bestuur in staat heeft gesteld;
Daarvan wordt veel gebruik gemaakt. Ook het
schaakspel wordt meer en meer beoefend. De nieuws
bladen bepalen zich tot de beide Middelburgsche
couranten en de Coöperatie of het Goessche volksblad.
Een der begunstigers gaf tot dusver ook het Nieuws
van den dag ter lezing, doch met het einde des jaars
heeft die toezending opgehouden.
De bibliotheek heeft geen uitbreiding gekregen,
daar de fondsen ontbreken tot aankoop van nieuwe
boekwerken, en boekgeschenken in het afgeloopen jaar
niet zijn voorgekomen.
De zangvereeniging, onder geheel belangelooze
leiding van den secretaris, de'h heer G. van Velthoven,
mag zich in toenemenden bloei verheugen; zij telt 24
ledenen in den loop van het jaar werd een tweede
cursus daaraan toegevoegd.
Ook de in November jl. tot stand gekomen teeken
oefeningen, onder leiding van den heer J. A.
Ovaa, vinden veel sympathie.
De geneeskundige hulp en de geldelijke ondersteuning
bij ziektealsmede de ondersteuning bij overlijden, wer
den als naar gewoonte verleend.
Na het uitbrengen van het verslag werd eene pauze
gehouden tot het bezichtigen van eenige tentoongestelde
proeven van bekwaamheid der deelnemers aan de
teeken-oefeningen. De proeven geven over het alge
meen goede verwachting voor de toekomst.
Vervolgens werd den heer K. J. Kuiler, die zijne be
trekking als penningmeester nederlëgde en om voor hem
overwegende redenen als bestuurslid aftrad, het eere
lidmaatschap der vereeniging aangebodenals blijk van
waardeering zijner Kaar bewezen' 'diénsten. De heer
Ovaa trad in zijne plaats als penningmeester op. Zoo
wel de aftredende als de nieuwe penningmeester hielden
welgemeende toespraken, waarbij zij de verzekering
gaven hunner voortdurende belangstelling in de ver
eeniging.
De leerlingen dep teeken inrichting bodenbij monde
van een hunner,' hun leermeester den heer J. A. Ovaa
een met zilver gemonteerde bril-etui en den heer M. Ovaa,
die zijn broeder bij de lessen behulpzaam is, een gouden
potloodhouder ten geschenke, ten bewijze hunner
erkentelijkheid. Deze geschenken werden met een korte
toespraak door genoemde heeren onder dankbetuiging
aanvaard.
Ter openbare terechtzitting van het provinciaal
gerechtshof in Zeeland zijn heden de gevorderde
eeden afgelegd door de heeren mr. B. M. de Jonge van
Ellemeet, als rechter in de arrondissements-rechtbank
te Zierikzeeen mr. C. W. J. J. Papeals substituut
officier van justitie bij genoemde rechtbank.
Naar wij vernemen bestaat bij de rederijkers-vereeni
ging Ons Genoegen alhier het voornemen om over
eenige weken in den schouwburg eene tooneelvoorstelling
te geven, waarvan de geldelijke opbrengst voor de
helft zal strekken ten behoeve van de ongelukkige
Arnemuidsche visschersweduwe met hare vier jeugdige
kinderendie dezer dagen door een noodlottig toeval
haar man heeft verloren. Tot dat doel wordt thans
eene inteekenlijst bij de ingezetenen rondgezonden.
Niet als blijk van instemmingdoch alleen om er de
aandacht op te vestigenmelden wij dat in de Gazette
van Eeeloo het volgende geschreven wordt.
„De Gazette heeft in haar jongste nummer over het
bestaan geklaagd over de hatelijke verbodsbepalingen op
den invoer in Nederland van veehooistroo en mest.
„Zonder bijzondere machtiging van den heer commis
saris in Zeeland is het niemand toegelaten mest in te
voeren of zijne grasbeesten uit België ter weide te
drijven over de grens. Menigeen onzer landbouwers
gebruikt ook landerijen op Hollandschen bodem gelegen
of heeft daar graslanden in pacht ten behoeve zijner
staldieren.
