MÏDDELBÜRGSCHE
Zaterdag
1875.
COURANT.
20 Februari.
r 44.
Middelburg 19 Februari.
^tateu-gencraai.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2m Paascii- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f Ï.SO.
De 58e jaardag van Z. M. den koning werd heden
alhier herdacht door het uitsteken van vlaggen, bespe
ling van het carillon van den Abdijtorenparade van
het garnizoen een militair assaut, muzikale uitvoering
door het muziekkorps der schutterij op de G-roote
Markt en onthaal van de verpleegden in de gestichten.
Heden avond heeft een vriendschappelijke samenkomst
plaats van de leden der sociëteit van onderofficieren en
korporaals der schutterijonder de zinspreuk „Door
de wapens vrienden", terwijl voorts in den schouwburg
door tusschenkomst van de vereeniging „Uit het volk
voor het volk" eene tooneelvoorstelling gegeven wordt
door de rederijkerskamer „Vriendschap en vergenoeging",
en in het Schuttershof eene zanguitvoering door de
kinderen der zangschool van den heer J. H. van Lin-
schoten.
De voorgenomen inspectie der schutterij heelt geen
voortgang gehad.
Naar wij vernemen herdenkt de heer mp. M. Ver-
brugge alhier heden zijne 25jarige loopbaan als
procureur-generaal bij het provinciaal gerechtshof in
Zeeland.
Onze stadgenoot de heer J. W. de Raadtot dus
ver hoofdcommies ter gemeente-secretarie alhierhad
gisteren het voorrecht gedachtenis te vieren van zijn
vijf en twintigjarigen dienst als ambtenaar der gemeente
Middelburg.
Ter waardeering van zijne in die hoedanigheid be
wezen diensten werd hem door (Jen burgemeester met
een vleiende toespraak een besluit van burgemeester
en wethouders overhandigd, waarbij hem de perso-
neele titel van griffier ter gemeente-secretarie is toe
gekend terwijl hem door de ambtenaren der secretarie
een fraaie zwart marmeren inktkoker tot aandenken
aan dezen dag werd aangeboden.
Naar men verneemt is de nieuwe haven te Harlin-
gen thans zoover gereed dat er schepen kunnen lossen
en ladenmen verwachtdat binnen kort Engelsche
stoombooten er baar ligplaats zullen nemen.
Te Vlissingen werd de verjaardag van Z. M.
den koning gevierd door het uitsteken der vlaggen
en het houden eener parade door het garnizoen en in
spectie der schutterij.
Door het muziekgezelschap „Ons genoegen" te Vlis
singen is gisteren avond eene serenade gebracht bij
den heer F. Wibautnaar aanleiding van den tot stand
gekomen maildienst. Het plan bestond om ook den
burgemeester eene serenade te brengen doch men heeft
daarvan afgezien uithoofde van de ongesteldheid van
een der leden van het gezin.
Naar wij vernemen zal a. Zondag avond te Vlissin
gen de vierde volksvoordracht gehouden worden, die,
met het oog op den heden gevierd wordenden jaardag
van Z. M. den koningmeer uitsluitend een nationaal
karakter hebben zal. Ook de zangvereeniging Euphonia
heeft zich tot medewerking bereid verklaard.
Den 13en dezer werd in eene der zalen van het
Koninklijk zoölogisch genootschap Natura Artis Magis-
tra te Amsterdam eene vergadering gehouden van het be
stuurder Neder landsche dierkundige vereeniging,
met afgevaardigden van bijna alle maatschappijen,
genootschappen en vereenigingen in ons land, die zich
bezig houden met de beoefening der natuur- en genees
kundige wetenschappenom te beraadslagen over de
wijze, waarop de belangrijke ontdekking der micros
copische wezens door' onzen beroemden landgenoot
Leeuwenhoek in midden September 1675, dus vóór
tweehonderd jarenin de maand September van dit
jaar zal herdacht worden.
Het bestuur der Nederlandsche dierkundige vereeni
gingen had nl. alle maatschappijenvereenigingen en
genootschappen in ons landdie. zich bezighouden met
de beoefening der natuur- -n, geneeskundige weten
schappen, uitgenoodigd ziel:' bij haar aan te sluiten
om op plechtige wijze den tweehonderdjarigen gedenk
dag dier ontdekking te vieren.
Bijna allen zijn toegetreden en daaronder ook het
Zeeuwsch genootschap der wetenschappen te Middelburg.
Door de vergadering werd het plan der herdenking
ontworpen en eene commissie benoemd, die de zaak
verder zal regelenbestaande uit de heeren A. A. van
Bemmelenvoorzitterprofessor H. J. van Ankum,
secretaris; professor Th. W. EngelmannP. J. Haax-
man, professor P. Harting, professor C. K. Hoffmann,
professor C. A. J. A. Oudemansprofessor B. J. Stok
vis dr. Soutendamarchivaris der gemeente Delften
dr. G. F. Westerman. Als :'ag der herdenking werd
vastgesteld 18 September, als plaats de gemeente
DelftLeeuwenhoek 's geboorte- en woonplaats.
Naar men verneemt, omvat het wetsontwerp van
de heeren Kappeyne c. s. tot aanleg van spoorwegen
van staatswege de navolgende lijnenHarlingen
SneekHeerenveen; GrouwSneekStavoren; Zwolle
Almelo; NijmegenVenlo; Zwaluwe'sBosch Zeven
bergen—SteenbergenBergen op ZoomDordrecht
GorcumTielEist; Steenbergen-Brouwershaven Bres-
kens-Gent en BruggeBotterdamHoek van Holland
EnkhuizenHoornZaandam! en VelzenZaandam.
Benoemingen en besluiten.
eereteekenen. Toegekend de bronzen medaille en een
loffelijk getuigschrift aan ,T.Veldmante Amsterdam,
als blijk van Zr. M\ goedkeuring en tevredenheid,
wegens de redding van drenkelingen aldaar, in Juni
1861 en in December 1874.
Qemengde berichten.
Heden heeft in een perceel in de Heerenstraat alhier
een schoorsteenbrand plaats gehad, die echter zonder
hulp van spuiten gebluscht werd.
De hoogleeraar Hoffmann, te Leiden, is door de
Berlijnsche academie van wetenschappen, benoemd tot
correspondeerend lid voor hare philosophisch-historische
klasse.
Thans kan met zekerheid worden bericht, dat
het noordelijk zendingsfeest zal worden gehouden te
Winschoten op 14 Juli e. k. Ten behoeve daarvan is
afgestaan het geheele boschterrein met tusschenliggenden
publieken weg.
Walter Hambordeen Engelsch officierbroeder
van lord Suffield en naar men zegt zeer bevriend met
den Engelschen kroonprinsis te Monaco bij het spel
baccarat op valsch spelen betrapt. De valsche speler
heeft reeds zijn ontslag als officier ingezondenmet
verzoek om teruggaaf van de som die hij voor den
koop van zijn rang heeft betaald. Deze teruggave
schijnt geweigerd te wordenzoodat in plaats van een
gevraagd ontslagwaarschijnlijk een eerloos wegjagen
zal geschieden.
Jl. Dinsdag is het militaire hospitaal te Bergen in
Henegouwen tot den grond toe afgebrand. Te half zes
vertoonde dit groote schoone gebouwgesticht volgens
de plannen van Vauban na het beleg door Lodewijk
XIVéen uitgestrekte vuurmassadie over de geheele
stad weerkaatste. Gelukkig waren de zieken ten getale
van veertig, nog intijds verwijderd.
Verkoopingen en aanbestedingen.
Heden werd aan het gebouw van het gewestelijk
bestuur alhier aanbesteed:
1° het bouwen van een bazaltmuur te Neuzen, aan
de westzijde van den westelijken arm van het kanaal
naar Gent; hiervoor werd het minst ingeschreven door
den heer D. Bolierte Scherpenissevoor 13319, en
2° het maken en inliangen van een paar sluisdeuren
in het kanaal van Neuzen, waarvoor het minst werd
ingeschreven door den heer A. van Bezooijen, te
St. Maartensdijk, voor f4869.
Thermometers tand.
18 Feb. 's av. 11 u.31 gr.
19 'smorg. 7u. 32gr. 'smidd. 1 u. 34 gr. 'sav. 6 u. 32 gr.
TWEEDE KA MEE.
Sitting; van Donderdag 18 Februari,
Nader verslag
Behalve de twee reeds vermelde wetsvoorstellen is
nog ingekomen een voorstel van dé huishoudelijke
commissie der kamer om op een nader te bepalen dag
over te gaan tot benoeming van een tweeden commies
griffier.
Aan de orde was de beraadslaging over het wets
ontwerp tot verhooging der Indische begrooting voor
1875 ten behoeve van den aanleg van spoorwegen op
Java.
De heer 's Jacob erkende in beginsel de noodzake
lijkheid van den spoorwegbouw en trachtte uit de ge
schiedenis van de Nederlandsche Samarang maatschappij
voor de lijn SamarangVorstenlanden aan te toonen,
dat de moeilijkheden waarmede men aanvankelijk te
kampen had, niet meer bestaan. Ook dat men wil be
ginnen met een beperkt terrein, droeg sprekers goed
keuring weg. Niettemin had hij ernstige bezwaren
tegen dit ontwerp. Vooreerst om het stelsel van staats-
aanleg dat tegenwoordig boven onze kr'aëfaten in Indië
gaat en dat vooral zijne ernstige bezwaren zou aan den
dag brengen bij het in 's ministers stelsel passende
beginsel van staats exploitatiewaartoe de noodige
practische handelskennis, de groote commereieele ver
antwoordelijkheid niet aanwezig waren. Zijn tweede
bezwaar lag in de keuze der lijn, die door het staats
belang volstrekt niet wordt geboden. Er zijn in de
streek, waarlangs de lijn naar Malaug zou loopen, ge
noegzame middelen van vervoer en men vindt er een
uitmuntenden waterweg. Wil de staat in het publiek
belang spoorwegen aanleggen, dan moet dat zijn daar
waar de bevolking op andere wijze niet tot welvaart
en ontwikkeling kan komen. Daarom is de lijn Pasoe-
roean—Malang in de laatste plaats noodig. Noodig is
't de spoorwegen in verbinding te brengen met de
waterwegen. Verlenging van de lijn Batavia door de
Preanger landen is van het grootste gewicht. Zoo
ergensis daar het beste terrein voor spoorwegaanleg.
Die rijke gewesten zouden niet weinig gebaat zijn doof
spoorwegaanlegzij zouden zich een product voor hunne
markt zien opengesteld, waarvan de staat indirect
groote voordeelen zou genieten. Mocht men 't doel be
reiken om de drie groote voorhavens van Indië door
een kring van spoorwegen te verbinden, men zou uit
nemende resultaten verkrijgen. Het onzalig gekrakeel
over eene stamlijn hoopte hij dat voor goed uit zou zijn.
Maar dit ontwerp was eene onrijpe vrucht. Hij ver
zocht derhalve den minister 't in nadere overweging
te nemen.
De heer Gevers Deynoot begroette daarom deze
voordracht met genoegenomdat hij er een bewijs
van voortvarendheid in zag met den zoo gewenschten
spoorwegaanleg op Java. Hij was in principe ook niet
voor staatsaanleg. Maar hij wilde gaarne de proef
nemen om althans een begin te maken. Onmisbaar
achtte hij echter niet dat staats exploitatie aan staats
aanleg verbonden bleef. Dit ware te minder gewcnscht,
omdat men zoodoende tweeërlei stelsel van exploitatie
in Indië zou hebben.
De heer Bredius bestreed in 't breede het beginsel
van staatsaanleg, die vooral in Indië zeer kostbaar,
en onvolledig zal zijn. Wanneer men maar ernstig
wilde - maar daarvan is niet geblekenevenmin in
Indië als hier te lande dan zou wel een formule
voor particuliere eoncessiën kunnen gevonden worden.
Maar het plan om behoorlijk te subsidieeren heeft nooit
ernstig bestaan. Laatstelijk is nog geblekendat er
meer schijn was dat de regeering de particuliere aan
vragen wilde doen mislukken dan ze bevorderen.
Evenmin kon ook hij zich vereenigen met de keuze dei-
lijn. Het doel moet zijn verbinding met eene haven
van uitvoer of wel verhooging der welvaart in streken,
die op ontginning wachten.
De heer Mirandolle betoogde, dat de minister geener
lei afdoenden bewijsgrond had geleverd voor de
voorkeurdie het beginsel van staatsaanleg boven dat
van particulieren aanleg verdiende. De minister grondt
zich o. a. op de gedane concessie-aanvragenmaar
deze hadden betrekking op een geheel net voor Java,
terwijl de minister bij de kamer komt met een zedig
lijntje in den uithoek van Java. Hij wraakte het voor
beeld van Britsch-Indië omdat de punten van verge
lijking uiteenloopen. Hij vreesde, dat men hier zou
gaan bouwen spoorwegen op het papieren voor
die stelling voerde hij als bewijs aan, dat sedert Daen-
dels den grooten postweg maakte, geen enkel groot
werk in Indië van staatswege kon worden tot stand
gebrachthavens verzanden dan ookwegen zijn onbe
gaanbaar, honderden bruggen liggen ingestort of staan
op invallen. Zal men nu nog meer lasten leggen op