MIDDELBURGSCHE
F 13.
Vrijdag
1875.
COURANT.
15 Januari.
Middelburg 14 Januari.
>1
'V
,ven-
rijg-
l en
5LT,
eling
aan-
'EK.
SO.
uit
er»
ijger
oc-
.OO
.80.
I uari..
I!aan-
De
AT.
7;
u.)
8.
fldel-
6.20
6.45
8.16
8.50
9.8
10.8
10.29
10.36
10.45
7.25
8.32
8.51
9.20
t
Dit blad verschijnt dagelijks met
uitzondering van den Zondag, den 2en Paasch- en
TJe prijs per 3/m.franco is f 3.50.
Pinksterdag en een der kerstdagen.
Blijkens een heden door de regeering medege
deeld telegram uit Atchingedagteekend 31 De
cember jl., zijn negen versterkingen met vier
kanonnen van Longbattah genomen, doch niet
zonder hevigen wederstand.
Behalve 21 gesneuvelden zijn daarbij gewond
de majoor Romswinckelde kapitein van Haaf-
ten en de luitenants Bonnemom en Roëll, als
mede 61 minderen.
De vijand verloor 171 dooden.
Longbattah is door de onzen bezet. Het
eskader is vertrokken.
Ter Westkust is de gezondheidstoestand ver
beterd. Een gedeelte van Pedir heeft aange
boden zich te onderwerpen.
Ten opzichte der zaak van het Thorbecke-monu-
ment heeft gisteren eene gebeurtenis plaats gehad,
rvelke naar wij hopen eene beslissende wending aan de
betreurenswaardige quaestie geven zal. De gemeente
raad van Amsterdam heeft namelijkna eene zitting
in geheim comité, met algomeene stemmen op
éen na (die van den heer Oorver Hooft) een voorstel
van burgemeester en wethouders aangenomen om aan
de hoofdcommissie Amsterdam als plaats voor het
standbeeld aan te biedenindien zij na het gebeurde,
het monument niet te 's Gravenhage mocht willen
plaatsen. Van de 39 leden van den raad waren bij
deze stemming 38 tegenwoordigalleen de heer Tindal
was afwezig.
Hoogst gewichtig enwij herhalen hetbeslissend
achten wij deze demonstratie. Alleen door de aanne
ming van het aanbod van den gemeenteraad der hoofd
stad kan de hoofdcommissie aan deze quaestie welke
nooit eene quaestie had mogen worden eene oplossing
geven, door welke de eer onzer natie niet verder aan
getast wordt dan reeds geschied is. Het gebeurde kan
helaas niet ongedaan gemaakt worden. Het blijft eene
daadzaak dat na den dood van een man als Thorbecke,
die met al de krachten van zijn grooten en talentvollen
geest zijn leven lang voor zijn land gearbeid heeft,
een deel der bevolking van 's Gravenhage zich verzet
heeft tegen de hulde, die in den vorm van een monu
ment op een der openbare pleinen van de residentie
aan de nagedachtenis van den trouwen staatsdienaar
gebracht zou worden. Het blijft een feit, zoomogelijk
nog treuriger dan het bedoeldedat de eerste minister
van Nederland- zich bij dat verzet heeft aangesloten,
door het onderteekenen van een staatsstukwelks ver
zwegen en niet te noemen beweeggronden door de
ongeldigheid der motieven, die aangevoerd werden, heen
schemerden. Dat alles is gebeurd en voldoende om
1874 trots Meifeesten en kraton-verovering te
maken tot een van de treurigste jaren onzer geschiedenis.
Verrijst het standbeeld te Amsterdam, op verzoek
van het gemeentebestuur der hoofdstad, dan wordt deze
ramp niet goed gemaaktwant dat kan zij nietmaar
althans bepaald tot den omvang dien zij nu reeds aan
genomen heeft. Langs geen anderen weg is dit laatste
doel te bereiken. Al ware het mogelijk den minister
van binnenlandsche zaken tot aftreding te noodzaken,
of aan de zaak een andere wending te geven, zoodat
het standbeeld toch te 's Gravenhage komen kon, dan
nog zou het monument, geplaatst te midden van lieden
die eenmaal geweigerd hebben het te ontvangen, niet
beantwoorden aan de bedoelingen waarmede de vereer
ders van Thorbecke het hunne tot de oprichting hebben
bijgedragen. Die bedoelingen warenvoor tijdgenoot
en nakomeling getuigenis af te leggen van den eerbied
en de dankbaarheid dien wijzijne vereerderskoeste
ren voor den grondlegger onzer tegenwoordige staats
instellingen, onder welke wij ons tevreden en gelukkig
voelen. Te Amsterdam, waar men verzoekt het beeld
als een hooggesohatten gast te mogen ontvangen, zullen
die bedoelingen beter weerklank vinden dan In de hof
lucht der residentie.
Nadat de gisteren avond alhier gehouden vergadering
van het Middelburgseh departement der Maat
schappij tot nut van 't algemeenals de eerste in het
nieuwe jaar, door den voorzitter met een korten ge-
lukwensch geopend waskwam de zaak van de oprich
ting eener bad- en zweminrichting weder in behandeling.
Naar aanleiding van het ineen vórige vergadering
genomen besluit heeft het bestuur aan den gemeenteraad
een adres ingediend, waarin voor dié zaak eene subsi
die uit de gemeentekas van f 2000 en afstand van den
vereischten grond gevraagd wordt. Dit adres is bij
den gemeenteraad nog niet behandeld, doch het bestuur
van het departement heeft, in overleg met de commissie
voor genoemde inrichting, in de hoop op eene gunstige
beslissing, de zaak inmiddels nader besproken. Behalve
de /2000 die het departement zal verstrekken en de
f 2000 die van het gemeentebestuur gevraagd worden,
zal er, volgens berekening, nog f 6000 noodig zijn.
Deze laatste wil het bestuurin overleg met' de com
missie trachten te vinden door ventelooze voorschotten
en giften. Het stelde mitsdien voor en na eenige dis
cussie werd alzoo besloten drie categoriën van deelne
mers aan te némente wetena donateurszijnde zij
die minstens f 100 als vrijwillige gift schenken,
waarvoor zij persoonlijk hur, leven lang vrije he-,
schikking zullen hebben over de bassins en de bad
kamers, gedurende den tijd dat die geopend zijnb aan
deel- of obligatiehouders, zijnde zij die minstens 100
als renteloos voorschot verstrekken en daarvoor
dezelfde rechten hebben als de na te noemen léden,
doch tegen verminderden prijsnamelijk f 6 voor éen
bad daags gedurende éen seizoen, voor twee per
sonen uit hetzelfde gezin 8 en voor drie personen uit
éen gezin f 10a leden, zijnde zij die zich verbinden
om, voor den tijd van drie jaren, gedurende het had
seizoen eene contributie te betalen van f 8 'sjaars
voor éen bad daags, van 10 'sjaars voor tweeperso
nen uit hetzelfde gezin en van 12 's jaars voor drie
personen uit hetzelfde gezin.
De obligatiehouders worden voor de terugontvangst
van het te storten kapitaal door het departement ge
waarborgd. Bij overlijden van een aandeelhouder wordt
de obligatie overgeschreven ten name van den recht
verkrijgenden erfgenaam. De termijn van aflossing is
bepaald op veertig jarenen wel om de twee jaren 300.
Blijkens de medegedeelde proefbalans van baten en
lasten zijn deze op slechts f 850 geraamd. Er wordt
gerekend op 80 leerlingen voor de zweminrichting a
f 8 zijnde f 64025 geabonneerden a f 5zijnde 125
en 85 als ontvangst van niet-geabonneerdenmakende
samen f 850. De kosten staan daartegenoveraflos
sing f 300een zwemmeestera 8 's weeks over 26
wekenf 208een oppassera f 6 's weeks over het
zelfde tijdvakf 156een jongena f 2 's weeks over
hetzelfde tijdvakf 52onderhoud cn onvoorziene uit
gaven f 134, alzoo samen f 850.
Vanwege het bestuur zal alsnu eene circulaire aan de
ingezetenen gezonden en daarbij gelegenheid tot inschrij
ving voor deze zoo hoogst belangrijke zaak geopend
worden. Mocht het gemeentebestuur de gevraagde
2000 weigeren, dan ligt het geheele plan in duigen;
maar ook, als het vereischte kapitaal mocht bijeenge
bracht zijn zonder dat zich minstens 25 personen als ge-
abonneerden hebben aangemeld, dan zal de zaak ver
moedelijk geen voortgang hebben.
Op voorstel van den heer J. de Kanter is besloten,
aan het hoofdbestuur in overweging te geven onder de
punten van beschrijving voor de volgende algemeene
vergadering een voorstel namens dit departement op te
nemenom voor rekening der Maatschappij eene volks
uitgave uit te geven van het zoo gunstig bekende
werk „Neêrland's Oost-Indië", van den oud kolonel der
artillerio A. J. A. Gerlach. Mocht hij het hoofdbestuur
evenwel, uithoofde van geldelijke of andere redenen,
daartegen bezwaar bestaan, dan verlangt de voorstel
ler dat het niet op de punten van beschrijving gebracht
zal worden.
Aan een ander voorstel, van den heer mT. C. J.
Pické, vielen warme bijvalsbetuigingen ten deel. De
Maatschappij tot nut van 't algemeen heeft namelijk,
zooals men weet, reeds twee werken van den Engel-
schen schrijver Samuel Smiles doen vertalen en uitge
geven. In den regel ontvangen schrijvers wier werken
vertaald wordenzoo al geen honorariumdan toch
minstens een present-exemplaar van het vertaalde werk.
Die beleefdheid heeft het hoofdbestuur niet gehad; de
heer Smiles heeft dan ook van den heer Pickédie van
nabij met hem bekend js, met verbazing gehoord dat
twee zijner werken door de Maatschappij vertaald uit
gegeven waren, zonder dat het hoofdbestuur hem daar
van zelfs een present-exemplaar heeft doen geworden.
Daarentegen liet hij den heer Pické pracht-exemplaren
zien van andere vertaalde wérken, hem uit erkentelijk
heid door maatschappijen of uitgevers toegezonden. Op
grond van een en ander stelde de heer Pické voor, dat
het bestuur van het departement bij het hoofdbestuur er
op aandringedat alsnog een present-exemplaar van de
beide door de Maatschappij uitgegeven vertaalde werken
van den heer Smiles aan dien heer worden toegezonden,
vergezeld van een brief van dankbetuiging voor het
vele goede en nuttige door die werken gesticht. In
de warmte waarmede dit voorstel aangenomen werd
lag het bewijs van het leedwezen der aanwezigen over
het verzuim van het hoofdbestuur.
Het vraagpunt aangaande /Ie duurte van brood en
vleesch moestwegens gebrek aan tijdbuiten behan
deling blijven.
Het Provinciaal blad van Zeeland n° 5 bevat het
besluit van gedeputeerde staten van den 8™ dezer tot
vaststelling van het tijdstip waarop de Herijk der
maten, gewichten en weegwerktuigen in het loopende
jaar in de verschillende gemeenten dezer provincie zal
plaats hebben. Dit besluit zal, door de zorg der plaat
selijke besturen, in al de gemeenten worden afgekon
digd en aangeplakt.
Bij gelegenheid van het huwelijk der oudste dochter
van den koning der Belgen met den prins van Sak-
sën-Coburg zal een buitengewoon gezant worden afge
vaardigd om de gelukwenschen van Z. M. den koning
der Nederlanden over te brengen.
In den gemeenteraad van Amsterdam is gisteren
met 31 tegen 7 stemmen het voorstel aangenomen van
de commissie in zake de Kanaalmaatschappijom de
premie vau drie millioen te blijven afhankelijk stellen
van de voorwaarde dat op 31 December 1877 een bruik
baar kanaal door de maatschappij worde geleverd, welke
bruikbaarheid desnoods door arbiters beoordeeld kan
worden.
-Blijkens het Utrechtsch dagblad van heden heeft de
aansluiting van den staatsspoorweg met de verschil
lende andere lijnen te Utrecht sinds de laatste drie
dagen weder geregeld plaats. De late aankomst der
treinen van de staatsbaan was alleen te wijten aan de
te late aankomst der treinen uit het buitenland.
al-
jafl
le
pl
De heer J. van Vloten komt in de Arnhemsche
courant op tegen schrijvers die het gebruik hunner
moedertaal versmaden en zich van het Hoogduitsch of
eene andere vreemde taal bedienen, zoo het heet om
meer lezers te verkrijgen. „Het geldt schrijft de
hoogleeraar, wien niemand ten aanzien, van dit onder
werp het recht zal betwisten om met gezag te spreken
de liefde voor het vaderland en zijn zelfstand uU18e
taal en letterenen of men zich al dan niet ,r ,'00r ''eze
bezield toont, met opoffering desnoods T /'an Se^e"
lijk voordeel dat in de keuze van ee a uitheemsch voer
tuig voor do uiting van zijn f 0edachten liggen kan.
Voelt men zich geroepen. -7 -11 dan niet die zelfstandig-
'V