MIDDELBURGSCHE
1° 308.
Dinsdag
1874.
COURANT.
29 December.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2en l'aasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
JDe prijs per 3/m., franco is f 3 50.
Middelburg 28 December,
De heden van Rotterdam hier aangekomen stoom
boot der Middelburgscke stoomvaartmaatschappij heeft,
naar wij vernemen, in de Kil en de Noord veel ijs ont
moet. Morgen ochtend zal zij de reis naar Rotterdam
aanvaarden en zoover mogelijk voortzetten.
De heden alhier gehouden Nieuwjaars-collecte
heeft 522.88 opgebrachtterwijl die op 16 December
van het vorige jaar bedroeg f 657.90vermeerderd
door nagekomen giften met f 12.81.
De tegen gisteren avond door het bestuur der Vcree-
niging Uit het volk Voor het volk alhier aan
gekondigde volksvoordracht van den heer Vorsterman
van Oije uit Aardenburg heeit, Uithoofde van onge
steldheid van dien heer, geen voortgang kunnen heb
ben en is tot later uitgesteld.
De sub-commissie voor het Thorbecke-monument
te Leeuwarden heeft besloten heden avond eene bijeen
komst van belangstellenden te houden, teneinde eene
volks-manifestatie uit te lokkeu wegens de door den
minister van binnenlandsche zaken genomene beschik
king, met betrekking tot de plaatsing van het stand
beeld te 's Gravenhage.
De laatst ontvangen Indische mailberichten, loo-
pende tot 21 November jl., bevatten geen nieuws van
eenig belangdat niet reeds langs telegraphiscben weg
ter kennis van het publiek werd gebracht. Alleen
ontleenen wij aan een artikel in het Algemeen Dagblad
van Nederlandsch-Indië de volgende vergelijking tus-
schen de soldijen der onderofficieren en minderen van
het leger in Nederland en in Indië.
Nederland. Indië.
Soldaatf 0.32 f 0.33.
Korporaal0.43 0.41.
Sergeant0.77 0.75.
Sergeant-majoor 1.10 1.
Adjudant-onderofficier 1.35 1.25.
Wij zijn niet in de gelegenheid de nauwkeurigheid
dezer cijfers te controleeren. Maar indien ze ook maar
ongeveer juist zijn, dan behoeft men zich niet langer
te verwonderen dat men moeite heeft in het aanwerven
en nog veel meer in het reëngageeren van een voldoend
aantal vrijwilligers voor ona Indisch-Leger. De soldaat
of de onderofficier is in Indië van oneindig slechter
conditie dan hier te lande. Hij vindt bijna geen lieden
van zijn stand, met wie hij om kan gaan. Wordt dat
nadeel dus niet opgewogen door aanmerkelijk hoog er
bezoldiging, dan bezit zijn eervol bedrijf nog minder
aantrekkelijks voor hem dan voor den Nederlandschen
militair. En wij weten hoeveel moeilijker het ieder
jaar wordt om het benoodigde getal vrijwilligers voor
Nederland aan te werven!
De Nieuwe Rotterdamsche courant bevat eenige Indi
sche mailberichten tot den 24fn November. Daaruit
blijkt o. a. dat men hoopte in het begin van December
den eersten steen voor den vuurtoren op het eiland
Bras te kunnen leggen en in October van het volgende
jaar het licht te ontsteken.
Met verschillende stoomschepen werden weder naar
Atchin overgebrachteen veldbatterijhet halve 5e
en het halve 10e bataljon. Met de evacuatie van zie
ken en gewonden werd geregeld voortgegaan.
Bij de vereeniging bet Roode Kruia zijn opnieuw
berichten uit Indië ontvangen, waaruit blijkt dat de
daar gevestigde afdeelingen nog steeds met ijver voor
de zieken en gewonden van Atchin werkzaam zijn. Het
aantal gewonden verminderde langzamerhanddoch dat
der zieken bleef even hoog.
Vrijdag en Zaterdag werd te Amsterdam de algemeene
vergadering van het Nederlandsch werklieden
verbond gehouden, bij welke zich aansloot het tweede
coöperatieve congres.
In zijne openingsrede hield de voorzitter van het
centraal-bestuurde heer Heldteen warm pleidooi
ten voordeele van beter onderwijs der kinderen van
werklieden. Hij deelde voorts mede dat het gehalte
der arbeidersvereenigingen en het getal der afdeelingen
van het verbond toenemen, docb dat do deelneming
bi, de massa niet vermeerdert. Tegen dergelijke on
verschilligheid moedeloosheid ot wanhoop waarschuwde
hij. Ook verdedigde hij het verbond tegen de vaak
daartegen ingebrachte beschuldigingen. Het bond ver
langt beter onderwijs betere verdeeling van den arbeid,
coöperatieuitbreiding van het kiesrechtherziening
der belastingenatschaffing der plaatsvervangingmaar
het wil geen communisme en is slechts in zoo ver
godsdienstloos dat het belijders van alle godsdiensten
als leden opneemt.
Vervolgens werd eene motie van hulde en dank aan
de lieeren van Eek en Bredius aangenomen, wegens
hun bekend arbitrage-voorstel in de 2e kamer.
Na discussie werd besloten geen afzonderlijk eigen
orgaan van het verbond in de pers op te richten.
Met 55 tegen 6 stemmen werd eene motie van den
heer Perk aangenomen, waarbij het bestuur gemach
tigd werd bij de regeering pogingen in het werk te
stellen, opdat aan de kinderen van de werklieden ge
legenheid worde gegeven om van het middelbaar onder
wijs te kunnen profiteeren.
Dat men zich van die pogingen niet bijzonder veel
voorstelde bleek uit de vervolgens aangenomene motie
dat bij de afdeelingen van het bond zal worden aan
gedrongen op het vormen van een fonds, teneinde de
kinderen van de werklieden in de gelegenheid te stel
len van het meer uitgebreid lager onderwijs en middel
baar onderwijs gebruik te maken.
Nog werd besloten dat door elke afdeeling een bureau
van informatie zal worden opgericht ten gerieve van
leden van het bond, die werk zoeken of aan wie werk
wordt aangeboden.
Het voorstel van den gezel Dorlos werd aangenomen
strekkende dat de leden van het verbond in hunne
omgeving zooveel mogelijk het gebruik van sterken
drank zullen beperken. Tegen de wenschelijkheid der
bepaalde afschaffing van dat gebruik verklaarde men
zich vrij algemeen.
In de avondzitting van Zaterdag, die zeer schraal
bezocht werd, kwam de quaestie der looneu en die
van de vaststelling van den werktijd ter sprake. Nieuwe
gezichtspunten kwamen daarbij echter niet voor, ter
wijl bij de stemmingen meer dan de helft der weinig
talrijke aanwezigen zich onthielden. Eene wet tot
regeling van den arbeid werd niet wensehelijk geacht,
terwijl de vergadering ten slotte nog de wenschelijk
heid der oprichting van een fonds tot ondersteuning
van weduwen en behoeftige werklieden uitsprak.
In het coöperatieve congresdat Vrijdag middag ge
houden werd, deelde de secretaris, de heer Kerdijk,
mede dat het jaar 1874 voor de zaak der coöperatie
niet nutteloos of vruchteloos is voorbijgegaan.
Met algemeene stemmen werd een aangenomen voor
stel tot bestrijding van noodige uitgaven in het belang
van de coöperatieve beweging, waarmede tevens beoogd
wordt een band in het leven te roepen tusschen de
verschillende vereenigingen.
Tot leden der commissie tot bevordering van de
coöperatie werden benoemd de heeren M. Jacques de
Witt Hamer, B. H. Heldt, A. Kerdijk, B. ter Haar,
O. Rommerts, H. Goeman Borgesius, B. H. Pekelha
ring, A. van der Velde en I. K. P. Roos.
Ten opzichte der wenschelijkheid van de oprichting
van een algemeen magazijn van inkoop voor alle win
kel vereenigingen verklaarde de daartoe benoemde com
missi e dat, hoe wensehelijk die oprichting ook zijn
moge, de mogelijkheid daartoe nog niet bestaat, uit
hoofde van het nog niet toereikend aantal winkelver-
eenigingen. Als tijdelijke maatregel werd besloten de
Rotterdamsche verbruiksvereeniging, onder genot van
zeker percentage, op te dragen aan de andere vereeni
gingen hare artikelen te leverenalsmede zooveel
mogelijk te trachten, bij het doen van inkoopen, de
verschillende vereenigingen met elkander in verband
te brengen.
Omtrent de vereenigingen tot het bouwen van arbei
derswoningen werd na discussie de volgende motie
aangenomen.
„De vergadering spreekt de wenschelijkheid uit van
de oprichting van coöperatieve bouw vereenigingen. Die
vereenigingen moeten door stortingen gedurende vol
doenden tijd een eigen kapitaal gevormd hebben, de
hulp van vreemd kapitaal inroepen onder hypothecair
verband der woningen en solidaire aansprakelijkheid
der leden en met jaarlijksche aflossing. Hei; doel der
vereenigingen moet zijn aan hare leden goede wonin
gen te verschaffen, hetzij dat de leden persoonlijk
eigenaars der woningen wordenhetzij dat de wonin
gen het eigendom blijven der vereeniging."
Eindelijk werd nog ten opzichte der wettelijke rege
ling van den rechtstoestand der coöperatieve vereeni
gingen, de volgende motie aangenomen.
„De vergadering betuigt hare ingenomenheid met de
belofte van den minister van justitie aan de staten-
generaal, dat weldra eene wettelijke regeling der coö
peratieve vereenigingen aan hun oordeel zal worden
onderworpen. Zij verklaart hooge waarde te hechten
aan het spoedig tot stand komen dezer wetwelke
naar haar gevoelen de hoofdelijke aansprakelijkheid
van de leden der coöperatieve vereenigingen behoort
te huldigen. Zij noodigt de commissie uit zich in die
richting te wenden tot den minister van justitie."
De Staats-courant van Zondag en Maandag 27 en 28
dezer bevat de wet van den 1KD dezer tot wijziging
van hoofdstuk V der staatsbegrooting voor het dienst
jaar 1873; alsmede die van 4 dezer tot kwijtschelding
aan F. C. A. Jeekel en D. Brouwer van een j
eener den lande toekomende vordering.
Het tweede genootschap van Teyler's Stichting
heeft als prijsvraag voor het jaar 1875 uit het vak
der dichtkunde uitgeschreven:
Eene historische verhandeling, waarin de Nederland-
sche dichters worden beschouwd en beoordeeld als
vertegenwoordigers en woordvoerders van het volk,
of van de groote politieke en kerkelijke partijen en
richtingenwaarin het volk zich verdeeldevan de
opkomst der onlusten tijdens Karei den Vijfde tot op
onze dagen.
De prijs voor het best en voldoend gekeurd antwoord
is eene gouden medaille, ter innerlijke waarde van
400 gulden.
Benoemingen en beslatten.
diplomatie. Benoemd tot minister-resident te Wash
ington jhr. mr. R. A. A. E. von Pestel, tbans raad
van legatie bij het gezantschap te Parijs.
rechterlijke macht. Eervol ontslag verleend, op
verzoek, aan m'. J. H. de Stoppelaar als president der
arrondissements-rechtbank te Middelburg, met ingang
van 1 Januari a.
Onderwijs.
Door curatoren en den senaat der Leidsche hooge-
school zijn uitnodigingsbrieven in het Latijn en
Nederlandsch aan alle buitenlandsche universiteiten
verzonden, tot bijwoning van de feestviering bij gele
genheid van het 300jarig bestaan der universiteit.
kerknieuws.
De heer E. Barger, theol. doet. en predikant te
Lunteren heeft voor de beroeping naar Koudekerke
bedankt.
Dlarlne en leger.
Naar aanleiding eener aanschrjiving van den minister
van oorlog worden naar verschillende plaatsen onder-
