MIDDELBURGSCHE
F 270.
Vrijdag
1874
COURANT.
13 November.
'Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2en Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
BÏJ DEZE COURANT BEHOORT EEN BIJVOEGSEL.
Middelburg 12 November,
In de welgevulde concertzaal alhier trad gisteren
avond de heer J. J. L. ten Kate uit Amsterdam, vooral
in Middelburg een geliefkoosd redenaar, voor de leden
van het departement Middelburg der Maatschappij tot
nut van 't algemeen en hunne dames als spreker op.
De vroeger bij de „lezers" zoo geliefkoosde breed
voerige verontschuldiging over „zwakke krachten" en
„geringe gaven" is tegenwoordig gelukkig geheel uit
de mode; in hare plaats verontschuldigde de heer ten
Kate zich over zijn late komst, daar hij te Roosendaal
op een verkeerden trein was gekomen, 't Is niet de
eerste maal dat het Middelburgsche publiek door een
dergelijke vergissing eenige teleurstelling ondervindt,
en waarschijnlijk zal het daarom met zekere satisfactie
uit den mond van den heer ten Kate hebben vernomen
dat het in dit geval althans de schuld van den con
ducteur is geweest, „die niet had gewaarschuwd", en
't is te hopen dat deze openlijke verklaring eenige
meerdere activiteit van de conducteurs te Roosendaal
tengevolge zal hebben. Het zou anders misschien
overweging verdienen omindien talenten van elders
moeten optreden, het uur van aanvang geregeld op half
negen uur te stellen.
En of nu de heer ten Kate zijn hoorderswier
geduld hij zelf roemde, daarvoor voldoende heeft
beloond, meenen wij te mogen betwijfelen, althans
voorzooveel den omvang van zijne voordracht betrof,
wier vorm en inhoud zoozeer naar meer deden ver
langen.
Al was 't alleen maar door den uitgeversstrijd over
de goedkoope uitgave van diens gedichten, is de naam
van Emmanuel Geibel tegenwoordig ook in Nederland
algemeen bekend en bij velen ook geliefd. Over hem
als de lyrische dichter van den laatsten tijd bij uitne
mendheid sprak de heer ten Kate vóór de pauze. In den
laatsten tijd scheen het alsof het geslacht der helden
dichters was uitgestorven en het epos geheel door de
lyrische poezië werd vervangen: maar ook de lierdich
ter kan een heldenzanger wordenwanneer het geheel
van zijne gedichten ons het beeld van den dichter
geeft, die dan zelf de held is van zijn epos. Dat
is het geval bij Geibel. De drie bundels gedich
ten, die van hem het licht hebben gezien, leveren
ons het beeld van den dichter, wiens zeldzame har
monische ontwikkeling het meest karakteristieke van
zijn geheele persoonlijkheid is. Het best zou men hem
daarom kunnen vergelijken met onzen de Génestet;
iedere andere vergelijking zou meer een tegenstelling
worden; hij is geen Dante, die met scherpe geeselroe-
den de zonden van zijn tijd tuchtigt, noch een Shakes
peare ot een Heine. Geibel is een kalme natuurwiens
gedichten volkomen de uitdrukking zijn van zijn rus
tig vredelievend en flink Duitsch gemoeden wanneer
de dichter ook een enkele maal in een anderen toon
valt, toch loopt, evenals door het touwwerk der En-
gelsche mrine, door al zijn verzen een roode draad,
die zijne persoonlijkheid kenmerkt. Vandaar hebben
al zijne gedichten iets liefelijks en zoetvloeiends
Zijn groote dichterlijke waarde heeft Geibel echter
voornamelijk te danken aan de voor den lyriscben dich
ter vooral noodzakelijke eigenschap: zelfbeheerscking,
welke hij zoowel over taal en maat als over zijn ge
dachten en geestdrift wist in toepassing te brengendat
is voor den dichter het moeilijkste wat zijn talent hem
oplegt; dat verschaft hem den grootsten strijd, en juist
daarin heeft Geibel zoo uitgemunt, dat hij zich nooit
te vèr laat meesleepen, en daardoor steeds zijn bezie
ling en geestdrift frisch heeft weten te houden.
Zijn gedichten kan men naar de drie tijdperken van
zijn leven verdeelenin die van zijn jeugdzijn man-
nelijken leeftijdzijn ouderdom lentezomer en herfst.
Vriendschap en liefde ademen vooral uit die der eerste
periode den lezer tegen Geibel 's j ongel ingshart heeft
gevoeld wat iedere jongeling of maagd in dat tijdperk
doorleeft; in zijn gedichten heeft hij uitdrukking aas
dat gevoel gegeven, zooals de heer ten Kate met de
voordracht van een paar gedichten uit die periode
aantoonde.
In zijn mannelijken leeftijd strekt zijn blik zich echter
verder uit, en bezingt hij de Vrijheid en het Vaderland,
ja zelfs wijdt hij een lied aan Italië en aan eene slavin
bij de wiege van een kinddie de spreker ons ver
tolkte.
Toen de heer ten Kate zóóver was gevorderd werd
een pauze gehouden en vernam het publiek uit de derde
periode van Geibel's dichterleven niets, want toen de
redenaar weder het spreekgestoelte beklom riep hij de
aandacht zijner hoorders in voor een paar van zijn
eigen gedichten. Is het noodig te zeggen hoezeer taai
en voordracht het gehoor boeiden, dat waarschijnlijk
in de geheele lezing over Geibe niets hooger zal heb
ben bewonderd dan het talent van onzen ten Kate
om Geibels's meesterstukjes te vertolken, en waarin
het de bevestiging heeft kunnen zien van de woorden
door den spreker op den Duitschen dichter toegepast
„den grooten geesten zijn alle goederen gemeen."
Naar wij vernemen heeft mr. C. J. Pické alhier zich de
benoeming tot algemeen voorzitter der Maatschappij
tot bevordering van landbouw en veeteelt in Zeeland,
in plaats van jonkheer mr. C. van Citters, laten wel
gevallen.
Aan de herstemming ter verkiezing van een lid van
den gemeenteraad van Goes hebben gisteren 248
kiezers deelgenomen. Bij de eerste stemming waren
216 kiezers opgekomen.
Bij de heden plaats gehad hebbende opening der
stembriefjes is gebleken-, dat zijn uitgebracht op jonk
heer mr. J. J. Pompe van Meerdervoort 156 stemmen
en op den heer G. van der Hoek 90 stemmen, zoodat
eerstgenoemde is verkozen.
Voor de verkiezing van 2 leden van de kamer
van koophandel en fabrieken te Zierikzee hebben
van de 170 kiezers slechts 9 kun stembriefje ingeleverd.
Gekozen is het aftredend lid de heer H. G. Mulock
Houwer met 7 stemmenterwijl herstemming moet
plaats hebben tusschen de heeren J. A. van der Halen,
aftredend lid, die 4 stemmen, en A. P. Paulussen, die 3
stemmen bekwam.
In den aanhef van zijne rede over de Indische be
grooting zeide de heer Saaijmans Vader, dat het de
laatste maal zal zijndat hij deel zou nemen aan de
beraadslaging over de Indische begrooting. Het Dag
blad van Zuid-Holland en 's Gravenhage leidt daaruit
af, dat genoemde beer het voornemen heeft zich bij de
aanstaande periodieke verkiezing niet herkiesbaar te
stellen.
Over de lezing door mejuffrouw Mina Kruseman te
Amsterdam gehouden zegt Het Handelsblad het vol
gende
„Dinsdag avond trad mejuffrouw Kruseman in Eras-
cati op voor een vijftigtal toehoordersom hare aange
kondigde satire over kunst en critiek te lezen. In een
gedialogiseerd verhaal, waarin meester critiekde kunst,
een schildereen dichtereen beeldhouwer, eeu tooneel-
speelstereen dansereseen operazangeres optraden,
betoogde mejuffrouw Mina Kruseman 1° dat de critiek
waaronder zij speciaal de dagblad critiek scheen te ver
staan veil is; waar bet mannen betreft voor geld,
waar het vrouwen aangaat vcor „zoenen." (sic)2° dat
niemand recht heeft critiek uit te oefenen, tenzij hij
vooraf heeft getoond zelf iets beters te kunnen leveren.
Met eene opwekking, die de kunst tot de verschillende
jonge kunstenaren richtom zich toch niet aan critiek
te s:oren, maar zich op het publiek te beroepen, ein
digde deze historie.
„Het publiek beoordeele deze lezing, die in druk
verschenen is. Wij achten haar beneden critiek."
In de zitting van den gemeenteraad van Am
sterdam had gisteren de benoeming plaats van
twee wethouders. In plaats van jonkheer G. A. Tin
dal, werd bij tweede vrije stemming met 17 van
de 33 stemmen gekozen de heer dr. C. E. Heynsius.
Op den heer Luden waren 6, op den heer Kuiper 5
stemmen uitgebrachtde overige stemmen waren ver
deeld. De heer Heynsiusin de vergadering tegenwoor
dig, verklaarde de op hem uitgebrachte benoeming in
beraad te nemen. In plaats van den heer J. Coninck
Westenberg werdbij eerste stemmingmet 20 van
de 33 stemmengekozen de heer mr. G. van Tienhoven,
die de in de vorige week op hem uitgebrachte benoe
ming, in plaats van jonkheer Tindal, niet heeft aan
genomen, omdat hij niet belast wilde worden met het
beheer der afdeeling publieke werken. Men vertrouwt
dat bij niet zal weigeren om in plaats van den beer
Westenberg als wethouder voor de financien op te tre
den. Hij was niet in de vergadering tegenwoordig.
Tot lid der raadscommissie betreffende de zaak van
het Noordzeekanaal werdin plaats van het onlangs
overleden raadslid, gekozen mr. H. L. M. Luden, tot
curator van het stedelijk gymnasium jonkheer J. P. Six.
Eergisteren werd te Amsterdam onder leiding van den
heer T. Modderman Az.eene vergadering gehouden
van regenten en regentessen van weeshuizen,
bijeengeroepen door de Vereeniging in bet belang van
weezenverplegmgdie zeer druk was bezocht. Het on
derwerp waarover gehandeld werdwas de wensche-
lijkheid van het stichten van een Bond van weeshuis
besturen.
Het resultaat van het langdurig debat was, dat de
volgende motie werd aangenomen„de vergadering, prijs
stellende op de samenwerking tusschen de onderschei
dene weeshuisbesturen is van oordeel dat de „Vereeni
ging in het belang van weezen verpleging" het meest
geschikte orgaan is om dat doel te bereiken."
Aan het bestuurdat dit mandaat in overweging zal
nemen, is machtiging verleend zich hoogstens acht le
den van weeshuisbesturen te assumeeren, om een vol
gende vergadering van advies in deze te dienen.
Benoemingen en besluiten.
ridderorden. Vergunning verleend aan dr. W. F. R.
Suringar, hoogleeraar te Leiden, tot het aannemen
en dragen der versierselen van ridder der orde van de
Kroon van Italië, en aan J. H. Kreïage, te Haarlem,
tot het aannemen en dragen der versierselen van officier
derzelfde ordehun door Z. M. den koning van Italië
geschonken; en aan F. Sehenek, Oost-Indisch hoofd
ambtenaar, laatstelijk resident van Ternate, thans met
verlof bier te lande, tot het aannemen der onderschei
dingsteekenen van ridder tweede klasse der orde van
St. Annahem door Z. M. den keizer aller Russen ge
schonken.
eereteekenen. Vergunning verleend aan mejuf
frouw A. M. C. de Leeuw, te 's Gravenhage, tot het
aannemen en dragen der herinnerings-medaille van den
oorlog 18701871 voor niet-strijdendenhaar door
Z. M. den Duitschen keizer, koning van Pruisen, ge-
ge schonken.
burgemeesters. Benoemd tot burgemeester der
gemeente 's Hertogenbosch mr. A. F. X. Luyben.
Eervol ontslag verleendop verzoek'aan C. de
Fouw als burgemeester van Nisse, Ovezande en Drie
wegen.
belastingen. Benoemd tot ontvanger der directe
belastingen en accijnsen te He del c. a. W. C. Verseput
thans ontvanger derzelfde middelen te Alkemade c. a.
leger. Benoemd bij het wapen der artillerie: bij
het 2e regiment vesting-artillerie, tot len luitenant (naar
ouderdom van rang)de 2e luitenant S. J. Droogleever,
van het korps; bij bet 3« regiment vesting-artillerie,
tot kapitein 2e klasse (naar ouderdom van rang)de
le luitenant S. J. A. de Quertenmontvan het regiment
rijdende artillerie.
Op nonactiviteit gesteld, in afwachting dat omtrent
hem nader zal worden beschiktde kapitein J. B. Hey-
mans van het 3e regiment vestingartillerie.
Onderwijs.
De aanvragen om op het gymnasium te Zetten
geplaatst te worden nemen zoo zeer toedat onmoge
lijk aan alle kan worden voldaan. Curatoren hebben
besloten voortaan alleen met Augustus een nieuwen cur
sus van oude talen te doen beginnen, zoodat in Januari a.
alleen voor de voorbereidingsklasse zal worden aan
genomen.
Marine en leger.
Sedert een paar dagen bevindt zich te Utrecht een
officier van het Russische leger, van het wapen der
genie, teneinde de bij het bataljon mineurs in ge
bruik zijnde optische en veldtelegraaf en in de
instrumentmakerij de oefening in oogenschouw te ne
men. Op last van den minister van oorlog worden
hem de noodige inlichtingen verstrekt.
De kapitein ter zee P. van der Velden Erdbrink,
de luitenant ter zee 2e klasse D. L. M. E. Keus de
officieren van administratie le klasse J. F. J. Mahieu
en W. F. E. le Rutte en de officier van administratie
3e klasse P. A. Molenaarlaatst behoord hebbende tot
de zeemacht in Oost-Indië en van daar den 30Pti Octo
ber jl. in Nederland teruggekeerdworden met dat tijd
stip op nonactiviteit gesteld.
Gemengde berichten.
Te Goes bestaat het voornemen om bij genoegzame
deelneming in den loop van dezen winter door den
heer F. A. G. Kroning, kapelmeester van 't derde regi-
