MIDDELBURGSCHE
F 251.
Donderdag
1874
COURANT.
22 October.
Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2eD l'aasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.50.
Middelburg 21 October.
Op den dag der invoering van de wet op den arbeid
van kinderen, zijnde den 15cu dezer, is alhier ge
bleken dat geen kinderen beneden den leeftijd van tien
jaren in fabrieken of trafieken werkzaam waren, terwijl
slechts twee jongens beneden de twaalf jaren in eene
sigarenfabriek arbeid verrichten.
Het gisteren uitgegeven Provinciaal blad van
Zeeland n° 110 bevat een besluit van gedeputeerde
staten dezer provincie betreffende de uitvoering der
wet van 4 December 1872, Staatsblad n° 134. Vol
gens dat besluit zal in iedere der na te noemen ge
meenten eene gelegenheid tot afzondering en verpleging
van lijders aan eene besmettelijke ziekte aanwezig zijn
of in het leven geroepen worden. De gemeenten wor
den verdeeld in vier klassen. Tot de lc klasse behoo-
ren de gemeenten: Aardenburg, Goes, Middelburg,
Vlissingen, Zierikzee, welke in het bezit moeten zijn
van een gasthuis of van eene vcrplegings-gelegenheid,
en een gedeelte daarvan voor het doel moeten bestem
men, of een afzonderlijk gebouw van duurzamen aard
er voor aanleggen.
Tot de 2" klasse behooren dc gemeenten: Brouwers
haven, Bruinisse, NeuzenIJzendijke, welke gemeenten
moeten hebben of stichten een afzonderlijk gebouw van
duurzamen aard.
Tot de 3e klasse behooren de gemeenten: Grauw,
Haamstede, Hontenisse, Hulst, Sas van GentSt. Anna-
land, Sluis, Stavenisse, "Westkapcllo, welke gemeenten
moeten bezitten een huis of gebouw, waarin minstens
drie vertrekken moeten zijn ingericht tot verpleging
van lijders. Het huis of gebouw, van tijdelijke bestem
ming, mag verhuurd of bewoond worden.
Tot de 4-e klasse behooren de gemeentenArnemuiden,
Axel, Biervliet, Borsselen, BoschkapellcBreskens,
Clinge, Cdlijnsplaat, Domburg, Dreischor, Eede, Elle-
woutsdijk, Fort Bath, Gvoede, 'sHeer Areudskerke,
'sHocrenhoekHeikenszand, Hengstdijk, Hoedelcens-
kerke, Hoofdplaat, Kapelle, Kattendijke, Koewacht,
Kortgene, Koudekerkc, KrabbendijkeKruiuingen,
NieuwerkerkNoordgouweOostburg Oudelande,
OudvossemeerOuwerkerk, Philippine, Retranchement,
Rilland, ScherpemsseSchoondijke, St. Jausteen,
St. Maartensdijk, St. PliilipslandStoppeldijk, Tholen,
Veerc, Waarde, Wemeldinge, Westdorpe, Wissenkerke,
WolfaartsdijkYerseke, Zuiddorpc, in ïvelke, in eeu
aangewezen bewoond huis of gebouwtot het doel een
vertrek moet zijn ingericht.
De minister van binnenlandsche zaken heeft, naar
de Haarlemsehe courant bericht, in verband tot het
adres van ingezetenen van Stryp aan de tweede kamer,
een nader onderzoek doen instellen omtrent de bewij
zen van eigendom op het kerkhof aldaar.
De heer Oldenhuis G ratamalid der tweede
kamer, komt in een als ingezonden stuk in de Nieuwe
Rotterdamsche courant geplaatsten brief aan den hoog
leeraar Buijs op tegen de in diens jongste Gids-artikel
gegevcne voorstelling alsof de heer Gratama een tegen
stander vau algemeenen dienstplicht zou zijn. Hij is
altijd een groot voorstander daarvan geweest cn heeft
o. a. in zijne redeop den 29tn Juni 1873 in de 2e
kamer gehoudenalgemeenen dienstplichtmet afschaf
fing van nommerverwisscling en plaatsvervanging,
krachtig aanbevolen.
In de gisteren gehouden zitting van den gemeenteraad
van 's Gravenhage is ingekomen een voorstel van de
heeren Eyssell, de Pinto en van Waning, strekkende
om in openbare vergadering de notulen vast te
stellen van het verhandelde in de geheime zitting van
29 September, en die notulen te doen afdrukken in
het Bijblad. Bedoelde zitting is die waarin, naar men
zegtdc quaestie der plaatsing van het standbeeld van
Thorbecke weder ter sprake werd gebracht met het
oog der eigendomsrechten van het rijk op de plek waar
het monument te staan zou komen.
De Staatscourant van heden bevat het verslag der
commissiein 1874 heiast met het examineeren van hen,
die. akten van bekwaamheid verlangden voor middelbaar
onderwijs in wis- en natuurkundige wetenschappen,
landbouwkunde, teekenen, boctseeren en gymnastiek.
De heer A. J. W. van Delden, secretaris van het
centraal-comité van het Roode kruis in Oost-Indië, is
benoemd tot commandeur der orde van de Eikenkroon.
Benoemingen en bcslatfen.
waterschapsbesturen. Eervol ontslag verleend,
op verzoek, aan M. van Strien als gezworen van den
Willempolder (Noord-Beveland).
Benoemd in de provincie Zeeland tot lid van het be
stuur der waterkeering van het calamiteuze waterschap
Nieuw BommenedeF. C. Kohiertot lid van het be
stuur der waterkeering van het calamiteuze waterschap
Oud en Jong Breskens, P. Leenhouts; tot lid van het
bestuur der waterkeering van het calamiteuze water
schap Bruinisse, J. Elenbaas; tot dijkgraaf van den
polder Willem III', J. Yereecken 5 tot gezworen van den
polder Zonnemaire, J. M. vkn den Bout; tot lid van
het dagelijksch bestuur van het waterschap Schouwen,
C. L. Gast; tot raad van het polderbestuur van Wal
cheren P. Melistot lid van het bestuur der waterkee
ring van den calamiteuzen polder Hoofdplaat, B. J.
Thoinaes.
Kerknieuws.
Bij de verkiezing van 13 gemachtigden in het kies
college der hervormde gemeente te Zierikzee, op
gisteren, hebben de candidaten der kiesveeeeniging
„Vrijheid cd geweten" bekomen van 234 tot 216, en
die der kiesvereeniging „Steunende op den bijbel" van
142 tot 133 stemmen, zoodat al de candidaten dei-
eerstgenoemde vereeniging verkozen zijn.
lunsfiiieniws.
Verleden Vrijdag gaf de heer Wieniawski een concert
te Groningen. Een menigte mensclien waren op de
been, in afwachting dat na afloop van het concert aan
den beroemden kunstenaar eene serenade gebracht zou
worden. Toen bier echter niets van kwam verzamelde
het publiek zich voor het hotel waar de violist logeerde
en bracht hem daar eene soort van ovatie. Op deze
beleefdheid antwoordde Wieniawski door zijn raam te
openen en het bekende Carneval de VenisePaganini's
lijfstukjevoor het straatpubliek te spelen.
Mejuffrouw Stoets, een gewezen pensionaire van
Z. M. den koning en thans met den titel van hof-zan
geres begiftigdis als eerste zangeres aan het hof'
theater te Sint Petersburg verbonden.
Reehfzaken.
Heden is voor het provinciaal gerechtshof in Zeeland
een aanvang gemaakt met de behandeling van het
rechtsgeding tegen Maarten. Rinkler, oud 56 jaren,
geboren en wonende te Zierikzee, gewezen boekhouder
bij de bank van leening aldaar en thans alhier ge
detineerd.
Hij. staat terecht ter zake van 1° het als ambtenaar
in de verrichtingen tot zijn post behoorende begaan van
twee valschhcdendoor onderschuiving van valschc
personen en aktenen daarin valsche feiten als waar
uit te maken; 2° het des bewust gebruik maken vau
die valsche stukken3° knevelarijdoor als ambtenaar
te vorderen en te ontvangenhetgeen liij wist liet ver
schuldigde te buiten te gaan4° moedwillige brandstich
ting, waarbij te voorzien was, dat eenig menschenle--
ven daardoor in gevaar kon gebracht worden; 5° het
opzettelijk verbranden en vernielen vau een akte van
het openbaar gezag; 6° het als openbaar bewaarder
verduisteren en aan hunne bestemming onttrekken van
gelden tot een bedrag van minder dan 3000 fran
ken en beneden de bepalingen van art. 170 van
bet wetboek van strafrecht; en 7° het als ambte
naar bij eene stedelijke bank van leening niet houden
van boek, als de reglementen vercischen, houdende
achtereen en zonder eenig wit tusschenbeide of eeni'gen
tusschenregelde ter leen verstrekte zaken en de na
men der leeners.
Het openbaar ministerie heeft 45 getuigen gedagvaard,
waarvan 43 zijn opgekomen, zijnde de getuige J. Sla
ger gisteren overleden en de getuige G. dc Winter
verhinderd.
In deze zitting zijn 5 getuigen gehoordzijnde jhr.
mr. P. J. F. Retliaan Macarérechter-commissaris te
Zierikzee; C. J. Fokker, wethouder en voorzitter der
commissie van bestuur over de leenbank aldaar; mr.
B. C. Cau, lid dier commissie; N. C. Slierendregt, te
Tholen en M. Tachilid van evengenoemde commissie
te Zierikzee.
Aan de voorgelezen uitvoerige processtukken en de
verklaringen der tot dusver gehoorde getuigen ont-
leenen wij de hieronder volgende bijzonderheden.
Blijkens akte van benoeming van 19 Maart 1844 is
de beschuldigde door den gemeenteraad te Zierikzee
tot boekhouder der bank van leening aldaar aangesteld,
aanvankelijk tegen eene jaarwedde van f 300welke
benoeming is ingegaan den lcn Mei vau datzelfde jaar.
Vooraf heeft, hij een borgtocht van 1000 gestort en
den voorgeschreven eed afgelegd. Bij besluit van den
gemeenteraad is de jaarwedde achtereenvolgens tot f 600
en laatstelijk tot 800 verhoogd. Als boekhouder was
de beschuldigde speciaal belast met net beleenen en
lossen der pandenhet houden der beleening- en aflos-
singregisterseen register der verkochte panden, bene
vens een kasboek en een proces-verbaal van elke ver-
kooping der panden, welke registers verder door den
burgemeester te Zierikzee werden gequoteerd en gepa
rafeerd; mitsdien was den beschuldigde, behoudens
toezicht, iu het algemeen de geldelijke administratie der
bank opgedragenuitgezonderd natuurlijk het opnemen
van gelden ten laste der bank.
De beschuldigde woonde in het gebouw der bank
van leening en zijne huiskamer grensde aan een der ma
gazijnen, waarin een deel der beleende panden wordt
geborgen, welk magazijn van binnen met eene deur
tot dc huiskamer toegang geeft.
In den vroegen ochtend van 30 Juni 1873, weinige
dagen voordat de telling in het magazijn zou plaats
hebben, ontstond brand in het gebouw der bank, en
wel iu het magazijn beneden naast het woonvertrek van
den beschuldigde; ongeveer half 9 op dienzelfden mor
gen werd de brand echter gebluscht. Eene hoeveelheid
panden iu dat magazijn waren door het vuur vernield.
Naar aanleiding daarvan is vanwege het bestuur dei-
bank aan de Nederlandsche maatschappij van brand
verzekering te Tiel, bij wie alle panden der bank ge
assureerd wareneene opgave gezonden van het aan
tal en de waarde der panden die door dien brand zou
den vernield zijn; daaruit blijkt dat er op 30 Juni 1873
voor den brand behoorden aanwezig te zijn geweest
4008 panden aau kleederen en dergelijke voorwerpen
en 459 panden aan gouden en zilveren voorwerpen en
juweelen, waarvan de beleeningssom bedroeg f 20,463.75,
welke som echter bij die opgaaf, om de werkelijke
waaide dier panden te constat,eereuis verhoogd met
de helft voor zoover liet kleederen en andere soortge-
j lijke voorwerpen, en met. ecu-vierde voor zooveel het
gouden en zilveren voorwerpen en juweelen betrof,
aangezien er, volgens art. 17 van het reglement op de
J bank van leening, op daartoe gedane aanvraag voor
goud- en zilverwerk enz. eene beleeningsom van 4/5 der
waarde volgens het gewichten voor alle andere voor-
werpen eene beleeningsom van 2/3 der geschatte waarde
I werd uitbetaald. Die aldus verhoogde som bereikte
I een bedrag van ƒ30,007.431.
Blijkens bedoelde opgave waren er na den brand 459
I panden aan gouden en zilveren voorwerpenjuweelen
enz. aanwezig, benevens nog 782 pauden aan kleederen
j en soortgelijke voorwerpen, cn nog 55 panden van de
laatste soort, welke door. den brand zeer beschadigd
j en niet te identificeren waren en en bloc op 125 zijn
j geschat. De geschatte waarde dier overgebleven pan-
1 den bedroeg 5729.31, met inbegrip van evengenoemde
I f 125, zoodat er na den brand in het. geheel 3171. pan
den ter waarde van 24,278.12^ ontbraken,
j Daar tegen den beschuldigde reeds vermoedens van
j slecht beheer gerezen waren en ook de brand onder
verdachte omstandigheden was ontstaan, hield de rechter-
j commissaris, na verkregen verlof der rechtbank, eene
j huiszoeking iu de woning van den beschuldigde en nam
j hij op 29 September2 en 8 October 1873 verschillende
registers en papieren in beslag. Voorts werd hem dooi
de commissie van administratie overhandigd een be-