MIDDELBÜRGSCHE
F 246.
Vrijdag
1874
COURANT.
16 October.
Dit Wad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den 2en Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m., franco is f 3.SO.
Middelburg 15 October.
De tweede kamer der staten-generaal Kal tegen
het einde dezer maand haar werkzaamheden hervatten.
In de premieleening der stad Amsterdam, grcot
21 millioen gulden, is voor ruim achttien millioen in
geschreven.
In -ren avond alhier gehouden vergadering
van x--..delburgsehe departement der Maat
schappij tot Nut van 't algemeen herinnerde de voor
zitter in de eerste plaats aan de verliezen die het depar
tement in den laatsten tijd geleden heeft door het
overlijden van de heeren H. A. Abrahams, A. H. G.
Fokker, H. D. von Bracken Fock, jhr. W. H. de
Jonge en A. J. Jongkindt. Hij bracht hulde aan het
geen ieder van hen in het belang van het departement
verricht heeft, maar vooral aan de nagedachtenis van
den in 1869 tot eerevoorzitter benoemden heer Abra
hams die zeventig jaren lid van het departement was,
terwijl hij van 1819 tot 1855 werkzaam was deels als
bestuurder en deels als secretaris.
Tegenover de geleden verliezen, zoo door overlijden
als door bedanken, staat gelukkig de aanwinst van vijf
nieuwe leden en twee donatrices.
Uit het ingekomen verslag van de commissie der
Vereeuiging tot uitspanning en nut van den ambachts
man over den winter van 1873—-74 bleek dat zes
bijeenkomsten gehouden zijnop dezelfde leest geschoeid
als in vorige jaren; zij werden druk bezocht, ge
middeld door 70 a 75 personen die van November
zelfs door 82 personen. Van domino- en damspelen
werd weder druk gébruik gemaakt; voor het schaak
spel waren dezen winter geen liefhebbers. Tabak, die
door de commissie gratis werd verstrekt, viel zeer in
den smaakwat mede het geval was met bier en koffie,
die voor den halven prijs verkrijgbaar werd gesteld.
Ook waren steeds eenige couranten aanwezig. Wanneer
de ambachtslieden zich van 79 uren hadden vermaakt
met rooken, praten, lezen, domino- en damspel, werd
door een der leden van de commissie het een of ander
medegedeeld of voorgedragenof werden in de bus ge
vonden vragen beantwoord. De commissie verklaart
met genoegen werkzaam te zijn geweest en verzoekt
ten slotte dat liaar voor den aanstaanden winter weder
de gewone subsidie van 75 worde toegestaan. Aan
dit verlangen is bij de vaststelling der begrooting vol
daan.
- Evenzeer is ingekomen het verslag der commissie voor
de bewaarscholen over 187374, waaruit blijkt dat
de toestand der scholen gunstig was, de onderwijze
ressen stof tot tevredenheid gaven, en het aantal kin
deren niet verminderde. Op de school in de Schuitvlot-
straat, van mejuffrouw J. G. van den Broeke, gingen
per maand gemiddeld 22 jongens en 21 meisjesen op die
in de Langevielevan mejuffrouw E. J. Sohier Serlé, per
maand gemiddeld 23 jongens en 24 meisjes. Naar aan
leiding van een voorstel der commissie, die in 1868
slechts tijdelijk werd benoemd, om de tijdelijke
commissie thans door eene va-stc te vervan
gen, is aan het bestuur opgedragen later daaromtrent
een advies en voorstel aan het departement te doen.
Door de commissie tot bevordering der b.' langen van
den dienstbaren stand werd mede verslag uitgebracht
over bet dienstjaar 187374. Hoewel' zij weinig in
het oog vallende bijzonderheden heeft mede te deelen,
vleit zij zich echter dat hare werkzaamheid niet zonder
vrucht is geweest. Het „ondersteuningsfonds voor oude
en gebrekkige dienstboden" werd vermeerderd met eene
gift van f 25 van den heer E. J. W. Kochzijnde het
honorarium van het door hem in een tijdschrift geplaatst
opstel ter herinnering aan den edelen Bonjean, die als
gijzelaar der commune te Parijs is gedood. Het huur-
en verhuur-kantoor vftor dienstboden" blijft, volgens
het verslag, aan zijne Destemmingbeantwoorden. Van
1 Mei 1873 tot 30 April 1874 zijn 42 dienstboden en
39 diensten aangevraagdterwijl 27 plaatsen door tus-
schenkomst van den agent zijn vervuld. De agent en
zijne vrouw geven door belangstelling en ijver stof tot
tevredenheid. Daar de huurt waar het kantoor geves
tigd wasnaar de meening der commissiede zaak niet
bevorderdeis de agent op haar aandrang verhuisd en
heeft hij> onlangs eene geschikte woning gevonden in
de Sint-Pieterstraat. Het gebrek aan dienstboden
blijft aanhouden en aan kooksters neemt het zelfs toe.
Het ligt niet op onzen weg, zegt de commissie, in dit
verslag de oorzaken dier schaarschtewelke men overal
opmerktomstandig te gaan behandelen. In onze ver
gaderingen werd, hij de bespreking dezer zaak, wel
eens gewezen op de toenemende welvaart en weelde,
waardoor lieden die er vroeger niet aan gedacht zouden
hebben eene dienstbode te houden daartoe thans over
gaan alsmede op een sterker gevoel van persoonlijkheid,
onder alle kringen der maatschappij merkbaar en waar
van een overdreving opvatting terughoudt van dienst
baarheid.
Do rekening en begrooting van het departement
werden heide zonder bedenkingen vastgesteld. Bij
laatstgenoemde werden de gewone subsidiën goedge
keurd de subsidie voor de uitreiking van belooningen
voor getrouw schoolbezoek alhier is echter met 50
verhoogd en alzoo gebracht op f 75.
Voorts werden achtereenvolgens benoemd:
Tot leden der commissie belast om, met twee leden
van het bestuur en een lid uit de verschillende com
mission, het huishoudelijk reglement te herzien, de hee
ren m|R. G. A. Fokker en P. Romeijn.
Tot lid van het bestuur, tengevolge van het bedan
ken van den heer J. P. van Visvlietde heer J. J. L.
Luti, nadat eerst was benoemd de heer J. J. van der
Harst Az.die echter bedankte.
Tot lid van het bestuur der Hulpbank, in de plaats
van wijlen den heer A. n. G. Fokker, de heer J. P.
Fokker.
Tot leden der commissie voor de volksbibliotheek,
ter vervanging van de aftredende en niet herkiesbare
heeren J. G. van den Broecke en P. M. de Ligny, de
heeren P. W. van de Kamer en E. J. W. Koek.
Tot leden der commissie tot uitspanning en nut van
den ambachtsman, in de plaats der aftredende en niet
herkiesbare heeren F. Nagtglas en P. D. Koning, de
heeren D. Jeras MKz. en mr. E. Fokker.
Blijkens medcdeeling van den voorzitter zal in de
eerstvolgende bijeenkomst met dames de lieer J. J. L.
ten Kate uit Amsterdam als spreker optreden. Voor
die bijeenkomst zullen weder dameskaarten tegen beta
ling van 75 cent verkrijgbaar worden gesteld.
Het door d*". F. P. J. Sibmaclier Zijnen uitgebracht
verslag als afgevaardigde ter jongste algemeene vergade
ring der Maatschappij werd met belangstelling aange
hoord.
Uit de door den voorzitter, op eene vraag van een
der leden, gegeven inlichting bleek dat de zaak der
bad- en zweminrichting alhier nog steeds hangende is
en van de regeering nog geen antwoord is ingekomen
op de haar reeds geruimen tijd geleden gevraagde ver
gunning ten aanzien der vcrcisckte waterverversching.
De bij koninklijk 'besluit van 18 Augustus jl. goed
gekeurde statuten voor de evangelisatie-vcreeniging
onder den naam „Toevlucht" te Sierikzee zijn in de
Staats-courant van heden opgenomen.
Te vergeefs heeft het centraal bestuur van het
Algemeen Nederlandsch Werklieden-verbond ge
tracht een congres tot stand te brengen, teneinde meer
samenwerking te verkrijgen tusschen patroons en werk
lieden. Te weinig patroons hebben zich bereid ver
klaard om op te komen. Die weinigen warenhet
hoofdbestuur der Verceniging van fabriek- en hand-
werksn ij verheid in Nederland te 's.Gravenhage; de heer
dr. Mouton te 's Gravcnhagede Vereeuiging van
fabriek- en handwerksnij verheid in Nederland afdee-
ling Amsterdam; de Timmerliedcn-patroonsvereenigiug
„Amstels Bouwkring" te Amsterdam; de Schilders-
patroonsvereeniging „St. Lucas" te Amsterdam; de
Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van nijver
heid te Deventer en de heer J. C. van Marken, directeur
der gistfabriek te Delft.
Het komt ons noodzakelijk en rechtvaardig voorbij
de spanning, die in onzen tijd tusschen verschillende
standen der maatschappij bestaat, duidelijk te doen
uitkomen van welke zijde de pogingen tot toenadering
en vreedzaam overleg uitgaan, en van welke zijde die
worden afgewezen. In andere landen heeft die spanning
reeds tot openbaren strijd aanleiding gegeven, in Frank
rijk eindigende' in de gruwelen en vlammen der com
mune in Engeland cn elders in den vorm van aanhou
dende werkstakingen, met hare weinig minder verder
felijke gevolgen. De overmaat van het nadeel, daar
door aan beide zijden veroorzaakt, heeft in die landen
zelfs reeds gedwongen tot het overleg en de toena
dering welke men in den aanvang met zooveel hoog
hartigheid had afgewezen.
Moet hetzelfde doel in Nederland eenmaal bereikt wor
den ten koste van dezelfde middelen, dan is het niet meer
dan billijk dat men wete welke der stiijdende partijen
de grootste mate van verantwoordelijkheid behoort tc
dragen voor de rampen die teweeggebracht zullen zijn,
alvorens men zal kunnen eindigen daar waar men bij
ons te lande, dank zij de bezadigdheid en de ordelie
vendheid door welke onze werklieden zich over het
algemeen kenmerken, zoo men het gewild had, had
kunnen aanvangen.
Gisteren morgen werd te Utrecht de algemeene ver
gadering der vergadering tot afschaffing van ster
ken drank gehouden onder voorzitterschap van jonk
heer J. L. de Jonge. Ruim 50 afgevaardigden uit alle
oorden des lands waren aanwezig. Door de vergade
ring werd besloten hij adres hare adhaesie te betuigen
aan het door het hoofdbestuur tot de 2£ kamer ge
richt verzoektot bekoming eener subsidie.
Volgens het uitgebracht verslag steeg het drankver-
bruik in Nederland van bijna 15 millioen gulden in
1871 tot ruim 17 millioen in 1873, waaruit eene ver
meerdering van ongeveer een millioen per jaar blijkt
In eene bijeenkomst welke den vcrigen dag geboü-
den werd, besprak men de volgende drie stellingen:
„Het is een eisch der beschaving, sterke dranken
als ververschingsmiddelen te weren.
„Godsdienstleeraars, onderwijzers, geneeskundigen en
rechters behooren van ambtswege het gebruik van
sterken drank na te laten.
„Bij allendie met eenige leiding of zorg voor per
sonen of eigendom van anderen zijn belast, is dronken
schap misdrijf."
In dezelfde bijeenkomst deelde de voorzitter mede
dat de vereeuiging een telegram van sympathie gezon
den heeft aan de „United Kingdom Alliance", die in
Engeland hetzelfde doel beoogt als de vereeniging in
Nederland, en op het oogenblik te Manchester haar
vergadering houdt.
De Staats-couraut van heden bevat het koninklijk
besluit van den 9CU dezer tot aanvulling van het koninklijk
besluit vau den 17cn April 1874, Staatsblad n° 59,
houdende bepalingen tot beteugeling der longziekte
onder het rundvee.
Onderwijs-
De hoogleeraar B. ter Haar heeft Dinsdag morgen
aan de studenten in (le godgeleerdheid medegedeeld
dat hij zich wegens den ongunstig® staat zijner ge
zondheid verplicht heeft gezien tegen het einde van
1874 zijn emeritaat te verzoeken.
De gemeenteraad van Haarlem heeft met 10
tegen 6 stemmen besloten den heer Schoenmaker, leeraar
aan de hoögere burgerschool aldaar, als zoodanig te
ontslaan, dewijl hij de handelingen van den raad in
zake het onderwijs bij geschrifte gegispt heeft. Een
amendement om het ontslag eervol te verleenen werd
verworpen.
Gisteren werd te Rotterdam het nieuwe gebouw
