M1DDELBURGSCHE
COURANT.
F 222.
Vrijdag
1874.
18 September.
Ifit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zoudag, den 2en Paasch- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
De prijs per 3/m.., franco is f 3.50.
Middelburg 17 September.
Omtrent de candidatuur van den heer de Eoo van
Alderwereldt voor het lidmaatschap der 2e kamer,
wordt aan de Arnhemsche courant nader geschreven
dat het nog van de beslissing van de besturen der
verschillende liberale lcicsvereenigingen in het kiesdis
trict Leeuwarden zal afhangen of deze heer al dan niet
voorgoed candidaat gesteld wordt. Dinsdag zal daar
over beslist worden. Aan dezelfde bron wordt het
bericht ontleend dat de heer Fransen van de Putte te
kennen heeft gegeven dat hij voor eene candidatuur,
zoo die hem aangeboden wordt, niet zal bedanken.
Z. K. H. prins Frederik heelt voor de provinciale
tentoonstelling van nijverheid, die in Juni van het vol
gende jaar te Breda gehouden zal wordeneene toe
lage van 500 geschonken.
Op de jaarlijksche algemeene vergadering der Hol-
landsche maatschappij van fraaie kunsten en weten
schappen die den 25en dezer te Dordrecht gehouden
zal worden, zal o. a. aan mevrouw Bosboom-Toussaint
een eereblijk worden uitgereikt, haar toegekend als
schrijfster van den roman „de Delfsche Wonderdokter,"
ook in verband met den uitstekenden arbeid door haar
sedert jaren op het gebied der romantiek in het alge
meen verricht»
Volgens de Vlissingsche courant zal de voorgenomen
stoombargedienst van Middelburg op Vlissingen vice
versa, waarvan het tijdstip der opening nog niet vast
bepaald is, gelegenheid geven om ten minste vijf- en
des Donderdags zesmaal daags de res te doen tegen
dpn prijs van 20 c:nt in de 1"15 cent in de 2e klasse
of 35 en 20 cent retourmet 10 kilogram bagage vrij
De gemeenteraad van Amsterdam heeft benoemd tot
onderhaven- en dokmeester aldaar met 17 van de
29 stemmenden heer van der Horsteen oud-scheeps-
gezagvoerder, thans havenmeester van het entrepot-dok,
die niet door burgemeester en wethouders aanbevolen
was. Op de twee zeeofficieren, die op de aanbevelings
lijst geplaatst waren, de heeren J. van Burg en C. J.
Damme, werden respectievelijk 10 en 2 stemmen uit
gebracht. De meerderheid van den raad achtte het niet
wcnschelijk een zee-officier te plaatsen onder de beve
len van den haven- en dokmeester, die zelf geen zee
officier geweest is.
In dezelfde zitting van den gemeenteraad werd na
eene langdurige geheime zitting met algemeene stem
men aangenomen het aanbodgedaan door de Amster-
damsche bank, de Banque de Paris, de bankiers
Raphael, de Rotterdamscho bank en de bankiers Wert-
heim en Gompertz, om gezamenlijk aan de stad 17
millioen gulden te leenenbinnen 68 jaren in annuitei-
ten af te lossen, tegen 4,73 ten honderd per jaar, voor
rente en aflossing. De wijze waarop de leening zal
worden uitgegeven wordt later bekend gemaakt, ter
wijl de mogelijkheid van het sluiten eener premielee-
ning in het raadsbesluit uitdrukkelijk is aangenomen.
Te Amsterdam had gisteren de algemeene vergade
ring van aandeelhouders in de Nederlandsche handel
maatschappij ter herziening der artikelen van over
eenkomst plaats. Op de vergadering, welke door den
heer Trakranen gepresideerd werdwaren 190 stemmen
vertegenwoordigd. De uitslag der beraadslagingen was
dat alle voorstellen der directie achtereenvolgens werden
aangenomen en alle amendementen verworpen.
Voor artikel 6, waarbij het kapitaal der maatschappij
bepaald wordt op f 38,500,000met bevoegdheid der
directie om het tot op 30 millioen te verminderen
verklaarden zich 156 stemmen.
Artikel 54bepalende dat de goederen door de maat
schappij in Nederland aan te voerenbestemd zullen
worden: voor de helft naar Amsterdam, voor ,s/41 naar
Rotterdam en voor x/kl naar Dordrecht, Middelburg en
Schiedam respective lijk, werd met algemeene stemmen
op zes na aangenomen. De heer Jordens trachtte vruch
teloos door een amendement aan de directie de bevoegd
heid te doen toekennen, om de goederen te bestemmen
naar de plaatsen waar zij de beste markt zouden vin
den. De voorzitter bestreed dit amendement, voorna
melijk op grond dat het de strekking had de maat
schappij haar Nederlandsch karakter te doen verliezen
en haar een Amsterdamsch karakter te verleenen.
Op liet vroeger artikel 19dat de directie niet
wenschte te veranderenwaren door de heeren G. A.
Fokker en Jordens amendementen voorgesteldwelke
de strekking hadden om het voorrecht, tot dusverre
door den koning bezeten om een specialon commissaris
bij eigen keuze te benoemente doen ophouden.
De heer Fokker verdedigde dit amendement, op grond
dat de maatschappij tegenover Z. M. Willem III
in eene geheel andere verhouding staat dan tegenover
's konings grootvaderkoning Willem Idie oprichter
der maatschappij was en borg gebleven is voor haar
kapitaal. Onze tegenwoordige koning isde lieer
Fokker meende het met allen'eerbied te moeten zeggen,
in de maatschappij niets meer dan een gewoon deel
hebber.
De president bestre. d de amendementen door in her
innering te brengen dat koning Willem I, toen hij
borg sprak voor de rentebetaling, voor zich en zijne
opvolgers het recht voorbehield om de thans betwiste
benoeming te doen. Bovendien bestaat tusschen de
handel-maatschappij en den staat eene nauwe betrek
king en is het vorstelijk huis in het geheel eigenaar
van 2500 aandeelen. De directie achtte daarom de
aanneming der amendementen in strijd met het recht
de dankbaarheid en het belang der maatschappij.
Het bestreden artikel 19 werd hierna met algemeene
stemmen op vijf na behouden.
Dezelfde strijd hernieuwde zich over artikel 33,
waarbij den koning het recht wordt toegekend den
president der directie uit eigen keuze, en de leden op
voordracht van commissarissen te benoemen. Ook hierop
waren door de heeren Jordens, Crommelin, Fokker en
Schill amendementen voorgesteld.
De heer Schilldie voor de benoeming van een
koninklijken commissaris gestemd had, was liet ten
opzichte der benoeming van de directie met den heer
Fokker eensdat alle redenen voor den exceptioneelen
toestand hebben opgehouden. Onder Willem I waren
deze benoemingen niet zulk eene abnormaliteit als thans:
de grootvader des konings deed alle benoemingen op
eigen verantwoordelijkheid. Met Z. M. Willem III is
het anders gesteld. Deze neemt geen enkel besluit op
eigen verantwoordelijkheid maar wordt altijd door die
zijner ministers gedekt. Alleen voor de benoemingen
van de directie der handelmaatschappij stelt de koning
zich persoonlijk verantwoordelijk.
De heer Wertlieim bestreed deze argumenten op grond
voornamelijk van het nauw verband, dat tusschen den
staat en de handelmaatschappij bestaat.
De commissaris des konings verklaarde dat hij zich
namens den koning buiten stemming zou houden. Hij
deed echter opmerken dat de koning nooit het recht,
dat men hem betwistverlangd heeft. Men heeft het
in 1849 vrijwillig hernieuwd en de koning heeft er nooit
anders dan in het belang der maatschappij van gebruik
gemaakt.
Het oude artikel werd vervolgens met 104 tegen 26
stemmen gehandhaafd.
Nog werd bepaald dat de reserve-kas van het tweede
tijdperk der maatschappij, zooals die, na opmaking dei-
balans van 1874, zal blijken te zijn, zal worden uitge
keerd aan hen, die op ultimo December 1874 op de
registers der maatschappij als aandeelhouders bekend
staan, nadat van het beschikbaar bedrag zal zijn afge
trokken wat daaruit, na. het einde van het tweede
tijdperk, zal blijken te moeten worden gekweten.
Het Nieuws van den dag, dat in den regel weinig
artikelen van eigenlijk politieken aard levert, bevatte
gisteren een flink opstel over de kerkhof-quaestie
te Strijp.
„Het ministerie-Heemskerk, zegt het blad, is opge
treden onder de verzekering van zijne voorstanders,
dat 'tconciliant zou zijn. Wij vragen of niet reeds de
eerste belangrijke daad van het hoofd ons wantrouwen
in de bedoeling van dat woord wettigt.
Yan zoodanige conciliantie kan vriend noch vijand
pleizier beleven. Zij wordt blijkbaar uitgeoefend met
opoffering van het eenig waardige standpunt, dat een
minister mag innemende handhaving van verkregen
rechten zonder aanzien des persoons.
't Is daghelder wat de minister had moeten en, zon
der van zijn vredelievend standpunt af te wijken, had
kunnen doen. Zijne exc., behoefde den burgemeester
maar eenvoudig op te dragen zich tot den pastoor te
wenden, met verzoek om inzage van de bewijzen van
eigendom der roomsch catholieke gemeente. Kon deze
die bewijzen niet toonen, dan was er geen sprake van
„geweld", wanneer het hoofd der gemeente het hek
openen liet en den begrafenisstoet in de gelegenheid
stelde ongehinderd binnen te gaan.
Of is het in de oogen van den minister „geweld"
uitlokken wanneer de bevoegde autoriteit haar plicht
doet en desnoods een weerbarstige menigte in bedwang-
houdt door marechausseés of militairen?
Arm Nederlandals de hoogste macht in den lande
het woord „geweld" aldus interpreteert. Weg dan
met de politie en leve hel grauw!"
Het blad hoopt dat er nog iemand in de tweede
kamer zal opstaan om den minister tot verantwoording
te roepen en dat deze zich alsdan zal kunnen recht
vaardigen met gronden die nu nog onbekend zijn.
„Het mag niet gezegd kunnen worden, zoo eindigt
het opsteldat een Nederlandsch minister bang is, om
de zwakken tegen den sterke te handhaven; dat con-
ciliaht bij ons gelijk staat met opoffering van de eerste
begrippen van rechtdat het ultramontanisme in man
nen als de heer Heemskerk een krachtis-er steun heeft,
dan een minister van eigen kleur en in de gehoorzaam
heid aan Rome opgevoed, ooit openlijk zou durven
verleenen. Dit alles mag niet gezegd kunnen worden.
Maar toch zullen wij met het oog op het gebeurde te
Strijpdit en niets minder van de daken verkondi
gen, zoolang wij niet beter worden ingelicht.
„Als men het land aan de ultramontanen prijs geven
wil, laat men 't dan ten minste zeggen."
Men schrijft ons uit Amsterdam:
SSdert een paar dagen genieten we volop de genie
tingen die eene Amsterdamsche kermis te genieten ge
ven kan. En dat zijn er vele!
Zeg niet dat ge dit al te „genieterig" vindt, ge zoudt
me daardoor misschien uit de goede luim brengen waarin
ik door een bezoek aan de Westerinarkt geraakt ben.
Uitgelokt door het lieve zonnetje wist ik niets beter
te doen dan de kramen eens te gaan kijkenhetgeen
eigenlijk wil zeggen de bloem van Amsterdam's schoo-
nen, die daar juist om dezen tijd, tusschen 2 en5 uren
pantoffelparade houden, eens te gaan bewonderen. En
ik vond mij niet teleur gesteld in mijne verwachting,
dat het er overvol zou zijn. Ik begon weer meer vrede
te krijgen met de wereld en met de mcnschen waar
mede ik anders gedurende de kermis zoo'n beetje over
hoop lig op het zien van zooveel bekoorlijks en
lieftalligs. Amstcl's maagdenrij ziet men slechts zelden
zoo talrijk vertegenwoordigd. Schalksche oogjesrozen-
roode lipjes, albasten handjes, golvende lokken
maar neen, daarover niet; die zijn meest, als de Ham
burger postzegels, „namaak" keurige, smaakvolle
toiletten zonder eind. Men zou bijna ruzie willen zoeken
met elk jongmensch die het plan had om oud vrijer
te worden en eiken minister die tegen algemeene trakte-
ments-verkooging is weg willen jagen, hem tot zijne
straf een stuk of wat ontevreden kamerleden medege-
vende was het een liberaal minister dan liefst leden
