MIDDELBURGSCHE COURANT. r 140. laandag 1874. 15 Juni. Dit blad verschijnt dagelijks met uitzondering van den Zondag, den Paasch- en Pinksterdag en een der jDe prijs per 3/m., franco is f 3.50. Middelburg 13 Juni. HYGIËNISCHS VOORZORGEN, Toonden wij voor etnige dagen aan dat alleen door de gfzcndheidsleer tot een afzonderlijk leervak in de verschillende trappen van or:s onderwijs to maken, dit 'gewichtig volksbelang tot de eereplaats gebracht kon worden, op welke het in onze maatschappij bil lijke aanspraak heeft, wij weDEChen tbaos een ander puDt te bespreken, ten opzichte waarvau veeltijds ge handeld wordt alsof er in 'tgeheel geen bygiën:sche wetenschap bestond. Wij bedoelen het dagelijksch toezicht op den verkoop van onze voedingsmiddelen, van de Werktuigen waarmede die toebereid oi in aan raking gebracht wordén, van sommige onzer kleederen en van een aantal voorwerpen van gewoon verbruik, die, m.t schadelijke of vergiftige stoffen bezwangerd, ons leveu'of onze gezondheid ia gevaar kunnen brengen. Slaan wij de Nederlandscbe wetboeken op, dan viu- den wij alleen do wet van 13 Mei 1829welke veronder stellen doet dat reeds vóór vijf en veertig j iron reden bestond óm zich in dit opzicht ongerust te maken. Daarin woiden met zware straffengevangenis van twee tot vijf jaren, geldboete van twee- tot vijfhon derd guldenbedreigd zij die in het brood of in andere eetwaren, tot verkoop of uitdecling bestemd, zullen gemengd hebbau vergiftige stuffen, waarvan twee, kopergroen en witte vitriool, met name wordeu ge roemd. liet Code Penal, ons wetboek van strafrecht zelf, verkeert teu aanzien der vervalschini* van spijzen nog in eene gelukkige onwetendheid; het spreekt in artikel 302'alleeu van vervalschte dranken, schadelijke inmengse.'s voor de gezondheid bevattende. Het bederven van celwaren scheen men destjds, in het begin der eeuw, nog niet to duchten. Hoe weinig weikelijke voorziening door de aange haalde wettelijke bepalingen ook tegen de vervalschings- manié, zooals die tegenwoordig bestaat, genomen wordt, zou men t ;ch meenen dat do gerechtigheidvan die wapenen voorzien, wel nu ea dan in ons midden gelegenheid zou vinden den een of anderen spijsbederver op de vingers ie tikkeu. Gaat men echter de lijst der strafvervolgingen na, sedert vijf en twintig jaren wegens vervalsching van levensmiddelen ingestdd, dan komt mén tot de verrassende ontdekking dat ót de gerechtig heid in Nederland slaapt, ót' dat wij, bevoorrechten onder alle laudeü, van het vervalschen geen last heb ben, dat wij onze melk te drinken krijgen zonder de hulp der „ijze.en koe", zooals do Engelschen de pomp noemen, dat geen vieze mengsels van allerlei vetten en kleursels onze boter verzwaren en verontreinigen, dat ons brood alleen aan do natuur zijne witheid, onze ingelegVe zuren eu groenten aan haar slechts hun buitergewoou frissche groene kleur te danken hebben, dat onze chocolade nimmer met gebrand meel, onze thee nooit met ijzervijlsel of afgetrokken bladeren ouze jenever met geen vitriool vervalscht en bezoedeld worden. Wij willen niet beslissen welke van al deze verval- scbingen, die nog met eene schier eindelooze lijst ver- meederd zouden kunnen worden, werkelijk op Neder- landschen bodem voorkomen en willen maar hopen dat men in Eogelaud, waar in dit opzichtz Jke verrassende en walgelijke ontdekkingen gedaan zijnnog een weiuig op ons voor is. In werkelijkhtid is er echter in Nederland niemand, die er met juistheid iets vau weet te zeggen. Wij hebben wel strafbepalingen inaarover het toezicht of er al dan niet aanleiding bestaat om die toe te passen bekommert zich in het algemeena!s niet zeer bijzondere omstandigheden den urm der ge rechtigheid gebiedend te hulp roepen, niemand. Bij het maken van andeie watten worden, tegelijk met het bedreigen der straffen, tevens de middelen aaogewezen om de overtredingen te ontdekken of te vervólgeD. Zoo worden do verbodsbepalingen tegen den sluikhandel ondersteund door een geheel leger van ambteDareu en een complect systeem van voorzorgs maatregelen. Zoo bestaat er een door de wet verplichte waarborg van gouden en zilveren werken, maar tevens is het verboden om eenig voorwerp, van die metalen vervaardigdin den bande! te brengen dat niet van de wettelijke keur voorzien is. Do staat beschermt ook zijne onderdanen tegen bet bedrog, door middel van onzuivere maten en gewichtaa te plegenmaar bij stelt zich niet tevreden met ia zijne hooge wijsheid bet gebruik dier valache werktuigen te verbied-n, doch oefent een jiarlijkseh terugkomend en verplicht toezicht uit, en geen meet- of weegwerktuig kan door den winkelier gebruikt worden, zonder dat de kooper in de gelegeuheid is zich met e«gen oogen van de deug delijkheid vau bet voorwerp te overtuigen. Met onze eet- en drinkwaren gaat dut anders. Ieder weet dat bij ze niet vorvalschen mag, maar bijna nie mand houdt het oog op de vervalscbingeu gevestigd. Wij weten wel dat het moeilijk is deze zaak. te regelen op de wijze, zooals zulks in de door ons aangehaalde voorbeelden geschiedt. Men kan niet ieder brood, iedere kan melk, ieder pond koffie, zelfs niet deaf te leveren hoeveelheid in het groot aan eene keur onderwerpen. Maar iets kon er toch licht gedaan worden. Verondeiscel bij vöoibeeld dat in iedere provintio eene vaste com missie van wetenschappelijke deskundige mannen werd gevestigd, welko bepaald met de keuriug vau alle voedingsmiddelen belast was. Aan deze commissiëu konden de gemeenteb s.uren op bepaalde tijden monsters van verschilleude voediugstofFeu ter keuring opzeuden. Die proeven zouden geuomen moeten worden Liet alleen van oaderscheide ie leverauciers, maar ook van sommige vei bruikers. Natuurlijk zou mea hier wel weder op moeilijkhedea stuiten. Van den ijver der gemeentebe sturen, van de eerlijkheid, fh r ambtenaren zou het voor een goed deel al hangen of een op die wijze uit geoefend toezicht nl dan niet iets te beteekenen had. Doch waar men wilde medewerken kon men dau toch tot het goede doel gerakendat na bij den besten wil bijna onmogelijk is. Ditzelfde beginsel van voortdurend en stelselmatig toezicht zou nog op verschillende andere mauieren toepassing kuoutn vinden. Onze voedingsstoffin kunt en vergiftigd worden door een aantal voorwerpen, potten, paunen eu werktuigen van alleilti aard, op welke niet het minste toezicht wordt uitgeoefend. Zou niet ieder fatrikaLt van dergelijke voorwerpen verplicht kaLuen worden zijn fabricaat aan de provii.ciale keuringa com- misïie te onderwerpoozouden de goedgekeurde voor werpen nietevenals de mateu o i gewichtenhet gou i ea zilver, van eene keur voorzien en het verkoopen van ongekemde voorwerpen straf baar gesteld kunnen worden? De fabrikant zou d*n van zelf verplicht ino teu worden zijn naam op het vervaardigde te vermeldjo. Nog in meer opz'chten zou de provinciale keurings commissie eeu uitgebreid veld van arbeid kunnen viudcn. Ons behangse'pipier, onze gordijnen, ods kin derspeelgoed zijn dikwijl» gekleurd en versierd uat allerlei vergiftige stoffm, op welke, it den niet nu en dan een of ander geleerde er de aindacht op vestigt, in den regel niemand let. Herbaal lelijk wordt gewaar schuwd tegeu 8_>mmiga veis'eriigeu vau gebak en suikerwerk, onder welke de zwaarste vergiften voor komen, meestal natuurlijk in te geringe hoeveelheid om dadelijk schade te doen, duch welke oader bepaalde om8tandigheJen ongetwijfeld nadeelig kunnen werken. Met sommige klearstoffm onzer kleederen is het niet anders gestild. Frankrijk en Prn sen zijn ons in dit opzicht op den weg der voorzieuing reeds lang voor. uit. Daar wordt van regeerineswege eene ljjst vast gesteld van klear- en andere st iff :owdke de fabrikan ten vau de hier bedoelde voorwerpen uitsluitend mo<eu gebruiken. E-m andere lijst vin bepaald verboden wordende stolfen is daarbij gevoegd. Met zulke lijsten gewapend zou de keuringscomm ssie ook oror dit terrein der algemeene gezoudtieid haar wakend oog kunnen laten gaan, en de fabrikaut zoowel als de keeper z >u bij het vaststellen eener keur in dit opzicht voordeel hebben. Wij ontveinzen ons niet dat al deze zaken misschien nog geruimeu tijd tot het rijk der vrome weoscl on zul len blijven behooren. Wij Nederlanders hebben zulk een afkeer van overmatig reglementeeren en voorzie- niogen makeo, dat wij ons gaarne eonig nadeel ge troosten, om de overheid buiten inmenging met ouzo zaken te houdeo. B j iedere gelegenheid beroepen wij ons op ons „recht", om onze kinderen in ouku .de te laten opgroeien, heu naar welgevallen aan de pokken bloot te stellen, onze huizen slecht te laten ventileeren en, indien ons dat goeddunkt, naast eeu stinkend riool of een mesthoop te blijven wonen. Io waarheid is echter deze onafhankelijkheidszucht, dat overdreven individualisme, gelijk de Duitschers het noemen, niet3 dan een vooroordeel, of in veel gevallen een voorwend sel voor gemakzucht ea zorgeloosheid. Vooroordeelen ea wanbegrippen nu, kannen alleen door de weten schap uitgeiOiid worden. Daarom komen wijam het einde van al de wensch^ndie wij ditmaal op hyriö- nisch gebied geuit hebben nogmaals op ons vroeger onderwerp terug. Liat het onderwijs eerst dehygójo populair maken. Liat ieder uit zijn dommelige rust gewekt worden en begrijpen dat er werkelijk een vijv.nd is, die het op zijne gezondheid aanlegt eu alleen door vereenig le krachtsinspanuing verslagen km wor den. Misscbieu dat men or dau toe gebracht zal worden om ter wille van bet eigen en het algemeen belaag aan sommige onzer medeburgers het recht te ontaeinen om uitsluitend voer hun eigen voordeelons met buaae be- dorvco spijzen, drankeu kleedingstoff:n behangsel- papiei enspeelgoederen en w* t er verder maar schadelij ka io den handel gebracht wordt, te vergiftigen. Aan bet ons toegezonden verslag der gemeente Middelburg 07er het.jnr 187.3 ontleenen wij voor dit maal de volgende bijzonderheden. De bevolking was gedureode bet j iar met 245 per sonen verminder f ea bedroeg op ultimo December 15,929 zielen, samengesteld nit 279L mannelijke onge- hnwdeu beneden de 18 j menen 1420 boven dien leeftijd, 2707 mannelijke gehuwden eu 292 weduwnaars of te zamen 7210 mmnen; 2520 vrouwelijke ongehuwden beoeden de 15 jaren, 26^0 boven dien leeftijd, 272G gehuwde vrouwen en 793 weduwen, totaal 8719 vroiwen. Tot do velschillende prorestantsche gezindheden be hoorden 14,020 persouen; de katholiek belij ienis telde 1580, de Israëlietische 291 leden terwijl 35 peisonen tot geen der bekende gezindheden behoorden. 14 Lindverhuizingen hadden plaats naar Norri- Amerika, 17 uaar Niderlandsch Ocst-Iadiö en 1 naar Jap in. Hieronder zijn begrepin 217 personen van beiderlei sekse, behoorende tot het garnizoen en 7 gevangenen. Geboren warden 571 kinderen, waaronder 2G leven loos aangegeven. Van de levenden béhoordia 287 tot het mannelijk, 261 tot het vrouwelijk geslacht. Als onecht werden aingegeven 35 kindereu, zijude G meer dan in bet vorige jaar. Her cijfer der overledenen bedneg 418, of 9 minder dan ia bet vorige jiar. Dairvau waren 137 k'nderen beneden het jaar en 11 personen \an 81 tot 90j trigen leeftijd. 102 buwelfjkeD, of 59 minder dan bet vorige j>ar werden gesloten. 87 daarvan werden voltrokken tU3- schen jjugmans en jrnge dochters, 5 tusschen jonk mans ea weduwen, 7 tii89Cben weduwnaars en j «ngo dochters en 3 tusscben weduwaaars en weduweo. Echt scheiding of scheiding van tafel en bed hadden niet plus's. Wij komen nader op dit verslag terug. Het is ons aanzeii*m te kunnen medè'iè'elea dat de besprekingen over het geven van muziek-uitvoeringeh in deu tuin op het Noord-bol werk alhier tot een gewenscht einde hebben geleid. Ia den loop van dezen zomer znllen althans vijf dier uitvoeriogen door het muziekkorps der stedelijke schutterij alhier plaats hebben. Men meldt ons uit 's Gravenhage dat er-bij de tweede kamer eene nota van den miuister Gaertaema is inge komen, waarbij hij zich in de hoofdzaak vereen'gt met het bemiddelings-voorstel der commissie van rapporteurs

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1874 | | pagina 1