MÏDDELBURGSCHE
COURANT.
F 138.
Vrijdag
12 Juni.
^■i
üit blad verschijnt dagelijks
met uitzondering van den Zondag, den 2« Paaach- en Pinksterdag en een der Kerstdagen.
.De prijs per 3/m.., franco is 3.50.
ïiddeïburg 11 Juni.
ATOHIN.
Hoe onbednidend ook de uitkomst geweest moge
zijn der interpellatie van den heer Fabius betreffende
de militaire leiding van onzen oorlog met Atchinzij
heeft toch dit goede resultaat gehad dat men er uit
heeft kuunen zien dat een minister van koloniën, die
aan het andere einde der wereld door een oud gene
raal een moeilijken oorlog tegen een half barbaarsch
volk doet voeren, zijn oordeel over het beleid van
dien veldheer opschort, totdat hij vao dezen zelf iets
omtrent zijn beweegredenen en omtrent de omstandig
heden, onder welke gehandeld is, vernomen heeft.
Het komt ons wenschelijk voor dat menigeen in den
lande deze les van den minister een weinig ter harte
neme. Het schijnt nu eenmaal geschreven te zijn dat
deze oorlog met Atchin door Nederland niet gevoerd
zal worden, zonder dat de regeerivg, niet door haar
vijanden, maar door haar eigen landgenootensomtijds
nog wel door hen die zich steeds „bevriend" en „wel
willend" gelieven te noemenbij iedere mogelijke go
legenheid bemoeilijkt zal zijn. Eerst heeft men zoo
lang mogelijk beweerd dat de oorlog niet noodzakelijk
was, alsof eene regeering voor haar genoegen zich een
dergelijken arbeid op den bals zou balen! Vervolgens
heette bet de schuld der regeering in den Haag en te
Batavia dat de zaken op het oorlogsterrein verkeerd
waren geloopen, en dat de bevelhebbers der eerste
expeditie uit bezorgdheid voor het naderende slechte
jaargetijde den strijd opgegeven hadden. Toen daarna
aan het hoofd der tweede expeditie een oud generaal
geplaatst werd, door bijzondere omstandigheden meer
dan iemand anders met land en volk bekend werd
dat natuurlijk afgekeard en de licht verklaarbare ge
voeligheid van een geacht onderbevelhebber werd aan
gewakkerd en geprikkeldin de hoop dat er tusschen
de twee generaals dan toch wel een „standje" komen
zou. Toen de cholera zich als de eerste en geduchtste
vijandin bij de tweede expeditie aanmeldde, toen de
Atchineezen voor de tweede maal zich als razend en
verdedigden en onze braven bij honderden vóór den
missigit vielen, was men wel zoo kiesch om zich daar
over niet te verheugen; maar de manier waarop men
de slechte tijdingen herhaalde gaf duidelijk genoeg de
gedachte te kennen: „Waart gij, ministers, daar niet
aan de groene tafel gezetenwij zouden van die cholera
en die Atchiueesche kogels zooveel last niet hebben."
Toen daarentegen de kraton, de hoofdsterkte des
vijand8, door een omtrekkende beweging zonder verlies
bezet was, toen zeide men niet, wat toch overeenkom
stig de vroegere redeneering billijk ware geweest„Dank
zij het ministerie Lebben wij nu den kraton ontruimd
gevonden," maar men jubelde op sarrenden toon:
s't was maar een leêge kraton! Geen menschenleven,
geen droppel bloed heb. :l wij moeten opofferen om er
in te komen!"
Wanneer een veldheer door fiere proclamatiën zijn
zelfvertrouwen aan den dag legt en op zijne vijan
den indruk zoekt te maken, dan zijn het gewoon
lijk die vijanden, welke met zijne woorden den spot
drijven. Zijne landgenooten zijn in den regel zoo
verstandig daarmede althans voorloopig in te stemmen
of er over te zwijgen. Toen de koning van Pruisen in
het begin van den FraDSch-Duitschea oorlog verklaard
had alleen oorlog te voeren tegen keizer Napoleon en
diens soldaten, maar later, nadat hij Napoleon gevan
gen genomen en zijne soldaten verslagen badzich
behielp met de verklaring: „Zoo heb ik het niet be
doeld!", toen stond geheel Duitschlaud hem ter zijde
met de betuiging: „Zoo hebben wij het niet bedoeld!"
In Nederland gaat dat anders. Wanneer bij ons een
generaal iu het begin van een oorlog verklaard heeft
dat hij stellig voornemens is zich op vijandelijken bodem
te vestigen en dien niot te verlaten vóórdat hij
een tractaat van vrede heeft kunnen sluitenwanneer
hij vervolgens, na door ziekte en oorlog zijne man
schappen bij honderden te hebban zien vallen, na de
zetelplaats 4es vijands genomen en met een aantal van
diens vazallen werkelijk tractateu gesloten te hebben,
zich gereed maakt om met de op het oogenblik wer-
kelooze hoofdmacht het terrein van den oorlog te ver
laten, dan zijn het Nederlandacbe stemmen die loepen:
„Kijk! nu hebt ge toch uw woord niet gehouden!"
Is er in dezen oorlog een zaak waar wij reden heb
ben trotsch op te wezen, het is op de gelukkige over
eenstemming die tusschen twee generaalsin zoo vele
opzichten als, het ware voorbeschikt om elkanders be-
uijders te wezen, bestaan heeft. Dat is niet altijd in
de wereld zoo geweest, ook niet in onze eigen ge
schiedenis. De Ru ij ter en Tromp, Tromp en van
Wa3senaer Obdain, deze laatste mei zijne overige on der be
vclhebbers, hebban ons andere verhalen te lezen gela
ten dan die, welke het nageslacht eenmaal lezen zal
van van Swieten en Verspij e*. To groot er zal die eer
voor de twee generaals wezeu omdat men van buiten
af niets onbeproefd gelaten beeft om het anders te doen
zijn, omdat men de gevoeligheid van den jongeren op
alle manieren geprikkeld heeft ia de hoop dat er toch
wel eens een „standje" tusschen de beide bevelhebbers
zou ontstaan. Bijna had de 2e kamer nog de kroon op
het work gezetdoor aan den onderbevelhebberop
het oogenblik dat hij zijn vroeger gedaan verzoek om
ontslag herbaalde, bij eone afzonderlijke motie haar be
wondering te betuigen.
Gelukkig is dat gevaar afgeweerd, doch niet dat der
voorbarige beoordeelingen aan welke zoowel deregecring
als generaal van Swieten nog fciiijd blootstaat. Zoodra
er een telegram komt dat men niet begrijpt, dan heet
hetniet slechts uit den mond der stelselmatige onrust-
kraaiers, maar ook uit dien van sommige vrienden:
„Welkeen dwaasheid!" Vergetende dat men nog vóór
korten tijd juist in de kalme beradenheid van van
Swieten den krachtigsten waarborg vond yoor het goede
beleid onzer zaken in Atchin, verwondert men zich nu
dat de generaal in het slechte seizoen met eene betrek
kelijk kleine macht een bergachtig en ontoegankelijk
land niet intrekt, tot vervolging van een dapperen
vijand. In zijce kamer of op de sociëteit gezeten, ergert
men zich dat de Atchineezen op 1500 pas buiten den
kraton onze vlag trotseeren. Alsof dat van Swieten
ook niet geërgerd zal hebbenAlsof bij met zijne
hoofdmacht naar Java terug zou trekkenindien het
in zijne macht stond door een enkelen marsch zijn
vijand te bereiken en dc omgeving van den kraton
schoon te vegen
Men spreekt van flink en doortastend handelen ver
getend dat op het oogenblik toen er van flink zijn en
doortasten sprake was, toen de cholera als een demon
in onze gelederen wcedde en de kogeis der Atchineezen
te midden onzer soldaten kletterden als hagclsteenen,
het van Swieten noch aan flinkheid noch aan doortas
tendheid ontbroken heeft. Maar kan men bevroeden
wat de juiste oorzaak is dat hij op het oogenblik niet
verder doortast Veronderstel dat onze bataljons door
de ziekte en de in het gevecht geledene verliezen zoo
danig verzwakt en gedésorganiseerd zijn, dat het niet
mogelijk is door te tasten, zou uien dan willen dat
de generaal zulks, teu aanbooie vau gansch Europa,
en tot bemoediging van onze vijandennaar Nederland
telegrapheerde?
Het is slechts eene veronderstelling die wij deden.
Liever houden wij ons aan de verzekering van van
Swieten zei ven, dat door zijne taktiek alleen op den
duur, na korter of lauger tijd, tie onderwerping van
Atchin kan verkregen worden. Maar die veronderstel
ling zelve, wier mogelijkheid door niemand kan weer
sproken worden, bewijst, zoowel als net laatst gevoerde
Atchiu-debat in de tweede kamer dat vau welken kant
ook do onbillijke oordeelvellingen mogen komen, wie
er ook genoegen ..in mogen vinden, aan telegrammen
de ongunstigste gevolgtrekkingen vast te kuoopeu, ods
Nederlanders eene andere rol betaamt. De regeering,
tegen welke men ondanks de herhaaldelijk gebodene
gelegenheid geen blaam heelt kunnen uitsprekenden
bevelhebber, wieD men nog vöor weiuige maanden zoo
verheerlijkte, den landvoogd in wien men bij zijn ver
trek naar Iaüië op grond eener langdurige en bij ieder
bekende loopbaan zooveel vertrouwen stelde, die allen
behoort tuen althans te vertrouwen, zoolang niet op
bepaalde groudeu een vonnis van wantrouwen over hen
kan uitgesproken wordeD.
De Staats-courant van heden bevat het volgende:
„Wij zijn verzocht mede te deelen, dat zich onder het
voorzitterschap van Z. K. H. prins Hendrik der Neder
landen heeft gevormd een comité tot het in het leven
roepen eener directe post- en handelsverbinding tus
schen Nederland en Engeland met stoomschepen onder
Nederlandsche vlag in de eerste plaats aanvangende
met die uit Vlissingsn om bij geschiktheid van meer
dere havens in Nederland, aan die verbindingen zoo
danige uitbreiding te geven ala in het algemeen belang
zal blijken wenschelijk en noodig te zijnen dat aan
dat comité als secretaris is toegevoegd inf. J. H. van
Wickevoort Crommelio, secretaris van Z. K. H. prins
Hendrik der Nederlanden."
Voor de verkiezing van een lid voor deo gemeente
raad te Zierikzee zijn eergisteren uitgebracht 229 geldige
stemmen; van deze verkregen de heerenD. Q. Mulock
Houwer 82, mr J. W. A. Schneiders van Greijffenswerth
51A. Güjarn 53 en jonkheer mr. P. J. F. P».ethaan
Macaré 32 stemmen zoodat herstemming moet plaats
hebben tusschen de twee eerstgenoemden.
Te Amsterdam is na afgelegd examen bevorderd tot
arts de beer dr. C. Steketee, geboren te Nieuv7edorp,
bij Goes.
Volgens den Haagschen correspondent der Zutphen-
sche courant zullen het censas-ontwerpde wet op het
hooger onderwijs en het voorstel tot afschaffing der
jachtwet in den loop van dit zittingjaar niet uieer door
de tweede kamer iu behandeling genomen worden.
Het provinciaal gerechtshof van Geldeilaud heelt in
een adres aan dtn koning op de apuedige vermeerde
ring van de bezoldiging der recbteihjke ambtenaren
aangedrongen.
De geneeskundige raad van Friesland en Groningen
heeft besloten een adres aan den minister van binnen-
landsche zaken te richten, tot het in het leven roepen
esner wettelijke regeling omtrekt het verzamelen van
laecaliën.
Het examen voor surnumerair der registratie zal den
len September a. aan het departement van financiën
aanvangen. Er zijn twaalf plaatsen open. Aspiranten
moeten zich %óor 15 Juli aanmelden. Voorzitter der
commissie tot het af.iemen van het examen is de heer
W. F. Gratama, directeur der registratie eu domeinen
voor Orerijsel en Drenthe, terwijl het secretariaat is
opgedragen aan iar. W. Hemsieg, ontvanger der regis
tratie ea domeinen te Sluis.
Het door sommige bladeQ gemelde bericht van eene
voorgenomen belangrijke verhooging der traktementen
van de ambtenaren bij de telegrapbie wordt door bet
Vaderland „met vrij veel zekerheid" weersproken.
ISeuoomiRgeu ori bsslniteii.
RIDDERORDEN. Vergunning verleend aan 's koniugs
adjudant dea luitenant-kolonel H. J. baron Taets van
Amerougen, van den grooteu staf, tot het aannemen en
dragen der versierselen van komman deur der orde van
de Waakzaamheid oi van den Witten Valk, hein door
Z. K. H. den groothertog van Saksen-Weimar-Eisenaeh
geschonken.
NOTARISSEN. Benoemd tot notaris binnen het arron
dissement Hoorn, ter standplaats de gemeente Eekhui-
zen, D. A. Hamei-ster Dijks'.ra, candidaat-notaris aldaar.
LEGER. Benoemd tot 2e° luitenant bij het wapen der
iuianterie: bij het lc regimeat de sergeanten H. O. Hoi-
werda, van het reg. grecadiere en jagers, en B. Meuloian,
